Όλιβερ Μπίρχοφ: Το πρώτο «χρυσό γκολ» χάρισε στη Γερμανία τον ευρωπαϊκό τίτλο

Δευτερόλεπτα μετά το γκολ που πέτυχε ο Όλιβερ Μπίρχοφ στο 5ο λεπτό της παράτασης του τελικού του Euro ’96, που διαμόρφωσε το 2-1 για τη Γερμανία κόντρα στην Τσεχία, οι φίλαθλοι ανά τον κόσμο κοιτάχτηκαν μεταξύ τους σαστισμένοι.

«Δηλαδή τώρα τελείωσε;», ήταν η ατάκα που ακούστηκε σε πολλές διαφορετικές γλώσσες εκείνο το ιστορικό βράδυ της 30ής Ιουνίου 1996. Ο κανονισμός του «ξαφνικού θανάτου» ή του «χρυσού γκολ», όπως προτιμούσαν να το λένε στη FIFA και την UEFA, είχε τεθεί για πρώτη φορά σε εφαρμογή και ήταν λογικό πολλοί να αμφιβάλλουν ότι τον είχαν καταλάβει σωστά.

Κανείς δεν θα μάθει ποτέ αν η Τσεχία θα έβγαζε αντίδραση ύστερα από εκείνο το γκολ που στην πραγματικότητα δεν ήταν «χρυσό», αλλά «κρύο» – αφού ο τερματοφύλακας, Πετρ Κούμπα, αιφνιδιάστηκε και δεν μπόρεσε να συγκρατήσει την μπάλα ύστερα από ένα μάλλον ακίνδυνο σουτ. Αυτός ήταν και ο στόχος των ποδοσφαιρικών αρχών. Είχε αποτραπεί ο κίνδυνος να κριθεί άλλος ένας μεγάλος τίτλος στα πέναλτι, όπως είχε συμβεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994.

Η συζήτηση γύρω από τον νέο κανονισμό ήταν μεγάλη πριν την έναρξη του Euro ’96, που φιλοξενήθηκε στην Αγγλία. Οι απόψεις για τη χρησιμότητά του διίσταντο, όμως όλοι είχαν την περιέργεια να τον δουν να εφαρμόζεται. Ωστόσο, ο διάολος έχει πολλά ποδάρια. Ναι μεν έληξαν ισόπαλοι στο 90λεπτο οι τέσσερις από τους έξι αγώνες της προημιτελικής και της ημιτελικής φάσης, όμως στις παρατάσεις τους δεν σημειώθηκε κανένα γκολ. Όλοι κρίθηκαν στα πέναλτι!

Ήταν εμφανές και στα τέσσερα ματς ότι οι παίκτες ένιωθαν φόβο μπρος στην προοπτική να δεχθούν ένα γκολ στον έξτρα χρόνο, που αυτόματα θα τους καταδίκαζε σε ήττα. Δίσταζαν να πάρουν ρίσκα και το θέαμα στις παρατάσεις ήταν φτωχό. Με το «καλημέρα», οι επικριτές του «χρυσού γκολ» είχαν βρει πάτημα για να αμφισβητήσουν τη χρησιμότητά του.

Στον τελικό ο Μπίρχοφ συνέβαλε ώστε να «σκεπαστούν» για λίγο οι φωνές που δεν ήθελαν αυτήν την καινοτομία. Όσο κι αν ήταν άδικο το πρόωρο τέλος για τους Τσέχους, όλοι συμφωνούσαν ότι είναι προτιμότερο απ’ τη «ρουλέτα» των πέναλτι. Ωστόσο, η εφαρμογή του κανονισμού στις επόμενες μεγάλες διοργανώσεις συνέχισε να προκαλεί αμφιλεγόμενα σχόλια.

Μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 η FIFΑ παραδέχθηκε εμμέσως την αποτυχία, αφού αντικατέστησε το «χρυσό» γκολ με το λεγόμενο «ασημένιο». Η μοναδική διαφορά ήταν ότι αν δεχόσουν γκολ στο πρώτο ημίχρονο της παράτασης, είχες περιθώριο μέχρι τη λήξη του για να ισοφαρίσεις και να δώσεις συνέχεια στο ματς. Αν το δεχόσουν στο δεύτερο μισό του έξτρα χρόνου, ο αγώνας έληγε αυτόματα εις βάρος σου.

