ΖΟΥΝΙΝΙΟ ΠΕΡΝΑΜΠΟΥΚΑΝΟ: Το ρεζιλίκι του Βόλντεμορτ

Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ είχε τα πλέον μαγνητιστικά μάτια στην ιστορία του κινηματογράφου. Αυτά τα μάτια παρέσυραν εφτά άντρες, νομίμως, στην κόλαση, συμπεριλαμβανομένου ενός εκ των απόλυτων hellraisers της δεκαετίας του ’60, του Ρίτσαρντ Μπάρτον. Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ δεν ήταν μόνο μάτια -πιθανώς και η ίδια παραπονιόταν για το γεγονός ότι την είχαν συνδέσει για αυτό το σμαράγδι, το ουσιαστικό ισοδύναμο του οποίου έχει ανά πάσα στιγμή δύο φύλακες να το φρουρούν σε όποιο μουσείο του κόσμου και να γίνεται. Κατά βάση, όμως, αυτοί οι εξώκοσμοι αμφιβληστροειδείς, οι μεταλλαγμένες κόρες, έκαναν τα ισχυρά αρσενικά να την προσεγγίζουν.

Ο Ζουνίνιο Περναμπουκάνο ήταν -και δεν υπάρχει καν σύγκριση- ο κορυφαίος εκτελεστής φάουλ όλων των εποχών. Πρακτικά, είναι ακόμη, τουλάχιστον μέχρι το τέλος της σεζόν. Στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας, ο Βραζιλιάνος μέσος, που στις 30 Ιανουαρίου του 2022 θα κλείσει τα 36 του, ανακοίνωσε ότι το καλοκαίρι, αν αντέξει, θα αποσυρθεί του πόστου του αθλητικού διευθυντή της Λυών, η οποία κάνει σημαντικές εμφανίσεις στο Europa League. Ο Ζουνίνιο δεν ήταν μόνο ένας εκτελεστής φάουλ, δεν θα έφτανε να έχει συμμετοχή σε Παγκόσμιο Κύπελλο με την εθνική Βραζιλίας αλλιώς. Όμως, όπως τα μάτια της Λιζ, οι εκτελέσεις φάουλ του ήταν κειμήλιο. Μοιάζει με αδικία, αλλά θα μπορούσε να σκεφτεί κάποιος ότι αν δεν υπήρχε η σχολαστικότητα στην τελειοποίηση και αυτό το χάρισμα, ο κάπως παράξενος τυπάκος από το Περναμπούκο, η αριστερή έκδοση του οποίου εγκάλεσε τους Ζιοβάνι και Ροναλντίνιο για τη στήριξη στο θερμοκέφαλο Πρόεδρο της Βραζιλίας, Ζαΐχ Μπολσονάρου, θα παρατούσε το ποδόσφαιρο δίχως να συγκινεί, ως ένας μέσος από τους πολλούς τρεχαλατζήδες, που χρησιμοποίησαν το μυαλό τους για να κάνουν καριέρα. Το λατινοαμερικανικό δέος των Αντρέα Πίρλο και Αντρές Ινιέστα, όμως, σε σχέση με εκείνους τους δύο υστερούσε σε κομψότητα, χωρίς, όμως, να είναι ο ποδοσφαιριστής-σκυλί, που θα έσφιγγε τη μέγγενη στους αντιπάλους του.

Το «Ελ Αλαμέιν» της Λυών

Ο συνδετικός κρίκος μιας ισόβιας πρωταθλήτριας

Οι προωθητικές πάσες του είχε αυτήν τη βραζιλιάνικη γοητεία, η οποία προφανώς πρωτίστως αναγνωρίζεται στις ντρίμπλες, με την κλίση του σώματος προς τα μπροστά. Ο Ζουνίνιο Περναμπουκάνο ήταν ο παίκτης της μεταβίβασης, εκείνος που θα έπαιζε την μπάλα στο έδαφος για τους επιθετικούς μέσους, τους ακραίους ή τους φορ. Στο μικρόκοσμο του Λυών, λατρεύεται σαν θεός: με τη γαλλική ομάδα συνδέθηκε περισσότερο από ό,τι με τη Βάσκο ντα Γκάμα, στην οποία έπαιξε από το 1995 έως ότου πιάσει στασίδι στο «Ζερλάν», το 2001, και που επέστρεψε δύο φορές. Στο Λυών ο Ζουνίνιο ήταν η θεμέλιος πέτρα της άνευ προηγουμένου (και, προς το παρόν, άνευ επομένου) αυτοκρατορίας στο γαλλικό ποδόσφαιρο. Η σωτήριος μέρα ήρθε στις 4 Μαΐου 2002, όταν, με το 3-1 επί της Λανς, στέφθηκε πρωταθλήτρια Γαλλίας για πρώτη φορά στην Ιστορία της.

