Ευρωμπάσκετ '87: Το έπος της παρέας του Γκάλη και του Γιαννάκη που δεν θα ξεθωριάσει ποτέ
Ο άθλος της Εθνικής Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ του ’87, με τη νίκη επί της Σοβιετικής Ένωσης στον τελικό της 14ης Ιουνίου, έχει σημαδέψει όλους όσους τον έζησαν. Για πρώτη φορά, υπερηφανευόμασταν ότι είμαστε πρωταθλητές Ευρώπης.
Έχουν περάσει 37 χρόνια από το μαγικό βράδυ της 14ης Ιουνίου 1987 και όλοι έζησαν τον τελικό είτε μέσα από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας είτε από την τηλεόραση, είναι βέβαιο ότι τα θυμούνται όλα.
Και δεν αναφερόμαστε φυσικά στα εύκολα, όπως το σκορ της νίκης της Εθνικής επί της Σοβιετικής Ένωσης στον τελικό (103-101) ή ότι αυτό διαμορφώθηκε με τις δύο βολές του Αργύρη Καμπούρη, τέσσερα δευτερόλεπτα πριν το τέλος. Αλλά, κυρίως, στα έντονα συναισθήματα που προκάλεσε η συναρπαστική εξέλιξή του αγώνα – τον οποίο, ας μην κρυβόμαστε, έχουμε ξαναδεί όλοι μας πολλές φορές από τότε.
Ήταν τόσα πολλά. Πρώτο και καλύτερο το καλάθι με το τριπλό σπάσιμο μέσης του Νίκου Γκάλη ανάμεσα σε τέσσερις Σοβιετικούς παίκτες στο πρώτο ημίχρονο. Τα τρίποντα του Σεργκέι Γιοβάισα, τα οποία δεν επέτρεπαν στην Ελλάδα να ξεφύγει στο σκορ.
Υπάρχουν και τα «καλτ» σκηνικά, όπως η στιγμή που ο γιγαντόσωμος Βλαντίμιρ Τκατσένκο έπεσε ολόκληρος πάνω στον Παναγιώτη Γιαννάκη στο τέλος του πρώτου ημιχρόνου, χωρίς ο αρχηγός της Εθνικής μας να πάθει τίποτα. Και η επανάληψη, έως ένα βαθμό, του σκηνικού στο δεύτερο ημίχρονο με την ακούσια αγκωνιά του Σοβιετικού σέντερ στον Νικαιώτη άσο, ο οποίος πόνεσε λίγο παραπάνω εκείνη τη φορά, αλλά το ξεπέρασε.
Αποτυπωμένο έχει μείνει ακόμα στη μνήμη το κλάμα του Γιαννάκη όταν αποβλήθηκε λίγο πριν τη λήξη της κανονικής διάρκειας. Οι εύστοχες βολές του (αδικημένου ήρωα του τελικού) Λιβέρη Ανδρίτσου με τις οποίες ισοφάρισε 89-89, αλλά και το άστοχο λέει απ του Μέμου Ιωάννου λίγο αργότερα, που οριστικοποίησαν την παράταση.
Τα τρίποντα του Βάλντις Βάλτερς που δεν επέτρεψαν στην Εθνική να ξεφύγει, μετά το καλό της ξεκίνημα στο έξτρα πεντάλεπτο. Τη μαγική ασίστ του Φάνη Χριστοδούλου για τον Γκάλη, ο οποίος πέτυχε ένα απίθανο καλάθι με ταμπλό σε καθοριστικό σημείο.
Ιστορικές έχουν μείνει ακόμα και κάποιες ατάκες του Φίλιππου Συρίγου, στην τηλεοπτική μετάδοση της ΕΡΤ, η οποία από κάποιο σημείο μετέδιδε τον αγώνα και απ’ τα δύο κανάλια της. Τα κόκκινα γυαλιά των διαιτητών, η… ιδρωμένη μπάλα (λάθος εν τη ρύμη του λόγου που διορθώθηκε αμέσως), τα διαδοχικά «όχι τρίποντο» πριν ο Γιοβάισα ισοφαρίσει (με τρίποντο) σε 101-101.
Και φυσικά το «η πρόκριση στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα», την ώρα που ο Καμπούρης ετοιμαζόταν να εκτελέσει τις «χρυσές» βολές, από το φάουλ που κέρδισε από τον Βαλέρι Γκομπόροφ. Από συνήθεια, λόγω των αλλεπάλληλων προκρίσεων των προηγούμενων ημερών, ο αείμνηστος σπορτκάστερ επανέλαβε τη λέξη και τη στιγμή που κρινόταν το τρόπαιο.
