Μπαρτσελόνα - Οι εκλογές που της έστειλαν τον Γιόχαν Κρόιφ

Ουδείς αγαπά έναν ξερόλα.

Στην πρώτη σελίδα αναζήτησης φωτογραφιών για τον Γιόχαν Κρόιφ στο google, υπάρχουν εννιά που τον απαθανατίζουν να δείχνει. Η φιγούρα του, με το συνήθως δεξί, χέρι τεντωμένο στο ύψος του ώμου του, είναι αρκετά γνώριμη. Ο Κρόιφ έδειχνε στους συμπαίκτες του ποιο χώρο του γηπέδου να καλύπτουν και πώς γίνεται η αλλαγή του δεξιού μπακ με το σέντερ φορ.

Χρειάζεται μια μεγαλοφυΐα για να αλλάξει το ποδόσφαιρο. Μπορεί ο Κρόιφ να μη θεωρείται ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής στην Ιστορία και να μη θεωρείται ο καλύτερος μάνατζερ στην Ιστορία. Πάντως, ακόμη λογίζεται -και όχι αδίκως- ο πλέον επιδραστικός ποδοσφαιράνθρωπος. Η επιρροή του στο παιχνίδι κρατά πάνω από μισό αιώνα.

Αυτό που λείπει από τις φωτογραφίες, είναι η άλλη πλευρά. Ο Κρόιφ έδειχνε σε κάποιον να πάει κάπου. Το πρόσωπο αυτό μοιάζει απρόσωπο, αλλά πρέπει να υπολογίζεται ότι υπήρχε κάποια αντίδραση σε αυτό.

Η ερώτηση που τίθεται, είναι θεμελιώδης, αν και εύκολα απαντήσιμη. Πώς νιώθει κάποιος αν κατ’ επανάληψη του κουνάς το δάχτυλο, δείχνοντάς του πού πρέπει να πάει; Αυτό θα ίσχυε ακόμα κι αν ήταν ο μέντοράς σου και σε είχε οδηγήσει σε νίκες ανεπανάληπτες.

Ένα καλό παράδειγμα στον Άγιαξ της δεκαετίας του ’70 είναι ο Τζόνι Ρεπ. Ο πρόδρομος του Γιάρι Λίτμανεν στη θέση του κυνηγού που τελειώνει τις φάσεις πίσω από το φορ ήταν στις ακαδημίες του Άγιαξ και το 1971 εντάχθηκε στην πρώτη ομάδα. Λόγω της λεπτότητας της θέσης του, ο Ρεπ ήταν στόχος του Κρόιφ.

Μια υπόθεση εργασίας είναι ότι μέχρι να απορροφήσει τον τρόπο που έπαιζε ο Άγιαξ, ο Ρεπ πολλές φορές έβλεπε το χέρι του αναμφισβήτητου ηγέτη του να του δείχνει πού έπρεπε να πάει. Ο Κρόιφ, βεβαίως, δεν κοιτούσε επετηρίδες. Θα το έκανε σε όλους, ανεξαρτήτως αν ήταν νεότεροι, της σειράς του ή παλιότεροι.

Τις περισσότερες φορές, θα ήταν δίκαιη η παρέμβαση. Αλλά οι συμπαίκτες του δεν το έβλεπαν έτσι. Ο λόγος που συνέβαινε αυτό, ήταν η ανθρώπινη φύση.

Λίγες δεν είναι οι συζητήσιμες, για το αν κάτι είναι σύμφυτο ή έμφυτο, καταστάσεις. Σε αυτές μάλλον δεν περιλαμβάνεται ότι αν κάτι συμβαίνει για πολλά χρόνια, αυτό μετατρέπεται σε αιώνια πραγματικότητα, μέχρι να σταματήσει να υπάρχει.

Οι νίκες φέρνουν αμνησία

Ο Άγιαξ του Κρόιφ νικούσε. Αυτό συνέβαινε με τον Ρίνους Μίχελς, που μαζί με τον ποδοσφαιριστή με το νούμερο 14 και τον Γιουγκοσλάβο αμυντικό Βέλιμπορ Βάσοβιτς έφτιαξαν το στυλ της ομάδας που θα κατακτούσε το ποδόσφαιρο.

Η προσφορά του Βάσοβιτς δεν πρέπει να παραγνωριστεί. Δεν του δίνεται η πρέπουσα σημασία, αλλά όταν ο Άγιαξ νίκησε τον Παναθηναϊκό στο Γουέμπλεϊ 2-0, στις αρχές Ιουνίου του 1971, για τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, ο Γιουγκοσλάβος ήταν ο πρώτος που σήκωσε το τρόπαιο ως αρχηγός της ομάδας.

