Γιαρμίλα Κρατοτσβίλοβα: Το πιο παλιό παγκόσμιο ρεκόρ έγινε κατά λάθος

Δεν είναι λίγα: το παλιότερο παγκόσμιο ρεκόρ στο στίβο, της Γιαρμίλα Κρατοτσβίλοβα στα 800μ., 1.53.28, που πέτυχε στο Μόναχο στις 26 Ιουλίου 1983, κλείνει 39 χρόνια. Και στον ορίζοντα ούτε καν αχνοφαίνεται απειλή.

Καταρχάς, η Γιαρμίλα Κρατοτσβίλοβα ζει ακόμη. Δεν είναι πολιτικώς ορθή αυτή η εισαγωγική φράση, αλλά τουλάχιστον αναδεικνύει πως πλην της καχυποψίας, η οποία προσιδιάζει σε μια ποινικά κολάσιμη βεβαιότητα, το στοιχείο που «πρόδωσε» τη Φλόρενς Γκρίφιθ Τζόινερ σε αυτήν την περίπτωση δεν βρίσκεται στο επίκεντρο. Με την έκθεση της σκέψης να συνιστά πρόκληση, ένα στοιχείο ενδεχομένως να έπειθε τον αναγνώστη ότι ο στριφνός πρόλογος άξιζε τον κόπο: η Ναντιέζντα Ολιζαρένκο πέθανε στην Οδησσό της Ουκρανίας, στις 18 Φεβρουαρίου 2017, από αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, στα 63 της.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Σεργκέι Μπούμπκα: Το πρώτο ανάκτορο του «τσάρου» χτίστηκε στο Παρίσι

Ποια είναι η Ολιζαρένκο; Είναι η «χρυσή» ολυμπιονίκης της Μόσχας, το 1980, στα 800μ. Ο χρόνος που έκανε σε εκείνη την κούρσα της 27ης Ιουλίου ήταν 1.53.43, που αποτέλεσε παγκόσμιο ρεκόρ. Η γεννημένη στο Μπριάνσκ Ρωσίδα έγινε η πρώτη που κατέβηκε το 1.54.00 στην απόσταση και μόλις η δεύτερη που έκανε κάτω από 1.55.00. Στις 26 Ιουλίου του 1976, στο Μόντρεαλ, με τη σκιά του Ψυχρού Πολέμου να απλώνεται βαριά, η Τατιάνα Καζάνκινα έγινε η πρώτη που κατέβηκε το 55. Στον αγώνα των μεταλλίων έκανε 1.54.94. Η Ολιζαρένκο, πάντως, είχε δείξει τις προθέσεις της από τον Ιούνιο του 1980. Στις 12 εκείνου του μήνα, σε μίτινγκ που έγινε στη Μόσχα, έσπασε το χρόνο της Καζάνκινα, που θα ευχαριστηθεί ο αναγνώστης να μάθει ότι διανύει το 72ο έτος ζωής, τρέχοντας τα 800μ. σε 1.54.85. Έτσι, ήρθε η έκρηξη στη Μόσχα. Το ρεκόρ κράτησε τρία χρόνια παρά μία μέρα. Σε ανύποπτο χρόνο, δίχως να διαφαίνεται οτιδήποτε, η τότε 32χρονη Κρατοτσβίλοβα (που είναι μεγαλύτερη από την Καζάνκινα), έκανε το 1.53.28 στο Μόναχο.

Αυτός ο χρόνος παραμένει ο κορυφαίος όλων των εποχών στο αγώνισμα. Στην πραγματικότητα, η αθλητική οικουμένη μοιάζει παραιτημένη από το να δει αυτό το ρεκόρ να σπάει. Ο μόνος τρόπος για να καταρριφθεί, είναι να το διαγράψει.

