Τζέσε Όουενς-Λουτς Λονγκ: Μια φιλία από χρυσάφι που εκνεύρισε τον Χίτλερ

Προσέξτε ειρωνεία: Την ίδια ημέρα που η Ελλάδα, η χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, έμπαινε στο τούνελ του δικτατορικού καθεστώτος του Ιωάννη Μεταξά, λάμβανε χώρα στο Βερολίνο μια ιστορία φιλίας που έδωσε ράπισμα στις φυλετικές διακρίσεις.

Ήταν 4 Αυγούστου 1936 όταν γεννήθηκε η φιλία του Τζέσε Όουενς με τον Λουτς Λονγκ, ενός Αφροαμερικανού κι ενός Γερμανού. Και μάλιστα μπροστά στα μάτια του εμπνευστή της θεωρίας περί ανωτερότητας της «άρειας φυλής», του Αδόλφου Χίτλερ!

Ο τελικός του άλματος εις μήκος είχε τελειώσει, με τον Όουενς να κερδίζει το χρυσό μετάλλιο βελτιώνοντας το ολυμπιακό ρεκόρ στο τελευταίο άλμα (8.06 μ., ενώ είχε κάνει και 7.94 μ. στο αμέσως προηγούμενο). Δεύτερος έμεινε ο Λονγκ με καλύτερο άλμα στα 7.87 μ., όμως δεν έδειξε να πικραίνεται για το γεγονός.

Αντιθέτως, ο Γερμανός αθλητής έσπευσε στο σκάμμα για να συγχαρεί τον αντίπαλό του, αγνοώντας επιδεικτικά τον «Φίρερ» που παρακολουθούσε έκθαμβος τη σκηνή από την κερκίδα. Στη συνέχεια, ο Λονγκ και ο Όουενς πόζαραν μαζί στους φακούς των φωτορεπόρτερ, εκφράζοντας την εκτίμησή τους ο ένας για τον άλλον.

Ήταν η αρχή μιας φιλίας που ήταν από χρυσάφι, όπως δήλωσε πολλά χρόνια αργότερα ο Όουενς. «Μπορείς να λιώσεις όλα τα χρυσά μετάλλια και κύπελλα που έχω κατακτήσει, αλλά δεν θα πάρεις πίσω κάτι ισάξιο με το αίσθημα φιλίας που ένιωσα εκείνη τη στιγμή για τον Λουτς Λονγκ. Ο Χίτλερ θα πρέπει να τρελάθηκε βλέποντάς μας αγκαλιασμένους».

Η έκπληξη του Αμερικανού αθλητή ήταν εύλογη, αφού τέτοια αποδοχή δεν λάμβανε καλά-καλά ούτε στην ίδια του την πατρίδα. Οι μαύροι εξακολουθούσαν να υφίστανται διακρίσεις, οι οποίες δεν έχουν εκλείψει εντελώς ούτε σήμερα, 88 χρόνια αργότερα.

Το χρυσό στο μήκος ήταν το δεύτερο που κατακτούσε ο Όουενς στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου, ύστερα από εκείνο στα 100 μέτρα. Θα ακολουθούσαν άλλα δύο, στα 200 μ. και στη σκυταλοδρομία 4×100 μ., επίτευγμα μοναδικό για αθλητή στίβου σε μία διοργάνωση. Ωστόσο, η αντιμετώπιση που του επιφύλαξαν οι λευκοί συμπατριώτες του δεν άλλαξε πολύ.

«Όταν επέστρεψα στη χώρα που γεννήθηκα, δεν μπορούσα να καθίσω στα μπροστινά καθίσματα του λεωφορείου, παρά τις ιστορίες για τον Χίτλερ που είχε μάθει όλος ο κόσμος. Έπρεπε να κάτσω πίσω, στις θέσεις των μαύρων», είχε αναφέρει σε κάποια από τις κατοπινές συνεντεύξεις του ο Όουενς, προσθέτοντας με παράπονο: «Ο Χίτλερ δεν με προσκάλεσε για να με συγχαρεί, αλλά δεν προσκλήθηκα ούτε στον Λευκό Οίκο για να με συγχαρεί ο πρόεδρος μας».

Οι συμπατριώτες του δεν τον αποδέχθηκαν ποτέ πλήρως κι όταν χρειάστηκε χρήματα, τον έβαλαν να τρέξει σε αγώνες κόντρα σε άλογα και σε σκυλιά. «Ο κόσμος λέει ότι ήταν υποτιμητικό για τον τίτλο του ολυμπιονίκη να τρέξω με αντίπαλο ένα άλογο, όμως τι μπορούσα να κάνω; Είχα τέσσερα χρυσά μετάλλια, αλλά δεν μπορούσα να φάω τέσσερα χρυσά μετάλλια».

