Βιβ Άντερσον: Γιατί ο αμυντικός της Νότιγχαμ έγινε σύμβολο κατά του ρατσισμού

Θα περίμενε κανείς ότι αυτό το ταμπού θα είχε σπάσει πολύ νωρίτερα στην πατρίδα του ποδοσφαίρου. Άλλωστε, η παρουσία μαύρων παικτών σε αγγλικές ομάδες έχει καταγραφεί από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν το άθλημα βρισκόταν ακόμα… στα σπάργανα.

Ασφαλώς οι μαύροι ποδοσφαιριστές στην Αγγλία της δεκαετίας του ’70, δεν ήταν τόσοι πολλοί όσο σήμερα. Μήπως, όμως, υπάρχει εξήγηση γι’ αυτό; Μήπως ο υφέρπων ρατσισμός που υπήρχε τότε (και) στη Γηραιά Αλβιόνα, αποθάρρυνε πολλά παιδιά να δοκιμάσουν την τύχη τους στο λαοφιλές σπορ; Στο τέλος του κειμένου θα αναφερθούμε σε μια τέτοια περίπτωση, το βέβαιο όμως είναι ότι το «καλούπι» έσπασε πριν από 45 χρόνια ο Βιβ Άντερσον της Νότιγχαμ Φόρεστ.

Το κρύο στο Λονδίνο ήταν τόσο τσουχτερό εκείνο της βράδυ της 29ης Νοεμβρίου 1978, που ο μισός χλοοτάπητας του Γουέμπλεϊ είχε πιάσει πάγο. Τότε, όμως, αυτός δεν ήταν σοβαρός λόγος αναβολής. Ο φιλικός αγώνας της Αγγλίας με την Τσεχοσλοβακία διεξήχθη κανονικά κι έτσι δεν πήρε αναβολή το ντεμπούτο του Άντερσον – το οποίο, όπως ξεκαθάρισε ο ομοσπονδιακός τεχνικός, Ρον Γκρίνγουντ, ήταν μία απόφαση στηριγμένη καθαρά σε ποδοσφαιρικά και διόλου σε πολιτικά κριτήρια.

Κι όντως έτσι ήταν. Στα 22 του, ο Άντερσον ήταν ο βασικός δεξιός μπακ της πρωταθλήτριας Νότιγχαμ Φόρεστ, όπου είχε ξεχωρίσει για την ταχύτητα, τις επελάσεις του και την καλή (για Άγγλο αμυντικό) τεχνική του κατάρτιση. Λίγες εβδομάδες πριν το ιστορικό διεθνές ντεμπούτο του, είχε συμμετάσχει στους αγώνες εναντίον της ΑΕΚ, για το Κύπελλο Πρωταθλητριών, το οποίο θα κατακτούσε η Φόρεστ στο τέλος εκείνης της σεζόν.

Ο υψηλόσωμος αμυντικός φανέρωσε τα προσόντα του από τα πρώτα λεπτά εκείνου του φιλικού αγώνα. Μάλιστα, από δική του επέλαση και σέντρα προήλθε και το μοναδικό γκολ, το οποίο πέτυχε ο Στιβ Κόπελ. Οι 92.000 θεατές που βρέθηκαν στο Γουέμπλεϊ αποθέωσαν όλους τους Άγγλους διεθνείς για τη νίκη με 1-0. Τα περισσότερα βλέμματα, όμως, ήταν στραμμένα στον νεαρό με το μαλλί-αφάνα και το Νο 2 στην πλάτη.

«Εκείνη τη στιγμή δεν το είχα συνειδητοποιήσει ότι είχα πετύχει κάτι ιστορικό, αλλά ακόμα και σήμερα οι ταξιτζήδες μου λένε ότι θυμούνται το ντεμπούτο μου», έχει πει ο Άντερσον. Κι αυτό πιστοποιεί τον αντίκτυπο που είχε στην αγγλική κοινωνία η συμμετοχή ενός μαύρου παίκτη στην εθνική ομάδα. Το ίδιο κιόλας βράδυ, ο σεμνός αμυντικός της Νότιγχαμ, που έφυγε από το Γουέμπλεϊ με το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο περήφανος πατέρας του, είχε λάβει ευχές μέσω τηλεγραφημάτων από τη Βασίλισσα Ελισάβετ, αλλά και από τον Έλτον Τζον!

Του έδωσε κουράγιο ο Κλαφ

Μια ιστορία που έχει διηγηθεί σε πολλές συνεντεύξεις του ο Άντερσον, είναι αυτή που είχε λάβει χώρα στο γήπεδο της Καρλάιλ, γύρω στο 1975. Οι οπαδοί της τοπικής ομάδας του πέταξαν μπανάνες, μήλα και αχλάδια όταν βγήκε με τους υπόλοιπους παίκτες της Φόρεστ για προθέρμανση. Ταραγμένος απ’ τη ρατσιστική επίθεση, κλείστηκε μες στα αποδυτήρια και κοιτούσε αμίλητος το κενό για πέντε λεπτά.

Τότε εμφανίστηκε μπροστά του ο προπονητής του, Μπράιαν Κλαφ. «Νόμιζα ότι σου είχα πει να βγεις για προθέρμανση», του είπε. Όταν ο Άντερσον εξήγησε τι είχε συμβεί, ο εμβληματικός μάνατζερ της Φόρεστ τού απάντησε: «Βγες έξω και φέρε μου δυο αχλάδια και μία μπανάνα».

