Super League: Οι πιο επιτυχημένες ομάδες της περιφέρειας και ο τίτλος που θα περνά ξανά από την επαρχία

Μια από τις αγαπημένης ατάκες των 80s και των 90s ήταν «ο τίτλος περνάει από την επαρχία», και αποτελούσε για τους μεγάλους του ποδοσφαίρου μας μια σκληρή πραγματικότητα.

Σταδιακά οι διαφορές άνοιξαν, κάθε γειτονιά της Αθήνας απέκτησε κι από έναν χρηματοδότη, που όσο ξαφνικά εμφανίστηκε, άλλο τόσο γρήγορα εξαφανίστηκε και οι ομάδες της επαρχίας στη μεγάλη κατηγορία έμειναν λίγες και αδύναμες, σαν τις πόλεις-κράτη των τελευταίων χρόνων της ελληνιστικής περιόδου.

Ενισχυμένη περιφέρεια στο νέο πρωτάθλημα

Τη σεζόν 2022-23 μετά την οριστικοποίηση του υποβιβασμού του Απόλλωνα Σμύρνης, η ελληνική περιφέρεια αποκτά και πάλι εφτά ομάδες στα σαλόνια, ήτοι το 50% της δύναμης του πρωταθλήματος.

Ο τίτλος, λοιπόν, θα περνά και πάλι από την επαρχία, από εφτά έδρες που άλλες λίγο, άλλες πολύ, θα βγάζουν το λάδι των μεγάλων του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ο ΠΑΣ, ο ΟΦΗ, ο Αστέρας, ο Βόλος, ο Παναιτωλικός και δύο από τις Λαμία, Βέροια και Λεβαδειακό θα συνθέσουν το ρόστερ της επαρχιακή πτέρυγας της Super League.

Φέτος, ο ΠΑΣ φέτος έκοψε από τους big-five 21 βαθμούς μαζί με τα playoffs και έπεται συνέχεια, o ΟΦΗ 14, ο Βόλος 11, ο Αστέρας 8, ο Παναιτωλικός 6 και η Λαμία 2. Του χρόνου αυτοί οι βαθμοί με ένα ακόμα επαρχιακό ταξίδι, πιθανοτατα θα γίνουν περισσότεροι.

Πέρα από το στόχο που θέτει κάθε ομάδα στην αρχή της χρονιάς, στο τραπέζι υπάρχει και ο άτυπος τίτλος της «καλύτερης επαρχιακής ομάδας». Η προϊστορία μάς έχει δείξει ότι κατά περιόδους εμφανίζεται μια που κοιτάζει στα μάτια τους μεγάλους και παλεύει στα υψηλά στρώματα για όσο αντέχουν οι δυνάμεις της.

Οι πρωτοπόροι Μακεδόνες, η ευρωπαϊκή έξοδος των Πατρινών και ο Άγιαξ της Ηπείρου

Στα τελειώματα των 50s και κατά την έναρξη της Α’ Εθνικής, η θρυλική ομάδα της περιφέρειας ήταν η Δόξα Δράμας των αδερφών Λουκανίδη και του Παύλου Γρηγοριάδη. Πριν καθιερωθεί το ενιαίο πρωτάθλημα οι Μαυραετοί έπαιξαν σε τρεις τελικούς Κυπέλλου, αλλά δεν πρόλαβαν χρονικά τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Ακολουθεί τη δεκαετία του ’60 ο Πιερικός, με τους Κεφαλίδη, Φουλίδη, Καλαμπάκα και τον Σταύρο Διαμαντόπουλο.

Θα ακολουθήσουν αργότερα οι Λάκης Παπαϊωάννου και Κωστίκος, αλλά στις αρχές του ’70 η δύναμη τη ομάδας της Κατερίνης φθίνει και εμφανίζεται η θρυλική Παναχαϊκή των Δαβουρλή, Μιχαλόπουλου, Στραβοπόδη.

Οι Πατρινοί τερμάτισαν τη σεζόν 1972-73 στην 4^η θέση, ψηλότερα από κάθε άλλη ομάδα της επαρχίας μέχρι τότε και έγιναν οι πρώτοι που αγωνίστηκαν στην Ευρώπη, στο Κυπελλο UEFA. Μάλιστα απέκλεισαν τη δυνατή αυστριακή Γκράτσερ με δύο νίκες, πριν παραδοθούν στην πανίσχυρη Τβέντε, με την οποία αναδείχτηκαν ισόπαλοι στην Πάτρα.

