Grand Slam - Γιατί ο όρος χρησιμοποιείται λανθασμένα

Ουδείς τενίστας μπορεί να κερδίσει το Grand Slam μέχρι να το κερδίσει. Δεν πρόκειται για εξυπνάδα ή αφορισμό, αλλά για το απλούστατο γεγονός πως, για να κατακτήσεις ένα Grand Slam στο τένις, δεν πρέπει να περάσουν τα κλασικά εφτά παιχνίδια, αλλά ένας ολόκληρος χρόνος. Ή, εν πάση περιπτώσει, εννιά μήνες.

Η περίοδος των Major αρχίζει από τον Ιανουάριο και τελειώνει τον Σεπτέμβριο. Το τένις είναι από τα λίγα σπορ που το ημερολογιακό έτος είναι η σεζόν τους. Αρχίζει από πολύ νωρίς, σχεδόν την πρώτη μέρα του έτους, με τη μετάβαση στο νότιο ημισφαίριο, και τελειώνει με τους ATP Finals για το ατομικό και το Laver Cup και το Davis Cup για το ομαδικό.

Τον Ιανουάριο παραδοσιακά διεξάγεται το Australian Open, τον Μάιο, το Roland Garros, τρεις εβδομάδες μετά οι τενίστες ξεκινούν το κυνήγι για το Άγιο Δισκοπότηρο, το χρυσοποίκιλτο τρόπαιο του Wimbledon, και η σεζόν σε ό,τι αφορά τα Major τελειώνει με το US Open, που αρχίζει στα τέλη Αυγούστου και τελειώνει περίπου όταν το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου εκπνεύσει.

Ο υπογράφων έχει μια γρήγορη ιστορία: το 2010 η εθνική πόλο Γυναικών επέστρεφε με πτήση από το Ζάγκρεμπ, όπου είχε γίνει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και είχε κατακτήσει το ασημένιο μετάλλιο. Ήταν ανήμερα του ημιτελικού του US Open, όπου ο Νόβακ Τζόκοβιτς αντιμετώπιζε τον Ρότζερ Φέντερερ.

Η φουνταριστή της εθνικής Γυναικών, Γιούλη Λαρά, εκρηκτική θαυμάστρια του Φέντερερ, δεν ήξερε το αποτέλεσμα. Το έμαθε στην αίθουσα αφίξεων, αλλά και οι δύο δεν γνωρίζαμε εκείνη τη στιγμή ότι ο Τζόκοβιτς έσωσε δύο match points στο σερβίς του, προκειμένου να πάρει το παιχνίδι στο πέμπτο σετ.

Αν γίνεται να οριστεί η αρχή του θρύλου του Σέρβου στο τένις, είναι εκείνο το παιχνίδι και εκείνη η στιγμή. Ο Τζόκοβιτς έφτασε στον τελικό, όπου έχασε 3-1 σετ από τον Ράφα Ναδάλ, ο οποίος κατέκτησε το τρόπαιο από το συγκεκριμένο Major.

Ο Ισπανός δεν έχει κάνει ακόμη το Grand Slam, σε αντίθεση με τον «Νόλε». Ο Σέρβος, μετά την ήττα του στον τελικό του Roland Garros το 2015 από τον Στάνισλαβ Βαβρίνκα, κατέκτησε στη σειρά τα Wimbledon, US Open, Australian Open, Roland Garros, οπότε πήρε τέσσερα συνεχόμενα. Αυτό λέγεται Grand Slam.

Και, όπως πληροφορείται η στήλη, την 20ή Αυγούστου του 1940 μία εφημερίδα του Σαν Φρανσίσκο ανέφερε τον όρο. Ο οποίος εξαρχής αφορούσε στο μπριτζ. Που έπαιζε ο Φιλέας Φογκ, πριν ο Ιούλιος Βερν τον αναγκάσει να κάνει το γύρο του κόσμου σε ογδόντα μέρες.

Ο Μπόμπι Τζόουνς

Οι χρονικές ενδείξεις ευσταθούν, υπό την έννοια ότι ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά σε εφημερίδα. Υπήρχε, όμως, πολύ νωρίτερα και όχι μόνο για το μπριτζ. Τον υιοθέτησαν στο γκολφ. Για το μπριτζ, όμως, είχε εφευρεθεί από το 1814, κυριολεκτικά ένα χρόνο πριν το Βατερλό και εφτά από την Ελληνική Επανάσταση, όπως γιορτάζεται.

