Ουγγαρία - Σοβιετική Ένωση: «Λουτρό αίματος» στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου

Κανένα μεμονωμένο γεγονός στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης το 1956 δεν είχε υψηλότερο πολιτικό διακύβευμα από τον ημιτελικό αγώνα στην υδατοσφαίριση ανάμεσα στην Ουγγαρία και την Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ). Μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τον αγώνα, σοβιετικά τανκς και στρατεύματα είχαν καταπνίξει την Ουγγρική Επανάσταση.

Στις 6 Δεκεμβρίου 1956, στο Ολυμπιακό κολυμβητικό κέντρο της Μελβούρνης, οι… μισητοί αντίπαλοι θα συναντιόντουσαν πρόσωπο με πρόσωπο. Πριν από την ολοκλήρωση του αγώνα, οι αντιπαλότητες του Ψυχρού Πολέμου, εμφανίστηκαν με βίαιο τρόπο στην πισίνα και η θρυλική αναμέτρηση έμεινε για πάντα στην ιστορία ως ο αγώνας… Blood in the Water (αίμα στο νερό).

Διαδήλωση πριν από τους αγώνες

Οι αγώνες της Μελβούρνης διεξήχθησαν στα τέλη Νοεμβρίου και στις αρχές Δεκεμβρίου του 1956 για να συμπέσουν με το αυστραλιανό καλοκαίρι. Στις 23 Οκτωβρίου, Ούγγροι φοιτητές οργάνωσαν μεγάλη διαμαρτυρία στους δρόμους της Βουδαπέστης. Ήταν μια αντι-σοβιετική διαδήλωση. Οι διαδηλωτές κατέστρεψαν αγάλματα του Στάλιν. Περικύκλωσαν επίσης τον κρατικό ραδιοφωνικό σταθμό, απαιτώντας να τους επιτραπεί να διαβάσουν μια ανακοίνωση στον ραδιοφωνικό αέρα.

Η ουγγρική μυστική αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον των φοιτητών. Στον αντίποδα, μέλη του ουγγρικού στρατού παρέδωσαν τα όπλα τους στους διαδηλωτές. Μέσα σε λίγες μέρες, αυτό που ξεκίνησε ως μια απλή διαδήλωση στη Βουδαπέστη κλιμακώθηκε σε ένοπλη επανάσταση με υποστηρικτές σε όλη τη χώρα. Στις 28 Οκτωβρίου, τα σοβιετικά στρατεύματα αποχώρησαν.

Η γρήγορη επιτυχία της Ουγγρικής Επανάστασης ήταν τόσο συναρπαστική για την ουγγρική Ολυμπιακή ομάδα όσο και για τους φοιτητές διαδηλωτές. Οι αθλητές, ανάμεσά τους και οι πολίστες της ομάδας υδατοσφαίρισης της Ουγγαρίας, επιβιβάστηκαν σε αεροπλάνα για το μακρύ ταξίδι στην Αυστραλία, πιστεύοντας ότι θα ήταν οι πρώτοι που θα εκπροσωπούσαν μια ελεύθερη Ουγγαρία στον μεταπολεμικό κόσμο.

Η κρίση του Σουέζ

Το ταξίδι των Ούγγρων στη Μελβούρνη ήταν πολυήμερο. Ο ταξιδιωτικός τους προγραμματισμός άλλαξε λόγω της κρίσης του Σουέζ, κατά την οποία ο Σοβιετικός ηγέτης Νικήτα Χρουστσόφ απείλησε να επιτεθεί στη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία εάν δεν απέσυραν τα στρατεύματά τους από την Αιγυπτιακό Κανάλι.

Ενώ η προσοχή του κόσμου ήταν στραμμένη στις εξελίξεις στην Αίγυπτο, ο Χρουστσόφ κινήθηκε με αποφασιστικότητα ενάντια στην εξέγερση στην Ουγγαρίας. Στις 4 Νοεμβρίου, οι Σοβιετικοί επανεισέβαλαν στη Βουδαπέστη με εκατοντάδες τανκς, χιλιάδες στρατιώτες και αεροπορική υποστήριξη.

«Οι συντηρητικές εκτιμήσεις είναι ότι 2.500 έως 3.000 Ούγγροι σκοτώθηκαν στη σοβιετική επανεισβολή, ίσως οι συνολικές απώλειες των Ούγγρων ήταν τουλάχιστον 20.000», υποστήριξε ο Κόλιν Γκρέι, ένας σκηνοθέτης που γύρισε το ντοκιμαντέρ για τον αγώνα «Blood in the Water» του 1956 με τίτλο «Freedom’s Fury». «Ήταν φοιτητές και εργάτες εργοστασίων με βόμβες μολότοφ εναντίον καραβανιών τανκς και πολεμικών αεροπλάνων».