Ουδείς μπορούσε να φανταστεί τότε ότι θα ίσχυε ως κεραία το ευφυολόγημα του Γουίνστον Τσόρτσιλ, το οποίο περιέγραψε απολύτως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: «Πριν το Ελ Αλαμέιν δεν είχαμε καμία νίκη. Μετά, δεν είχαμε καμία ήττα». Ούτε ο Ζακ Σαντινί, ο οποίος άφησε το τιμόνι της ομάδας για να γίνει ο ομοσπονδιακός τεχνικός της εθνικής Γαλλίας μετά την αποτυχημένη παρουσία της στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 σε Ιαπωνία και Νότιο Κορέα -και να ζήσει την εκπνοή της θητείας του με το γκολ του Άγγελου Χαριστέα στον προημιτελικό Euro του 2004- μπορούσε να φανταστεί πως η αμέσως επόμενη πρωταθλήτρια της Λυών θα ήταν η… Μπορντό το… 2009. Δεν αρνείται κάποιος ότι τις περισσότερες χρονιές ο Ζουνίνιο δεν ήταν καν η φίρμα της ομάδας: το δίδυμο Σόνι Άντερσον-Σίντνεϊ Γκοβού, επί παραδείγματι, υπήρξε φαντασμαγορικό, ούτε, βέβαια, ότι αργότερα ο Φρεντ και στα τελειώματα ο νεαρός Καρίμ Μπενζεμά, ήδη ένας από τους θρύλους της Ρεάλ Μαδρίτης, έπρεπε να μπαίνουν δεύτεροι στη μαρκίζα. Αλλά ο Ζουνίνιο υπήρχε ως ο συνδετικός κρίκος. Επιπροσθέτως, ήταν ένας φάκεν τρομοκράτης, ρε φίλε…

Το ταξίδι της μπάλας στον άγνωστο χρόνο

Το σουτ του τρίτου δαχτύλου

Ακόμα και αν η μπάλα βρισκόταν ένα ή δύο μέτρα μπροστά από το ημικύκλιο του κέντρου, ο Ζουνίνιο έπαιρνε τη γνωστή φόρα του και η αντίπαλη ομάδα έμοιαζε… μελλοθάνατη. Στην Ελλάδα, το παράδειγμα του Κώστα Φραντζέσκου (ο υπογράφων τον έχει, με τα σοβαρά του, δεύτερο στη λίστα του με τους εκτελεστές απευθείας φάουλ στην Ιστορία, αν και, βέβαια, η ενέργεια που κατέβαλε σε όλο το παιχνίδι του επέτρεπε να είναι φρέσκος όταν πήγαινε πάνω στην μπάλα σε στατική φάση) είναι ενδεικτικό, παρ’ όλα αυτά, στην περίπτωση του σπουδαίου εκτελεστή των Παναθηναϊκού, ΟΦΗ και ΠΑΟΚ, αυτό δεν ίσχυε από κάθε απόσταση και κάθε γωνία.

Ο θεατής, όταν κέρδιζε φάουλ η Λυών ακόμα και… δέκα μέτρα έξω από την περιοχή, είχε τη βεβαιότητα ότι ο Ζουνίνιο θα το βάλει: δεν ήταν καν διαπραγματεύσιμο. Είναι άλλο να νιώθεις τον κίνδυνο, να αισθάνεσαι ότι απειλείσαι αλλά πως, στην τελική, μπορείς να διαφύγεις, και άλλο να νιώθεις καταδικασμένος, ακόμα κι αν έχεις παίκτη ξαπλωμένο πίσω από το τείχος. Ο Ζουνίνιο το έκανε αυτό. Ο αντίπαλος έμοιαζε, σχεδόν σε κάθε περίπτωση (κατανοεί ο αναγνώστης την άδεια στην ποιητικότητα), να περιμένει τη νομοτέλεια, να μαζέψει την μπάλα από τα δίχτυα του. Στη μνήμη έχει κατοχυρωθεί ότι ήταν ασταμάτητος. Το σουτ του τρίτου δαχτύλου, που οι Βραζιλιάνοι χρησιμοποίησαν κατά κόρον και σε διάφορες περιπτώσεις, με το οποίο η μπάλα αλλάζει ξαφνικά πορεία παρ’ ότι δεν στροβιλίζεται, ο Περναμπουκάνο το πήγε σε άλλο επίπεδο. Έμοιαζε να στέλνει μηνύματα συστημένα με ένα περιστέρι, το οποίο διασκέδαζε τη διαδρομή. Θα ορκιζόσουν, την ώρα που η μπάλα περνούσε το τείχος, ότι θα εκτοξευόταν στο Διάστημα, η κλίση της ήταν τέτοια που μόνο προς τα πάνω μπορούσε να πάει. Λες και είχε το δικαίωμα της απόφασης, οριζοντιωνόταν και έφευγε δίχως να χάνει κάτι από την ισχύ που έδωσε ο πομπός, σε μια ευθεία, το δοκάρι τρανταζόταν και τα δίχτυα την απορροφούσαν.

