Αντώνης Καρπετόπουλος: Τάσος Μπιρσίμ - Ενας αληθινός σκηνοθέτης

Ο σκηνοθέτης Τάσος Μπιρσίμ έφυγε από την ζωή σε ηλικία 84 ετών και η είδηση του θανάτου του στεναχώρησε όλους όσους τον γνώρισαν. Είμαστε πολλοί. Και όσοι τον γνωρίσαμε γιατί κάπου συνεργαστήκαμε μαζί του και όσοι μεγαλώσαμε με τον μύθο του. Τον μύθο του ανθρώπου που κάλυψε όλα τα μεγάλα γεγονότα που έγιναν στην Ελλάδα για τρεις δεκαετίες τουλάχιστον αλλά και που έδωσε άλλη διάσταση στην κάλυψη των μεγάλων συγκεντρώσεων του Ανδρέα Παπανδρέου την δεκαετία του ΄80. Για τους σχετικά λίγους που τον γνωρίσαμε ο Μπιρσιμ ήταν ένας κύριος, έτοιμος να δώσει συμβουλές, γλυκομίλητος και οργανωτικός. Για τους πολλούς που τον ήξεραν ως τον «σκηνοθέτη του Ανδρέα» ο Μπιρσιμ ήταν ο δημιουργός μερικών από τις εντυπωσιακότερες τηλεοπτικές εικόνες που είδαμε ποτέ στην Ελλάδα. Ενας τεχνίτης της κάμερας μπροστά από την εποχή του.

Σεσίλ ντε Μιλ και Κόπολα

Υπήρχαν εντυπωσιακές ιστορίες που συνόδευαν τον Μπιρσίμ. Οι αντίπαλοι του Πανανδρέου στα χρόνια της μεγάλης πόλωσης τον κατηγορούσαν ότι έκανε ειδικά μοντάζ για να δείχνει τις συγκεντρώσεις του Ανδρέα μεγαλύτερες αποδίδοντάς του ικανότητες που αμφιβάλω αν κάποιος έχει πιστώσει στον Σεσίλ Ντε Μίλ, στον Φράνσις Φορντ Κόπολα ή στον Στίβεν Σπίλμπεργκ.

Η πιο εξωφρενική ιστορία για τις ικανότητες του Μπιρσίμ γράφτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος κάποτε, μετά από μια συγκέντρωση του ΠΑΣΟΚ νομίζω στο Σύνταγμα, αλλά μπορεί και στην Θεσσαλονίκη. Δεν θυμάμαι για ποια συγκέντρωση είχε γραφτεί το περιστατικό, αλλά θυμάμαι τις λεπτομέρειές του. Υποτίθεται ότι μια γιαγιά που είχε πάει στην συγκέντρωση είχε τηλεφωνήσει στην εφημερίδα για να καταγγείλει ότι όταν γύρισε σπίτι και είδε τα πλάνα στις ειδήσεις είδε στην συγκέντρωση τον μακαρίτη τον άντρα της και φρίκαρε! Η κατηγορία στον Μπιρσίμ ήταν ότι είχε χρησιμοποιήσει πλάνα από μια συγκέντρωση στο ίδιο σημείο που είχε γίνει δυο χρόνια πριν. Και πως είχε απλώσει τον κόσμο για να γεμίσει καινούργιους δρόμους. Ετσι με τους νέους δρόμους γεμάτους, και χρησιμοποιώντας τα πλάνα δρόμων γεμάτων από παλιότερές συγκεντρώσεις, δημιουργούσε την εντύπωση πως η συγκέντρωση ήταν διπλάσια!

Υπήρχαν αυτά; Λογικά όχι. Οσο μάγος και να ήταν ο Μπιρσίμ κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο αφού οι συγκεντρώσεις μεταδίδονταν απευθείας και τεχνολογία για να μπουν εμβόλιμα πλάνα δεν ξέρω αν εκείνη την εποχή υπήρχε. Ελεγαν επίσης ότι τα συνεργία του Μπιρσίμ κυριολεκτικά κατεύθυναν τον κόσμο παρεμβαίνοντας, ότι ο σκηνοθέτης που μαγνητοσκοπούσε από τις γύρω ταράτσες ζητούσε να μεταφερθεί κόσμος εκεί που υπήρχαν κενά γιατί το πλήθος ήταν πιο αραιό – κι αυτό μου έμοιαζε απίθανο αφού μιλάμε για εκδηλώσεις που η συμμετοχή του κόσμου ήταν αυθόρμητη. Αυτό ωστόσο που είναι βέβαιο είναι ότι ο Μπρισίμ δημιούργησε μια τηλεοπτική εικόνα μεγάλης συγκέντρωσης που προηγουμένως δεν υπήρχε. Και πως δεν υπήρχε και κανείς εξίσου ικανός να κάνει το ίδιο: η ΝΔ που ήθελε να συναγωνιστεί τον Ανδρέα και κινητοποιούσε κι αυτή τεράστιο πλήθος έφερνε ξένους για τις καλύψεις.

