Γιαρμίλα Κρατοχβίλοβα: Το «στοιχειωμένο» παγκόσμιο ρεκόρ στα 800 μέτρα

Το όνομα της Γιαρμίλα Κρατοχβίλοβα ακούστηκε ξανά στις αρχές του μήνα, όταν η Γιαροσλάβα Μάχουτσιχ κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ στο ύψος, με άλμα στα 2.10 μ.

Μπορεί το 2.09 της Στέφκα Κοσταντίνοβα από το 1987 να μην ήταν το παλαιότερο ρεκόρ του στίβου, πολλοί όμως βρήκαν την αφορμή να υπενθυμίσουν το ιστορικό 1:53.28 της Κρατοχβίλοβα στα 800 μέτρα, το οποίο είχε σημειωθεί στις 26 Ιουλίου 1983 σε διεθνές μίτινγκ που φιλοξενήθηκε στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου.

Σαράντα ένα χρόνια έχουν περάσει και οι συζητήσεις για το αν η Τσεχοσλοβάκα αθλήτρια με το υπερβολικά μυώδες κορμί είχε κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών, είναι απείρως περισσότερες από τις αθλήτριες που έχουν απειλήσει το ρεκόρ της.

Προφανώς δεν έχει νόημα να αναμασήσουμε τις θεωρίες περί ντόπινγκ. Έχουν πάψει να ασχολούνται με το θέμα ακόμα και στην IAAF, παρότι κατά καιρούς είχαν συζητήσει το ενδεχόμενο ακύρωσης όλων των ρεκόρ που σημειώθηκαν πριν το 2005.

Παρά τα στοιχεία που έχουν φέρει στο φως μεταγενέστερες έρευνες για τις πρακτικές που ακολουθούνταν στην Ανατολική Γερμανία και τις υπόλοιπες χώρες του κομμουνιστικού μπλοκ (στο οποίο ανήκε και η Τσεχοσλοβακία), κανείς δεν τολμά να προβεί σ’ αυτήν την κίνηση. Άλλωστε, η Κρατοχβίλοβα δεν πιάστηκε ποτέ «ντοπέ», παρότι είχε υποβληθεί σε πολλούς ελέγχους.

Η Κρατοχβίλοβα, πάντως, δεν έχει κρυφτεί όλα αυτά τα χρόνια μετά την απόσυρσή της απ’ τους στίβους. Όσες φορές βρήκε δημόσιο βήμα, υπεράσπισε με σθένος τον εαυτό της: «Δεν έχω λάβει ποτέ απαγορευμένες ουσίες. Όταν δουλεύεις τόσο σκληρά όσο εγώ, τότε αναγκάζεσαι να θυσιάσεις την εξωτερική σου εμφάνιση», είχε δηλώσει για να δικαιολογήσει το σχεδόν αντρικό κορμί της.

Προπόνηση με spikes σε παγωμένη λίμνη

Έχοντας γεννηθεί σ’ ένα χωριό κοντά στην κωμόπολη Γκόλτσουφ Γένικοφ, στις 26 Ιανουαρίου 1951, η Κρατοχβίλοβα υποχρεώθηκε από παιδί να σηκώνει βάρη για να βοηθά τους συγγενείς της στις αγροτικές εργασίες. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης Β12 (η οποία περιέχεται στο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα) λέγεται ότι συνέβαλε στην ασυνήθιστη σωματοδομή της.

Αλλά κι όταν καταξιώθηκε ως αθλήτρια, κυκλοφορούσαν απίστευτες ιστορίες για τις προπονητικές μεθόδους που ακολουθούσε. Απ’ το ότι ξυπνούσε στις 4 το πρωί κι έτρεχε στους δρόμους προτού πάει στη δουλειά της (εργαζόταν ως γραμματέας), μέχρι και ότι έκανε σπριντ με τα spikes της σε παγωμένες λίμνες ή φορώντας αντιασφυξιογόνο μάσκα για να περιορίσει τις ανάσες της!

Τρία πράγματα, ωστόσο, προκαλούν μεγαλύτερη εντύπωση αν ανατρέξει κανείς στην ιστορική κούρσα της 26ης Ιουλίου 1983. Το πρώτο είναι ότι η Κρατοχβίλοβα είχε πάει στο Μόναχο για να συμμετάσχει στα 400 μέτρα, που ήταν μέχρι τότε το «καλό» της αγώνισμα. Μάλιστα, είχε κατακτήσει το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας πίσω από την Ανατολικογερμανίδα, Μαρίτα Κοχ.