Η επιστήμη ενδεχομένως μπορεί να το εξηγήσει, εδώ οι γνώσεις δεν είναι επαρκείς. Εδώ η λέξη «θαύμα» περικλείει την επιστημονίκη άγνοια και το δέος.

Το κεφάλι στο δοκάρι

Η παρακμή του παντοδύναμου

Βγαλμένος από τα όνειρα του Γουόλτ Ντίσνεϊ, ο Όλι Καν λογίζεται ως ένας από τους 10 κορυφαίους πορτιέρε όλων των εποχών. Με τη θωριά του προκαλούσε τρόμο και το κορμί του παρέπεμπε σε τανκ (το στερεότυπο είναι πάντα παρόν, σε ό,τι αφορά τους Γερμανούς). Είχε το μερίδιό του στους τίτλους και δεν υπήρξε τέλειος: η Γερμανία του 2002, που έφτασε στον τελικό του Παγκόσμιου Κυπέλλου από τις δικές του σπουδαίες εμφανίσεις, προδόθηκε στο παιχνίδι με τη Βραζιλία, στις 30 Ιουνίου του 2002, από τη δική του αστάθεια, όταν έχασε την μπάλα από τα χέρια στο σουτ του Ριβάλντο και επέτρεψε στον Ρονάλντο να σκοράρει το πρώτο από τα δύο γκολ του. Όλοι κάνουν λάθη και ο τερατικός Γερμανός ουδόλως αποτέλεσε εξαίρεση. Όμως, σε καμία περίπτωση της καριέρας του, ακόμα και στον τελικό του Champions League το 1999, όταν ο Τέντι Σέριγχαμ και ο Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ ανέτρεψαν, προς όφελος της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, το 1-0 με το οποίο προηγείτο η Μπάγερν ως το 90’, δεν έμοιαζε δύσμοιρος, φουκαράς και κακομοίρης.

Η μόνη καταγραμμένη συνθήκη ήρθε μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου, στις 5 Νοεμβρίου του 2003. Μόλις στο 6’ της αναμέτρησης για την 3η αγωνιστική των ομίλων με τη Λυών, ο Ζουνίνιο πήρε φόρα με την μπάλα να βρίσκεται 35 μέτρα μακριά από την εστία και η εκτέλεση φάουλ του ήταν τόσο άρτια, που ο Καν χτύπησε με το κεφάλι του το δοκάρι. Η Λυών πήρε μία από τις σπουδαιότερες νίκες στην Ιστορία της εκείνο το βράδυ, με σκορ 2-1, αλλά το θέαμα για τους ποδοσφαιρόφιλους ήταν παρεμφερές με την εικόνα των θαυμαστών του Χάρι Πότερ όταν ο Βόλντεμορτ εξαφανίστηκε.

Από τα 77 καταγραμμένα γκολ με φάουλ, τα περισσότερα που έχει πετύχει ποτέ οποιοσδήποτε στην Ιστορία, αυτό απέναντι στον Καν δείχνει ότι απέναντι στη θεϊκή εντολή, ουδείς άνθρωπος μπορεί να παρέμβει. Η επιστροφή του στο Λυών το 2019, με το σοφιστικέ ύφος και τα γυαλιά του, επανέφερε μνήμες που στο μικρόκοσμο του συλλόγου και των περί αυτού παρέμειναν έντονες από το 2009, όταν ανέκρουσε πρύμναν και διακήρυξε την επιστροφή στην πατρίδα του. Δίχως αμφιβολία, η σύμπραξη φαινόταν ότι είχε έντονο το στοιχείο της ερωτικής αντάμωσης, αλλά ο έρωτας δεν κρατάει πολύ.