Το τρόπαιο στα χέρια του αρχηγού, Παναγιώτη Γιαννάκη. Από κοντά και ο μεγάλος πρωταγωνιστής, Νίκος Γκάλης, μαζί με τον ήρωα της τελευταίας στιγμής, Αργύρη Καμπούρη.
Αξέχαστες έχουν μείνει και οι στιγμές μετά το 103-101. Το βεβιασμένο σουτ για τρεις του Γιοβάισα που βρήκε στο πλάι του ταμπλό. Η έκσταση τη στιγμή που ακούστηκε η κόρνα της λήξης, αν και ήταν νωρίς για να συνειδητοποιήσουμε στην ολότητά του αυτό που είχε συντελεστεί. Το (πρωτόγονο για τα σημερινά δεδομένα) γραφικό της ΕΡΤ με την «HELLAS» πρωταθλήτρια.
Δεν ξεχνιέται ούτε η σαμπάνια που άνοιξε στα επίσημα ένας νεαρός – ο οποίος, όπως μάθαμε αργότερα, ήταν ο μπασκετμπολίστας, Νίκος Τόλιας, που έκανε αργότερα σπουδαία καριέρα στην Α1. Τις συνδέσεις με την πλατείας Ομονοίας, όπου είχε αρχίσει η μεγάλη γιορτή, πριν την απονομή του τροπαίου και φυσικά το «The Final Countdown» των Σουηδών Europe, που είχε γίνει από τις προηγούμενες ημέρες κάτι σαν ύμνος της Εθνικής Ελλάδας.
Τότε ήταν που μπήκε στη ζωή μας και η έννοια της «λεζάντας» των πολιτικών, αφού εκείνη ήταν η πρώτη πραγματικά μεγάλη διεθνής επιτυχία της Εθνικής Ελλάδας σε όλα τα αθλήματα. Βρέθηκαν όλοι τους στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, κρατώντας γαλανόλευκα σημαιάκια και κέρδισαν μερίδιο της δημοσιότητας.
Είναι στιγμές και συναισθήματα που αξίζουν πιο πολύ από όλα τα πλούτη του κόσμου και δεν θα σβήσουν ποτέ, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Η μικρή Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης. Με τον Γκάλη, τον Γιαννάκη, τον Χριστοδούλου, τον Φασούλα και τα’ άλλα παιδιά του ευρωκόουτς, Κώστα Πολίτη, είχε γράψει Ιστορία.
Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 14 Ιουνίου
2018: Αρχίζει το Παγκόσμιο Κύπελλο της Ρωσίας, με τη γηπεδούχο εθνική ομάδα να συντρίβει με 5-0 τη Σαουδική Αραβία στο «Λουζνίκι» της Μόσχας.
2015: Πεθαίνει σε ηλικία 82 ετών ο παλαίμαχος Βραζιλιάνος μέσος, Ζίτο. Ήταν βασικό στέλεχος της Εθνικής Βραζιλίας που κατέκτησε τα Παγκόσμια Κύπελλα του 1958 και του 1962, ενώ σε συλλογικό επίπεδο αγωνίστηκε στη Σάντος, όπου λειτούργησε ως μέντορας του Πελέ. Στον Ζίτο πιστώνεται και η ανακάλυψη και ένταξη του Νεϊμάρ στη Σάντος, σε ηλικία 11 ετών.
2014: Η Εθνική Ελλάδας αρχίζει με ήττα τις υποχρεώσεις της (και) στην τρίτη συμμετοχή της σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου, το οποίο διεξάγεται εκείνη τη χρονιά στη Βραζιλία. Η Κολομβία τη νικά 3-0 με τέρματα που πετυχαίνουν ο Αρμέρο (5′), ο Γκουτιέρες (58′) και ο μετέπειτα παίκτης του Ολυμπιακού, Χάμες Ροντρίγκες (90’+3).
2008: Με γκολ του Ζιριάνοφ στο 33′ η Ρωσία νικά την Ελλάδα με 1-0 στο πλαίσιο της δεύτερης αγωνιστικής των ομίλων του Euro. Έχοντας ηττηθεί και από τη Σουηδία στην πρεμιέρα (2-0), η πρωταθλήτρια Ευρώπης του 2004 αποκλείεται μαθηματικά από τη συνέχεια της διοργάνωσης.