Ούτε υποψία κατάρριψης

Οι σπουδαίες αθλήτριες των μεσαίων αποστάσεων των τελευταίων χρόνων έχουν καταποντιστεί κυνηγώντας το χρονόμετρο. Για να κατανοήσει κάποιος το χιμαιρώδες των προσπαθειών για το 1.53.27, η λήψη υπ’ όψιν του εξής θα τον βοηθούσε: ο χρόνος της Ολιζαρένκο στη Μόσχα παραμένει ο δεύτερος κορυφαίος όλων των εποχών. Η Όλγκα Μινέγεβα, που τερμάτισε δεύτερη, έτρεξε σε 1.54.81, που θα ήταν παγκόσμιο ρεκόρ και ήταν ο δεύτερος κορυφαίος χρόνος όλων των εποχών. Αυτήν τη στιγμή, το 1.54.94 της Καζάνκινα είναι ενδέκατο. Δηλαδή, σε 46 χρόνια μόνο έξι δρομείς μεσαίων αποστάσεων έχουν τρέξει σε λιγότερο από την κούρσα του Μόντρεαλ. Η Άννα Φιντέλια Κιρότ από την Κούβα, που θεωρείται από τις κορυφαίες όλων των εποχών στο αγώνισμα, έχει φτάσει το 1.54.44, που έκανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1989, ενώ σχεδόν 8 χρόνια μετά, στις 24 Αυγούστου 1997, έτρεξε την απόσταση σε 1.54.82. Η δημοφιλής Μαρία Μούτολα δεν κατέβηκε επισήμως το 1.55.00 στην καριέρα της. Επιπροσθέτως, υπάρχει η Κενυάτισσα Πάμελα Γελιμό, η οποία δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι το ρεκόρ σπάει. Στις 29 Αυγούστου 2008, στο Golden League της Ζυρίχης, τερμάτισε σε 1.54.01, αθροίζοντας αυτόν το σπουδαίο χρόνο στο 1.54.87, που είχε κάνει 11 μέρες πριν.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Στίβος: Ο «ιπτάμενος θεός» Ντουπλάντις γκρέμισε και το τελευταίο ρεκόρ του Μπούμπκα

Μετά το 1.53.28 της Κρατοτσβίλοβα, ο χρόνος της Γελιμό είναι ο ένας από τους δύο που η διαφορά με το παγκόσμιο ρεκόρ είναι κάτω από ένα δευτερόλεπτο. Η Κάστερ Σεμένια, που έχει ακούσει τα σχολιανά της, έκανε 1.54.25 στις 30 Ιουνίου 2018, στο Παρίσι, κάτι που την φέρνει στα 97 εκατοστά απόσταση από τον καλύτερο χρόνο. Έχουν περάσει 39 χρόνια και μόνο αυτό το άβατο έχει σπάσει.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Σίντνεϊ ΜακΛάφλιν: Η νέα Wonder Woman του στίβου σπάει τα χρονόμετρα και αμοίβεται με εκατομμύρια

Η πλάκα είναι, μάλιστα, πως η Κρατοτσβίλοβα δεν ήταν καν ειδήμων στα 800μ. Η ιστορία φτάνει στο πικ της όταν η πληροφορία πως τα έτρεξε εξ ανάγκης σε εκείνο το μίτινγκ της βαυαρικής πρωτεύουσας συμπληρώνει το παλίμψηστο ενός φοβερού και τρομερού χρόνου. Που στέκεται ανίκητος και ακλόνητος, δίχως να τρεμοπαίζουν τα δεκαδικά ψηφία του.

 

Ο τραυματισμός που οδήγησε στην κούρσα

Η επιθυμία των ανθρώπων, σε κάθε εποχή, να νιώθουν ότι αυτά που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του βίου τους (και μάλιστα ενώ οι ίδιοι στέκουν σφριγηλοί στην πορεία τους) είναι κατορθώματα ανεπανάληπτα, που δεν έχουν γίνει στο παρελθόν. Όπως γίνεται αντιληπτό, σε κάτι τόσο ζωογόνο και ενεργητικά βιώσιμο, καθώς είναι ο στίβος, ένα ρεκόρ που συμπληρώνει δεκαετίες ζωής και απλώνει ένα πέπλο τρόμου διότι έχει αποστασιοποιηθεί της πραγματικής, έστω και με αστερίσκους, προσπάθειας, λογίζεται ως κάτι που δεν ανήκει στους σύγχρονους καιρούς. Γι’ αυτό και η συζήτηση για το αν όλα τα παγκόσμια ρεκόρ πριν το 2005 πρέπει να ακυρωθούν, που όντως συνέβη το 2017, είναι άτοπη.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Μίλτος Τεντόγλου: Η πολυτέλεια στην αίσθηση της σιγουριάς

