ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ένα ξεχωριστό ταξίδι στο Μιλγουόκι του 1971

Ο Παύλος Δεπόλλας γυρίζει το χρόνο πίσω και αφηγείται την ιστορία του τελευταίου τίτλου των Μπακς στο μακρινό… 1971

Μία ολόκληρη πόλη στους δρόμους προ ημερών. Για χάρη της ομάδας μπάσκετ. Για το καμάρι της. Ο κόσμος ενωμένος, να γίνεται ένα με τους παίκτες. Να το διασκεδάζουν όλοι μαζί, να ξεφαντώνουν όσο ποτέ άλλοτε. Οσο σίγουρα δεν είχαν καν διανοηθεί να ξεφαντώσουν πριν από μισό αιώνα.

Ως γνωστόν, ο μονάκριβος τίτλος των Μπακς είχε έρθει το 1971. Όπως όμως δεν είναι ευρέως γνωστό, είχε γιορταστεί σχεδόν στη ζούλα. Λίγο, κάπως αναγκαστικά, σίγουρα χωρίς τρελό κέφι και δίχως ομόνοια, σύμπνοια από τους κατοίκους του Μιλγουόκι. Κι όμως, όλα ξεκίνησαν από κάτι που θυμίζει την απαρχή και της σύγχρονης τρελής πορείας προς την κορυφή.

 

Πάντα υπάρχει ένας μαύρος δύσμοιρος

Το πρώτο παράσημο οι σημερινοί Μπακς το πήραν στην περσινή «φούσκα». Ηταν η ομάδα που πήρε την πρωτοβουλία να μην κατεβεί στον αγώνα πλέι οφ με το Ορλάντο, διαμαρτυρόμενη για τους επτά αναίτιους πυροβολισμούς στο κορμί του Τζέικομπ Μπλέικ. Το κίνημα «Black lives matter» θέριευε, ένα ακόμα περιστατικό αστυνομικής βίας είχε μόλις λάβει χώρα στην Κενόσα, λίγο έξω από το Μιλγουόκι, και τα «ελάφια» δεν μπορούσαν να μείνουν άπραγα. Η δική τους αποχή επεκτάθηκε και στα υπόλοιπα παιχνίδια των πλέι οφ εκείνο το βράδυ, και στις υπόλοιπες επαγγελματικές λίγκες των ΗΠΑ. Πρωτοπόρα σε κοινωνικό επίπεδο, λίγο προτού πρωτεύσουν και στο αθλητικό.

Ένα χρόνο πριν τη δημιουργία των Μπακς και μόλις τέσσερα πριν τον πρώτο τους τίτλο, στο Μιλγουόκι ξέσπασαν ταραχές που κράτησαν μήνες ολόκληρους. Βασικά αιτήματα των μαύρων κατοίκων ήταν τα ίσα δικαιώματα (τα ποια;) στο στεγαστικό και η απάλειψη της αστυνομικής βαρβαρότητας εις βάρος τους. Βασικά, το λεγόμενο «long, hot summer» του 1967, που είχε εξαπλωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας και είχε κατακάψει πόλεις σαν το Ντιτρόιτ, κάποια στιγμή έφτασε και στα μέρη τους. Η δολοφονία του 18χρονου φοιτητή Κλίφορντ ΜακΚίσικ από αστυνομικό που τον πυροβόλησε στο λαιμό οδήγησε σε πρωτοφανές ξέσπασμα βίας, με τέσσερις νεκρούς, δεκάδες τραυματίες και πορείες διαμαρτυρίας που κράτησαν 200 συνεχόμενες ημέρες!