2005: Κατά τη διάρκεια του διεθνούς μίτινγκ στίβου «Τσικλητήρεια», που φιλοξενείται στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, ο Ασάφα Πάουελ σημειώνει νέο παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μέτρα με 9.77, καταρρίπτοντας το 9.78 του Τιμ Μοντγκόμερι, από το 2002 στο Παρίσι.
2002: Η Νότιος Κορέα προκρίνεται για πρώτη φορά στην ιστορία της στη νοκ άουτ φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, νικώντας με 1-0 την Πορτογαλία με γκολ του Παρκ Τζι-Σουνγκ στο 70′. Οι Πορτογάλοι τελειώνουν τον αγώνα με εννιά παίκτες αφού ο Αργεντινός διαιτητής Σάντσες αποβάλλει σωστά τους Ζοάο Πίντο (26′) και Μπέτο (65′). Το αποτέλεσμα ευνοεί την ομάδα των ΗΠΑ, η οποία παρότι γνωρίζει την ήττα με 3-1 από την αποκλεισμένη Πολωνία διατηρεί τη δεύτερη θέση στον όμιλο και προκρίνεται στους «16».
1998: Οι Σικάγο Μπουλς κατακτούν τον τρίτο διαδοχικό τίτλο στο ΝΒΑ και έκτο συνολικά. Με καλάθι του Μάικλ Τζόρνταν ενώ απομένουν 5.2 δευτερόλεπτα για τη λήξη, νικούν με 87-86 τους Γιούτα Τζαζ στο Delta Center της Σολτ Λέικ Σίτι και κάνουν το 4-2 στις νίκες. Ο Τζόρνταν πετυχαίνει 45 πόντους και αναδεικνύεται MVP των τελικών, ενώ ο αγώνας αποδεικνύεται ο τελευταίος για τον προπονητή, Φιλ Τζάκσον, στον πάγκο των Μπουλς.
1996: Η Τσεχία κάνει την έκπληξη και νικά με 2-1 την Ιταλία για τη δεύτερη αγωνιστική της φάσης των ομίλων του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Ο Πάβελ Νέντβεντ ανοίγει το σκορ στο 5′, ο Ενρίκο Κιέζα ισοφαρίζει στο 18′, αλλά ο Ράντεκ Μπέιμπλ διαμορφώνει το τελικό σκορ στο 35′, αφού έξι λεπτά νωρίτερα έχει αποβληθεί ο αμυντικός της Σκουάντρα Ατζούρα, Λουίτζι Απολόνι. Η Ιταλία θα χρειαστεί νίκη επί της Γερμανίας την τελευταία αγωνιστική για να προκριθεί στους «8».
1992: Οι Σικάγο Μπουλς διατηρούν τα σκήπτρα στο ΝΒΑ, αφού κάνουν το 4-2 στους τελικούς με τους Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς. Στον καθοριστικό έκτο αγώνα επικρατούν με 97-93 χάρη σε 33 πόντους του Μάικλ Τζόρνταν, ο οποίος κερδίζει τους τίτλους του MVP τόσο στη σειρά των τελικών όσο και στην κανονική περίοδο.
1991: Ο Λιρόι Μπάρελ σημειώνει νέο παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μέτρα με 9.90 κατά τη διάρκεια του εθνικού πρωταθλήματος των ΗΠΑ. Καταρρίπτει έτσι το 9.92 του Καρλ Λιούις από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988, το οποίο είχε αναγνωριστεί ως παγκόσμιο ρεκόρ ύστερα από την ακύρωση των επιδόσεων του Μπεν Τζόνσον, όταν ο τελευταίος παραδέχθηκε ότι είχε κάνει συστηματική χρήση απαγορευμένων ουσιών.
1990: Ο ηλικίας 38 ετών και 25 ημερών Ροζέ Μιλά γίνεται ο γηραιότερος παίκτης που σκοράρει σε τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου και μάλιστα δύο φορές, οδηγώντας το Καμερούν στη νίκη επί της Ρουμανίας με 2-1, με την οποία εξασφαλίζει την πρόκριση στους «16». Ο Μιλά θα βελτιώσει το ρεκόρ τέσσερα χρόνια αργότερα στις ΗΠΑ.
