LONGFORM: Το ασύλληπτο προνόμιο του Παναθηναϊκού

Ο Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς πρέπει να αισθάνεται πολύ μόνος αυτές τις μέρες. Το Βελιγράδι είναι ο τόπος προετοιμασίας της νέας Παρτίζαν του και ακόμα κι αν η συμφωνία που επετεύχθη στις 25 Ιουνίου 2021 έμοιαζε να αφορά μόνο το σπουδαίο Σέρβο και τους «γκρόμπαρι», η κινητικότητα στην πρωτεύουσα της Σερβίας για την ομάδα που φτιάχνει φαίνεται να συνδέεται έντονα με το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της χώρας. Αυτό θα γίνει χωρίς την παρέα του κουμπάρου του, του Ντούσαν Ίβκοβιτς. Ο θρύλος, άλλωστε, τον ήθελε να έχει τη δική του έξοδο από τις κερκίδες του «Αμπντί Ιπεκτσί», στις 14 και τις 16 Απριλίου του 1992, που οδηγούσαν κατευθείαν στα αποδυτήρια της Παρτίζαν, κατά τη διάρκεια του Final 4 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών της Κωνσταντινούπολης.

Ο «Ντούντα» πέθανε από ό,τι αγάπησε περισσότερο, δηλαδή τα περιστέρια. Ο Ομπράντοβιτς δεν φαίνεται να θυμάται εκείνες τις ημέρες του Απριλίου με τον τρόπο που τις μνημονεύουν οι περισσότεροι: ο μύθος της Παρτίζαν που κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών με το τρίποντο του Αλεξάντερ Τζόρτζεβιτς παραμένει αναλλοίωτος στις μέρες μας, άλλωστε εκείνη η ομάδα υπήρξε, στις συνέπειες που έπρεπε να πληρώσει για να παίξει στη διοργάνωση, απότοκο του Εμφυλίου. Μάλιστα, ένας επίσης αστικός θρύλος ήθελε τον προφέσορα να μην επιθυμεί την παρουσία της στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, αφού δεν ήθελε να «καούν» τα νέα παιδιά, δηλαδή… όλοι.

Οι μέρες δόξας

Μια αισθητική απώλεια

Αριθμητικά, φέτος ο μέγας Ζέλικο γιορτάζει τα 30 χρόνια του στην προπονητική. Στο πάλαιο ποτέ Κύπελλο Πρωταθλητριών σε κάθε μορφή του, δηλαδή είτε με αυτό το όνομα είτε ως FIBA Suproleague είτε ως Ευρωλίγκα, έχει απουσιάσει μόλις τρεις χρονιές. Το 1992-93, που η Παρτίζαν του, ως πρωταθλήτρια Ευρώπης, τιμωρήθηκε στο πλαίσιο του συνολικού εμπάργκο για τους Γιουγκοσλάβους να μην πάρει μέρος στη διοργάνωση, τη σεζόν 2012-13, που έκανε τον ένα χρόνο ρεπό μετά τις 14 σεζόν με τον Παναθηναϊκό και την περυσινή, όταν επίσης βρέθηκε σε αργία, την οποία επέβαλλε στον εαυτό του, έπειτα από την ολοκλήρωση της επταετούς συνεργασίας με τη Φενέρμπαχτσε.

Κι ενώ όλα συνηθίζονται, ο «Ζοτς» είναι για τη διοργάνωση μια αισθητική απώλεια, εκτός των άλλων. Το σημάδι του υπήρξε αδιαμφισβήτητο και υπογεγραμμένο με ανεξίτηλο μελάνι και η αύρα του ήταν ανέκαθεν ξεχωριστή, ακόμα κι όταν ως νεαρός προσπαθούσε, και μπόρεσε μέσα σε μία τετραετία που είχε κατακτήσει ήδη τρία τέτοια τρόπαια, να ανοίξει δρόμο για την ελίτ των προπονητών, έως ότου γίνει ο αναμφισβήτητος μονάρχης της.

Ο Ομπράντοβιτς δεν θα περιφέρει με αυτό το ξεχωριστό στυλ τον εαυτό του στη διοργάνωση, με τα νεύρα, τη σοφία και τη δικαιοσύνη που όλοι αντιλαμβάνονται ότι έχει στον πάγκο. Είναι αμφίβολο, μάλιστα, αν θα το κάνει ξανά. Στα 61 του μπορεί να γύρισε στην Παρτίζαν για τρία χρόνια, αλλά αν δεν καταφέρει να οδηγήσει την ομάδα του στην πρώτη τη τάξει διασυλλογική διοργάνωση, δεν μοιάζει πολύ πιθανό να το κάνει για μία άλλη ομάδα, ακόμα κι αν θα τριβέλιζε το μυαλό του η ματαιοδοξία του να γίνει ο πρώτος προπονητής που κατακτά 10 Κύπελλα Πρωταθλητριών, αν και δεν μοιάζει εφικτό να φτάσει κάποιος ακόμα και τα εννιά σε ένα όχι ακριβώς μικρό χρονικό διάστημα.