Τον Φεβρουάριο του 2004, όμως, οι ποδοσφαιρικές αρχές αποφάσισαν να το καταργήσουν και αυτό μετά το τέλος του Eυρωπαϊκού Πρωταθλήματος της Πορτογαλίας. Εκεί έμελλε να τεθεί σε εφαρμογή μόνο μία φορά και θυμάστε όλοι πότε ήταν αυτή. Κι αν τυχόν σας διαφεύγει και αύριο μέρα είναι για να σας φρεσκάρουμε τη μνήμη.

Αυτοί που σίγουρα δεν το έχουν ξεχάσει είναι οι Τσέχοι. Ήταν γραφτό να πιουν και το τελευταίο πικρό ποτήρι, οκτώ χρόνια μετά το πρώτο.

Τα προβλήματα τον έκαναν ήρωα

Αξίζει όμως να γράψουμε δυο λόγια παραπάνω για εκείνον τον τελικό και κυρίως για τον «χρυσό» σκόρερ, ο οποίος έγινε ήρωας σχεδόν από το πουθενά. Δεν πέτυχε άλλωστε μόνο το δεύτερο, αλλά και το πρώτο γκολ της Γερμανίας στον τελικό με την Τσεχία.

Ο Όλιβερ Μπίρχοφ δεν ήταν αυτό που λέμε «άγνωστος» στο διεθνές στερέωμα. Ούτε όμως και ευρέως γνωστός, παρότι είχε κλείσει τα 28 όταν έπαιξε στο Euro ’96. Εκεί βρέθηκε μάλλον απρόσμενα, αφού ύστερα από μια άχρωμη τετραετία στην Άσκολι, υπέγραψε το καλοκαίρι του 1995 στην Ουντινέζε, η οποία είχε προπονητή τον ανερχόμενο Αλμπέρτο Τζακερόνι.

Πετυχαίνοντας 17 γκολ σε 31 αγώνες, ο Μπίρχοφ κέρδισε την προσοχή του ομοσπονδιακού τεχνικού, Μπέρτι Φόγκτς, ο οποίος τον κάλεσε αρχικά σε κάποια φιλικά παιχνίδια της Εθνικής Γερμανίας στις αρχές του 1996. Τον συμπεριέλαβε και στην 22άδα για το Euro και μάλιστα τον ξεκίνησε στο δεύτερο ματς με τη Ρωσία (3-0). Στη συνέχεια, όμως, τον άφησε στον πάγκο και μάλλον δεν θα τον έριχνε ως αλλαγή στον τελικό αν δεν είχαν προκύψει τόσες πολλές απουσίες.

Ο Φρέντι Μπόμπιτς είχε τεθεί νοκ άουτ λόγω τραυματισμού από τον προημιτελικό με την Κροατία (2-1) και στη θέση του ο Φογκτς προτίμησε ως παρτενέρ του αρχηγού, Γιούργκεν Κλίνσμαν, τον βετεράνο Στέφαν Κουντς. Ο τελευταίος τον δικαίωσε με το γκολ που πέτυχε στον ημιτελικό με την Αγγλία (1-1, 6-5 πέν.) και ξεκίνησε και τον τελικό του «Γουέμπλεϊ», απ’ τον οποίο θα απουσίαζαν λόγω τιμωριών και οι Αντρέας Μέλερ και Στέφαν Ρόιτερ.

Η Τσεχία ήταν η ομάδα-έκπληξη στην πρώτη της παρουσία σε μεγάλο τουρνουά. Στη φάση των ομίλων είχε ηττηθεί με 2-0 από τη Γερμανία, νίκησε όμως με 2-1 την Ιταλία και ουσιαστικά την απέκλεισε. Ο Κάρελ Πομπόρσκι, ο Πάβελ Νέντβεντ, ο Πάβελ Κούκα και ο Πάτρικ Μπέργκερ συστήθηκαν στο κοινό της Ευρώπης κι εκείνο τους λάτρεψε στις προκρίσεις τους επί της Πορτογαλίας (1-0) και της Γαλλίας (0-0, 6-5 πέν.).

