Χουάν Μαρτίν ντελ Πότρο: Το εννιάμηνο του τρόμου

Ο Χουάν Μαρτίν ντελ Πότρο θα μείνει στη μνήμη ως ένας από τους σπουδαίους τενίστες του καιρού του. Ο Αργεντινός, ένας από τους ελάχιστους τενίστες που έχουν κατακτήσει Major την εποχή των Big Three, προσυπέγραψε το 2009 μία εντυπωσιακή ιστορία επιστροφής.

Μέχρι την ήττα του από τον Νόβακ Τζόκοβιτς στο Γουίμπλεντον του 2019, όταν είχε δύο match points για να κατακτήσει το τρόπαιο και να φτάσει τα 21, ο Ρότζερ Φέντερερ κοστολογούσε ψηλότερα από κάθε άλλη ζημιά τον τελικό του US Open δέκα χρόνια πριν. Το 2009, αξίζει να θυμηθεί κάποιος, το μπλόκο «Τζόκοβιτς» δεν είχε στηθεί ακόμη για τον Ελβετό. Από την επόμενη χρονιά και τους δύο match points στο σερβίς του Σέρβου στον ημιτελικό του US Open και τη μεθεπόμενη, στο δικό του σερβίς, που έφερε μία από τις πιο εντυπωσιακές επιστροφές όλων των εποχών -και λογίζεται ως η πρώτη φορά που ο κόσμος έδειξε στον κατ’ ουσία και επίφαση αμφιλεγόμενο «Νόλε» λίγη υποστήριξη απέναντι στον μακράν πιο λατρευτό τενίστα στην Ιστορία- ο Τζόκοβιτς ξεκίνησε να παίρνει τον… αριθμό του, κάτι που τελειοποίησε μετά την τελευταία ήττα του σε Major από τον Ελβετό, δηλαδή στον ημιτελικό του Wimbledon το 2011.

Ο Φέντερερ πόνεσε από εκείνη την ήττα του στον τελικό του US Open άμεσα, αλλά και… αναδρομικά: όταν κατέκτησε το Australian Open του 2010, συμπλήρωσε τρία στα τέσσερα, αφού προερχόταν από την πρώτη ανάνηψη, στο Roland Garros του 2009, όταν νίκησε τον Ρόμπιν Σόντερλινγκ για να πάρει για πρώτη και μοναδική φορά το «μουσκέτο», ενώ, ενώπιον κυριολεκτικά της enfant gate του τένις (Μπιόρν Μποργκ, Πιτ Σάμπρας, Γκιγέρμο Βίλας, Τζον ΜάκΕνρο, Ροντ Λέιβερ), νίκησε τον Άντι Ρόντικ στον τελικό του Wimbledon για να μείνει μόνος πρώτος σε κατακτήσεις Major, με 15.

Μόνο το US Open, δηλαδή, του ξέφυγε για να γίνει ο πρώτος από τον Λέιβερ, το 1968, που θα έκανε το Grand Slam, δηλαδή τις τέσσερις διαδοχικές κατακτήσεις τροπαίων στα μεγάλα τουρνουά. Τόσο κοντά είχε πλησιάσει το 2006 και το 2007, όταν ο Ναδάλ, αρκετά δύσκολα, ειδικά στην πρώτη περίπτωση, του στέρησε κάτι μεγαλειώδες στο Παρίσι: την ευκαιρία να κάνει το Grand Slam κατευθείαν, αφού είχε κάτι κάτι παρόμοιο στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη το 2005 και τη Μελβούρνη το 2006, όπως και το 2006 και το 2007 στις ίδιες πόλεις, αλλά και να διεκδικήσει το Calendar Slam.

Όπως και να έχει, εντελώς ανέλπιστα, ο Ρότζερ Φέντερερ αρκέστηκε στο πιάτο. Βρέθηκε στη μεριά του ηττημένου. Θύτης ήταν ένας Αργεντινός με ανεπτυγμένη τριχοφυία, ψηλός και… κάτι σαν κοκκινομάλης, που ουδείς μπορεί να πει ότι τα αμάνικα που επέλεγε να φορά τον τιμούσαν. Το όνομά του, Χουάν Μαρτίν ντελ Πότρο. Εννιά μήνες πριν από εκείνο το ματς στο «Μεγάλο Μήλο», αν μάντευες ότι θα γινόταν αυτό, η φόρμα που θα σου φορούσαν θα είχε τα κουμπιά μπροστά.

