Παναθηναϊκός: «Σύλλογος μεγάλος, δεν υπάρχει άλλος...»

Στις 3 Φεβρουαρίου 1908, σαράντα περίπου νεαροί αθλητές που είχαν αποχωρήσει από τον Πανελλήνιο και τον Εθνικό Γ.Σ., συναντήθηκαν σε μια αλάνα στο Πολύγωνο και συμφώνησαν για την ίδρυση ενός νέου συλλόγου, που θα έδινε βάρος στο νεοφερμένο στην Ελλάδα άθλημα του ποδοσφαίρου.

Ήταν ένα πρωινό Κυριακής, στις 3 Φεβρουαρίου 1908, όταν άρχισε να γράφεται η ιστορία ενός από τους πιο ένδοξους αθλητικούς συλλόγους της Ελλάδας. Ο λόγος για τον Ποδοσφαιρικό Όμιλο Αθηνών, ο οποίος μερικά χρόνια αργότερα μετονομάστηκε σε Παναθηναϊκό Αθλητικό Όμιλο, τον γνωστό και κοσμαγάπητο Παναθηναϊκό.

Όλα οφείλονται σε μια τολμηρή έμπνευση που είχε ένα νέο παιδί, το οποίο δεν είχε κλείσει καλά-καλά τα 18 του χρόνια. Ο Γιώργος Καλαφάτης, ήδη διακεκριμένος αθλητής στίβου, είχε μόλις αποχωρήσει από τις τάξεις του Πανελληνίου απογοητευμένος από την απροθυμία των διοικούντων να στηρίξουν το τμήμα ποδοσφαίρου του συλλόγου. Το άθλημα της ποδοσφαίρισης (κατά την ορολογία της εποχής) αντιμετωπιζόταν ακόμα από τους αθλητικούς παράγοντες ως… καινό δαιμόνιο, ως μια ευτελής ασχολία που δεν καλλιεργούσε το σώμα και το πνεύμα.

Ο Καλαφάτης (ο οποίος διακρίνεται στο μέσον της σειράς των ορθίων, στην κεντρική μας φωτογραφία που χρονολογείται στις αρχές της δεκαετίας του 1920) είχε διαφορετική άποψη. Είχε αγαπήσει το ποδόσφαιρο και ήταν ένα από τα παιδιά που είχε συγκεντρώσει στις εγκαταστάσεις του Εθνικού ΓΣ το 1905 ο σκαπανέας του αθλήματος στην Ελλάδα, Παναγής Βρυώνης, όταν αποφάσισε να συστήσει σχετικό τμήμα στον ιστορικό αθηναϊκό σύλλογο. Ένα χρόνο αργότερα, συμμετείχε στους Μεσοολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας ως μέλος της πρώιμης Εθνικής Ελλάδας, η οποία ήταν στην ουσία ατόφια η ομάδα του Εθνικού ΓΣ.

Όταν όμως ο Βρυώνης αποχώρησε από τον Εθνικό ΓΣ για να ιδρύσει τον Σύλλογο Ποδοσφαιρίσεως Γουδή, ο Καλαφάτης μεταπήδησε (μαζί με τον αδελφό του, επίσης αθλητή, Αλέξανδρο) στον άλλο μεγάλο αθλητικό σύλλογο της πρωτεύουσας, τον Πανελλήνιο. Ωστόσο, η ποδοσφαιρική ομάδα που συστήθηκε εκεί κατόπιν δικής του προτροπής, δέχθηκε πόλεμο εκ των έσω, ως… ασύμβατη με τον κλασικό αθλητισμό. Η συντριβή με 21-0 (!) από τον Σ.Π. Γουδή στις 25 Νοεμβρίου 1907,  έδωσε το τελειωτικό χτύπημα στην προσπάθεια. Ταυτόχρονα, όμως, αποτέλεσε και τη σπίθα για να ιδρυθεί ο σύλλογος που όλη η Ελλάδα γνωρίζει ως Παναθηναϊκό.

Στις 3 Φεβρουαρίου 1908, ημέρα Κυριακή, ο Γιώργος κι ο Αλέξανδρος Καλαφάτης συγκεντρώνουν στο Πολύγωνο περίπου σαράντα αθλητές του Πανελληνίου και του Εθνικού ΓΣ που αγαπούν το νέο άθλημα της ποδοσφαίρισης. Εκεί τους ανακοινώνουν την ίδρυση του Ποδοσφαιρικού Ομίλου Αθηνών, ενός νέου συλλόγου που -όπως μαρτυρά κι η ονομασία του- θα είναι αποκλειστικά ποδοσφαιρικός, ζητώντας τους να λάβουν μέρος στο εγχείρημα.