Το ΝΒΑ και ο… πανηγυρισμός

Η στιγμή που τελείωσε η ακμή

Ακόμα κι αν οι στιγμές είναι πάρα πολλές ώστε η αναφορά να γίνεται σε κάτι εξωαγωνιστικό, το Final 4 του 2011 υπήρξε όντως κομβικό για τον Παναθηναϊκό, που έχει να φτάσει σε αυτήν τη φάση της διοργάνωσης εδώ και εννιά χρόνια και οι στοιχηματικές εταιρείες θεωρούν σχεδόν απίθανο να πάει στα προημιτελικά φέτος, πολλώ δε μάλλον στην τελική φάση, που είναι προγραμματισμένο να διεξαχθεί στο Βερολίνο πολύ αργά, ήτοι από τις 27 έως τις 29 Μαΐου.

Πριν μια δεκαετία, βρισκόταν ως τόσο ακλόνητο φαβορί στη Βαρκελώνη, που στη συνέντευξη Τύπου πριν το Final 4 δημοσιογράφος ρώτησε τον Δημήτρη Διαμαντίδη αν είχε σκοπό να παίξει στο ΝΒΑ. Όταν ο Καστοριανός απάντησε αρνητικά, ο Ομπράντοβιτς ακούστηκε να πανηγυρίζει και να σφίγγει τη γροθιά του με τρόπο που παρέπεμπε σε άπερκατ. Το ακροατήριο γέλασε, αλλά η στιγμή έγινε παραβολική στο μέλλον και παραμένει τέτοια: σε καμία περίπτωση, από εκεί και ύστερα, οι εκπρόσωποι του Παναθηναϊκού -και ο λόγος γίνεται, δίχως οποιαδήποτε συζήτηση, για τον κορυφαίο προπονητή και τον πλέον εμβληματικό αρχηγό στην ιστορία της ομάδας μπάσκετ- θα εμφανίζονταν τόσο χαλαροί πριν από ένα τόσο σημαντικό τουρνουά. Ο Παναθηναϊκός αναμενόταν να κατακτήσει εύκολα το τρόπαιο και η μόνη έκπληξη στην εξέλιξη είναι ότι το έκανε δίχως να ιδρώσει. Λες και είχε άλλες, πιο σημαντικές, υποχρεώσεις από τότε και έπειτα, νίκησε τη Σιένα και τη Μακάμπι Τελ Αβίβ με 8 πόντους διαφορά έκαστη και σχεδόν με πανομοιότυπο τρόπο, που να το είχες σχεδιάσει δεν θα γινόταν.

Αυτή η στιγμή αποδείχθηκε ο τελευταίος θρίαμβος για το «τριφύλλι» στην Ευρωλίγκα, το έκτο τρόπαιό του μέσα σε 15 χρόνια, από το 1996 και το 2000 στο Παρίσι και τη Θεσσαλονίκη, στο 2002 και το 2007 στην Μπολόνια και την Αθήνα και στο 2009 και το 2011 στο Βερολίνο και τη Βαρκελώνη.

Νοσταλγία

Ο μακρύς δρόμος προς την επανάληψη

Ο Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς τώρα (τουλάχιστον στον υπογράφοντα φαίνεται ότι) έχει βρει το μονοπάτι για την τρίτη θητεία του στην εθνική Σερβίας. Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ακόμα και τώρα, 16 χρόνια μετά το ασύλληπτο μακελειό στο Ευρωμπάσκετ του 2005, ο «Ζοτς», όχι μόνο δεν έχει ξεχάσει ακόμα και τις ανθυπολεπτομέρειες που οδήγησαν σε μια άνευ προηγουμένου αθλητική νίλα αλλά, έχει αυτήν την ανησυχία του ανθρώπου που έχει ανοιχτό λογαριασμό, που όσο δεν την λύνει τόσο την βασανίζει. Το καλοκαίρι, όσο προετοιμαζόταν η ομάδα του στο Ζλάτιμπορ, στην πιο γνωστή σερβική πόλη υπήρχε αυτή η αύρα της επιστροφής του, με παλιούς παίκτες του και συνοδοιπόρους να έχουν αποφάσίσει εξ ορισμού ότι θα του αποτίνουν τα δέοντα. Ταυτοχρόνως, η Σερβία έζησε και την απώλεια των Ολυμπιακών Αγώνων μέσα στο σπίτι της, από την Ιταλία, στο προολυμπιακό τουρνουά, στο οποίο ο MVP του ΝΒΑ, Νίκολα Γιόκιτς, θα μπορούσε να παίξει αλλά ήταν πολύ κουρασμένος για να θέλει.

Κι ενώ ο «Ζοτς», στην ηλικία που είναι, πιθανότατα νιώθει κατάλληλος και έτοιμος για τον τελευταίο χορό στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα, στον Παναθηναϊκό εκείνο το προνόμιο, να τον βλέπουν μαζί με τον Διαμαντίδη, εκείνη η σιγουριά και η ασφάλεια, η αίσθηση της αυτοπεποίθησης, δεν έχει αντικατασταθεί, όσο κι αν τα δύο χρόνια που συνόδεψαν το φευγιό του ο Αργύρης Πεδουλάκης έκανε τα πάντα (και κατάφερε σε ένα αξιοπρεπές ποσοστό) ώστε να μη φανεί.

Ο δρόμος προς την επανάληψη αυτών των εποχών είναι μακρύς -και, όχι μόνο θα αργήσει να ξαναβγεί Ομπράντοβιτς, αλλά- δεν προκύπτει από κάπου ότι θα επαναληφθεί αυτή η σχολή προπονητών που σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως, αλλά θαυμάστηκε αναφαιρέτως, από όλους τους λάτρεις του μπάσκετ.