Συντριβή στη Μελβούρνη

Η πρώτη σφαλιάρα

Τη χρονιά 2009, ο Ντελ Πότρο συστήθηκε ως φέρελπις, ακολουθώντας τα βήματα του Τζόκοβιτς, πρωτίστως, αλλά και του Άντι Μάρεϊ, ο οποίος έφτασε στον τελικό του US Open το 2008. Ο Αργεντινός κοιτούσε τον κόσμο από τα 198 εκατοστά και, σε αντίθεση με το κάπως άκαμπτο παιχνίδι του Τόμας Μπέρντιχ, είχε μεγαλύτερη ευελιξία. Αυτό για το οποίο ξεχώριζε ήταν το forehand του, τόσο το flat όσο και το top spin, που μπορούσε να χρησιμοποιήσει τρέχοντας ή σε κατάσταση inside out και έβγαζε ταχύτητες της τάξης των 150 χιλιομέτρων ανά ώρα, ενώ πριν αρχίσει η χρονιά είχε γίνει θέμα για έναν… εμφύλιο: τη δική του λιποψυχία διέτεινε ο συμπατριώτης του, Νταβίντ Ναλμπάντιαν, ο αποκαλούμενος και κορυφαίος τενίστας όλων των εποχών χωρίς Major, για την αποτυχία της «αλμπισελέστε» να κατακτήσει το Davis Cup. Τα δύο σετ που έχασε στο τάι μπρέικ από τον Φελισιάνο Λόπες, στο 3-1, που αντέστρεψε την υπόθεση κατάκτσης του τροπαίου υπέρ της Ισπανίας, υπήρξαν λυδία λίθος για τους καβαλάρηδες από τη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Ουδείς μπορεί να πει με σιγουριά αν ο Ντελ Πότρο επωμίστηκε την ευθύνη που του αναλογούσε ή έγινε εξιλαστήριο θύμα λόγω της ηλικίας του. Βέβαιον είναι, όμως, ότι ετέθη ζήτημα χαρακτήρα. Ήταν, άραγε, για έναν άνθρωπο 21 ετών αληθές ότι τις κρίσιμες στιγμές δείλιαζε και πως αυτό θα ήταν ένα μοτίβο; Είχε, άραγε, αρκετά επιχειρήματα ο Ναλμπάντιαν για να επιχειρηματολογεί προς αυτήν την κατεύθυνση;

Επρόκειτο να αποδειχθεί πολύ σύντομα. Ο «Πύργος του Ταντίλ» προκρίθηκε στα προημιτελικά του Australian Open και ο Ρότζερ Φέντερερ, νούμερο 2 στην παγκόσμια κατάταξη, βρέθηκε απέναντί του. Ο Ντελ Πότρο έκανε ένα λάθος και από αυτό έμεινε: ερέθισε την εγκεφαλική αμυγδαλή του Ελβετού λέγοντας ότι μπορούσε να τον νικήσει, χρησιμοποιώντας, δηλαδή, τον τρόπο που επέλεξε ο Τζόκοβιτς την προηγούμενη χρονιά, όταν είχε επικρατήσει εις βάρος του στη «Ροντ Λέιβερ Αρίνα», για να κάνει ψυχολογικό πόλεμο στον αντίπαλό του.

Ή απλώς έλεγε την αλήθεια, απλώς έπειτα από το μακελειό του παιχνιδιού, αυτό δεν διαφάνηκε κάπου στον ορίζοντα: ο Φέντερερ κονιορτοποίησε τον 20χρονο Αργεντινό, αφού πήρε το πρώτο σετ 6-3 και έπειτα δεν έχασε… γκέιμ. Το τελικό 3-0 με τα δύο bagel υπήρξε καταιγιστικό και ο «Mighty» έδωσε εξαρχής ένα μάθημα στο νεαρό αντίπαλό του, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το κίνητρο. Ο «Ντέλπο» δεν το επανέλαβε, άλλωστε υπήρξε καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του εξαιρετικός συνάδελφος, με εντυπωσιακή ενσυναίσθηση. Πέντε μήνες και οκτώ μέρες μετά, όταν ο Ντελ Πότρο προκρίθηκε στον ημιτελικό του Roland Garros, η ιστορία ήταν ολότελα διαφορετική.

