Πάπας Φραγκίσκος: Η διαδικασία της διαδοχής, το κονκλάβιο και ο ρόλος των καρδιναλίων

Ο Πάπας Φραγκίσκος απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών, έπειτα από 12 χρόνια θητείας ως πνευματικός ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Ο θάνατός του ενεργοποιεί τη διαδικασία αιώνων για την εκλογή ενός νέου Πάπα.

Ποιος είναι ο ρόλος του Πάπα;

Ο Πάπας είναι ο επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας. Οι Ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν ότι αποτελεί άμεσο διάδοχο του Ιησού Χριστού, μέσα από μια συνεχόμενη γραμμή διαδοχής. Θεωρείται ο ζωντανός διάδοχος του Αγίου Πέτρου, ο οποίος ήταν ο σημαντικότερος από τους πρώτους μαθητές του Χριστού, τους Αποστόλους.

Αυτό του προσδίδει πλήρη και απεριόριστη εξουσία επί ολόκληρης της Καθολικής Εκκλησίας και τον καθιστά σημαντική πηγή αυθεντίας για περίπου 1,4 δισεκατομμύρια Καθολικούς παγκοσμίως.

Παρότι πολλοί καθολικοί στρέφονται συχνά στη Βίβλο για καθοδήγηση, μπορούν επίσης να ανατρέχουν στις διδασκαλίες του Πάπα, οι οποίες καθορίζουν τις πεποιθήσεις και τις πρακτικές της Εκκλησίας.

Περίπου οι μισοί χριστιανοί σε ολόκληρο τον κόσμο είναι Ρωμαιοκαθολικοί. Άλλα δόγματα, όπως οι Προτεστάντες και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, δεν αναγνωρίζουν την εξουσία του Πάπα.

Ο Πάπας ζει στο Βατικανό, το μικρότερο ανεξάρτητο κράτος στον κόσμο, το οποίο περιβάλλεται από τη Ρώμη, την πρωτεύουσα της Ιταλίας.

Ο Πάπας δεν λαμβάνει μισθό, ωστόσο όλα τα έξοδα διαβίωσης και ταξιδιών του καλύπτονται από το Βατικανό.

Τι συμβαίνει όταν πεθαίνει ο Πάπας;

Η παπική κηδεία παραδοσιακά αποτελεί μια περίτεχνη διαδικασία, όμως ο Πάπας Φραγκίσκος είχε εγκρίνει πρόσφατα σχέδια για απλοποίηση των τελετών.

Προηγούμενοι Ποντίφικες ενταφιάζονταν σε τρεις φέρετρα που τοποθετούνταν το ένα μέσα στο άλλο: από κυπαρίσσι, μολύβι και δρυ. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε επιλέξει απλό ξύλινο φέρετρο επενδυμένο με ψευδάργυρο.

Είχε επίσης καταργήσει την παράδοση που ήθελε το σώμα του Πάπα να εκτίθεται σε δημόσιο προσκύνημα πάνω σε υπερυψωμένη πλατφόρμα (catafalque) στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

Αντί γι’ αυτό, οι πενθούντες θα κληθούν να αποτίσουν φόρο τιμής ενώ το σώμα του θα παραμείνει μέσα στο φέρετρο, με το καπάκι αφαιρεμένο.

Ο Φραγκίσκος θα είναι επίσης ο πρώτος Πάπας εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα που θα ταφεί εκτός Βατικανού.

Θα αναπαυθεί στη Βασιλική της Santa Maria Maggiore, μία από τις τέσσερις κύριες παπικές βασιλικές της Ρώμης.

Η «βασιλική» είναι εκκλησία στην οποία έχει αποδοθεί ιδιαίτερη σημασία και προνόμια από το Βατικανό. Οι μεγάλες βασιλικές έχουν ιδιαίτερη σχέση με τον Πάπα.

Ποιος επιλέγει τον νέο Πάπα;

Ο νέος Πάπας πρέπει να επιλεγεί από τα υψηλότερα στελέχη της Καθολικής Εκκλησίας, γνωστά ως Κολλέγιο των Καρδιναλίων.

