Σελίδες Ιστορίας: Το ποδόσφαιρο στον γύψο των καταπιεστικών καθεστώτων – Την Κυριακή 7/4 με την «Καθημερινή»

Τον φετινό Ιούλιο θα συμπληρωθούν πενήντα χρόνια από την πτώση της χούντας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Είναι πολλές οι συζητήσεις και οι δράσεις που πραγματεύονται αυτή την κομβική στιγμή στην Ιστορία της χώρας μας.

Οι φωτογραφίες από τις πανηγυρικές αθλητικές διοργανώσεις τον καιρό της δικτατορίας είναι γνώριμες εικόνες σε όλους μας. Το γήπεδο ήταν το μέρος όπου το καθεστώς των Απριλιανών επιχειρούσε να παρουσιάσει ένα άλλο πρόσωπο – αυτό της αριστείας, της εθνικής ενότητας και της πειθαρχίας. Ακολουθώντας αυτό το νήμα, αναρωτηθήκαμε πώς άλλες χούντες ή καταπιεστικά καθεστώτα εν γένει αντιμετώπισαν το ποδόσφαιρο: ως εργαλείο που εξυπηρετούσε τη λογική «άρτον και θεάματα», που ενίσχυε το κύρος και τη λαϊκή αποδοχή των καθεστώτων αυτών ή που συνέβαλε στη διάδοση και την εμπέδωση των εθνικιστικών αντιλήψεων που αυτά εξέφραζαν.

Από την Ιταλία του Μουσολίνι, στην Ισπανία του Φράνκο, στην Ελλάδα της Επταετίας και στη δικτατορία του Βιδέλα στην Αργεντινή, μέχρι το σταλινικό καθεστώς και την εποχή του Τσαουσέσκου στη Ρουμανία, αυτό το τεύχος των Σελίδων Ιστορίας ερευνά την οικειοποίηση του πλέον λαοφιλούς αθλήματος, την ταυτόχρονη εμφάνιση θρυλικών ποδοσφαιριστών και φυσικά το πλήθος σκανδάλων, ωμών παρεμβάσεων και στημένων αγώνων που χαρακτήρισε την εκάστοτε περίοδο.

Την υπόλοιπη ύλη του τεύχους συνθέτουν κι άλλα θέματα που κινούνται στη λογική των επετείων: μια συζήτηση για την Αβασίλευτη Δημοκρατία του 1924, κείμενα για την «Επανάσταση των Γαριφάλων» στην Πορτογαλία των Απρίλιο του 1974 και τη μαζική σφαγή των Τούτσι στη Ρουάντα το 1994. Το τεύχος συμπληρώνει επίσης μια ιστορική σκιαγράφηση του αντισημιτισμού με 10 ερωτήσεις, μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη για το πώς οι μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές επηρέασαν –και ενδέχεται να επηρεάσουν και στο μέλλον– την ανθρώπινη ιστορία, μια μαρτυρία από την επίσκεψη του Σοβιετικού κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν στην Ελλάδα και μια ανασκόπηση της περίφημης δίκης της Ριβόνια με κατηγορούμενο τον Νέλσον Μαντέλα.

Ανοίγοντας τη θεματική τους βεντάλια, οι Σελίδες Ιστορίας επεκτείνονται και σε άλλα θέματα. Κινούμενες μεταξύ ιστορίας, λογοτεχνίας, αρχιτεκτονικής και γαστρονομίας, μας μεταφέρουν στον μαγικό κόσμο των Χιλίων και μίας νυχτών, μας αποκαλύπτουν πώς το Poor Things (το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η πρόσφατη ταινία του Γιώργου Λάνθιμου) σχετίζεται με τους αγώνες για τη σκοτσέζικη ανεξαρτησία, μας «ξεναγούν» στη διαδρομή του γοτθικού στυλ και μας συνοδεύουν στο γευστικό ταξίδι της πίτσας από την περίοδο που ήταν τροφή των εξαθλιωμένων Ναπολιτάνων έως την εποχή που έγινε το δημοφιλέστερο «γρήγορο φαγητό».