Στα τέλη των 70s, αναλαμβάνει δράση ο ΠΑΣ Γιάννινα, ο Άγιαξ της Ηπείρου, των ελληνοποιημένων Αργεντινών, Μοντέζ, Κοντογεωργάκη, Παστερνάκη, Γκλασμάνη και των ορίτζιναλ Λίσα και Αλβαρέζ.

Το πρώτο Κύπελλο της Καστοριάς και η εκτόξευση της Λάρισας και του ΟΦΗ

Αρχές επαγγελματικού πρωταθλήματος και την εμφάνισή της κάνει για ένα σύντομο πέρασμα η μεγάλη Καστοριά των Σαργκάνη, Παράσχου, Παπαβασιλείου και Σημαιοφορίδη. Στον τελικό Κυπέλλου του 1980 συντρίβει τον Ηρακλή και γίνεται η πρώτη τροπαιούχος ομάδα από την περιφέρεια! Στον πρώτο γύρο του Κυπελλούχων παίζει στα ίσα τη Διναμό Τιφλίδας που στη συνέχεια κατέκτησε το τρόπαιο.

Αυτή η επιτυχία λειτούργησε σαν ξυπνητήρι για τους υπόλοιπους. Άμεσα εμφανίζονται δύο παντοδύναμες ομάδες η ΑΕ Λάρισα και ο ΟΦΗ, που είχε δώσει δείγματα γραφής στα χρόνια της κυριαρχίας του ΠΑΣ.

Οι Λαρισαίοι, με μια ομάδα απαρτιζόμενη από ταλέντα τις περιοχής, όπως οι Πλίτσης, Γκαλίτσιος, Παραφέστας, Βαλαώρας, Ζιώγας, Πατσιαβιούρας και τους Πολωνούς Κμίετσικ και Άνταμτσικ τη σεζόν 1982-83 χτυπάνε το πρωτάθλημα, το 1985 παίρνουν το Κύπελλο (αφού πρώτα έχασαν σε δύο τελικούς) και φτάνουν μια ανάσα από τα ημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων και το 1988 πετυχαίνουν το θαύμα των θαυμάτων με την κατάκτηση του πρωταθλήματος.

Καμία ελληνική ή ευρωπαϊκή ομάδα δεν περνά από το Αλκαζάρ και η βυσσινί θύελλα γίνεται θρύλος. Ο κόσμος της Λάρισας ακόμα κουβαλά στο DNA του αυτό το αίσθημα ποδοσφαιρικής υπεροχής και ανωτερότητας που δημιούργησε εκείνη η ομάδα.

Στο μεσοδιάστημα της μεγάλης ΑΕΛ, ο ΟΦΗ χτίζει τη δική του ισχυρή ομάδα, που τερματίζει 2^η και 3^η, πριν οι Θεσσαλοί κάνουν δικό τους τον τίτλο, κατακτά ένα Κύπελλο και παίζει σε έναν ακόμα τελικό. Με το που έσβησε η λαρισινή φλόγα, ο ΟΦΗ γίνεται μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’90 η ομάδα-φόβητρο της επαρχίας, με καλύτερη θέση την τρίτη του 96-97. Στο «Γεντί Κουλέ» προσκυνούν μεγάλα ευρωπαϊκά ονόματα, όπως η Ατλέτικο Μαδρίτης σε ένα αξέχαστο ματς.

Τη μελανόλευκη φανέλα φορούν υπό την καθοδήγηση του Ευγένιου Γκέραρντ παιχταράδες, όπως οι Μαχλάς, Σαμαράς, Μαρινάκης, Αλεξούδης, Βλαστός, Ίσης, Βέρα, Γιάνγιανιν, Ιορντανέσκου.