Όπως και για τη Μαρίτα Κοχ, που το 47.60 στις 6 Οκτωβρίου του 1985 στην Καμπέρα (με το οποίο έσπασε το 47.99 της… Κρατοτσβίλοβα, στις 10 Αυγούστου 1983 για το Παγκόσμιο του Ελσίνκι), η Τσεχοσλοβάκα τέθηκε κατευθείαν υπό αμφισβήτηση, υπό την έννοια ότι ανήκε σε ανατολική χώρα. Η Δύση κοχλάζει για τους κρατικούς μηχανισμούς ντόπινγκ, οι οποίοι κιόλας οδήγησαν στην τιμωρία της Ρωσίας την τελευταία πενταετία, ωστόσο για την τύπισσα που πήγε στο Μόναχο για να τρέξει το διακοσάρι, δεν υπάρχει απόδειξη ότι ντοπαρίστηκε. Η πληροφόρηση είναι συγκεχυμένη, καθώς κάποια Μέσα αναφέρουν πως η Κρατοτσβίλοβα δεν πέρασε ποτέ ντόπινγκ κοντρόλ και κάποια άλλα, ότι δεν βρέθηκε ποτέ θετική. Στην ούγια, εκείνο που προβλημάτιζε είναι η διάπλασή της, όχι πολύ διαφορετική, πάντως, από αυτήν της Σερένα Γουίλιαμς σε σχέση με το 99% των αντιπάλων της στα κορτ. Η Κρατοτσβίλοβα ήταν «χτιστή», το πρόσωπό της ήταν αντρικό, έμοιαζε να έχει πετύχει το απίθανο με την προπόνηση και αυτό ουδόλως πιστευτό γινόταν.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Στέφανος Τσιτσιπάς: Το αποθεωτικό σχόλιο στην φωτογραφία Antetokounbros – Σερένα Γουίλιαμς

Ακόμα κι έτσι, πάντως, αυτό που κάνει εντύπωση σε εκείνη την κούρσα ήταν ο τρόπος. Ο αφηγητής αναφέρει πως την προηγούμενη του μίτινγκ, η Κρατοτσβίλοβα ένιωσε οξύ πόνο στο δεξιό μηρό της. Τη μέρα που θα έπρεπε να αγωνιστεί, ο πόνος δεν είχε περάσει, αν μη τι άλλο είχε γίνει ισχυρότερος. Στο Μόναχο πήγαινε για να τρέξει τα 200μ., ώστε να βελτιώσει τον προσωπικό χρόνο της, 21.97. Μόλις 12 μέρες πριν αρχίσει το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, στο Ελσίνκι, δεν θα ρίσκαρε έναν τραυματισμό που ενδεχομένως να γινόταν να την οδηγήσει μέχρι και σε απουσία. Υποτίθεται, όμως, ότι το κομουνιστικό καθεστώς στο οποίο τελούσε η Τσεχοσλοβακία δεν επέτρεπε απουσίες. Έτσι, αποφασίστηκε να τρέξει τα 800μ., ώστε να μη ρισκάρει τραυματισμό. Η απόφαση λήφθηκε την τελευταία στιγμή, όταν και έγινε η ένεση στο πόδι για να μπορέσει να τρέξει.