Όταν στο 59′ ο Μπέργκερ άνοιξε το σκορ με πέναλτι  (δόθηκε σε ανατροπή του Πομπόρσκι απ’ τον Ματίας Ζάμερ, η οποία όμως άρχισε έξω από την περιοχή), το όμορφο παραμύθι της Τσεχίας ήταν έτοιμο να πάρει ιδανικό τέλος. Δέκα λεπτά αργότερα, όμως, ο Φογκτς θυμήθηκε τον Μπίρχοφ. Δεν είχε και άλλη επιλογή για να αλλάξει κάτι στην επίθεση.

Ο ξανθομάλλης επιθετικός μπήκε στη θέση του Μεμέτ Σολ και στο 73′ ισοφάρισε με κοντινή κεφαλιά, στην πρώτη ουσιαστική επαφή του με την μπάλα. Αφού ο Αντρέας Κέπκε (ο κορυφαίος, μετά τον Ζάμερ, παίκτης της Γερμανίας σε εκείνο το Euro) απέκρουσε ένα καλό σουτ του Βλάντιμιρ Σμίτσερ στο 88′, ο τελικός οδηγήθηκε στην παράταση που αποδείχθηκε πιο σύντομη από ποτέ.

Άργησε, αλλά αναγνωρίστηκε

Ο Μπίρχοφ εξαργύρωσε το «χρυσό γκολ», αφού απ’ την επόμενη κιόλας σεζόν πέτυχε διακρίσεις με την Ουντινέζε του Τζακερόνι και το καλοκαίρι του 1998 τον ακολούθησε στη Μίλαν, με την οποία πανηγύρισαν παρέα το σκουντέτο ένα χρόνο αργότερα. Καθιερώθηκε και στην Εθνική Γερμανίας κι έδωσε το «παρών» και στα επόμενα μεγάλα διεθνή ραντεβού.

Η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε η τελευταία του διεθνής συμμετοχή να καταγραφεί ακριβώς έξι χρόνια μετά την κορυφαία στιγμή του. Στις 30 Ιουνίου 2002, στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Άπω Ανατολής κόντρα στη Βραζιλία, μπήκε και πάλι ως αλλαγή ενώ η Γερμανία ήταν πίσω στο σκορ με 1-0. Δεν κατάφερε, ωστόσο, να επαναλάβει το θαύμα του 1996.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 30 Ιουνίου

2018: Η Γαλλία νικά με 4-3 την Αργεντινή σε έναν συναρπαστικό αγώνα στο Καζάν, με τον οποίο ανοίγει η αυλαία της νοκ άουτ φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ρωσίας. Την παράσταση κλέβει ο Κιλιάν Εμπαπέ, ο οποίος με δύο γκολ στο 64′ και το 68′ μετατρέπει το 2-2 σε 4-2, αλλά και Μπενζαμέν Παβάρ, με το υπέροχο τέρμα που έχει σημειώσει στο 57′ για την ισοφάριση.

2012: Ο πρόεδρος της UEFA, Μισέλ Πλατινί, εκφράζει για πρώτη φορά δημόσια τη σκέψη του να φιλοξενηθεί το Euro 2020 σε 12 ή 13 διαφορετικές πόλεις ισάριθμων χωρών ανά την Ευρώπη. Η ιδέα βρίσκει υποστηρικτές και τον Δεκέμβριο ανακοινώνεται η υλοποίησή της, για τον εορτασμό των 60 χρόνων από το παρθενικό Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.

2006: Η Γερμανία αποκλείει την Αργεντινή με 4-2 στα πέναλτι, στον συναρπαστικό πρώτο προημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου που διεξάγεται στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου. Ο αγώνας λήγει ισόπαλος 1-1 με τους Λατινοαμερικάνους να ανοίγουν το σκορ με τον Αγιάλα στο 49′ και τα «Πάντσερ» να ισοφαρίζουν στο 80′ με τον Κλόζε. Στη διαδικασία των πέναλτι ο τερματοφύλακας Λέμαν αποκρούει τις εκτελέσεις του Αγιάλα και του Καμπιάσο, ενώ μετά τον αποκλεισμό ο Τύπος και οι Αργεντινοί φίλαθλοι επικρίνουν τον προπονητή, Χοσέ Πέκερμαν, για τη μη χρησιμοποίηση του Λιονέλ Μέσι.