Στο μπριτζ, όπως περιγράφεται από τον Τσαρλς Τζόουνς στο βιβλίο «Hoyle’s Games Improved», ήταν να κάνεις μια σειρά από κόλπα, έναν αριθμό που φτάνει τα -δεν θα ευχαριστήσει τους προληπτικούς- 13. Το ετυμολογικό λεξικό στη Βρετανία έχει καταγεγραμμένο τον όρο από το 1620.

Εδώ αρχίζουν οι χρονικές διαφωνίες. Τον Οκτώβριο του 1922 γράφτηκε ότι οι Σίρακιουζ, σε ένα παιχνίδι μπέιζμπολ με τους Πάιρετς, έχασαν το Grand Slam για λίγο, αφού δεν κατάφεραν να καλύψουν όλες τις βάσεις.

Οκτώ χρόνια αργότερα, δοξάστηκε μέσω της «Daily Northwestern» ο Μπόμπι Τζόουνς, ο πρώτος άνθρωπος που νίκησε στα τέσσερα κύρια τουρνουά στο γκολφ: κατέκτησε τα τρόπαια στα US Open, The Open, US Amateur, British Amateur.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, πάντως, και σε ό,τι αφορά το γκολφ, η φράση είναι καταγεγραμμένη από το 1902, και μάλιστα από τον «Guardian», αλλά πιθανώς γράφτηκε ελαφρά τη καρδία, για να καταδείξει την απόσταση που κατέγραψε το μπαλάκι ύστερα από το χτύπημα του ΜακΚρίρι (το όνομα αρχίζει από Ρ.)

Ο όρος για το τένις χρησιμοποιήθηκε ακόμα νωρίτερα από την εφημερίδα στο Σαν Φρανσίσκο. Η συντριπτική πλειονότητα γνωρίζει ότι, πριν τον Νόβακ Τζόκοβιτς, ο μόνος που είχε κερδίσει τέσσερα συνεχόμενα ήταν ο Ροντ Λέιβερ το 1962 και το 1968.

Ο Αυστραλός τενίστας πήρε θεϊκές διαστάσεις διότι δεν έκανε απλώς το Grand Slam: έκανε το Calendar Slam. Το 1962 και το 1968 κέρδισε και τα τέσσερα το ίδιο ημερολογιακό έτος. Ο αναγνώστης που αρέσκεται στο να ψαχουλεύει ίσως εκπλαγεί όταν έμαθε ότι το ίδιο κατόρθωμα έχει να επιδείξει ο Ντον Μπατζ.

Για κάποιο λόγο, ο Λέιβερ είναι ο μόνος που αναφέρεται -μαζί , βέβαια, με το χρυσό Slam της Στέφι Γκραφ, που δεν έχει επαναληφθεί: τα τέσσερα μαζί με το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στη Σεούλ, το 1988.

Υπάρχει μια (ελλιπής) εξήγηση: ο Λέιβερ νίκησε το 1968, τη χρονιά που το τένις έγινε επαγγελματικό. Αλλά το έκανε και το 1962, όπως ο Μπατζ το πέτυχε τη χρονιά που καθορίστηκε οριστικά από τη Νύχτα των Κρυστάλλων.

Ο Αμερικανός νίκησε στην Αυστραλία, το Παρίσι, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Τότε ουδείς αναφέρθηκε σε Grand Slam και είναι κάπως αξιοπερίεργο, διότι ο όρος είχε «παρεισφρήσει» στη «Fresno Bee Republican» από τον Άλαν Γκουλντ, ο οποίος ήταν ο διευθυντής του Associated Press.

Συγκεκριμένα, πριν τον τελικό του US Open, που ο Βρετανός Φρεντ Πέρι θα αντιμετώπιζε τον Αυστραλό Τζακ Κρόφορντ, ο Γκουλντ έγραψε: «Ο Κρόφορντ, ήδη κάτοχος των απλών πρωταθλημάτων στην Αυστραλία, τη Γαλλία και τη Βρετανία, θα δοκιμάσει να κατακτήσει το πρώτο “Grand Slam” στο τένις αύριο, όταν παίξει με τον Πέρι για τον αμερικανικό τίτλο».

Ο Πέρι νίκησε σε εκείνον τον τελικό και ο όρος επισήμως αναβλήθηκε. Ο Κρόφορντ θα αποχωρούσε του απλού και θα πήγαινε στο διπλό, όπου θα κατακτούσε ακόμη πέντε Major. Αλλά όποιου του μέλλει να πνιγεί ποτέ του δεν πεθαίνει. Τώρα χρησιμοποιείται με την κατάκτηση καθενός από τα τέσσερα μεγάλα τουρνουά.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News