 

Το… αρνητικό μοίρασμα

Η Κρατοτσβίλοβα έκανε μια κούρσα που ήταν μοιρασμένη. Έφτασε στο πρώτο τετρακοσάρι της σε χρόνο 56.82 και έπειτα έκανε 56.46. Αυτό σημαίνει ότι έκανε γρηγορότερα τα δεύτερα τετρακόσια μέτρα από τα πρώτα, κάτι που ήταν καινοφανές. Η ιδέα, ακόμα και στις κούρσες υπομονής, είναι να κάνεις το πρώτο μέρος γρηγορότερα από το δεύτερο. Στο 1.54.01 της Γελιμό, η Κενυάτισσα έτρεξε το πρώτο μισό σε 55.90 και το δεύτερο σε 58.11. Η Κρατοτσβίλοβα, ευρισκόμενη εν ανάγκη, κατήργησε αυτόν τον κανόνα. Ξεκίνησε σιγά διότι ήθελε να νιώσει ότι μπορεί να διατηρήσει τον εαυτό της σε χαμηλό μεταβολικό κόστος και να ξεκινήσει να ανεβαίνει. Το προσπέρασμά της έγινε περίπου στα 350 μέτρα, κάτι που έβγαζε μια κούρσα υπομονής. Η Τσεχοσλοβάκα μοίρασε φαινομενικά τους χρόνους της και μάλιστα το πρώτο διακοσάρι της ήταν ακριβώς 21.97, δηλαδή σχεδόν ο σκοπός της, χωρίς καν να πιεστεί. Η αγκαλιά του Μίροσλαβ Κβατς, ενός… αντάρτη στρατιωτικού, που κατά την Άνοιξη της Πράγας, το 1968, οδήγησε ένα τανκ ενάντια στους Σοβιετικούς.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Πόλεμος στην Ουκρανία: Η εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, οι κυρώσεις της UEFA, o Ολυμπιακός και το φινάλε έκπληξη τη σεζόν 1968-69

Το 1.53.28 δεν ήταν τόσο σοκαριστικό εκείνη την εποχή. Δεν είχαν συμπληρωθεί καν τρία χρόνια από το 1.53.45 της Ολιζαρένκο, οπότε μια αίσθηση ήταν ότι υπήρχε μια αρμονία στην κατάρριψη. Στο Ελσίνκι, η Κρατοτσβίλοβα έκανε 47.99 στα 400μ., που ήταν παγκόσμιο ρεκόρ, και έτρεξε 1.54.68 τα 800μ., πετυχαίνοντας το νταμπλ. Η Τσεχοσλοβάκα, γεννημένη στις 26 Ιανουαρίου 1951 στο Γκόλτσουφ Γενίκοφ) που ξεπετάχτηκε μετά τα 29 της (μόλις στα 27 κατέβηκε τα 53 δευτερόλεπτα στα 400μ.), παίρνοντας το ασημένιο στα 400μ. στους Ολυμπιακούς της Μόσχας, έχει πολύ σεμνό παλμαρέ. Στο Ελσίνκι πήρε ακόμα ένα μετάλλιο, το ασημένιο στα 4Χ400μ., το οποίο εν πολλοίς οφειλόταν στη δική της προσπάθεια, ενώ ένα χρόνο πριν, στο Ευρωπαϊκό της Αθήνας, ήρθε δεύτερη στα 400μ. και με την ομάδα 4Χ400μ. Κέρδισε τέσσερα χρυσά στη σειρά σε Ευρωπαϊκά κλειστού, τρία στα 400μ. το 1981 στην Γκρενόμπλ, το 1982 στο Μιλάνο και το 1983 στη Βουδαπέστη και ένα στα 200μ. το 1984 στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας. Το εμπάργκο της Τσεχοσλοβακίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984 -«όλοι θέλαμε να πάμε, ουδείς μπορούσε να το πει», είχε εξομολογηθεί- ήταν η επισφράγιση ότι ουδέποτε θα ανέβαινε στο πρώτο σκαλί του ολυμπιακού βάθρου. Έπειτα έγινε προπονήτρια της εθνικής ομάδας της Τσεχοσλοβακίας και της Τσεχίας. Ζει στη Βοημία, 100 χιλιόμετρα απόσταση από την πρωτεύουσα Πράγα.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News