Ήττα σαν νίκη

Έσπειρε και περίμενε το θερισμό

Όπως ο «οργασμός» ολόκληρου του Παρισιού το 2009, όταν το Roland Garros βρισκόταν στην τελική ευθεία του και ο Ρότζερ Φέντερερ, που υπέταξε στον τέταρτο γύρο τον Τόμι Χάας έπειτα από ανατροπή και στα προημιτελικά πέταξε εκτός τον οικοδεσπότη Γκαέλ Μονφίς, δεν έχει υπάρξει τη σύγχρονη εποχή. Η πρωτεύουσα της μόδας, που για αιώνες υπήρχε ως κοιτίδα πολιτισμού, ανέπνεε για τη στιγμή που ο Ελβετός θα σήκωνε το βαρύτιμο τρόπαιο. Ουσιαστικά, αυτό άρχισε τη μεσαία Κυριακή του τουρνουά, στις 31 Μαΐου, με τον Σουηδό Ρόμπιν Σόντερλινγκ να πετάει εκτός τον Ράφα Ναδάλ, ο οποίος νικούσε συνεχώς από το 2005 έως το 2008 και αυτή ήταν η πρώτη ήττα της καριέρας του στο χώμα.

Το ραντεβού με τον Ντελ Πότρο ήταν σαν τελικός και ο Αργεντινός πήρε δύο φορές προβάδισμα στο παιχνίδι: Ο Φέντερερ έμοιαζε ανά στιγμές να μην μπορεί να ματσάρει τη δύναμή του, η οποία υπήρξε αφοπλιστική. Από την άλλη μεριά, ο αντίπαλός του έμοιαζε παρείσακτος στη γενικότερη εικόνα: ουδείς τον ήθελε στον τελικό, τουλάχιστον όχι τώρα, και μια αντάμωση με τον Ρόμπιν Σόντερλινγκ την Κυριακή, 7 Ιουνίου, δεν ήταν γραμμένη στ’ άστρα. Ο Ντελ Πότρο αντιμετώπισε, εκτός όλων των διαστάσεων της εχθρικής για εκείνον συνθήκης, θέμα με τα γόνατά του και ο Φέντερερ απέδραση, αν και τα δύο τελευταία σετ δεν έκρυβαν πολύ δράμα: το 6-1, 6-4 διευθέτησε τα πράγματα και το 3-0 επί του Σόντερλινγκ δύο μέρες αργότερα, του χάρισε το ένα και μοναδικό Roland Garros και το 14ο Major, με το οποίο ισοφάρισε τον Πιτ Σάμπρας.

Από τον Ντελ Πότρο, όμως, δεν μπόρεσε να ξεφύγει για πολύ καιρό.

Η απόδειξη

Άντεξε τα… πάντα εκτός των καρπών του

Μετά και το Wimbledon, στο οποίο ο Ράφα Ναδάλ, τραυματισμένος για πρώτη φορά σοβαρά στα γόνατα, δεν συμμετείχε, ο Φέντερερ επέστρεψε στο νούμερο 1 της παγκόσμιας κατάταξης και η Γη έμοιαζε να έχει επιστρέψει στην… κανονική κίνησή της. Να πάρει τρία διαδοχικά μέσα σε μία χρονιά δεν το είχε κάνει ποτέ, αλλά σημαντικά εμπόδια, αν εξαιρεθεί ένα χαμένο σετ από τον Αυστραλό Λέιτον Χιούιτ στον τρίτο γύρο και ένα από τον Ρόμπιν Σόντερλινγκ (ο οποίος επίσης έκανε… δουλίτσα που θα απέδιδε στον προημιτελικό του επόμενου Roland Garros), δεν βρήκε. Ο τρόπος που απέκλεισε τον Τζόκοβιτς στον ημιτελικό, με το θρυλικό tweener για να κάνει το 0-40 και την επιστροφή με το forehand στην ευθεία για να κλείσει το ματς, τον καθιστούσε αυθωρεί φαβορί. Στον άλλο ημιτελικό, όμως, ο «Ντέλπο» ήταν οργιαστικός: απέκλεισε τον Ναδάλ, άμα τη επιστροφεί του, 3-0 σετ, όλα με 6-2.

