Πύρρος Δήμας: Το χρυσό μετάλλιο που άλλαξε τον ελληνικό αθλητισμό
Η 31η Ιουλίου 1992 είναι ημερομηνία-σταθμός για τον ελληνικό αθλητισμό. Το χρυσό μετάλλιο που κατέκτησε ο Πύρρος Δήμας στη Βαρκελώνη άλλαξε κατά πολύ τη νοοτροπία των αθλητών μας, μια και τους έκανε να πιστεύουν στους εαυτούς τους.
Το απόγευμα της 31ης Ιουλίου 1992 κυλούσε ήσυχα, ώσπου έσκασε η «βόμβα» από τη Βαρκελώνη. Ένας αρσιβαρίστας που είχε επαναπατριστεί από τη Χειμάρρα της Βορείου Ηπείρου ενάμισι χρόνο νωρίτερα, ο 21χρονος Πύρρος Δήμας, είχε χαρίσει στην Ελλάδα το πρώτο της χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο ύστερα από το 1980!
Δεν ήταν παντελώς άγνωστος ο Δήμας στο ευρύ κοινό μέχρι εκείνη την ημέρα, αλλά ούτε και διάσημος. Οι ελάχιστοι μυημένοι στην άρση βαρών που είχαν αντιληφθεί το ταλέντο του, είχαν φροντίσει να αναφέρεται το όνομά του στις εφημερίδες και οι φίλαθλοι που ενημερώνονταν για τα ολυμπιακά σπορ τον γνώριζαν.
Άλλοι, πάλι, είχαν υποψιαστεί ότι κάτι σπουδαίο έκρυβε αυτός ο αθλητής από τη μάχη που έδωσε ο τότε πρόεδρος της ομοσπονδίας άρσης βαρών, Γιάννης Σγουρός, με την ελληνική γραφειοκρατία, ώστε να του χορηγηθεί ελληνική υπηκοότητα. Τα κατάφερε τελικά λίγες μόνο εβδομάδες πριν τη συγκρότηση της ελληνικής ομάδας που θα ταξίδευε στη Βαρκελώνη.
Η ΕΡΤ, ωστόσο, δεν κατάφερε να μεταδώσει ζωντανά τον θρίαμβο του Δήμα (ή, αν προτιμάτε, κατάφερε… να μην τον μεταδώσει). Δικαιολογήθηκε την επομένη ότι αυτό οφειλόταν στον προγραμματισμό της Eurovision, η οποία αποφάσιζε ποια αθλήματα θα μεταδίδονταν – τότε η κρατική τηλεόραση δεν διέθετε δική της παραγωγή. Όλοι μάθαμε για το χρυσό με καθυστέρηση, γι’ αυτό η είδηση προκάλεσε ευχάριστο σοκ όταν άρχισε να διαδίδεται εκείνο το βράδυ.
Ο αγώνας της κατηγορίας των 82,5 κιλών εξελίχθηκε σε θρίλερ. Εκτός από τον Δήμα, τα ίδια κιλά στο σύνολο (370) σήκωσαν ο Πολωνός, Κσίστοφ Σιέμιον και ο Ρώσος, Ιμπραγκίμ Σαμάντοφ και ως γνωστόν, σ’ αυτές τις περιπτώσεις νικητής ανακηρύσσεται όποιος είναι πιο ελαφρύς.
Ο Δήμας γνώριζε ότι είχε το πλεονέκτημα σε ισοβαθμία, όμως το είχε αποκτήσει κυριολεκτικά στην τρίχα. Ο Σιέμιον είχε ακριβώς το ίδιο σωματικό βάρος με εκείνον (81,80 κιλά), έχασε όμως το χρυσό επειδή ο Έλληνας αθλητής είχε φτάσει πρώτος στα 370 κιλά στο σύνολο (με τα 202,5 στην πρώτη του προσπάθεια στο επολέ-ζετέ)! Ο Σαμάντοφ, πρωταθλητής Ευρώπης το 1991 και φαβορί πριν τον αγώνα, ήταν βαρύτερος κατά 50 μόλις γραμμάρια κι έμεινε τρίτος.
H κραυγή του Δήμα «για την Ελλάδα» στην αποτυχημένη τρίτη προσπάθειά του στα 207,5 κιλά στο επολέ-ζετέ, συγκίνησε τους Ελληνες ανά την Υφήλιο και έγινε σλόγκαν και από τη Βούλα Πατουλίδου, η οποία συνέχισε τα ελληνικά θαύματα λίγες ημέρες αργότερα.
Το «Λιοντάρι της Χειμάρρας» θα κυριαρχούσε και στις επόμενες διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων, μαζί με μια φουρνιά Ελλήνων αθλητών στους οποίους εκείνος είχε αλλάξει τη νοοτροπία. Η επιρροή του, όμως, ήταν τεράστια και στους αθλητές των υπόλοιπων σπορ. Έκανε πολλούς να πιστέψουν περισσότερο στις δυνατότητές τους και να σημειώσουν ανάλογες επιτυχίες.