Μετά το τέλος του αγώνα, ο Κλαφ έπιασε τον νεαρό αμυντικό και του είπε: «Εάν είχες επιτρέψει σε τέτοιους ανθρώπους να σου επιβληθούν, θα σε έβγαζα απ’ την ομάδα. Διότι δεν θα μπορούσα να στηριχθώ σε κάποιον που επηρεάζεται απ’ αυτά που λέει ο κόσμος».

Όπως παραδέχεται ο Άντερσον, η στάση του Κλαφ εκείνο το απόγευμα του έδωσε κουράγιο. Διότι τον βοήθησε να αγνοεί όχι μόνο τα ρατσιστικά, αλλά και τα υπόλοιπα αρνητικά σχόλια της κερκίδας. «Ο Κλαφ είχε τον τρόπο του να κάνει πλάκα με τέτοιου τύπου ρατσιστικές επιθέσεις. Παράλληλα, όμως, μου έδωσε να καταλάβω ότι δεν είχε νόημα να κλειστώ στο καβούκι μου».

Η μεγάλη καριέρα

Ο Άντερσον γεννήθηκε στις 29 Ιουλίου 1956, από Τζαμαϊκανούς γονείς που είχαν μεταναστεύσει λίγο καιρό νωρίτερα στην Αγγλία. Από μικρό παιδάκι η καψούρα του ήταν να παίξει ποδόσφαιρο και προτού ενταχθεί στη Νότιγχαμ Φόρεστ, είχε περάσει έναν χρόνο στις ακαδημίες της αγαπημένης του Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Θα επέστρεφε τελικά στο Ολντ Τράφορντ το 1987, όντας πια καταξιωμένος επαγγελματίας. Τα προηγούμενα χρόνια είχε καθοριστική συμβολή και στα δύο Κύπελλα Πρωταθλητριών που είχε κατακτήσει η Φόρεστ (1979, 1980), καθώς και στη μοναδική πρωτιά της στο πρωτάθλημα Αγγλίας (1978). Τίτλους πανηγύρισε και με την Άρσεναλ και με τη Γιουνάιτεντ, ενώ παράλληλα δεν έπαψε να αγωνίζεται και στην Εθνική Αγγλίας.

Μέχρι το 1988 κατέγραψε 30 συμμετοχές με τη φανέλα με τα τρία λιοντάρια, πετυχαίνοντας και δύο γκολ, παρότι δεν καθιερώθηκε ποτέ ως ο βασικός δεξιός μπακ. Συμπεριλήφθηκε στην αποστολή σε όλες τις διοργανώσεις στις οποίες είχε προκριθεί η Εθνική εκείνη τη δεκαετία, αλλά αγωνίστηκε μόνο σε ένα ματς. Στη νίκη επί της Ισπανίας με 2-1, για το Euro ’80. Άλλοτε ο Φιλ Νιλ της Λίβερπουλ, άλλοτε ο Μικ Μιλς της Ίπσουιτς και πιο συχνά ο Γκάρι Στίβενς της Έβερτον, τον άφηναν στον πάγκο.

Από τον Λέσλι, στον Κάνινγχαμ

Η πρωτιά του Άντερσον, σαν σήμερα το 1978, είναι σημαντική επειδή υπάρχουν βάσιμες υποψίες για αποκλεισμό παίκτη από την Εθνική Αγγλίας λόγω του χρώματος του δέρματός του. Ο λόγος για τον Τζακ Λέσλι, τον θρυλικό μέσα αριστερά της Πλίμουθ κατά τη δεκαετία του 1920.

Όπως έχει καταγραφεί στις αγγλικές εφημερίδες της 5ης Οκτωβρίου 1925, ο Λέσλι -ο οποίος ήταν επίσης τζαμαϊκανής καταγωγής- είχε επιλεγεί στη 13μελή αποστολή της Αγγλίας για τον αγώνα με την Ιρλανδία, που θα διεξαγόταν στις 24 του ίδιου μήνα στο Μπέλφαστ. Λίγες μέρες πριν τον αγώνα, όμως, κόπηκε από την ομάδα χωρίς επαρκείς εξηγήσεις από την ομοσπονδία. Ο ίδιος δεν δίστασε να υποστηρίξει ότι ο αποκλεισμός του είχε γίνει με ρατσιστικά κριτήρια.

Ο πρώτος μαύρος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε σε αγγλικό αντιπροσωπευτικό συγκρότημα ήταν ο Τζον Τσαρλς της Γουέστ Χαμ: το 1963 έπαιξε με την Εθνική Νέων (Κ-18), αλλά δεν είχε ανάλογη εξέλιξη για να παίξει στην Ανδρών. Το 1977 έκανε ντεμπούτο με την Εθνική Ελπίδων (Κ-21) ο Λόρι Κάνινγχαμ. Ο μετέπειτα σπουδαίος εξτρέμ της Ρεάλ Μαδρίτης συνυπήρξε και στους Άνδρες με τον Άντερσον, αλλά δυστυχώς σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα το καλοκαίρι του 1989.

Ιδιαίτερη περίπτωση, τέλος, είναι ο Πολ Ρίνι της Λιντς, ο οποίος λογίζεται ως ο πρώτος μιγάς που αγωνίστηκε στην εθνική ανδρών της Αγγλίας, το 1968.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News