Το 1968 είχε μπει προ πολλού, η δολοφονία και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ την άνοιξη (στο Μέμφις) πολλαπλασίασε τον κόσμο που βγήκε στους δρόμους, κάπου εκεί στην πόλη δημιουργήθηκε και επαγγελματική ομάδα μπάσκετ. Μια νέα ομάδα, σε μια πόλη που έβραζε με πολλές αφορμές και με κοινό παρονομαστή την αδικία που υφίσταντο οι μαύροι. Ο σχετικός πληθυσμός ανήλθε από τις 13.000 το 1930 στις 105.000 το 1970! Οι άνθρωποι έφευγαν από τον Νότο και την εκεί κακομεταχείριση προς Βορράν, ακόμα κι αν προορισμός ήταν ένα βιομηχανικό μέρος γεμάτο ζυθοποιίες, διυλιστήρια και βυρσοδεψεία. Σαν το Μιλγουόκι.

 

Η σωστή όψη του νομίσματος

Expansion team, καινούρια σε ελεύθερη μετάφραση (διά της επέκτασης της λίγκας) ομάδα δεν υπήρχε κι ούτε έκτοτε υπήρξε που να αναδειχθεί πρωταθλήτρια μέσα σε μια τριετία. Το κατάφερε το Μιλγουόκι, στο οποίο αρκετά παλιότερα, την περίοδο 1951-55, έδρευαν οι Χοκς – προτού μεταφερθούν στo Σεντ Λούις και μετά στην Ατλάντα. Εύλογα η παρθενική σεζόν ήταν κακή, το καλοκαίρι του 1969 ωστόσο η τύχη χαμογέλασε στα «ελάφια» – και γύρισε την πλάτη στον έτερο νεοϊδρυθέντα σύλλογο, που είχε τερματίσει ουραγός στην άλλη περιφέρεια, τους Φίνιξ Σανς! Η πρώτη επιλογή στο ντραφτ ανάμεσα στους δύο φιναλίστ του 2021 παίχτηκε στο στρίψιμο του νομίσματος. Ευνοήθηκαν οι Μπακς, που πήραν τον παίκτη που όλοι μυρίζονταν ότι θα άλλαζε τη μοίρα οποιοασδήποτε ομάδας κι αν είχε την τύχη να τον κάνει δικό της.

Λιου Αλσίντορ έλεγαν τον σέντερ του UCLA και μαζί με τον άνθρωπο που θα ονομαζόταν σύντομα Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ, τα «ελάφια» μετατράπηκαν αμέσως σε πρωταγωνιστές. Το 1970 κατέφτασε κι ο βετεράνος, μα πάντα σε μέσους όρους κοντά σε τριπλ νταμπλ Οσκαρ Ρόμπερτσον, και το παζλ συμπληρώθηκε: ρεκόρ 66-16, το δεύτερο καλύτερο όλων των εποχών τότε, περίπατος μέχρι τέλους στη Δύση. Εκείνο το έτος το Μιλγουόκι είχε αλλάξει περιφέρεια στο πλαίσιο διάφορων ανακατανομών στον χάρτη του ΝΒΑ. Ευνοήθηκε κι από αυτήν την παράμετρο, πετώντας έξω στα πλέι οφ με 4-1 Γουόριορς και Λέικερς, προτού «σκουπίσει» 4-0 στους τελικούς τους Μπάλτιμορ Μπούλετς.

Ως άλλος Αντετοκούνμπο, ο -ακόμα- Αλσίντορ (No 33) των 31,7 πόντων και 16 ριμπάουντ δεν είχε αντίπαλο κάτω από τα καλάθια. Ως άλλος Χόλιντεϊ, ο Ρόμπερτσον έκανε τα πάντα στην περιφέρεια (18,3 και 5 με 8,9 ασίστ στα πλέι οφ, No 1), ο δε γκαρντ-φόργουορντ Μπομπ Ντάντριτζ (No 10) των 19,2 πόντων στην ποστ σίζον ήταν ο αντίστοιχος Μίντλετον. Επαιζαν κι εκείνοι επιθετικό μπάσκετ, βάζοντας 116 πόντους ανά ματς. Προτού συμπληρώσουν τρία χρόνια ιστορίας, οι Μπακς ήταν πρωταθλητές!