Η ασέβεια του Σαμάντοφ
Αυτό που έχει ξεχαστεί με την πάροδο των χρόνων, είναι η κίνηση του Σαμάντοφ που προσέβαλε τα ολυμπιακά ιδεώδη την ώρα της απονομής. Εκνευρισμένος, προφανώς, από τον τρόπο με τον οποίο είχε χάσει την πρωτιά, ο Ρώσος αθλητής έβγαλε το χάλκινο μετάλλιο από τον λαιμό του την ώρα της απονομή, το άφησε στο τρίτο σκαλί του βάθρου και αποχώρησε από την αίθουσα.
Η ΔΟΕ ακύρωσε τον Σαμάντοφ και του επέβαλε ισόβιο αποκλεισμό από τον αθλητισμό. Ο Ρώσος αθλητής απολογήθηκε μία ημέρα αργότερα για τη συμπεριφορά του, μετανιωμένος για την πράξη του, τίποτα όμως δεν άλλαξε. Αξίζει να σημειωθεί ότι το χάλκινο μετάλλιο δεν απονεμήθηκε στον τέταρτο της κατάταξης, τον Βορειοκορεάτη Τσον Τσολ-Χο, επειδή το παράπτωμα του Σαμάντοφ σημειώθηκε μετά την ολοκλήρωση του αγώνα.
Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 31 Ιουλίου
2012: Ο Μάικλ Φελπς κατακτά το ασημένιο μετάλλιο στα 200 μέτρα πεταλούδα πίσω από τον ΝοτιοΑφρικανό, Τσαντ Λεκλός και το χρυσό μετάλλιο στην σκυταλοδρομία 4×200 μέτρα ελεύθερο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου και φτάνει τα 19 μετάλλια (από τα οποία 15 χρυσά) και καταρρίπτει το ρεκόρ της Ρωσίδας αθλήτριας της ενρόγανης γυμναστικής, Λαρίσα Λατίνινα.
1998: Ο Περικλής Ιακωβάκης κατακτά το χρυσό μετάλλιο στα 400 μέτρα εμπόδια στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Εφήβων-Νεανίδων του Ανσί της Γαλλίας, με παγκόσμιο ρεκόρ (49.82).
1976: Ο πρωθυπουργός της Ελλαδας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, με επιστολή που στέλνει στον πρόεδρο της ΔΟΕ, Λόρδο Κιλάνιν, προτείνει τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. Το αίτημά του, ωστόσο, δεν βρίσκει ανταπόκριση.
1972: Ο Ολυμπιακός αποκτά από τον Πανσερραϊκό τον ταλαντούχο τερματοφύλακα, Παναγιώτη Κελεσίδη, ο οποίος θα εξελιχθεί σε έναν από τους κορυφαίους της ιστορίας του.
1968: Ο Παναθηναϊκός αποκτά από την Ξάνθη τον ταλαντούχο επιθετικό, Αντώνη Αντωνιάδη, ύστερα από μάχη με την ομάδα των Τρικάλων. Ο «Ψηλός» θα συγκροτήσει ένα αχτύπητο δίδυμο με τον Μίμη Δομάζο και θα σημειώσει 180 γκολ με τη φανέλα του Παναθηναϊκού στην Α’ Εθνική.
1960: Ο Παναθηναϊκός νίκησε με 2-1 την ΑΕΚ στο μπαράζ τίτλου στο «Γ. Καραϊσκάκης» και κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής. Η Ένωση ανοίγει το σκορ στο 13’ με τον Άμπο, όμως οι «πράσινοι» φτάνουν στη νίκη με γκολ των Πανάκη (34’) και Παπαεμμανουήλ (47’).
1955: Ο Κώστας Νεστορίδης πήρε μεταγραφή από τον Πανιώνιο στην ΑΕΚ με διετή αποκλεισμό, όπως προέβλεπε τότε ο κανονισμός σε περίπτωση που τα σωματεία δεν συναινούσαν.
1927: Διεξάγονται σε στάδιο της Νέας Υόρκης οι Πανελλήνιοι Αμερικανικοί Αγώνες, με διοργανωτές ελληνικούς συλλόγους της Νέας Υόρκης και του Σικάγο και επιδόσεις καλύτερες από τα πανελλήνια ρεκόρ.
1922: Ο Πανελλήνιος Ποδοσφαιρικός και Αγωνιστικός Ομιλος, ιδρυθείς στην Αθήνα το 1908, στέλνει έγγραφο στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή γνωστοποιώντας την απόφαση της γενικής του συνέλευσης βάσει της οποίας άλλαζε την ονομασία του σε «Παναθηναϊκός Αθλητικός Ομιλος», με σήμα το πράσινο τριφύλλι.