Ο αγχωτικός προκριματικός και ο αστικός μύθος

Η υπέροχη αυτή ιστορία θα μπορούσε να μην είχε γραφτεί ποτέ, μια και ο Όουενς κινδύνευσε με αποκλεισμό στον προκριματικό του μήκους, το πρωί της 4ης Αυγούστου 1936. Μπήκε αγχωμένος στον αγώνα και δυσκολεύτηκε να βρει τον βηματισμό του, με συνέπεια να κάνει δύο άκυρα άλματα.

Στην τελευταία του προσπάθεια, ο Αμερικανός αθλητής ήταν πιο προσεκτικός και πήδησε στα 7.64 μ., πολύ πάνω από το όριο πρόκρισης (7.15 μ.). Για πολλά χρόνια, μάλιστα, διαδιδόταν ότι ο Λονγκ είχε μιλήσει με τον Όουενς μετά το δεύτερο άλμα και τον είχε συμβουλεύσει να πατήσει μακριά από τη βαλβίδα, για να σιγουρέψει ότι θα απέφυγε το άκυρο. Είχε, άλλωστε, τη δυνατότητα να πηδήσει πάνω απ’ το απαιτούμενο όριο και χωρίς ιδανικό πάτημα.

Δεν ήταν μια ιστορία που είχε βγάλει κάποιος απ’ το μυαλό του. Ο ίδιος ο Αμερικανός ολυμπιονίκης εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ του 1964 «Ο Τζέσε Όουενς επιστρέφει στο Βερολίνο», να τη διηγείται στον Κάι Λονγκ, τον γιο του Λουτς, ο οποίος είχε βρει τραγικό θάνατο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ωστόσο, ο Αμερικανός δημοσιογράφος, Γκράντλαντ Ράις, ισχυρίστηκε ότι δεν είχε πάρει τα μάτια του πάνω απ’ τον Όουενς στον προκριματικό και δεν τον είχε δει ποτέ να μιλά με τον Γερμανό αντίπαλό του. Ο Τομ Έκερ, συγγραφέας του βιβλίου «Γεγονότα και μύθοι των Ολυμπιακών Αγώνων», είχε εντοπίσει διαφορές στις κατά καιρούς διηγήσεις της ιστορίας από τον Όουενς. Υποστηρίζει, λοιπόν, ότι είχε συνομιλήσει το 1965 μαζί του κι εκείνος του είχε ομολογήσει ότι πράγματι δεν είχε καμία επικοινωνία με τον Λονγκ πριν το τέλος του τελικού.

Κανείς, ωστόσο, δεν μπορεί να γνωρίζει όλη την αλήθεια.

Δεν ξανασυναντήθηκαν ποτέ

Το τραγικό στην υπέροχη αυτή ιστορία φιλίας είναι ότι ο Τζέσε Όουενς και ο Λουτς Λονγκ δεν ξανασυναντήθηκαν ποτέ μετά τις 4 Αυγούστου 1936. Ο Αμερικανός αθλητής επέστρεψε στην πατρίδα του μετά τους αγώνες και ο Λονγκ δεν ταξίδεψε ποτέ στις ΗΠΑ.

Λέγεται, μάλιστα, ότι δεν ήταν τυχαίο το γεγονός ότι ο Γερμανός αθλητής βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου, με συνέπεια να βρει τον θάνατο στις 14 Ιουλίου 1943, κατά την εισβολή των Συμμάχων στη Σικελία. Ήταν μόλις 30 ετών.

Ήταν μια μορφή εκδίκησης ή απαξίωσης των Ναζί προς τον άνθρωπο που είχε δείξει φιλικά συναισθήματα προς τον μαύρο αντίπαλό του; Ή απλά ήταν ένα τυχαίο γεγονός, αφού κι άλλοι καταξιωμένοι Γερμανοί αθλητές έτυχαν παρόμοιας αντιμετώπισης; Κι αυτό είναι κάτι που κανείς δεν θα μάθει ποτέ με ακρίβεια.

Η φιλίας των δύο ολυμπιονικών δεν έχει πάψει ποτέ να μνημονεύεται. Πιο δυναμικά στην επικαιρότητα επανεμφανίστηκε τον Οκτώβριο του 2022, όταν οι απόγονοι του Λονγκ έβγαλαν σε δημοπρασία το ασημένιο μετάλλιο που είχε κερδίσει το 1936 στο Βερολίνο. Το κειμήλιο πουλήθηκε τελικά αντί 488.435 δολαρίων, ποσό-ρεκόρ για οποιοδήποτε αθλητικό έπαθλο δεύτερης θέσης.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 4 Αυγούστου

2015: Ο Στέφανος Δημητριάδης καταρρίπτει το πανελλήνιο ρεκόρ στα 200 μέτρα πεταλούδα με χρόνο 1:56.23, στα προκριματικά του αγωνίσματος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Καζάν. Το ρεκόρ κατείχε ο Γιάννης Δρυμωνάκος με 1:56.47, από τις 25 Μαρτίου 2007.