Η αμφιβολία ήταν ελάχιστη και όταν ο Φέντερερ ξεκίνησε με μπρέικ τον τελικό τα ξημερώματα της Δευτέρας, 15 Σεπτεμβρίου, εξαλείφθηκε και αυτή. Ο Ελβετός πήρε το πρώτο σετ 6-3 και το θέμα είναι ότι απειλούσε συνεχώς το σερβίς του Αργεντινού. Στο δεύτερο, το μοτίβο έμοιαζε ίδιο. Οι διοργανωτές ανησυχούσαν ότι ο τελικός θα κρατούσε λίγο. Με το σκορ στο 5-3 και τον Φέντερερ να σερβίρει, οι θεατές στο «Άρθουρ Ας» ήταν στο πόδι για να καμαρώσουν το προβάδισμα 2-0 σετ. Αλλά ο Ντελ Πότρο είχε ήδη καταλάβει τι έπρεπε να κάνει. Ήξερε ότι αυτός ο «περίπατος» ήταν περισσότερο προϊόν ψευδαίσθησης, ενός εκφοβισμού από την ίδια τη συνθήκη. Ο Φέντερερ ήταν άγριος, άγαρμπος και κάπως βιαστικός και αυτό σήμαινε ότι ενδεχομένως να μην είχε τόση εμπιστοσύνη στη δική του κατάσταση. Ο Ντελ Πότρο έκανε το μπρέικ ακριβώς όταν έπρεπε για να μείνει ζωντανός. Στο τάι μπρέικ ισοφάρισε.

Τότε ο Φέντερερ έδειξε και τα νεύρα του. Παρά το γεγονός ότι πήρε το τρίτο σετ, 6-4, το ξέσπασμά του στον διαιτητή, με την ατάκα «δεν θα μου πεις πότε θα μιλάω», έδειξε ότι ήταν εκτός νερών. Ο συνήθης ρυθμός του στις επικρατήσεις είχε χαθεί και αυτό δημιουργούσε αμηχανία σε ένα εξ ορισμού θορυβώδες κοινό, σε μία πόλη που είναι… σεσημασμένη για τη φασαρία στον τρόπο ζωής. Ο Ελβετός, βεβαίως, δεν θα παραδιδόταν, αλλά ο Ντελ Πότρο έδειξε ατσάλινα νεύρα και στο δεύτερο τάι μπρέικ: το 7-4 στη διαδικασία έστειλε το ματς στο πέμπτο σετ -και τον Φέντερερ στη δυσμένεια.

Με εκείνο το 6-2 στο πέμπτο σετ, το οποίο τον έστεψε πρωταθλητή, για πρώτη και τελευταία φορά, ο Χουάν Μαρτίν ντελ Πότρο κατόρθωσε να γίνει ένας από τους ελάχιστους τενίστες (Μαρίν Τσίλιτς, Σταν Βαβρίνκα, Άντι Μάρεϊ, Ντόμινικ Τιμ, Ντανιήλ Μεντβέντεφ) που κατέκτησαν Major την εποχή των τριών. Έγινε ο πρώτος Αργεντινός που πήρε το US Open μετά τον Βίλας, το 1977, και Major μετά τον Γκαστόν Γκαούντιο, που είχε κατακτήσει το Roland Garros πριν εμφανιστεί ο Ναδάλ, το 2004.

Μια εντυπωσιακή πορεία αναμενόταν. Νίκησε τον Φέντερερ σερί στους Masters Finals την ίδια χρονιά και κατέκτησε το τρόπαιο. Όμως, λόγω και του ύψους του, χέρια και γόνατα αποδείχθηκαν εύθραυστα. Ένας επίμονος τραυματισμός στον καρπό τον έβγαλε εκτός ανταγωνισμού πολύ νωρίς μέσα στο 2010 και ο πόνος επέδειξε την ίδια δύναμη που είχαν τα χτυπήματά του. Το 2014 και το 2015 μπαινόβγαινε στα χειρουργεία περισσότερο από τα τουρ. Επέστρεφε με τη… σιγουριά ότι θα χτυπούσε ξανά.

Έπειτα από μία πορεία που κράτησε 14 χρόνια στο τουρ, ως επαγγελματίας, και είχε μόνον έναν τίτλο ATP1000, το Indian Wells του 2018 (τη χρονιά που έφτασε ξανά στον τελικό του US Open, αν και ηττήθηκε από τον Νόβακ Τζόκοβιτς), ο Ντελ Πότρο, που όποτε ήταν σχετικά υγιής ήταν ιδιαιτέρως ανταγωνιστικός, ευτύχησε να πανηγυρίσει και για λογαριασμό της Αργεντινής: το χάλκινο μετάλλιο στο Ρίο το 2016 και, κυρίως, η κατάκτηση του Davis Cup την ίδια χρονιά, τον πέρασε στη μυθολογία του αθλητισμού στη χώρα, κάτι που είναι, όπως θα μπορούσε να διαβεβαιώσει και ο Λίο Μέσι, πάρα πολύ δύσκολο. Έφυγε μέσα στην πίκρα, λόγω των τραυματισμών, αλλά και των υπέρογκων χρεών που άφησε ο πατέρας του στην οικογένειά του.