Όταν έπαθε μια κράμπα στην προπόνηση δήλωσε συμμετοχή στα 800 μέτρα, με τη λογική ότι δεν θα χρειαζόταν να ακολουθήσει πολύ γοργό τέμπο. Ωστόσο, έτρεξε τόσο γρήγορα που όχι μόνο άφησε πολύ πίσω τις υπόλοιπες αθλήτριες από το πρώτο 400άρι, αλλά «έγραψε» και το ιστορικό 1:53.28 στο χρονόμετρο.

Το δεύτερο είναι ότι η Κρατοχβίλοβα έτρεξε το δεύτερο 400άρι πιο γρήγορα από το πρώτο (56.46 έναντι 56.82). Αν και στο πρώτο μισό μιας κούρσας 800 μέτρων υπάρχει πάντοτε το μειονέκτημα της αντίδρασης κατά την εκκίνηση (σε αντίθεση με το δεύτερο, στο οποίο μπαίνεις με φόρα), αυτό που πέτυχε εκείνο το βράδυ η Τσεχοσλοβάκα αθλήτρια πήγαινε κόντρα στη λογική.

Το τρίτο και πιο εντυπωσιακό στοιχείο αφορά το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ. Το κατείχε η Σοβιετική Νάντιεζντα Ολιζαρένκο και ήταν πιο αργό μόλις κατά 15 εκατοστά του δευτερολέπτου (1:53.43)!

Η Ολιζαρένκο το είχε σημειώσει στον τελικό του αγωνίσματος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, βελτιώνοντας κατά ενάμισι δευτερόλεπτο το προηγούμενο δικό της ρεκόρ. Κανείς, όμως, δεν βρέθηκε να την κατηγορήσει για ντόπινγκ μέχρι τον θάνατό της από μυοατροφική σκλήρυνση, το 2017.

Αν δεν είχε εμφανιστεί η Κρατοχβίλοβα και το ρεκόρ της είχε αντέξει για τέσσερις δεκαετίες, είναι βέβαιο ότι σήμερα θα βρισκόταν εκείνη στο «στόχαστρο».

Το νταμπλ στο Ελσίνκι και το τέλος

Λίγες ημέρες μετά την επίτευξη του ιστορικού ρεκόρ, η Κρατοχβίλοβα πήγε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Ελσίνκι και πέτυχε ένα ανεπανάληπτο νταμπλ. Κέρδισε το χρυσό μετάλλιο τόσο στα 800 μέτρα (με χρόνο 1:54.68) όσο και στα 400 μέτρα, σημειώνοντας παγκόσμιο ρεκόρ με 47.99.

Το προηγούμενο ανήκε στην Κοχ (48.16), η οποία σε εκείνους τους αγώνες είχε επιλέξει να συμμετάσχει στα σπριντ, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στα 200 μέτρα και το ασημένιο στα 100. Το 1985, πάντως, πήρε πίσω το ρεκόρ στα 400 τρέχοντας την απόσταση σε 47.60 στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Κανμπέρα. Αυτό παραμένει έως και σήμερα το δεύτερο παλιότερο παγκόσμιο ρεκόρ που αντέχει ακόμη.

Η Κρατοχβίλοβα ήταν ήδη 32 ετών το 1983, γεγονός που ενισχύει τις υποψίες περί χρήσης απαγορευμένων ουσιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι τα 27 της δεν είχε τρέξει τα 400 μέτρα σε χρόνο κατώτερο των 53 δευτερολέπτων, ενώ πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980 δεν είχε σημειώσει καμία διάκριση σε διεθνείς αγώνες.

Το μποϊκοτάζ των ανατολικών χωρών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες, της στέρησε τη δυνατότητα να εδραιώσει την πρωτοκαθεδρία της στα 400 και τα 800 μέτρα. Μετά την αποτυχία της να ανέβει στο βάθρο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1987 στη Ρώμη (έμεινε πέμπτη στα 800 μ.) αποσύρθηκε αθόρυβα απ’ το προσκήνιο.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 26 Ιουλίου

2021: Η 46χρονη αθλήτρια της ενόργανης γυμναστικής, Οξάνα Τσουσοβίτινα, μετέχει σε Ολυμπιακούς Αγώνες για όγδοη διαδοχική διοργάνωση, όταν παίρνει μέρος στον προκριματικό του άλματος. Η Τσουσοβίτινα, η οποία εκπροσωπεί το Ουζμπεκιστάν, αποτυγχάνει να προκριθεί στον τελικό μια και κατατάσσεται 14η. Το 1992 στη Βαρκελώνη είχε κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στο σύνθετο ομαδικό με την Ενωμένη Ομάδα των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών και έκτοτε δεν έχασε άλλη διοργάνωση. Είχε ανέβει στο βάθρο και το 2008 στο Πεκίνο (ασημένιο μετάλλιο στο άλμα με τα χρώματα της Γερμανίας).