Η ουγγρική ολυμπιακή ομάδα είχε αναχωρήσει από τη Βουδαπέστη σε θριαμβευτικό κλίμα λόγω της επανάστασης. Έφτασε όμως στη Μελβούρνη θρηνώντας για τις απώλειες των Ούγγρων. Το σοκ και η θλίψη σύντομα μετατράπηκαν σε οργή, την οποία οι αθλητές διοχέτευσαν στο αθλητικό πεδίο.

Όπως τα έφερε η μοίρα, η ουγγρική ομάδα υδατοσφαίρισης -το φαβορί για να πάρει ξανά το χρυσό στους αγώνες του 1956- επρόκειτο να συναντηθεί με τους Σοβιετικούς στον ημιτελικό της διοργάνωσης.

Ένα δίκαιο παιχνίδι χωρίς τανκς ή αεροπλάνα

«Για τους Ούγγρους αθλητές, το διακύβευμα του παιχνιδιού ήταν ξεκάθαρο», λέει ο Γκρέι. «Θα αντιμετώπιζαν τους Σοβιετικούς σε ένα δίκαιο παιχνίδι. Χωρίς τανκς ή αεροπλάνα».

Ο αρχηγός της ουγγρικής ομάδας πόλο ήταν ο Dezsö Gyarmati — ένας «πολύ δυνατός άνδρας»-, είχε πει ο Harry Blutstein, ένας Αυστραλός δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο «Cold War Games: Spies, Subterfuge and Secret Operations at the 1956 Olympic Games». Σε μια συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο history.com είχε προσθέσει: «Εκείνη την εποχή, οι μπάλες της υδατοσφαίρισης ήταν δερμάτινες και απίστευτα βαριές. Για εξάσκηση, ο Gyarmati πετούσε μια δερμάτινη μπάλα από τη μια άκρη της πισίνας των 30 μέτρων στην άλλη, κολυμπούσε σε όλο το μήκος της πισίνας και μετά το έκανε ξανά, ξανά και ξανά».

Ενώ η σύζυγος του Gyarmati βρισκόταν μαζί του στη Μελβούρνη, η 3χρονη κόρη τους βρισκόταν στο σπίτι τους στη Βουδαπέστη και η τύχη της, όπως και των υπόλοιπων μελών των οικογενειών των παικτών, ήταν άγνωστη.

Αντίπαλοι αλλά φίλοι

Οι αθλητές των ομάδων υδατοσφαίρισης της Ουγγαρίας και της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν άγνωστοι μεταξύ τους. Η κομμουνιστική ηγεσία στη Μόσχα ήταν δυσαρεστημένη από το γεγονός ότι οι Ούγγροι είχαν πάρει το χρυσό το 1952 στο Ελσίνκι, ενώ η Σοβιετική ομάδα δεν είχε πάρει μετάλλιο. Η Σοβιετική ομάδα ταξίδεψε στην Ουγγαρία για να προετοιμαστεί για τους αγώνες του 1956. Στην πραγματικότητα οι Σοβιετικοί αντέγραφαν τις μεθόδους προπόνησης των Ούγγρων. Μεταξύ ορισμένων παικτών δημιουργήθηκαν φιλίες πέρα ​​από πολιτικές διαφορές.

Μία από αυτές τις φιλίες ήταν μεταξύ του Gyarmati και του αρχηγού της Σοβιετικής ομάδας, Petre Mshvenieradze, ενός ανθρώπου που είχε το παρατσούκλι «Μέγας Πέτρος». Έλεγαν ότι η πλάτη είχε το μέγεθος τραπεζιού πινγκ πονγκ. Ο Mshvenieradze έμενε συνήθως στο σπίτι του Gyarmati στη Βουδαπέστη.

«Τίποτα δεν άρεσε περισσότεροι σε χώρες-δορυφόρους όπως η Ουγγαρία ή η Γιουγκοσλαβία από το να νικήσουν τους Ρώσους», εξηγούσε ο Αυστραλός Harry Blutstein.

Οι Ούγγροι έβριζαν και χτυπούσαν τους Σοβιετικούς

Την ημέρα του αγώνα, η στρατηγική της Ουγγαρίας ήταν απλή. Ύβρεις και χτυπήματα κάτω από την επιφάνεια του νερού στους Σοβιετικούς μέχρι να χάσουν την ψυχραιμία τους και να ανταποδώσουν και οι Ούγγροι να κερδίζουν πέναλτι.

