Πελέ: Όταν έφτασε τα 1.000 γκολ - Μύθοι και πραγματικότητα

Το ντέρμπι της Σάντος με τη Βάσκο ντα Γκάμα είχε φτάσει στο 78ο λεπτό. Οι 65.000 φίλαθλοι που είχαν μαζευτεί στις κερκίδες του Μαρακανά δεν αγωνιούσαν για το αποτέλεσμα, το οποίο παρεμπιπτόντως ήταν 1-1 μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Το μόνο που τους «έκαιγε» ήταν να δουν τον Πελέ να σκοράρει. Και να γίνουν μάρτυρες μιας ιστορικής στιγμής για το ποδόσφαιρο, καθώς με βάση τους στατιστικούς υπολογισμούς της εποχής, θα γινόταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής στον κόσμο που θα έφτανε τα 1.000 γκολ!

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, πάντως, οι παίκτες της Βάσκο δεν έδειχναν διατεθειμένοι να επιτρέψουν στον μεγάλο σταρ της πατρίδας τους να σημειώσει εναντίον τους αυτό το γκολ-ορόσημο. Έπαιζαν με αυταπάρνηση από το πρώτο λεπτό, πήραν προβάδισμα στο σκορ και επιστράτευαν ακόμα και mind games για να εκνευρίσουν τον Πελέ. Με φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και ειρωνικά γελάκια, τον είχαν βγάλει εκτός ρυθμού.

Την ίδια ώρα, ο Αργεντινός τερματοφύλακας της Βάσκο, Εδγάρδο Ανδράδα, έπιανε τα άπιαστα – όχι μόνο του Πελέ, αλλά και των συμπαικτών του. Εκτός από μία φορά, που βρήκε αέρα ενώ επιχειρούσε έξοδο για να εξουδετερώσει μια καλοζυγισμένη σέντρα από τα αριστερά. Για κλάσματα του δευτερολέπτου το κοινό ξεσηκώθηκε, αφού ο παίκτης της Σάντος που ακολουθούσε τη φάση ήταν ο Πελέ.

Ωστόσο, ένας αμυντικός της Βάσκο, ο Ρενέ, πήρε την κεφαλιά κι έστειλε την μπάλα στα δίχτυα της ομάδας του! «Ακόμα κι αυτή η έσχατη λύση φάνταζε προτιμότερη γι’ αυτούς από το να με αφήσουν να πετύχω το χιλιοστό μου τέρμα», σημειώνει ο Πελέ στην αυτοβιογραφία του (που κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση του Θανάση Χειμωνά).

Η προσμονή των φιλάθλων για το milesimo κορυφώθηκε τελικά στο 78ο λεπτό, όταν ο Πελέ ανατράπηκε μες στην περιοχή κι ο διαιτητής καταλόγισε το πέναλτι. Το «Μαύρο Διαμάντι» δεν συνήθιζε να εκτελεί την εσχάτη των ποινών  – τον ρόλο αυτό είχε ο Κάρλος Αλμπέρτο, τόσο στη Σάντος όσο και στην εθνική Βραζιλίας.

Όσο πλησίαζε, όμως, τον μαγικό αριθμό 1.000, του έκαναν κι αυτήν την παραχώρηση. Με πέναλτι είχε σημειώσει και το 999ο γκολ, στον αγώνα με την Μποταφόγκο ντε Παραΐμπα. Όλοι, λοιπόν, κρατούσαν την αναπνοή τους όταν είδαν τον Πελέ να παίρνει την μπάλα στα χέρια του και να τη στήνει στην άσπρη βούλα.

Ασήκωτο το βάρος των προσδοκιών

Όπως εξομολογείται ο Πελέ στην αυτοβιογραφία του, πριν από εκείνο το πέναλτι έπιασε για πρώτη φορά τον εαυτό του να τρέμει. Στο προηγούμενο ματς με την Μπαΐα, είχε χάσει τουλάχιστον δύο κλασικές ευκαιρίες για το χιλιοστό γκολ. Αν και ήταν μόλις 29 ετών και είχε ακόμα μπόλικα παιχνίδια μπροστά του για να σπάσει αυτό το «φράγμα», το βάρος των προσδοκιών εκατομμυρίων συμπατριωτών  του, είχε αρχίσει να τον πνίγει.

Περίεργο, όμως, ήταν το συναίσθημα και για τον τερματοφύλακα της Βάσκο ντα Γκάμα, ο οποίος καλούνταν να αποτρέψει την ιστορική στιγμή. «Ένιωθα σαν να είμαι αντιμέτωπος με όλον τον πληθυσμό της Γης», εκμυστηρεύθηκε χρόνια αργότερα ο Ανδράδα, ο οποίος γνώριζε καλά τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο εκτελούσε τα πέναλτι ο Πελέ. Λίγα μέτρα φόρα, αργό τρέξιμο, παύση, εκτέλεση. Και γκολ!