2012: Η Αλεξάνδρα Τσιάβου και η Χριστίνα Γιαζιτζίδου κατακτούν το χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου στο διπλό σκιφ ελαφρών βαρών, με χρόνο 7:12.09. Πρόκειται για το δεύτερο ελληνικό μετάλλιο στο Λονδίνο και πρώτο στην κωπηλασία γυναικών.

2012: Ο 25χρονος Νοτιοαφρικανός Όσκαρ Πιστόριους, γνωστός και ως “Blade Runner”, γίνεται ο πρώτος αθλητής με προσθετικά μέλη που αγωνίζεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες (πέρα από τους Παραολυμπιακούς, στους οποίους είχε ήδη διαπρέψει). Κερδίζει μάλιστα την πρόκριση στους ημιτελικούς των 400 μέτρων των ανδρών, τερματίζοντας δεύτερος στην πρώτη σειρά των προκριματικών με χρόνο 45.44.

2004: Ο Ντέμης Νικολαΐδης αναλαμβάνει πρόεδρος της ΠΑΕ ΑΕΚ σε ηλικία 31 ετών. Πρόκειται για τον 18ο πρόεδρο της ΠΑΕ και τον 40ό από την ίδρυση της ομάδας το 1924. Επίσης είναι ο δεύτερος πρώην παίκτης του συλλόγου που αναλαμβάνει τη θέση, μετά τον Λάκη Νικολάου.

2002: Η Σοφία Μπεκατώρου και η Αιμιλία Τσουλφά κατακτούν την πρώτη θέση στα σκάφη 470 στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στο Ταλίν της Εσθονίας

1996: Ολοκληρώνονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Ατλάντα, με τον Νοτιοαφρικανό, Τζοσάια Τουγκουάνε, να κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στον Μαραθώνιο.

1992: Η Μόρφω Δροσίδου κερδίζει το χάλκινο μετάλλιο στην κατηγορία των -70 κιλών του τάε κβον ντο, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης. Το μετάλλιο δεν προσμετράται στον επίσημο πίνακα της διοργάνωσης, μια και το τάε κβον ντο είναι άθλημα επίδειξης.

1990: Πεθαίνει σε ηλικία 96 ετών ο Έτορε Μαζεράτι, ο Ιταλός κατασκευαστής αυτοκινήτων που μαζί με τους αδερφούς του ίδρυσαν την εταιρεία αυτοκινήτων που έφερε το όνομά τους.

1985: Ο Βρετανός Στιβ Κραμ σημειώνει παγκόσμιο ρεκόρ στα 2.000 μέτρα, το τρίτο του σε τρία διαφορετικά αγωνίσματα μέσα σε είκοσι μέρες.

1984: Η Ελλάδα πανηγυρίζει την κατάκτηση δύο μεταλλίων στην ελληνορωμαϊκή πάλη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες. Ο Δημήτρης Θανόπουλος κατακτά το ασημένιο μετάλλιο στην κατηγορία των 82 κιλών, χάνοντας στον τελικό από τον Ρουμάνο Ίον Ντράικα. Ο Μπάμπης Χολίδης κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στην κατηγορία των 57 κιλών, νικώντας στον μικρό τελικό έναν άλλο Ρουμάνο, τον Νικολάε Ζαμφίρ.

1972: Ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος σημειώνει πανελλήνιο ρεκόρ στα 100 μ. με 10.22, κατά τη διάρκεια των 31ων Βαλκανικών Αγώνων της Σμύρνης. Το ρεκόρ θα καταρρίψει ο Αλέξανδρος Τερζιάν το 1993 (10.20) και από το 1997 το κατέχει ο Άγγελος Παυλακάκης (10.11).

1956: Ο Βίλχελμ Χερτς ξεπερνάει για πρώτη φορά την ταχύτητα των 200 μιλίων την ώρα με μοτοσυκλέτα.

1949: Συγχωνεύεται το ΒΑΑ (Basketball Association of America) και το NBL (National Basketball League) δημιουργώντας το σημερινό ΝΒΑ (National Basketball Association).

1929: Ο Εργοτέλης δίνει τον πρώτο του αγώνα στο γήπεδο «Χάνδαξ» του Ηρακλείου, ο Εργοτέλης παίζει τον πρώτο ποδοσφαιρικό του αγώνα με αντίπαλο τον Λέοντα (4-0). Η ημερομηνία αυτή θεωρείται ως η ημερομηνία ίδρυσης του συλλόγου.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News