10 Οκτωβρίου 1993 – Ανδρέας Παπανδρέου: Το comeback και η πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη

Οι εκλογές της 10ης Οκτωβρίου 1993, ακριβώς 30 χρόνια πριν, αποτέλεσαν τομή στα πολιτικά πράγματα της χώρας, καθώς αποτέλεσαν το μεταίχμιο μεταξύ δυο διαφορετικών πολιτικών περιόδων που καθόρισαν τον πολιτικό βίο.

Το «βρώμικο ’89» και η πανηγυρική αθώωση

Είχε προηγηθεί το «βρώμικο ’89» και η ταραχώδης διακυβέρνηση της ΝΔ υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη η οποία κατέρρευσε εκ των έσω και άνοιξε τον δρόμο για την θριαμβευτική επάνοδο στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα με αποκορύφωμα την παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο και την πανηγυρική αθώωσή τον Ιανουάριο του 1992, εννέα μήνες πριν την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες που θα άνοιγε εκ νέου τον δρόμο προς την εξουσία και την δικαίωση.

Οι σταθμοί πριν τη μεγάλη επιστροφή

Ήταν από τις πιο τραυματικές περιόδους που βίωσε η μεταπολιτευτική Ελλάδα με καταιγιστικές εξελίξεις και ανατροπές που πόλωσαν το πολιτικό κλίμα σε ακραίο βαθμό. Το φόντο της εκλογικής αναμέτρησης του ’93 περιλάμβανε σημαντικούς «σταθμούς»:

• Το «σκάνδαλο Κοσκωτά» και την παραπομπή σε δίκη του Παπανδρέου και πρωτοκλασάτων υπουργών του ΠΑΣΟΚ (Μένιος Κουτσόγιωργας, Παναγιώτης Ρουμελιώτης, Δημήτρης Τσοβόλας, Γιώργος Πέτσος) τον Σεπτέμβριο του 1989 με τις ψήφους των βουλευτών της ΝΔ και του ενιαίου Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου.
• Είχαν προηγηθεί (τον Ιούνιο) οι εκλογές από τις οποίες προέκυψε στην φάση των διερευνητικών εντολών η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΣΥΝ, ο ιστορικός συμβιβασμός τον οποίο η Αριστερά πλήρωσε πολύ ακριβά, καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία της λάμβανε μέρος σε μια «αστική κυβέρνηση» και μάλιστα με την Δεξιά.
• Η θνησιγενής συγκυβέρνηση Τζαννετάκη διήρκησε ένα μόλις τετράμηνο και μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου προέκυψε η οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα με την συμμετοχή ΝΔ, ΣΥΝ και ΠΑΣΟΚ αυτή την φορά. Το αυτοϋπονομευμένο κυβερνητικό σχήμα θα καταρρεύσει τον Απρίλιο του 1990 λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
• Στις εθνικές εκλογές η ΝΔ δεν κατορθώνει να έχει την αυτοδυναμία παρά έναν βουλευτή. Την λύση θα δώσει ο βουλευτής της ΔΗΑΝΑ Θεόδωρος Κατσίκης και έτσι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα καταφέρει να συγκροτήσει κυβερνητική πλειοψηφία με 151 βουλευτές (ψήφο εμπιστοσύνης θα λάβει και από τον μουσουλμάνο βουλευτή Σαδίκ Αχμέτ).
• Η Αριστερά θα υποστεί τις συνέπειες από την συνεργασία της με την Δεξιά και το 1991 το ΚΚΕ, το οποίο αποτελούσε την βασική δύναμη του ενιαίου ΣΥΝ, θα διασπαστεί με τους «ανανεωτικούς» να οδηγούνται εκτός κόμματος και την απήχηση του Συνασπισμού να καταβαραθρώνεται.
• Η δίκη του Ανδρέα Παπανδρέου ξεκίνησε τον Μάρτιο του ’91 και βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο για τα απρόοπτα που σημειώθηκαν σε αυτήν, με τραγικότερο δείγμα την κατάρρευση του Μένιου Κουτσόγιωργα που υπέστη εγκεφαλικό μέσα στην αίθουσα του Ειδικού Δικαστηρίου, όσο και κυρίως για την πολιτική διάστασή της, η οποία δεν ήταν άλλη από την προσπάθεια πολιτικής εξόντωσης του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ, η οποία έπεσε στο κενό, βγάζοντας το κόμμα του συσπειρωμένο και δυνατό, τόσο ώστε να διεκδικήσει με αξιώσεις την επάνοδο στην εξουσία.

Οι εσωτερικοί κλυδωνισμοί της κυβέρνησης Μητσοτάκη

Στην κατεύθυνση αυτή τον καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι εσωτερικοί κλυδωνισμοί και οι συγκρούσεις εντός της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Οι προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ,  η πώληση της ΑΓΕΤ-Ηρακλής στους Ιταλούς, οι υποκλοπές από το δίδυμο Γρυλλάκη-Μαυρίκη, ο εσωκομματικός πόλεμος από τον Μιλτιάδη Έβερτ και οι εξελίξεις στο μεγάλο εθνικό θέμα του Σκοπιανού, διαμόρφωναν την «διακεκαυμένη ζώνη» της διακυβέρνησης Μητσοτάκη.

Η διαφοροποίηση του τότε υπουργού Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων θα οδηγήσει στην αποπομπή του από την κυβέρνηση και λίγο μετά στην παραίτησή του και από την θέση του βουλευτή (Οκτώβριος 1992), για να ακολουθήσει η δημιουργία της Πολιτικής Άνοιξης (Ιούνιος 1993) και η προσχώρηση σε αυτήν του βουλευτή της ΝΔ Δημήτρη Σταμάτη.

Το ξήλωμα του «πουλόβερ» θα κορυφωθεί με την ανεξαρτητοποίηση του Στέφανου Στεφανόπουλου (Σεπτέμβριος 1993), ενώ άλλοι τρεις «γαλάζιοι» παραιτούνται -Νίκος Κλείτος, Βασίλης Μαντζώρης και Άκης Γεροντόπουλος.

Η πτώση της κυβέρνησης

Η «χαριστική βολή» θα δοθεί από τον Γιώργο Συμπιλίδη. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μένει με 150 έδρες και χάνει την «δεδηλωμένη» εμπιστοσύνη της Βουλής και η χώρα οδηγείται σε πρόωρες εκλογές.

Στις 10 Οκτωβρίου 1993 το ΠΑΣΟΚ αναδεικνύεται στον μεγάλο νικητή διασφαλίζοντας 46,8% και 170 έδρες με την ΝΔ να συγκεντρώνει 39, 3% και 111 έδρες, την Πολιτική Άνοιξη 4,8% και 10 έδρες, το ΚΚΕ 4,5% και 9 έδρες και τον Συνασπισμό να μένει εκτός Βουλής με 2,9%, «πληρώνοντας» το τίμημα της συγκυβέρνησης με την Δεξιά.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου επέτυχε ένα δυναμικό come back που ισοδυναμούσε με προσωπική δικαίωση. Τα βαριά προβλήματα υγείας δεν θα επιτρέψουν την παραμονή του επί μακρόν στο τιμόνι της χώρας. Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ παραιτείται στις 15 Ιανουαρίου του 1996 ενώ νοσηλεύεται στο Ωνάσειο και νέος πρωθυπουργός αναδεικνύεται από την Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ ο Κώστας Σημίτης, γυρνώντας σελίδα στην πορεία του κόμματος.

Πηγή: tovima.gr

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News