ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ: Ποιος ήταν ο δίμορφος Ιανός που έδωσε το όνομά του στον πρώτο μήνα του έτους

Ο Ιανουάριος, ή Γενάρης είναι ο πρώτος μήνας του πολιτικού έτους ανήκει στην εποχή του Χειμώνα κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.

Είναι ο πέμπτος μήνας του χριστιανικού έτους, του καλούμενου ενιαυτού, και άλλοτε ο ενδέκατος του ρωμαϊκού ημερολογίου, περιλαμβάνοντας 31 ημέρες (εικοσιτετράωρα) έχοντας κατά μέσον όρο χρόνο ημέρας 10 ώρες, και χρόνο νύκτας 14 ώρες.

Ο Ιανουάριος αντιστοιχεί κατά το πρώτο ήμισυ με τον Ποσειδεώνα και κατά το έτερο με τον Γαμηλιώνα του αρχαίου ελληνικού αττικού ημερολογίου, καθώς επίσης με τον Σαββάθ των Εβραίων και τον Τωβί των Αιγυπτίων.

Ο Ιανουάριος πήρε το όνομά του από τον Ιανό, θεό κάθε αρχής στη ρωμαϊκή μυθολογία. Όπως αναφέρει σχετικά και ο Ηλίας Αναγνωστάκης (Διευθυντής Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, Τµήµα Βυζαντινών Ερευνών): …ο Ιανός ήταν θεός δίμορφος, που παριστάνεται πότε με κλειδιά ή με τριακόσιες ψήφους στο δεξί του χέρι και εξήντα πέντε στο αριστερό, όσες οι μέρες του ενιαυτού. Εκαλείτο δε και «Αιωνάριος» αντί Ιανουάριος, επειδή τον θεωρούσαν του αιώνος πατέρα. Είχαν μάλιστα οριστεί δώδεκα πρυτάνεις να τον υμνούν και υπήρχε δωδεκάβωμον στο ναό του, όσοι και οι μήνες του έτους.

Ο Ιανός (λατινικά: Ianus) είναι ένας από τους παλαιότερους θεούς των Ρωμαίων. Στην ετρουσκική μυθολογία, αντιστοιχεί με το θεό Άνι. Υπάρχουν διάφοροι μύθοι για την προέλευσή του και μερικοί που τον αναφέρουν ως θνητό βασιλιά του Latium, που κυβερνούσε μια πόλη σε έναν λόφο και είχε ως γιο τον Τίβερη.

Ήταν ο θεός όλων των ενάρξεων και των μεταβάσεων. Απεικονίζονταν συνήθως σε σημεία διαβάσεων, όπως είναι οι θύρες, οι πύλες και οι γέφυρες. Κατά τη διάρκεια των θυσιών το πρώτο μέρος της προσφοράς αφιερωνόταν πάντα στον Ιανό και κατονομαζόταν πρώτος σε κάθε κατάλογο θεοτήτων.

Ο Ιανός απεικονιζόταν συχνά με δύο πρόσωπα και αποκαλείτο Janus bifrons, δηλαδή διπρόσωπος Ιανός και του ήταν αφιερωμένοι αρκετοί ναοί στη Ρώμη. Ο διασημότερος όλων ήταν εκείνος που βρισκόταν Forum Romanum και οι πύλες του ήταν ανοικτές σε περίοδο πολέμου και κλειστές σε περίοδο ειρήνης. Στις πιο πρώιμες περιόδους ο Ιανός απεικονιζόταν με το ένα πρόσωπο γενειοφόρο και το άλλο ξυρισμένο, γεγονός που ώθησε ορισμένους ερευνητές να το αποδώσουν σε ζεύγη αντιθέτων, όπως είναι ο ήλιος και η σελήνη ή το γήρας και η νιότη.

Στο ρόλο του ως Φύλακα των Εισόδων και των Εξόδων, κρύβεται ίσως το θεμέλιο της πεποίθησης ότι ο συγκεκριμένος θεός αντιπροσώπευε τις ενάρξεις. Διαβαίνει κανείς μια πύλη, μια πόρτα ή μια γέφυρα, προκειμένου να βρεθεί σε ένα νέο τόπο, οριοθετημένο τεχνητά ή φυσικά.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News