2004: Η Πορτογαλία προκρίνεται στον τελικό του Euro που διοργανώνεται στα εδάφη της, χάρη στη νίκη της με 2-1 επί της Ολλανδίας. Ο Κριστιάνο Ρονάλντο (26′) και ο Μανίς (58′) πετυχαίνουν τα γκολ των νικητών, ενώ οι «Οράνιε» μειώνουν με αυτογκόλ του Αντράντε (63′).

2002: Η Βραζιλία κατακτά το Παγκόσμιο Κύπελλο για πέμπτη φορά στην ιστορία της, νικώντας με 2-0 τη Γερμανία στον τελικό του Τόκιο. Και τα δύο γκολ πετυχαίνει ο Ρονάλντο, στο 66′ με κοντινό σουτ έπειτα από την αδυναμία του Όλιβερ Καν να μπλοκάρει την μπάλα σε σουτ του Ριβάλντο και στο 78′ με ψύχραιμο πλασέ. Η «Σελεσάο» έχει και δοκάρι με τον Κλέμπερσον στο 45′, ενώ την ίδια τύχη έχει και σουτ του Όλιβερ Νόιβιλ για τη Γερμανία στο 49′ (με παρέμβαση και του Μάρκος).

Ο Ρονάλντο, ο οποίος έχει ανακάμψει από έναν πολύ σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο, αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 8 τέρματα. Ο τίτλος του MVP όμως πηγαίνει στον Καν, μια και η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί πριν τη διεξαγωγή του τελικού. Το παράδοξο είναι ότι ο συγκεκριμένος τελικός είναι και η πρώτη αναμέτρηση της Βραζιλίας με τη Γερμανία σε τελική φάση Μουντιάλ, παρότι οι δύο ομάδες είναι αυτές με την τακτικότερη παρουσία στη διοργάνωση.

1998: Η Αργεντινή αποκλείει την Αγγλία με 4-3 στα πέναλτι, σε έναν συγκλονιστικό αγώνα που στιγματίζεται από την αποβολή του Ντέιβιντ Μπέκαμ. Στο 47′ κι ενώ το σκορ έχει διαμορφωθεί ήδη σε 2-2 (9′ πέν. Σίρερ, 16′ Όουεν/5′ πέν. Μπατιστούτα, 45’+1 Ζανέτι) ο μεσοεπιθετικός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αντιδρά σε ένα σκληρό φάουλ του Ντιέγκο Σιμεόνε χτυπώντας τον με τις τάπες των παπουτσιών του. Ο Δανός διαιτητής Κιμ Μίλτον Νίλσεν του δείχνει την κόκκινη κάρτα και το αριθμητικό μειονέκτημα δεν επιτρέπει στην Αγγλία να πάρει ρίσκα. Στη διαδικασία των πέναλτι τη διαφορά κάνει ο νυν προπονητής τερματοφυλάκων της ΑΕΚ, Κάρλος Ρόα, ο οποίος αποκρούει τα χτυπήματα των Πολ Ινς και Ντέιβιντ Μπάτι και στέλνει την Αργεντινή στους «8».

1996: Πεθαίνει σε ηλικία 63 ετών ο Λάκης Πετρόπουλος κατά τη διάρκεια περιοδείας παλαίμαχων ποδοσφαιριστών στις ΗΠΑ. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους Έλληνες προπονητές όλων των εποχών, όπως πιστοποιούν οι τίτλοι που κέρδισε με τον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό, ενώ ήταν και ο πρώτος που εργάστηκε εκτός Ελλάδας (στη βελγική Σερκλ Μπριζ την περίοδο 1977-78).

1993: Το Μεξικό προκρίνεται στον τελικό του Κόπα Αμέρικα στην παρθενική του συμμετοχή στη διοργάνωση ύστερα από τη σχετική πρόσκληση της CONMEBOL (το ίδιο συμβαίνει και με τις ΗΠΑ). Στον ημιτελικό που διεξάγεται σαν σήμερα νικά με 2-0 το Εκουαδόρ χάρη σε τέρματα του Ούγκο Σάντσες στο 23′ και του Ραμόν Ραμίρες στο 54′.