Πώς καθιερώθηκε η 3η Φεβρουαρίου

Για την ιστορία του Παναθηναϊκού (ονομασία που απέκτησε το 1922) έχουν γραφτεί αρκετά εξαιρετικά βιβλία, τα οποία καταγράφουν κάθε λεπτομέρεια των πρώτων χρόνων της δράσης του, αλλά και των επιτυχιών που σημείωσε σε όλα τα αθλήματα, τις δεκαετίες που ακολούθησαν.

Δεν είναι δυνατόν να επιχειρήσουμε κάτι αντίστοιχο μέσα σε λίγες αράδες. Θα σταθούμε λίγο περισσότερο στην 3η Φεβρουαρίου, η οποία καθιερώθηκε ως επίσημη ημερομηνία εορτασμού των γενεθλίων του συλλόγου μόλις πριν από μερικά χρόνια. Κατόπιν έρευνας του γνωστού δημοσιογράφου, Βαγγέλη Μελέκογλου, ήρθε στο φως ένα επίσημο δελτίο του ΣΕΑΓΣ (νυν ΣΕΓΑΣ), στο οποίο ο τότε διευθυντής του συνδέσμου, Άγγελος Κωνσταντίνου, καταγράφει τις ημερομηνίες ίδρυσης όλων των αθλητικών σωματείων της χώρας.

Αναφέρει λοιπόν για τον ΠΟΑ (νυν Παναθηναϊκό): «Ούτος ιδρύθη την 3ην Φεβρουαρίου 1908 υπ’ αθλητών της Ποδοσφαιρίσεως και γνωστών φιλάθλων, ταχέως δε κατώρθωσε να καταλάβη επίζηλον μεταξύ των Ποδοσφαιρικών Συλλόγων θέσιν, εργαζόμενος πάντοτε υπέρ της ως οίον τε ευρυτέρας διαδόσεως της παιδίας ταύτης και της εν γένει ιδέας του αθλητισμού».

Στο ίδιο δελτίο του ΣΕΑΓΣ υπάρχει αναφορά και στη συμμετοχή του συλλόγου στους Πανθεσσαλικούς Αγώνες που διεξήχθησαν στα Τρίκαλα από τις 7 έως και τις 9 Σεπτεμβρίου 1908. Εκεί ο ΠΟΑ νίκησε με άνεση τη Μικτή ΒόλουΑθηνών και κατέκτησε το τρόπαιο που είχε θεσμοθετήσει ο Δήμος Τρικκαίων.

Ο δρόμος, ωστόσο, δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Ο Καλαφάτης δεν άργησε να έρθει σε ρήξη με τον πρώτο χρηματοδότη του ΠΟΑ, Μαρίνο Μαρινάκη, με αποτέλεσμα το 1910 να δημιουργήσει ουσιαστικά έναν νέο σύλλογο, τον Πανελλήνιο Ποδοσφαιρικό Όμιλο (ΠΠΟ), παίρνοντας μαζί του τους περισσότερους αθλητές. Το 1920 μετονομάστηκε σε Πανελλήνιο Ποδοσφαιρικό και Αγωνιστικό Όμιλο, μια και άρχισε να καλλιεργεί κι άλλα αθλήματα πέραν του ποδοσφαίρου, μέχρι που το 1922 κατέληξε στη σημερινή του ονομασία.

Λίγο νωρίτερα είχε καθιερωθεί ως έμβλημά του το τριφύλλι και ως βασικό χρώμα το πράσινο (αντί για το αρχικό κόκκινο). Η συμβολή του ιδρυτή Καλαφάτη στην καθιέρωση του ποδοσφαίρου στον ελλαδικό χώρο είναι τεράστια, γι’ αυτό δεν προξενεί εντύπωση ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Παναθηναϊκού Αθλητικού Ομίλου στις πρώτες επίσημες διοργανώσεις του αθλήματος.

Πέρα απ’ το ποδόσφαιρο, όμως, ο Παναθηναϊκός θα σημειώσει αμέτρητες επιτυχίες στο μπάσκετ, το βόλεϊ, τον στίβο, την κολύμβηση και σε πολλά άλλα σπορ. Οι τίτλοι και οι διακρίσεις, καθώς και οι γενιές φιλάθλων που τον ακολουθούν πιστά, αποτελούν εγγύηση ότι θα παραμείνει «σύλλογος μεγάλος» (όπως αναφέρει ο πρώτος στίχος του ύμνου του) για πολλά χρόνια ακόμα.

Πηγές: Ευάγγελος Μελέκογλου «Γιώργος Καλαφάτης – Ο ιδρυτής του Παναθηναϊκού», Νέα Εκδοτική 2011/Σήφης Βοτζάκης «100 Χρόνια Παναθηναϊκός», Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη 2008.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News