Όλοι είναι άνδρες και διορίζονται απευθείας από τον Πάπα, ενώ είναι συνήθως και χειροτονημένοι επίσκοποι.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 252 καθολικοί καρδινάλιοι, εκ των οποίων 138 έχουν δικαίωμα ψήφου για την εκλογή του νέου Πάπα.

Οι υπόλοιποι είναι άνω των 80 ετών και δεν μπορούν να συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία, αν και έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις συζητήσεις για την επιλογή του διαδόχου.

Πώς γίνεται η εκλογή του Πάπα – Τι είναι το κονκλάβιο;

Όταν ο Πάπας πεθαίνει (ή παραιτείται, όπως στην περίπτωση του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ το 2013), οι καρδινάλιοι συγκαλούνται σε συνάντηση στο Βατικανό, η οποία ακολουθείται από το κονκλάβιο, δηλαδή τη διαδικασία εκλογής.

Κατά την περίοδο μεταξύ του θανάτου του Πάπα και της εκλογής του διαδόχου του, η Καθολική Εκκλησία διοικείται από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων.

Η εκλογή πραγματοποιείται με αυστηρή μυστικότητα μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα, διάσημη για τις τοιχογραφίες του Μιχαήλ Άγγελου.

Οι καρδινάλιοι ψηφίζουν ο καθένας ξεχωριστά τον υποψήφιο της προτίμησής τους, και η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να επιλεγεί ένας νικητής — κάτι που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες. Σε προηγούμενους αιώνες, η ψηφοφορία κρατούσε εβδομάδες ή και μήνες, ενώ υπήρξαν περιπτώσεις όπου καρδινάλιοι πέθαναν κατά τη διάρκεια του κονκλαβίου.

Το μόνο στοιχείο που δείχνει την πρόοδο της εκλογής είναι ο καπνός που αναδύεται δύο φορές την ημέρα από την καύση των ψηφοδελτίων: μαύρος καπνός σημαίνει αποτυχία εκλογής, ενώ ο παραδοσιακός λευκός καπνός σηματοδοτεί πως έχουμε νέο Πάπα.

Πώς ανακοινώνεται ο νέος Πάπας;

Μετά την εμφάνιση του λευκού καπνού, ο νέος Πάπας εμφανίζεται συνήθως εντός μίας ώρας στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου.

Ο ανώτερος καρδινάλιος του κονκλαβίου ανακοινώνει την απόφαση με τα λόγια:
«Habemus Papam» – δηλαδή «Έχουμε Πάπα» στα λατινικά.

Στη συνέχεια, παρουσιάζει το όνομα που επιλέγει ο νέος Πάπας για την παποσύνη του, το οποίο ενδέχεται να μην είναι το βαφτιστικό του όνομα.

Για παράδειγμα, ο Πάπας Φραγκίσκος γεννήθηκε ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, αλλά επέλεξε το όνομα «Φραγκίσκος» προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης.

Ποιος μπορεί να γίνει Πάπας;

Θεωρητικά, οποιοσδήποτε βαφτισμένος καθολικός άνδρας μπορεί να θεωρηθεί υποψήφιος για την εκλογή σε Πάπα.

Στην πράξη όμως, οι καρδινάλιοι συνήθως επιλέγουν κάποιον από τις τάξεις τους.

Όταν εξελέγη το 2013, ο Πάπας Φραγκίσκος — ο πρώτος Ποντίφικας με καταγωγή από την Αργεντινή — έγινε ο πρώτος Πάπας στην ιστορία από τη Νότια Αμερική, μια περιοχή που αντιπροσωπεύει περίπου το 28% των καθολικών παγκοσμίως.

Ωστόσο, η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι οι καρδινάλιοι προτιμούν να εκλέγουν Ευρωπαίους – και κυρίως Ιταλούς.

Από τους 266 Πάπες που έχουν εκλεγεί μέχρι σήμερα, οι 217 ήταν Ιταλοί.

Πηγή: dailypost.gr