2015: Η εθνική ομάδα ζευγαριών BC3 του μπότσια, την οποία συγκροτούν οι Γρηγόρης Πολυχρονίδης, Νίκος Πανανός και Άννα Ντέντα, κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ζευγαριών και ομάδων στο Γκίλφορντ της Αγγλίας.

2009: Η Εθνική Νέων Ανδρών του Κώστα Μίσσα κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο Eurobasket κάτω των 20 ετών που ολοκληρώνεται στη Ρόδο νικώντας στον μεγάλο τελικό την Γαλλία με 90-85.

2006: Η Ιταλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ανακηρύσσει πρωταθλήτρια της περιόδου 2005-06 την Ίντερ, αντί της Γιουβέντους, στελέχη της οποίας είχαν κριθεί ένοχα για τη συμμετοχή στο σκάνδαλο των στημένων αγώνων. Στη «Γιούβε» επιβάλλεται η ποινή του υποβιβασμού, ενώ της αφαιρείται και ο τίτλος της Serie A της περιόδου 2004-05. Ποινή αφαίρεσης βαθμών επιβάλλεται στις Μίλαν, Φιορεντίνα, Λάτσιο κααι Ρετζίνα.

1998: Πεθαίνει σε ηλικία 86 ετών ο Αϊμορέ Μορέιρα, προπονητής της Εθνικής Βραζιλίας που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1962. Ο Μορέιρα είχε περάσει και από την τεχνική ηγεσία του Παναθηναϊκού, την περίοδο 1975-76.

1996: Ο Πύρρος Δήμας κατακτά το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία των 83 κιλών της άρσης βαρών στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα σηκώνοντας 180 κιλά στο αρασέ, 212.5 στο ζετέ και 392.5 στο σύνολο. Είναι το δεύτερο διαδοχικό χρυσό για τον ομογενή αθλητή.

1996: Η Έιμι Βαν Ντάικεν κερδίζει την πρωτιά στα 50 μέτρα ελεύθερο των Ολυμπιακών Αγώνων της Ατλάντα και γίνεται η πρώτη Αμερικανίδα αθλήτρια που κερδίζει τέσσερα χρυσά μετάλλια σε μία διοργάνωση. Είχαν προηγηθεί οι νίκες της στα 100 πεταλούδα και στς σκυταλοδρομίες 4×100 ελεύθερο και 4×100 μικτή.

1983: Η 32χρονη Τσέχα δρομέας Jarmila Kratochvilova κάνει παγκόσμιο ρεκόρ στα 800μ με 1:53.28. Η καριέρα της που σημαδεύτηκε από τραυματισμούς και αρρώστιες και που πάντα ήταν στη σκιά της Marita Koch, φτάνει στην κορυφή της αυτή τη χρονιά και το ρεκόρ της θα κρατήσει για περισσότερα από 20 χρόνια. Επίσης, μέσα στο διάστημα 10 ημερών, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα θα κερδίσει τα 400μ (με παγκόσμιο ρεκόρ 47.99) και τα 800μ

1971: Ο Μοχάμεντ Αλί νικά τον Τζίμι Έλις στον πρώτο αγώνα του μετά την επιστροφή του στο μποξ, ύστερα από την άρνησή του να υπηρετήσει στον αμερικάνικο στρατό που του στοίχισε την αφαίρεση του παγκόσμιου τίτλου.

1964: Ο Χρήστος Παπανικολάου σημειώνει για πρώτη φορά πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα επί κοντά, όταν υπερβαίνει τα 4.73 μ. στο Κάιρο.

1952: Η Ρωσίδα Γκαλίνα Ζίμπινα γίνεται η πρώτη σφυροβόλος που σπάει το φράγμα των 15 μέτρων. Με βολή στα 15.28 μ. κατακτά το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι

1925: Ο ΠΑΟΚ δίνει τον πρώτο αγώνα της ιστορίας του, με αντίπαλο τον Ηρακλή τον οποίο νικά με 2-1. Στις φανέλες των παικτών του ΠΑΟΚ φιγουράρει το τετράφυλλο πράσινο τριφύλλι που θα αντικατασταθεί από τον Δικέφαλο Αετό το 1929, όταν ο σύλλογος θα συγχωνευθεί με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News