1990: Η Αργεντινή προκρίνεται στους «4» του Μουντιάλ της Ιταλίας, αφού επικρατεί της Γιουγκοσλαβίας με 3-2 στα πέναλτι, ύστερα από το 0-0 στην κανονική διάρκεια και την παράταση. Ήρωας για την «Αλμπισελέστε» είναι ο τερματοφύλακας Σέρχιο Γκοϊκοτσέα, ο οποίος αποκρούει τις εκτελέσεις του Ντράγκολιουμπ Μπρνόβιτς και του Φαρούκ Χατζιμπέγκιτς. Οι σούπερ σταρ των δύο ομάδων, Ντιέγκο Μαραντόνα και Ντράγκαν Στόικοβιτς, έχουν αποτύχει κι αυτοί νωρίτερα να σκοράρουν από τα έντεκα μέτρα. Οι «Πλάβι» αγωνίζονται με δέκα παίκτες από το 31′ λόγω αποβολής του Ρέφικ Σαμπανάτζοβιτς, ωστόσο δεν κλείνονται στην άμυνά και χάνουν ευκαιρίες (κυρίως με τον Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς) για να κερδίσουν το παιχνίδι.

Στον άλλο προημιτελικό της ημέρας, ο Σαλβατόρε Σκιλάτσι δίνει για άλλη μία φορά τη λύση για την Ιταλία κόντρα στην Ιρλανδία, αφού πετυχαίνει με κοντινό σουτ στο 38′ το γκολ της νίκης με 1-0. Η «Σκουάντρα Ατζούρα» θα υποδεχθεί στον ημιτελικό της Νάπολι την Αργεντινή.

1971: Σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα σε ηλικία μόλις 28 ετών ο κορυφαίος Βούλγαρος επιθετικός, Γκιόργκι Ασπαρούχοφ, μαζί με τον 33χρονο συμπαίκτη του στη Λέφσκι Σόφιας, Νικόλα Κότκοφ. Περισσότεροι από 550.000 Βούλγαροι πολίτες παρίστανται στην κηδεία τους στη Σόφια.

1966: Σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα σε ηλικία 59 ετών ο Ιταλός οδηγός αγώνων, Τζουζέπε Φαρίνα, ο πρώτος παγκόσμιος πρωταθλητής στην ιστορία της Formula 1 (1950).

1954: Η Ουγγαρία νικά με 4-2 στην παράταση την Ουρουγουάη και προκρίνεται στον τελικό του Μουντιάλ της Ελβετίας, παρότι το μεγάλο αστέρι της, ο Φέρεντς Πούσκας, παραμένει εκτός μάχης λόγω τραυματισμού. Oι Μαγυάροι προηγούνται 2-0 με σκόρερ τους Ζόλταν Τσίμπορ (13′) και Ναντόρ Χιντεγκούτι (46′), όμως οι παγκόσμιοι πρωταθλητές ισοφαρίζουν με δύο τέρματα που πετυχαίνει στο 75′ και το 86′ ο μετέπειτα προπονητής του Παναθηναϊκού, Χουάν Χόχμπεργκ. Στην παράταση ο Σάντορ Κότσις σκοράρει δύο φορές (111′, 116′) και διαμορφώνει το τελικό 4-2 για την Ουγγαρία. Αυτή είναι και η πρώτη ήττα της Ουρουγουάης σε τελική φάση Μουντιάλ.

Στον άλλο ημιτελικό, η Δυτική Γερμανία συντρίβει με 6-1 την Αυστρία, την οποία πολλοί θεωρούσαν φαβορί πριν τον αγώνα. Από δύο γκολ πετυχαίνουν οι αδελφοί Φριτς και Ότμαρ Βάλτερ.

1951: Η Αγγλία συντρίβει με 17-0 την Αυστραλία σε φιλικό ματς που διεξάγεται στο Cricket Ground του Σίντνεϊ. Ο αγώνας είναι ανεπίσημος μια και δεν διεξάγεται με τις προδιαγραφές που ορίζει η FIFA. Έτσι, το σκορ δεν συνιστά ρεκόρ ευρύτερης νίκης για τους Άγγλους (ως τέτοια εξακολουθεί να λογίζεται το 13-0 επί της Ιρλανδίας, στις 18 Φεβρουαρίου 1882 στο Μπέλφαστ).

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News