Ο Ανδράδα έπεσε σωστά, αλλά ο Πελέ είχε σημαδέψει εξαιρετικά τη γωνία του. Πριν καλά-καλά η μπάλα αναπαυθεί στα δίχτυα, οι φωτορεπόρτερ και αμέτρητοι φίλαθλοι εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο για να αγκαλιάσουν τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή στον κόσμο. Ο Πελέ, όμως, είχε τρέξει μες στην εστία. Άρπαξε την μπάλα και τη φίλησε.

Λίγο αργότερα βρέθηκε χωρίς να το καταλάβει στους ώμους παθιασμένων συμπατριωτών του, που μπορεί να ήταν και οπαδοί της Βάσκο ντα Γκάμα. Δεν είχε σημασία ποιος κέρδιζε εκείνη την ώρα. Ούτε καν αν θα συνεχιζόταν ο αγώνας!

Το καθυστέρησε… ο τερματοφύλακας

Ο Ανδράδα δεν κατόρθωσε να αποκρούσει το πέναλτι και να καθυστερήσει την επίτευξη του milesimo. Ένας άλλος τερματοφύλακας, όμως, το είχε καταφέρει δύο αγώνες νωρίτερα. Δεν ήταν μάλιστα αντίπαλος, αλλά… συμπαίκτης του Πελέ.

Ο λόγος για τον Ζαΐρ Εστεβάο. Λίγα λεπτά αφότου ο κορυφαίος άσος σημείωσε με πέναλτι το 999ο τέρμα της καριέρας του, στον εκτός έδρας αγώνα της Σάντος με την Μποταφόγκο ντε Παραΐμπα, είδε τον τερματοφύλακα της ομάδας του πεσμένο στο χορτάρι. Δεν υπήρχε καμία ένδειξη για τραυματισμό, αφού η μπάλα παιζόταν μακριά, όμως σφάδαζε απ’ τον πόνο και οδηγήθηκε εκτός αγωνιστικού χώρου με το φορείο.

Τότε δεν επιτρέπονταν ακόμα οι αλλαγές κι όταν τραυματιζόταν ο Εστεβάο, ο Πελέ συνήθιζε να αναλαμβάνει εκείνος καθήκοντα τερματοφύλακα. Λόγω της ευλιγισίας του, οι προπονητές του τον είχαν καθιερώσει ως… άτυπο αναπληρωματικό γκολκίπερ της Σάντος. Έτσι, κλήθηκε και τότε να καλύψει το κενό, με συνέπεια να χάσει την ευκαιρία να σημειώσει το χιλιοστό γκολ σε εκείνο το ματς, απέναντι σε έναν σχετικά αδύναμο αντίπαλο.

Οι κακές γλώσσες λένε ότι η όλη ιστορία με τον τραυματισμό του Εστεβάο ήταν… στημένη. Η επίτευξη του χιλιοστού γκολ του Πελέ ήταν έτσι κι αλλιώς θέμα χρόνου. Και οι ιθύνοντες της Σάντος, προτιμούσαν η ιστορική στιγμή να καταγραφεί σε κάποιο απ’ τα επόμενα παιχνίδια, μπροστά σε δεκάδες χιλιάδες θεατές, παρά στο ταπεινό γήπεδο της Ζοάο Πεσόα.

Και, όπως είδατε, το κατάφεραν.

Η Ημέρα της Σημαίας και… της μάνας

Η 19η Νοεμβρίου ήταν έτσι κι αλλιώς μια ιδιαίτερη ημερομηνία για τους Βραζιλιάνους. Είναι η λεγόμενη «Ημέρα της Σημαίας».

Στις 19 Νοεμβρίου 1889, τέσσερις μέρες μετά την ανατροπή του αυτοκρατορικού καθεστώτος και τη θεμελίωση της δημοκρατίας, άλλαξε και το εθνικό σύμβολο της χώρας. Η αυτοκρατορική σημαία της Βραζιλίας, αντικαταστάθηκε από εκείνη που, με μικρές παραλλαγές, είναι ίδια με τη σημερινή. Μια μπλε υδρόγειος σφαίρα με το μότο «Ordem e Progresso» (Τάξη και Πρόοδος) μέσα σε έναν κίτρινο ρόμβο, σε πράσινο φόντο.