 

Ένα αεροδρόμιο σε λάθος τοποθεσία

Οι πανηγυρισμοί κάθε άλλο παρά πάνδημοι υπήρξαν. Ακόμα και στις τάξεις της ομάδας, μη φανταστείτε ότι έγινε τίποτα το υπερβολικό. Η σειρά ολοκληρώθηκε με το 118-106 μέσα στη Βαλτιμόρη, όπου η αποστολή των Μπακς είχε βρεθεί με 20 άτομα, συμπεριλαμβανομένων των παικτών! Προκειμένου να μη νιώθουν μόνοι, το ίδιο βράδυ στο επινίκιο πάρτι κάλεσαν και τους μπασκετμπολίστες των Μπούλετς. Κάποιοι ανταποκρίθηκαν και κεράστηκαν σαμπάνια.

Η μεγάλη αντίθεση με το σήμερα έχει να κάνει με την υποδοχή της κατάκτησης του τίτλου από τον κόσμο στο Μιλγουόκι. Για να βάλουμε τα πράγματα στην ιστορική τους διάσταση και πέρα από τις προαναφερθείσες πρόσφατες ταραχές με φυλετικό υπόβαθρο, η πόλη ήταν σχεδόν χωρισμένη στα δύο. Στο βόρειο κομμάτι της μαζεμένος ο μαύρος πληθυσμός, στο νότιο οι λευκοί. Κυρίως γερμανικής και πολωνικής καταγωγής. Το αεροδρόμιο «Μίτσελ Φιλντ» είναι στο νότο, όπου οι μαύροι δεν πατούσαν το πόδι τους. Για να το θέσουμε κομψά, δεν ένιωθαν καλοδεχούμενοι. Ο ίδιος ο Αλσίντορ αντί να γυρίσει με την αποστολή, προτίμησε να μείνει στο ανατολικ(ότερ)ο κομμάτι των ΗΠΑ, ώστε να ασπαστεί και επισήμως το Ισλάμ και να γνωστοποιήσει πως στο εξής θα ονομαζόταν Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ.

Στο αεροδρόμιο μαζεύτηκε κάποιος κόσμος, που δεν ξεπερνούσε όμως τις 15.000. Παρέλαση δεν έγινε. Απλώς ο συνιδιοκτήτης Γουές Πάβαλον νοίκιασε ένα μέρος ξενοδοχείου κι έκανε πάρτι προς τιμήν της ομάδας του. Σε αυτήν τέσσερις βασικοί (πλην του Τζον ΜακΓκλόκλιν δηλαδή) ήταν μαύροι, κάτι που επίσης χτυπούσε άσχημα σε πολύ κόσμο εκείνα τα χρόνια.

 

Ο έρωτας δεν είναι κεραυνοβόλος

Επιστρέφοντας στην ημέρα του Game 4 και το παιχνίδι τίτλου, ο πολύς κόσμος στο Μιλγουόκι το παρακολούθησε σπίτι του, στις τηλεοράσεις που ακόμα αρκετές ήταν ασπρόμαυρες. Μετά το τέλος, κάποιες εκατοντάδες πολιτών κίνησαν προς την κεντρική Wisconsin Avenue κρατώντας τρανζιστοράκια στο αυτί ώστε να ακούνε τις δηλώσεις των θριαμβευτών και το γενικότερο ρεπορτάζ από τη Βαλτιμόρη. Την ίδια ώρα εκνευρισμένοι οδηγοί τους κόρναραν, ώστε να κάνουν στην άκρη και οι ίδιοι να γυρίσουν από τις δουλειές τους μια ώρα αρχύτερα.

Όχι, ο πρώτος τίτλος των Μπακς δεν ένωσε τους πολίτες του Μιλγουόκι. Συγκίνησε πολλούς, μα άφησε και αρκετούς αδιάφορους. Εως ένα βαθμό έπαιξε τον ρόλο της και η αθλητική κουλτούρα που ήταν διαφορετική. Παρέλαση για τους… μόνιμους πρωταθλητές Σέλτικς έγινε στη Βοστώνη πρώτη φορά το 1969, όταν δηλαδή κατέκτησαν τον ενδέκατο τίτλο τους!