Ο Gyarmati δεν έχασε χρόνο χτυπώντας τον παλιό του φίλο Mshvenieradze στο πρόσωπο, σπάζοντας του τη μύτη, αναφέρει ο Blutstein. Και όταν ο Mshvenieradze επέστρεψε στην πισίνα, ο Gyarmati τον χτύπησε ξανά στη μύτη, εξοργίζοντας τον.

Αγωνιστικά ήταν μάλλον απόλυτη η κυριαρχία των Ούγγρων. Κέρδιζαν με 4-0 λίγο πριν από το φινάλε όταν ο νεαρός αστέρας της ουγγρικής ομάδας, Ervin Zádor, ανέλαβε το μαρκάρισμα του Valentin Prokopov, ο οποίος μόλις πριν είχε σπάσει το τύμπανο του αυτιού ενός Ούγγρου παίκτη. Καθώς οι δύο άντρες πήραν θέση στην πισίνα, ο Ζαντόρ άρχισε να βρίζει τον Προκόποφ λέγοντας του κυρίως για τη μητέρα του. Απέμεναν 90 δευτερόλεπτα, ο Ζάντορ ήταν πίσω από τον Προκόποφ, ο οποίος με την πλάτη στον αντίπαλό του, σηκώθηκε από το νερό και τον χτύπησε στο πρόσωπο.

Καθώς ο Ζάντορ έβγαινε από την πισίνα, αίμα κύλησε από την πληγή στο μάτι του. Το αίμα άρχισε να ρέει στη δεξιά πλευρά του προσώπου του, την ώρα που Ούγγροι αξιωματούχοι και οπαδοί απειλούσαν με επεισόδια

Οι διαιτητές διέκοψαν το παιχνίδι και οι Αυστραλοί αστυνομικοί φυγάδευσαν τους παίκτες στα αποδυτήρια. Το ματς τελείωσε 4-0, οι Ούγγροι νίκησαν και τη Γιουγκοσλαβία στον τελικό και πήραν το μετάλλιο.

Οι Αμερικανοί κατάσκοποι με έτοιμες τις βίζες

Αν και κάθε εμπλοκή της CIA στους αγώνες είχε επισήμως αποκλειστεί από τις αυστραλιανές αρχές, στη Μελβούρνη υπήρχαν πολλοί Αμερικανοί κατάσκοποι που υποδύονταν κατά κύριο λόγο του εκπροσώπους του Τύπου. Ο ρόλος τους ήταν να κανονίζουν τη χορήγηση βίζας για όσους αθλητές ήθελαν να αυτομολήσουν στη Δύση, σύμφωνα με τον Blutstein. Μεταξύ των 46 αθλητών που αποδέχθηκαν την πρόσκληση ήταν αρκετά μέλη της ουγγρικής ομάδας υδατοσφαίρισης, συμπεριλαμβανομένων των Gyarmati και Zádor.

«Πριν από τον ημιτελικό, έγινε μια συνάντηση των παικτών», είχε πει ο Γκρέι, σύμφωνα με τον οποίο οι παίκτες είχαν συμφωνήσει στο εξής: «Πάμε να νικήσουμε τους Σοβιετικούς, να κερδίσουμε το χρυσό μετάλλιο και μετά ο καθένας από εμάς ας κάνει ό,τι θεωρεί σωστό για το δικό του μέλλον».

Ο Gyarmati έζησε για λίγο στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν επιστρέψει στην Ουγγαρία για να παίξει ξανά για την Ολυμπιακή ομάδα. Ο Zádor εγκαταστάθηκε στην Καλιφόρνια όπου έγινε προπονητής κολύμβησης. Ένας από τους μαθητές του ήταν ο Μαρκ Άντριου Σπιτς , Αμερικανός κολυμβητής, εννέα φορές χρυσός ολυμπιονίκης και πρώην κάτοχος παγκοσμίων ρεκόρ σε επτά αγωνίσματα, ο οποίος έχει ψηφιστεί ως 5ος καλύτερος αθλητής του 20ού αιώνα από τη ΔΟΕ.

Με πληροφορίες από history.com.

Σαν Σήμερα: Τι συνέβη στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 6 Δεκεμβρίου

2015: Ολοκληρώνεται το 24ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τραμπολίνο για αθλητές και αθλητριες 11 έως 18 ετών στο Οντένσε της Δανίας με την συμμετοχή 17 Ελλήνων αθλητών και αθλητριών. Η Αντωνία Σακελλαρίδου και η Χριστίνα Τάτση κατέκτησαν το χάλκινο μετάλλιο στο συγχρονισμένο τραμπολίνο, στην κατηγορία κοριτσιών 13-14 ετών, με 39.300 βαθμούς, πίσω από τις Ρωσίδες Φετκούλινα / Ναζούκοβα (44.700 β.) και τις Γιαπωνέζες Μασουζάκι / Οκούνο (43,000 β.). Παράλληλα, η Χριστίνα Τάτση συμμετείχε στον τελικό του ατομικού τραμπολίνο κοριτσιών 13-14 ετών, όπου κατετάγη 7η με 47,455 β.