Από το 1969, ο Πελέ έχει δώσει άλλη διάσταση στον εορτασμό της Ημέρας της Σημαίας. Για τον ίδιο, ωστόσο, η 19η Νοεμβρίου ήταν σημαντική για έναν πρόσθετο λόγο. Η μητέρα του, Σελέστε Αράντες, είχε τα γενέθλιά της. Μες στη… θολούρα που είχε, όμως, ο Βραζιλιάνος άσος από την επίτευξη του ιστορικού γκολ, ξέχασε να της το αφιερώσει.

Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε όταν οι δημοσιογράφοι του έβαλαν τα μικρόφωνα στο στόμα, λίγα δευτερόλεπτα αφότου σκόραρε, ήταν να απευθύνει έκκληση για τη σωστή ανατροφή των παιδιών της πατρίδας του. Πολλοί τον είπαν λαϊκιστή, όμως αφορμή για την αφιέρωσή του είχε σταθεί ένα περιστατικό του οποίου ήταν μάρτυρας, λίγο καιρό νωρίτερα. Είχε δει κάποια πιτσιρίκια να προσπαθούν να «ανοίξουν» ένα αυτοκίνητο και τα είχε επιπλήξει. Το ζήτημα της σωστής ανατροφής των παιδιών τον απασχολούσε σοβαρά.

Τελικά πόσα γκολ έχει ο Πελέ;

Κανείς δεν αμφισβήτησε το 1969 ότι ο Πελέ είχε φτάσει τα 1.000 γκολ. Η στατιστική στο ποδόσφαιρο βρισκόταν στα σπάργανα και οι φίλαθλοι αποδέχονταν πιο εύκολα ό,τι τους σέρβιραν οι δημοσιογράφοι, χωρίς να ψάχνουν λεπτομέρειες που φάνταζαν ασήμαντες. Όλος ο ποδοσφαιρικός πλανήτης χαιρέτισε το επίτευγμα με δέος.

Κανείς δεν αμφισβητούσε και τον αριθμό των 1.283 τερμάτων με τα οποία ο Πελέ φέρεται να ολοκλήρωσε την καριέρα του, το 1977 στον Κόσμο της Νέας Υόρκης. Το ζήτημα άρχισε να εγείρεται τα τελευταία χρόνια, όταν η συγκομιδή των Λέο Μέσι και Κριστιάνο Ρονάλντο ξεπέρασε τα επίπεδα του φυσιολογικού. Έτσι, τέθηκε το ερώτημα όχι για το αν κάποιος απ’ τους δύο θα φτάσει σε τετραψήφιο νούμερο, αλλά αν το τετραψήφιο του Πελέ είναι σωστό.

Ήταν γνωστό σε όλους, άλλωστε, ότι οι Βραζιλιάνοι στατιστικολόγοι που δημιούργησαν την ιστορία με το milesimo, προσμετρούσαν και τα γκολ που το «Μαύρο Διαμάντι» είχε πετύχει σε φιλικούς αγώνες. Οι οποίοι όμως είχαν μεγαλύτερο κύρος εκείνη την εποχή – όπως εκείνοι που είχε δώσει η Σάντος στην Αθήνα, το 1961. Δεν ήταν σε καμία περίπτωση αγώνες προπόνησης, αλλά ούτε ακριβώς επίσημοι.

Έτσι, σύγχρονοι στατιστικολόγοι έψαξαν το πράγμα και αναγνωρίζουν στον Πελέ μόλις 786 γκολ. Τα 709 τα πέτυχε σε συλλογικό επίπεδο, στους επίσημους αγώνες που έδωσε με τη Σάντος και τον Κόσμο. Και τα 77 με τη Βραζιλία, όπου τέτοιος διαχωρισμός δεν υφίσταται (αφού και τα διεθνή φιλικά ματς είναι, κατά κάποιον τρόπο, επίσημα).

Μπέρδεμα επικρατεί και με άλλους επίσημους φορείς. Η ΦΙΦΑ αναγνωρίζει 1.281 γκολ στον Πελέ, ενώ η Διεθνής Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου (IFFHS) τα βγάζει 1.279! Αυτός ο τελευταίος αριθμός λήφθηκε υπόψη και για την απονομή του Βραβείο Γκίνες στον αξέχαστο Βραζιλιάνο άσο.

Όχι ότι κάτι απ’ όλα αυτά έχει ιδιαίτερη σημασία. Πενήντα τέσσερα χρόνια μετά την επίτευξη του milesimo και σχεδόν ένα μετά τον θάνατό του, ο μύθος του Πελέ παραμένει ζωντανός. Και δεν πρόκειται να ξεθωριάσει ποτέ.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News