Αντώνης Καρπετόπουλος: Λυπηθείτε τον Superman...

Ο Σούπερμαν των κόμικς είναι αρκετά παλιά ιστορία. Εμφανίζεται την δεκαετία του ’30. Ο Ουμπέρτο Εκο έλεγε – και έχει δίκιο – ότι η επιτυχία του είναι αποτέλεσμα αφενός του φόβου, που έχει προκληθεί από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και αφετέρου του κλονισμού των θρησκειών στο Δυτικό κόσμο και ειδικά στις ΗΠΑ. Οι δυο δημιουργοί του, ο Τζο Σούστερ και ο Τζέρι Σίγκελ συναντιούνται στο Κλίβελαντ του Οχάιο και είναι ακόμα μαθητές λυκείου (!) όταν έχουν την έμπνευση της δημιουργίας του πρώτου υπερήρωα. Όι γονείς και των δυο έχουν φτάσει στις ΗΠΑ από την Ευρώπη ενώ εξελίσσεται ο μεγάλος πόλεμος. Οι γονείς του Σούστερ είναι από το Ρόντερνταμ και πριν φτάσουν στο Οχάιο έχουν περάσει μέρος της ζωής τους στον Καναδά, όπου και θα γεννηθεί ο μικρός. Οι γονείς του Σούστερ είναι από την Λιθουανία. Ολοι είναι εβραϊκής καταγωγής: όχι τυχαία το εξωγήινο όνομα του Κλαρκ Κεντ είναι Καλ Ελ που στα ισραηλίτικα σημαίνει η «φωνή του Θεού».

Η ιδέα των δυο πιτσιρικάδων αποδεικνύεται καταπληκτική καθώς οι ΗΠΑ περίμεναν τον Υπερήρωα. Για σχεδόν δέκα χρόνια μάλιστα ο Σούπερμαν είναι εντελώς άτρωτος: ο κρυπτονίτης θα εμφανιστεί μετά από χρόνια – πρώτα μάλιστα σε μια σειρά ραδιοφωνικών εκπομπών το 1943. Εννοείται πως η επιτυχία του Σούπερμαν τραβά το ενδιαφέρον των πανίσχυρων εφημερίδων της εποχής που δημοσιεύουν εικονογραφημένες ιστορίες του, και φυσικά και του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Η πρώτη ταινία με ήρωα τον Σουπερμάν εμφανίζεται μόλις το 1952 («Superman and the Mole Men» – ένα πραγματικό φιλμ καλτ) ενώ οι «Περιπέτειες του Σούπερμαν» στην αμερικάνικη τηλεόραση έχουν αρχίσει να προβάλλονται ήδη από το 1942.

Αλλά ο ανίκητος καταπληκτικός χαρισματικός εξωγήινος ενώ γράφει ιστορία ως ήρωας κόμικ κακοπέφτει κυρίως στο σινεμά. Και η νέα ταινία του Τζέιμς Γκαν, που κυκλοφόρησε εδώ και λίγες μέρες, δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα που θέλει τις ταινίες με ήρωα τον Σούπερμαν μετριότατες – να μην πω και απολύτως κακές.

Τα δυο προβλήματα

Υπάρχει δυο προβλήματα με τον Σούπερμαν και υπήρχαν ευθύς εξ αρχής. Το πρώτο είναι η ανθρώπινη, ας πούμε υπόστασή του. Ο Σούπερμαν επιλέγει να είναι καλό παιδί – για την ακρίβεια επιλέγει να είναι ο καλός Αμερικάνος. Μεγαλώνει με αρχές από το ζευγάρι που θα τον υιοθετήσει όταν φτάνει στην γη από τον πλανήτη του, αλλά προφανώς η επιλογή να είναι καλός είναι δική του: με τις δυνάμεις του θα μπορούσε να γίνει κυρίαρχος του κόσμου, αλλά δεν το θέλει. Είναι επίσης ο τύπος που παντρεύεται την πρώτη γυναίκα που θα ερωτευτεί, είναι καλός στην δουλειά του χωρίς να διεκδικεί και σε αυτή πρωταγωνιστικούς ρόλους, είναι καλός πατέρας (αργότερα) και δεν έχει σκοτεινά μυστικά. Ολο αυτό δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στο σινεμά, που θέλει πιο πολύπλοκους χαρακτήρες – όχι τυχαία στην τηλεόραση λειτουργεί κομμάτι καλύτερα. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι από το κόμικ απουσιάζει η ατμόσφαιρα.

Ολοι όσοι έχουν ασχοληθεί με τον Σούπερμαν αναπαράγουν το ίδιο στερεότυπο και κυρίως τοποθετούν την δράση σε μια πόλη, την Μετρόπολις, που τον έχει ανάγκη, όχι γιατί είναι σκοτεινή και επικίνδυνη, όπως η Γκόθαμ Σίτι του Μπάτμαν, αλλά γιατί απλά βάλλεται και ψάχνει τον προστάτη της: η Μετρόπολις δεν είναι απλά η Νέα Υόρκη (αυτή θα λεγα ότι είναι η Γκόθαμ Σίτι) αλλά είναι κατά κάποιο τρόπο ολόκληρη η καλή Αμερική. Ο μεγαλύτερος εχθρός του Σούπερμαν είναι κι αυτός ένας κατά κάποιο τρόπο καλός Αμερικάνος. Ο Λεξ Λούθερ είναι δισεκατομμυριούχος, φιλόδοξος και μεγαλομανής πολιτικά ενεργός: ένα είδος αμερικάνικης υπερβολής. Ολο αυτό εχουν ενδιαφέρον για τους μελετητές των κόμικς και φυσικά και για το κοινό (ο Σούπερμαν στις ΗΠΑ πουλάει ακόμα πολύ, απόδειξη ότι τον σκότωσαν και τον ανέστησαν πρόσφατα…), αλλά η όλη ιστορία του είναι υπερβολικά αμερικάνικη. Για αυτό κι όταν ο Κρίστοφερ Νόλαν πχ αποφάσισε να ασχοληθεί με τον κόσμο των κόμικς διάλεξε τον Μπάτμαν.

Διαβάστε περισσότερα

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News