2011: Το ΑΠΟΕΛ χάνει με 2-0 στην έδρα του από την Σαχτάρ αλλά έχει ήδη προκριθεί πανηγυρικά στον επόμενο γύρο του Champions League έχοντας πετύχει 2 νίκες, 3 ισοπαλίες και μία ήττα, τερματίζοντας στην πρώτη θέση του ομίλου του και αποκλείοντας την Πόρτο. Πρόκειται για την μεγαλύτερη επιτυχία του Κυπριακού συλλόγου στην ιστορία του αφού προκρίνεται για πρώτη φορά στους 16 του UEFA Champions League.

2000: Στον αγώνα Utah Jazz – Toronto Raptors (98-84) ο Carl Malone γίνεται δεύτερος σκόρερ όλων των εποχών στο ΝΒΑ ξεπερνώντας τους 31.419 πόντους του Chamberlain. Πρώτος με διαφορά παραμένει ο Kareem Abdul Jabbar

1999: Ξεκινάει στο Αμπερντήν της Σκωτίας το British Open Squash Championship που θα ολοκληρωθεί στις 12 του ίδιου μήνα. Για πρώτη φορά στην ιστορία του αρχαιότερου και πιο σημαντικού θεσμού του αθλήματος οι αγώνες δεν διεξάγονται στην Αγγλία

1998: Λήγει η 38χρονη κυριαρχία της IBM στους Ολυμπιακούς Αγώνες μετά το συμβόλαιο που υπογράφει ο αγγλογαλλικός όμιλος ηλεκτρονικών υπολογιστών Sema με τη ΔΟΕ προκειμένου να έχει τον έλεγχο όλων των συστημάτων computer στις Ολυμπιάδες από το 2002 μέχρι και το 2008 έναντι του ποσού των 71 δις δραχμών

1997: Ο αήττητος πυγμάχος στην κατηγορία πτερού Oscar de la Hoya σημειώνει την πέμπτη του νίκη της σεζόν γρονθοκοπώντας τον Wilfredo Rivera για 7 γύρους όταν ο διαιτητής Joe Cortez σταματάει τον αγώνα από οίκτο στον 8ο γύρο. O de la Hoya φτάνει έτσι τις 27 νίκες (22 με νοκ-άουτ)

Οι περιπέτειες του Roy Tarpley

1995: Ο Roy Tarpley αποκλείεται δια βίου από το ΝΒΑ για χρήση ναρκωτικών ουσιών

1992: Ο Eric Cantona κάνει το ντεμπούτο του με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο 2-1 επί της Μάντσεστερ Σίτι όταν μπαίνει αλλαγή

1984: Η Martina Navratilova χάνει από την Helena Sukova. Σταματάει έτσι το μεγαλύτερο σερί νικών στο γυναικείο τένις με 74 νίκες από τις 15/1/1984.

1973: Ο τζόκεϊ Sandy Hawley σημειώνει την 486η και 487η νίκη του στο Μέριλαντ και σπάει το ρεκόρ των 485 νικών σε ένα χρόνο που κατείχε ο Willie Shoemaker.

1970: Ο Τάκης Λουκανίδης, που έχει μεταγραφεί από τον Παναθηναϊκό στον Άρη, επιτυγχάνει ένα από τα πιο σπάνια γκολ στα ελληνικά γήπεδα στέλνοντας από 50 μέτρα την μπάλα στα δίχτυα του Αρζένη, τερματοφύλακα του Φωστήρα σε έναν αγώνα που γίνεται στο γήπεδο της Λεωφόρου και θα λήξει με σκορ 2-2.

1930: 462 θεατές παρακολουθούν τον αγώνα για την τρίτη κατηγορία του Νότου Thames – Luton καταρρίπτοντας το αρνητικό ρεκόρ της μικρότερης προσέλευσης σε αγώνα της football league από το 1874 όταν μόνο 12 άτομα παρακολούθησαν τον αγώνα Rochdale – Cambridge.

1902: Κινηματογραφείται από τους Sagar Mitchell και James Kenyon ο αγώνας Burnley – Manchester United που διεξάγεται στο Turf Moor του Burnley. Η προβολή όμως θα ακυρωθεί λόγω ήττας της Burnley με 0-2 ενώ στη συνέχεια η ταινία θα χαθεί για να βρεθεί μετά από περίπου έναν αιώνα μέσα σε ένα βαρέλι στο υπόγειο ενός καταστήματος στο Λανκκσάιρ. Το BBC2 θα την προβάλει στις 14/01/2005.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News