Οι οργανωτικοί Ξάνθη και Αστέρας

Με τον ΟΦΗ να χάνει έναν-έναν τους μεγάλους του παίκτες και την οικογένεια Βαρδινογιάννη να αποχωρεί, εμφανίζεται στο Βορρά μια ομάδα που έμελλε να παραμείνει στη μεγάλη κατηγορία για 30 χρόνια, ο ΑΟ Ξάνθης, μετέπειτα Skoda Ξάνθη του Χρήστου Πανόπουλου. Ο ΑΟΞ θα γίνει η πρώτη ομάδα της επαρχίας που θα επενδύσει σε εγκαταστάσεις και σε ακαδημίες, θα φτάσει μέχρι και την 4^η θέση, θα αναδείξει μεγάλους παίκτες, όπως οι Βρύζας, Μαλαδένης, Κωστένογλου, Ζήκος, Μαρτσέλο, Βενετίδης, Ουζουνίδης, Άντζας, Τοροσίδης, Λουτσιάνο και λίγο πριν υποβιβαστεί θα παίξει και σε έναν τελικό Κυπέλλου.

Μια σύντομη επανεμφάνιση της Λάρισας των Πηλαδάκη, Δώνη με το Κύπελλο και τη μεγάλη πρόκριση επί της Μπλάκμπερν, θα ανοίξει το δρόμο σε μια νέα δύναμη από την Πελοπόννησο, τον Αστέρα Τρίπολης. Με λάτιν κορμό, την ισχυρή διοίκηση των Μπάκου-Καϋμενάκη και εύστοχες επιλογές σε Έλληνες παίκτες από άλλες περιοχές (Φορτούνης, Μπακασέτας, Κουρμπέλης), θα προκριθεί δύο φορές στους ομίλους του Europa League, θα διεκδικήσει ένα Κύπελλο και θα επιβάλλει την ισχυρή παρουσία της για σχεδόν μία δεκαετία.

Η πιο πρόσφατη ομάδα της επαρχίας που κοιτάζει στα μάτια τους μεγάλους είναι ο ΠΑΣ, του Γιώργου Χριστοβασίλη, που πρωτοπορεί δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στους προπονητές και αναδεικνύει παίκτες ξεχασμένους ή παραπεταμένους.

Ποια είναι η καλύτερη επαρχιακή ομάδα όλων των εποχών;

Ποια είναι η καλύτερη όλων των παραπάνω; Αλήθεια, τι σημαίνει καλύτερη; Κάθε μία έβαλε από ένα έως πολλά λιθαράκια στο ελληνικό ποδόσφαιρο.

Αν μετράμε τους τίτλους, τότε αυτή είναι η Λάρισα.

Την πρωτοπορία; Τότε διαλέγουμε τη Δόξα.

Την πρώτη παραγωγή παικτών; Ο Πιερικός.

Την ποιότητα; Την έφερε η Παναχαϊκή.

Τις επιθετικές αρετές; Ο ΠΑΣ των 70s.

Τη «μαγκιά», την απροσπέλαστη έδρα; Ο ΟΦΗ.

Τη διάρκεια; Η Ξάνθη.

Την οργάνωση; Ο Αστέρας

Αν θέλετε να κρίνετε βάσει αριθμών, αυτά είναι τα επιτεύγματά τους:

ΟΦΗ: 16 φορές καλύτερη επαρχιακή

1 Κύπελλο (1987) – 1 τελικός (1990)

6 ευρωπαϊκές έξοδοι (9 νίκες – 4 ισοπαλίες – 10 ήττες)

Ξάνθη: 8 φορές καλύτερη επαρχιακή

1 τελικός Κυπέλλου (2015)

4 ευρωπαϊκές έξοδοι (1 νίκη – 2 ισοπαλίες – 7 ήττες)

Πιερικός: 7 φορές καλύτερη επαρχιακή

1 τελικός Κυπέλλου (1963)

Λάρισα: 7 φορές καλύτερη επαρχιακή

1 πρωτάθλημα (1988)

2 Κύπελλα (1985, 2007), 2 τελικοί (1982, 1984)

6 ευρωπαϊκές έξοδοι (6 νίκες – 4 ισοπαλίες – 10 ήττες)

Αστέρας Τρίπολης: 6 φορές καλύτερη επαρχιακή

1 τελικός Κυπέλλου (2013)

5 ευρωπαϊκές έξοδοι (5 νίκες – 11 ισοπαλίες – 10 ήττες)

ΠΑΣ Γιάννινα: 5 φορές καλύτερη επαρχιακή

1 ευρωπαϊκή έξοδος (1 νίκη – 3 ήττες)

Παναχαϊκή: 4 φορές καλύτερη επαρχιακή

1 ευρωπαϊκή έξοδος (2 νίκες – 1 ισοπαλία – 1 ήττα)