Μάλιστα, αυτό ήταν το τελευταίο ματς της καριέρας του και έπειτα επέστρεψε στο Βελιγράδι, για να γίνει προπονητής της Παρτίζαν Βελιγραδίου, με την οποία είχε φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1966, όταν έχασε 2-1 από τη Ρεάλ Μαδρίτης.

Η ίδια συνήθεια, πάντως, δηλαδή της νίκης, υπήρχε και στη θητεία του πολύ πιο χαλαρού Στέφαν Κόβατς, του Ρουμάνου τεχνικού που δεν ταυτίστηκε με τον Άγιαξ όσο ο Μίχελς, αλλά πάντως πήρε μαζί του δύο Κύπελλα Πρωταθλητριών, το 1972 με τα δύο γκολ του αρχηγού Κρόιφ στο 2-0 επί της Ίντερ και το 1973 με το 1-0 της Γιουβέντους και το γκολ νωρίς του Τζόνι Ρεπ.

Οι Ολλανδοί ήταν ανίκητοι και, το κυριότερο, δεν ανησυχούσαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Αλλά σε οποιοδήποτε τέτοιο γκρουπ, ο αέρας της νομοτέλειας φυσά θυελλώδης. Όλα αρχίζουν από το ερώτημα, σε ποιον αποδίδεται η καινοφανής επιτυχία. Ο Κρόιφ, φυσικά, δεν είχε οποιαδήποτε αμφιβολία για τον υπαίτιο.

Το αυτό, όμως, συνέβαινε με τους υπόλοιπους. Ο Ρούντι Κρολ, ο Ρεπ, ο παλιότερος Πίετ Κάιζερ είχαν σηκώσει την παντιέρα της επανάστασης. Ποιος ήταν αυτός που θα αμφισβητούσε το μερίδιό τους στις επιτυχίες τους και θα τους έκανε να νιώθουν δεύτεροι;

Ο δάκτυλος Κνόμπελ

Αυτό το πρωτογενές ερώτημα, όπως γίνεται πάντα, εμπλουτίστηκε έως το σημείο που οι ποδοσφαιριστές του Άγιαξ είχαν πειστεί ότι θα τα κατάφερναν και μόνοι τους. Το 1973 ήταν χρονιά-ορόσημο για το ισπανικό ποδόσφαιρο διότι επιτράπηκαν ξανά μετακινήσεις ξένων παικτών στην ομάδα.

Η Μπαρτσελόνα είχε κρατήσει τον Μίχελς στον πάγκο της από το 1971 και βέβαια ήθελε να φέρει το σπουδαιότερο ποδοσφαιριστή του κόσμου εκείνη την εποχή. Μάλιστα, ο αστικός μύθος αναφέρει ότι η κυβέρνηση Φράνκο είχε υποσχεθεί χορηγία στην ομάδα προκειμένου να κάνει τη μεταγραφή του Κρόιφ.

Τα λεφτά δεν υπήρχαν. Ο Κρόιφ, στην περίπτωση που δεχόταν, θα γινόταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής στην Ιστορία που η μεταγραφή του θα είχε επταψήφιο νούμερο. Υπολογιζόταν στα 2.000.000 δολάρια.

Ο Ολλανδός δεν καλοείδε την πρόταση στην αρχή. Καλύτερα από τρία διαδοχικά Κύπελλα Πρωταθλητριών είναι τα τέσσερα. Επιπλέον, δεν τον ένοιαζε να συναντήσει ξανά τον προπονητή που του έβαλε τις τελευταίες πινελιές στην κατανόηση του ποδοσφαίρου ως παιχνιδιού που εξαρτάται από το χωροχρόνο.

Από την άλλη μεριά, δεν επρόκειτο να αφήσει να παραγνωριστεί η αξία του. Οι προπονητές του Άγιαξ επέλεγαν τον αρχηγό. Ο Μίχελς έδωσε το περιβραχιόνιο στον Βάσοβιτς το 1970, ο Κόβατς στον Κάιζερ το 1971 και στον Κρόιφ το 1972.

Όμως, ο Ρουμάνος είχε φύγει. Αντικαταστάτης του ήταν ο 50χρονος Τζορτζ Κνόμπελ, ο οποίος είχε περάσει τέσσερα χρόνια στον πάγκο της MVV. Η ομάδα του Μάαστριχτ δεν ήταν βαθμολογικά κάτι ιδιαίτερο, τη σεζόν 1972-73 πάντως τερμάτισε έβδομη και αυτή η σταθερότητα εκτιμήθηκε δεόντως από τους ανθρώπους του Άγιαξ.

Το πρόβλημα ήταν, όμως, ότι ο Κνόμπελ δεν μπορούσε να επιλέξει αρχηγό. Ήταν πολύ συνεσταλμένος λόγω του μεγέθους της ομάδας και του διαμετρήματος των ποδοσφαιριστών, οι οποίοι δεν χρειαζόταν άλλο από την παρουσία τους για να τον εκφοβίσουν.