Η δαιμονοποίηση του Μπιρσίμ ήταν εκείνα τα χρόνια κάτι μοναδικό: έλεγαν ότι ήταν ο άνθρωπος πίσω από κάθε τηλεοπτικό κάδρο του Ανδρέα, πως φρόντιζε κάθε ένα από αυτά τα κάδρα να είναι καλοφωτισμένα, πως η σχέση του με τον Παπανδρέου ήταν κάτι σαν αυτή του Μάρτιν Σκορτσέζε με τον Ντε Νίρο πχ: Η απόλυτα καλή σχέση ενός σκηνοθέτη με τον αγαπημένο του ηθοποιό – μόνο που στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για κανονική ζωή. Οσο κανονική ήταν η ζωή του Παπανδρέου, αλλά και του αρτίστα της τηλεόρασης Μπρισίμ.

Σβελτάδα και αγάπη για την δουλειά

Ο Μπιρσίμ είχε δυο χαρίσματα που τον έκαναν αληθινά σεβαστό από όλους. Το πρώτο ήταν η τρομερή γνώση του μέσου. Οι λήψεις του Μπιρσιμ από ψηλά, όχι μόνο στις μεγάλες συγκεντρώσεις αλλά και σε άλλα γεγονότα όπως τα εγκαίνια της γέφυρας του Ρίο Αντίριο ή οι τελετές έναρξης διάφορων αθλητικών εκδηλώσεων, μοιάζουν ακόμα και σήμερα λείψεις από drone σε μια εποχή που αυτά δεν υπήρχαν.

Ο Μπιρσίμ παγαπούσε πολύ το σινεμά και σ΄αυτό ήθελε να δουλέψει. Όταν έφυγε από το χωρίο του, το ιστορικό Λεωνίδιο, ήθελε να μπαρκάρει στα καράβια, αλλά επειδή αγαπούσε το σινεμά κατέληξε στην σκηνοθεσία σχεδόν κατά λάθος. Την σκηνοθεσία, ως σύνθεση εικόνων, την έμαθε εμπειρικά κι αυτός είναι πάντα ο καλύτερος τρόπος. Όταν ήρθε η εποχή της ιδιωτικής τηλεόρασης όλοι ήθελαν τις γνώσεις του. Για ένα μεγάλο διάστημα στο Mega, όπου εγώ τον γνώρισα, ο Μπιρσίμ επιτηρούσε κάθε εκπομπή: η σβελτάδα του να δίνει λύσεις και οι συμβουλές του στους νεότερους ήταν απαραίτητα πράγματα. Ο Μπρισίμ ήταν ένα είδος αιώνιας απόδειξης ότι οι Ελληνες τεχνικοί είναι άνθρωποι ικανότατοι, ακόμα κι αν είναι αυτοδίδακτοι.

Το δεύτερο που ήταν λόγος για να τον σέβονται όλοι είναι ότι ο Μπρισίμ ανήκε στους ελάχιστους που δεν κεφαλαιοποίησαν την σχέση τους με τον Ανδρέα Παπανδρέου ζητώντας αξιώματα και ακριβοπληρωμένες θέσεις. Ο Μπιρσίμ ήταν προσωπικός φίλος του ανθρώπου που κυβέρνησε την Ελλάδα για τρεις δεκαετίες και ήταν από αυτούς στους οποίους ο Παπανδρέου ένοιωθε ότι χρωστάει πολλά. Ήταν γνωστό πως  τον καλούσε σπίτι για φαγητό, ενώ υπήρχαν χιλιάδες που θα ήταν ευχαριστημένοι αν ο Ανδρέας τους έκανε απλά ένα τηλέφωνο. Ο Παπανδρέου τον συμβουλεύτηκε ακόμα κι όταν κάποτε έπρεπε να οργανωθεί η επιστροφή του από το νοσοκομείο Χέρφιλντ ως τέλος της ιατρικής του περιπέτειας. Και σε αυτή την περίπτωση μύθοι και θρύλοι θέλουν το περίφημο νεύμα παρουσίασης στον ελληνικό λαό της Δήμητρας Λιάνη να ήταν δική του σκηνοθετική οδηγία. Όπως και να χει ο Μπιρσιμ δεν ζήτησε ποτέ του αξιώματα και βουλευτιλίκια και άλλα ανάλογα: παρέμεινε κολλημένος με την δουλειά του, έτοιμος να δώσει τα φώτα του, χαρούμενος και γελαστός κάθε φορά που είχε βρει μια λύση. Κι έτοιμος να πει και κάποια ιστορία για τον Ανδρέα.

Μην τον ξεχνάτε

Θυμάμαι μέσα τις δεκαετίας του ΄90 έπινα με μια παρέα από φίλους σε ένα μαγαζί στα Εξάρχεια. Η παρέα ήταν γεμάτη από ανθρώπου του νέου ελληνικού κινηματογράφου που είχε αρχίσει να γερνάει. Η ερώτηση ήταν πάντα η ίδια: ποιος τελικά ήταν ο καλύτερος σκηνοθέτης του ρεύματος. Κάποιοι είπαν ο Βούλγαρης, άλλοι ο Νικολαϊδης, εγώ ήμουν σε αυτούς που αγαπούσαν τον Τσιώλη. Θυμάμαι σαν τώρα κάποιον να λέει «δεν πρέπει να ξεχνάμε τον Μπιρσίμ, κι ας μην έχει κάνει μεγάλες ταινίες».

Δεν θα τον ξεχάσουμε τον κύριο Τάσο…  

Πηγή: karpetshow.gr

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News