1990: Οι Ντιτρόιτ Πίστονς στέφονται πρωταθλητές στο ΝΒΑ για δεύτερη διαδοχική σεζόν, αφού νικούν εκτός έδρας τους Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς με 92-90 και κάνουν το 4-1 στις νίκες. Πολυτιμότερος παίκτης της σειράς των τελικών αναδεικνύεται ο Αϊζάια Τόμας, ο οποίος πετυχαίνει 29 πόντους στον τελευταίο αγώνα.
1987: Με MVP των τελικών τον Μάτζικ Τζόνσον, οι Λος Άντζελες Λέικερς κατακτούν τον τίτλο στο ΝΒΑ με 4-2 νίκες επί των Μπόστον Σέλτικς. Στον έκτο και καθοριστικό αγώνα οι Λέικερς επικρατούν 106-93 στο Λος Άντζελες με τον Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ να σημειώνει 32 πόντους και τον Τζόνσον να δίνει 19 ασίστ.
1982: Η Βραζιλία νικά με 2-1 τη Σοβιετική Ένωση στην πρεμιέρα του 6ου Ομίλου του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ισπανίας. Οι Σοβιετικοί προηγούνται μέχρι το 75′ με 1-0 χάρη σε γκολ του Αντρέι Μπαλ από το 52′ και τις εξαιρετικές αποκρούσεις του Ρινάτ Ντασάεφ, όμως η «Σελεσάο» παίρνει τη νίκη με εντυπωσιακά τέρματα που σημειώνουν οι Σόκρατες (75′) και Έντερ (88′).
1980: Η Εθνική μας χάνει και τον δεύτερο αγώνα της για την τελική φάση του Euro της Ιταλίας, αυτήν τη φορά από την Τσεχοσλοβακία με 3-1. Ο Νίκος Αναστόπουλος ισοφαρίζει προσωρινά στο 14′ και σημειώνει το παρθενικό γκολ της Ελλάδας στα τελικά μεγάλης διοργάνωσης.
1974: Χάρη σε ένα γκολ που πετυχαίνει ο Πάουλ Μπράιτνερ με δυνατό σουτ στο 78′, η Δυτική Γερμανία νικά δύσκολα με 1-0 τη Χιλή, στον πρώτο αγώνα της για το Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργανώνεται για πρώτη φορά στα εδάφη της.
1970: Η Αγγλία κατεβαίνει στον προημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου με τη Δυτική Γερμανία χωρίς τον βασικό της τερματοφύλακα, Γκόρντον Μπανκς, ο οποίος έχει υποστεί τροφική δηλητηρίαση και αντικαθίσταται από τον Πίτερ Μπονέτι. Αν και προηγείται 2-0 με τέρματα των Μάλερι (32′) και Πίτερς (50′), η Δυτική Γερμανία ισοφαρίζει με τους Μπεκενμπάουερ (69′) και Ζέελερ (76′) και ολοκληρώνει την ανατροπή στην παράταση με γκολ του Μίλερ (108′). Στους υπόλοιπους προημιτελικούς σημειώνονται τα εξής αποτελέσματα: Ουρουγουάη-Σοβιετική Ένωση 1-0 (παρ.), Βραζιλία-Περού 4-2 και Ιταλία-Μεξικό 4-1.
1967: Πεθαίνει σε ηλικία 70 ετών ο Αμερικανός, Έντι Ίγκαν, ο μοναδικός αθλητής στην ιστορία με χρυσό μετάλλιο τόσο στους Θερινούς όσο και στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες σε διαφορετικά αθλήματα (διότι κάποια αθλήματα έχουν συμπεριληφθεί και στις δύο εκδοχές της διοργάνωσης). To 1920 στην Αμβέρσα κατακτά το χρυσό μετάλλιο στα ελαφρά βαρέα βάρη της πυγμαχίας και το 1932 στο Λέικ Πλασίντ είναι μέλος της ομάδα των ΗΠΑ στο τετραμελές μπόμπσλεϊ.
1925: Οι οπαδοί της Μπαρτσελόνα αποδοκιμάζουν τον εθνικό ύμνο της Ισπανίας κατά τη διάρκεια του αγώνα πρωταθλήματος με την Ζούπιτερ (3-0). Το γεγονός προκαλεί την έντονη αντίδραση του δικτάτορα, Πρίμο ντε Ριβέρα, ο οποίος αποβάλλει την Μπαρτσελόνα από κάθε διοργάνωση για τους επόμενους έξι μήνες και καθαιρεί από την προεδρία τον ιδρυτή της, Ζουάν Γκαμπέρ, εξαναγκάζοντάς τον να φύγει από τη χώρα.