Δόξα Δράμας: 3 φορές καλύτερη επαρχιακή

3 τελικοί Κυπέλλου (1954, 1958, 1959)

Καβάλα: 2 φορές καλύτερη επαρχιακή

Νίκη Βόλου: 1 φορά καλύτερη επαρχιακή

Βέροια: 1 φορά καλύτερη επαρχιακή

Καστοριά 1 φορά καλύτερη επαρχιακή

1 Κύπελλο (1980)

1 ευρωπαϊκή έξοδος (1 ισοπαλία – 1 ήττα)

Ολυμπιακός Βόλου: 1 φορά καλύτερη επαρχιακή

1 ευρωπαϊκή έξοδος* (3 νίκες – 1 ισοπαλία)

Αποκλείστηκε από την UEFA λόγω των στημένων αγώνων πριν αντιμετωπίσει την Παρί στα playoffsτου Europa League

Λαμία: 1 φορά καλύτερη επαρχιακή

Η καλύτερη επαρχιακή ομάδα ανά σεζόν

Α’ Εθνική

1959-60: Δόξα Δράμας 6^η

1960-61: Δόξα Δράμας 7^η

1961-62: Νίκη Βόλου 12^η

1962-63: Πιερικός 9^ος

1963-64: Πιερικός 7^ος

1964-65: Πιερικός 5^ος

1965-66: Πιερικός 8^ος

1966-67: Βέροια 13^ος

1967-68: Πιερικός 5^ος

1968-69: Πιερικός 9^ος

1969-70: Πιερικός 7^ος

1970-71: Καβάλα 11^η

1971-72: Παναχαϊκή 6^η

1972-73: Παναχαϊκή 4^η

1973-74: Παναχαϊκή 6^η

1974-75: Παναχαϊκή 7^η

1975-76: ΠΑΣ Γιάννινα 5^ος

1976-77: ΟΦΗ 6^ος

1977-78: ΠΑΣ Γιάννινα 5^ος

1978-79: ΟΦΗ 7^ος

Επαγγελματικό Πρωτάθλημα

1979-80: ΠΑΣ Γιάννινα 6^ος

1980-81: Λάρισα 6^η

1981-82: Καστοριά 8^η

1982-83: Λάρισα 2^η

1983-84: Λάρισα 6^η

1984-85: Λάρισα 6^η

1985-86: ΟΦΗ 2^ος

1986-87: ΟΦΗ 3^ος

1987-88: Λάρισα 1^η

1988-89: ΟΦΗ 5^ος

1989-90: ΟΦΗ 6^ος

1990-91: Δόξα Δράμας 7^η

1991-92: ΟΦΗ 6^ος

1992-93: ΟΦΗ 4^ος

1993-94: ΟΦΗ 7^ος

1994-95: Ξάνθη 8^η

1995-96: ΟΦΗ 5^ος

1996-97: ΟΦΗ 3^ος

1997-98: ΟΦΗ 7^ος

1998-99: Ξάνθη 7^η

1999-00: ΟΦΗ 4^ος

2000-01: Ξάνθη 8^η

2001-02: Ξάνθη 5^η

2002-03: ΟΦΗ 8^ος

2003-04: Ξάνθη 10^η

2004-05: Ξάνθη 4^η

2005-06: Ξάνθη 5^η

Super League

2006-07: ΟΦΗ 7^ος

2007-08: Λάρισα 6^η

2008-09: Λάρισα 5^η

2009-10: Καβάλα 6^η

2010-11: Ολυμπιακός Βόλου 5^ος

2011-12: Αστέρας Τρίπολης 6^ος

2012-13: Αστέρας Τρίπολης 4^ος

2013-14: Αστέρας Τρίπολης 5^ος

2014-15: Αστέρας Τρίπολης 3^ος

2015-16: ΠΑΣ Γιάννινα 6^ος

2016-17: Ξάνθη 6^η

2017-18: Αστέρας Τρίπολης 5^ος

2018-19: Λαμία 7^η

2019-20: ΟΦΗ 6^ος

2020-21: Αστέρας Τρίπολης 6^ος

2021-22: ΠΑΣ Γιάννινα 6^ος*

* Το πρωτάθλημα δεν έχει ολοκληρωθεί