Πιλατικά, ο νέος προπονητής του Άγιαξ επέλεξε μια λύση η οποία θα γινόταν να αποκληθεί σολωμόντειος. Έβαλε το περιβραχιόνιο σε ψηφοφορία. Οι δύο υποψήφιοι ήταν ο Κρόιφ και ο Κάιζερ. Και οι συμπαίκτες τους θα καλούνταν να διαλέξουν ποιον ήθελαν.

Πιθανολογώντας το αποτέλεσμα και έχοντας κάνει ήδη σαφείς τις προθέσεις του να παραμείνει στον Άγιαξ ως αρχηγός, ο Κρόιφ τσίνισε. Αλλά δεν μπόρεσε να αποτρέψει την ψηφοφορία.

Στο τέλος της διαδικασίας, ο θρίαμβος του Κάιζερ ήταν περίτρανος. Ο Κρόιφ πληγώθηκε στο βαθμό που δεν πήγε καν στο σπίτι του για να πάρει στο τηλέφωνο το μάνατζέρ του και να του ζητήσει να προχωρήσει τη μεταγραφή του στην Μπαρτσελόνα. Το έκανε στο προπονητικό κέντρο του Άγιαξ.

Η καρμική εκδίκηση

Βέβαια, η απόκτησή του αποδείχθηκε ιδιαιτέρως δύσκολη περίπτωση, αφού ο πρόεδρος του Άγιαξ, Γιαν φαν Πράαγκ, έπαιξε με τα νεύρα των Καταλανών. Από τη θέλησή του να μείνει στον «Αίαντα», ο Κρόιφ πέρασε στην αντίπερα όχθη, να μη θέλει να βλέπει τους συμπαίκτες του ζωγραφιστούς.

Η Μπαρτσελόνα αναγκάστηκε να δώσει ένα τεράστιο ποσό, ενώ ο Κρόιφ έπαιζε με τον Άγιαξ, έχοντας πάρει τις διαβεβαιώσεις πως η συμμετοχή του δεν θα τον εμπόδιζε να παίξει στην Καταλονία. Το πρόβλημα ήταν πως ακόμα και όταν συνέβη η μεταγραφή, δεν είχε δικαίωμα να παίξει σε επίσημο ματς μέχρι τη 1 Δεκεμβρίου.

Ανακοινώθηκε στις 13 Αυγούστου του 1973 και έπαιξε για πρώτη φορά στις 28 Οκτωβρίου. Ήταν ένα φαινόμενο που έπιασε εξ απήνης την πόλη, η οποία τον λάτρεψε απευθείας. Η Μπαρτσελόνα είχε 4 βαθμούς στο πρωτάθλημα πριν το πρώτο παιχνίδι του, αλλά θα έκανε ένα σερί 24 παιχνιδιών χωρίς ήττα και θα κατέληγε πρωταθλήτρια.

Το κυριότερο, ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» θα παρήγαγε μια από τις αξιομνημόνευτες ποδοσφαιρικές παραστάσεις, που ακόμη μνημονεύεται στην Καταλονία: το 5-0 επί της Ρεάλ Μαδρίτης στις 17 Φεβρουαρίου 1974.

Μόλις οκτώ μέρες πριν, στις 9 του ίδιου μήνα, είχε γίνει πατέρας. Παρ’ ότι δεν επιτρεπόταν από την ισπανική κυβέρνηση να αποκαλούνται τα παιδιά με το όνομα Ζόρντι, εξαιτίας της καταλανικής προέλευσής του, στον Κρόιφ ουδείς μπορούσε να αντισταθεί. Φυσικά και στη σύζυγό του, Ντάνι Κόστερ, το μυαλό πίσω από τη μεγαλοφυΐα.

Η Μπαρτσελόνα κατέκτησε τη Liga για πρώτη φορά ύστερα από 14 χρόνια. Ο Γιόχαν θα ταξίδευε για τη Γερμανία, προκειμένου να πάρει μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο, άνετος κι ωραίος.

Όσο για τον Άγιαξ; Τον Ιανουάριο του 1974 διέλυσε μια Μίλαν γεμάτη… απολιθώματα 6-0 στο Άμστερνταμ, για να ανατρέψει το 1-0 του Μιλάνου και να κερδίσει το ευρωπαϊκό Super Cup. Όμως, αποκλείστηκε στο δεύτερο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών από την ΤΣΣΚΑ Σόφιας (!), αφού ηττήθηκε 2-0 στη Βουλγαρία και δεν κράτησε αρραγές το 1-0 του Άμστερνταμ.

Επιπλέον, δεν έχασε απλώς το πρωτάθλημα, αλλά ήταν τρίτος στη βαθμολογία, με 5 βαθμούς πίσω από την πρωταθλήτρια Φέγενορντ και με τρεις πίσω από τη δεύτερη Τβέντε.

Τότε κατάλαβαν.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News