Από την άλλη πλευρά όμως, στο ίδιο το Μιλγουόκι είχαν ξεχυθεί 60.000 άτομα στους δρόμους το 1957, παρελαύνοντας με τους πρωταθλητές του MLB Μπρέιβς (προτού κι αυτοί εγκατασταθούν στην Ατλάντα). Άλλη σημαντική παράμετρος δηλαδή, ότι στην πόλη υπήρχε από χρόνια ένθερμο κοινό για το μπέιζμπολ, όχι όμως και για το μπάσκετ. Το μπασκετάκι ακόμα… μάθαιναν να το αγαπάνε.

 

Σύμβολο και για το Γουισκόνσιν

Εν έτει 2021, το μπάσκετ πλέον το λατρεύουν στο Μιλγουόκι. Δεν αποθαρρύνθηκαν από τους πρόσφατους πρόωρους αποκλεισμούς στα πλέι οφ, άλλωστε είχαν συνηθίσει κάποιες εποχές να μη φτάνουν καν σε αυτά. Τα δε 50 χρόνια που έκαναν μέχρι να ξαναδούν τρόπαιο συνιστούν το μεγαλύτερο χρονικό χάσμα… στέψεων για οποιονδήποτε σύλλογο του ΝΒΑ το έχει κατακτήσει μίνιμουμ δύο φορές.

Το 1971 οι αγώνες της κανονικής περιόδου μεταδίδονταν συνήθως μαγνητοσκοπημένοι και ακόμα και στη μεγαλύτερη πόλη του Γουισκόνσιν έβλεπαν συχνότερα τους Σέλτικς, τους Νικς, τους Σίξερς, τις πιο εμπορικές δηλαδή ομάδες της εποχής, παρά τους Μπακς. Σήμερα με την τεχνολογική έκρηξη υπάρχει ανά πάσα στιγμή πρόσβαση ακόμα και στο τι… τρώει ο κάθε παίκτης τους.

Κορυφαίος φυσικά όλων, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο. Καλύτερος και ανάμεσα στους 107 ξένους που έχουν κατακλύσει πλέον το ΝΒΑ, ενώ πριν από 50 έτη δεν υπήρχε μη Αμερικανός μπασκετμπολίστας ούτε για δείγμα. Ούτε ένας! Το ελληνόπουλο με τις νιγηριανές ρίζες έκανε μια ολόκληρη πόλη να (συγ)κινείται στους δικούς του ρυθμούς, αφήνοντας στη λήθη τους σχεδόν ενοχικούς πανηγυρισμούς του 1971. Στις ΗΠΑ η προκατάληψη και η αδικία εν τέλει για τους μαύρους δεν έχει εξαλειφθεί, τα συχνά περιστατικά απροκάλυπτης βίας φέρνουν νέες γενικευμένες ταραχές, μα τουλάχιστον σε μια γωνιά τους, έστω και με αφορμή ένα αθλητικό γεγονός, όλοι ανεξαιρέτως οι κάτοικοι μιας πόλης το χάρηκαν με την ψυχή τους. Μαζί.

Πώς το έλεγε άλλωστε κι ο προφητικός Στιβ Μίλερ, ίσως ο σπουδαιότερος μουσικός από στο Μιλγουόκι, λίγα χρόνια μετά από εκείνο τον πρώτο τίτλο; «I went from Phoenix, Arizona / all the way to Tacoma / Philadelphia, Atlanta, LA / Northern California…». Πετώντας έξω την Ατλάντα στους τελικούς της Ανατολής κι επικρατώντας του Φίνιξ στους ΝΒΑ finals, οι Μπακς διαδέχθηκαν τους Καλιφορνέζους Λέικερς στην κορυφή κι έβγαλαν επιτέλους στους δρόμους όλους τους συμπολίτες τους – έστω και με καθυστέρηση μισού αιώνα.

 

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News