ΣΕΡ ΑΛΕΞ ΦΕΡΓΚΙΟΥΣΟΝ : Το εργατόπαιδο από τη Σκωτία που έφτιαξε αυτοκρατορία στην Αγγλία και κατέκτησε την Ευρώπη (vids, pics)

Τα 80α του γενέθλια γιορτάζει σήμερα ο πιο επιτυχημένος τεχνικός στην ιστορία του ποδοσφαίρου σερ Άλεξ Φέργκιουσον

Πριν από 80 χρόνια (31-12-1981) είδε για πρώτη φορά το φως της ημέρας στο Γκόβαν της Σκωτίας ένα αγοράκι ονόματι Αλεξάντερ Τσάπμαν Φέργκιουσον που έμελλε να αλλάξει το ρου της Ιστορίας  αρχικά στο ποδόσφαιρο της πατρίδας του έπειτα νοτιότερα του Τείχους του Αδριανού και στη συνέχεια πέρα από τα Στενά της Μάγχης.

Η εργατική καταγωγή της οικογένειάς του είναι το στοιχείο που τον πιο πολύ απ’ όλα διαμόρφωσε τον χαρακτήρα. Η θητεία του πατέρα του στα ναυπηγεία και του ίδιου στο εργοστάσιο γραφομηχανών Ρέμινγκ έκαναν τους Φέργκιουσον να είναι, «σκληροί σαν το ατσάλι». Ο  μετέπειτα σερ Άλεξ, όταν τον ρωτούν ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας του, συνηθίζει ν’ απαντά: «το παγωμένο ατσάλι».

Έπειτα από μία αξιόλογη καριέρα ως ποδοσφαιριστής  (επιθετικός με έφεση στο γκολ(με την Ντανφέρμλιν αναδείχθηκε κορυφαίος  σκόρερ στο πρωτάθλημα την σεζόν 1965-1966 και συνολικά  στην καριέρα του σημείωσε 170 σε σύνολο 317 εμφανίσεων ενώ φόρεσε και τη φανέλα της Ρέιντζερς με μεταγραφή ρεκόρ στη Σκωτία) το 1974  στα 33 του χρόνια ξεκίνησε προπονητική καριέρα στη Ιστ Στέρλινγκσαϊρ.  Αφού κατόπιν οδήγησε την Σεν Μίρεν στην άνοδο στηνν κορυφαία κατηγορία (1978)  μετακόμισε στην Αμπερντίν, όπου προκάλεσε το  ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς  πέραν της επιτυχίας στα πάτρια εδάφη κατέκτησε και το Κύπελλο Κυπελλούχων και το Σούπερ Καπ της «Γηραιάς Ηπείρου».

Οι επιτυχίες αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τον…ξενιτεμό του στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αναζητούσε τον τεχνικό ο οποίος θα την έβγαζε από τη σκιά της παντοκράτειρας Λίβερπουλ.  Ήταν 6 Νοεμβρίου του 1986 όταν  ανέλαβε την τεχνική ηγεσία των «κόκκινων διαβόλων». Μπορεί να άργησε να έρθει το πρώτο τρόπαιο (το Κύπελλο Αγγλίας το 1990) αλλά από τη χρονιά που το αγγλικό πρωτάθλημα μετονομάστηκε σε Premier League ξεκίνησε μια άνευ προηγουμένου και επομένου πορεία για την ομάδα του Μάντσεστερ. Συνολικα 38 τρόπαια  και αποκορύφωμα το μαγικό Treble του 1999 που λίγο καιρό μετά του πρόσφερε τον τίτλο του σερ. Ανακοίνωσε την απόσυρσή του από το ποδόσφαιρο το 2013 όμως συνεχίζει όμως να υπηρετεί τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ από διοικητικό πόστο,  είναι εισηγητής στο Harvard Business School και αποτελεί τον πιο επιτυχημένο Βρετανό προπονητή όλων των εποχών με 49 συνολικά τρόπαια.

 

 

 

 

Ο Σοσιαλιστής που  εκτόξευσε την χρηματιστηριακή αξία του μεγάλου αγγλικού κλαμπ

Η συνδικαλιστική – σοσιαλιστική του κουλτούρα προέκυψε από την ανατροφή του (ειδικά από τη μεριά της μητέρας του) και από την στράτευση του στις μεγάλες απεργίες των ναυτεργατών της Γλασκώβης στις αρχές της δεκαετίας του ’60.  Είχε μια  θεμελιώδη αρχή: Μπορείς να ρισκάρεις τα πάντα, αλλά όχι τη φήμη της ομάδας. Η  Γιουνάιτεντ πάνω απ’ όλα και όλους. Ακόμα και τους σταρ της ουκ ολίγους εκ των οποίων δημιούργησε ο ίδιος. Και  δεν δίσταζε να… θυσιάζει, αν και εφόσον αυτά δεν «βόλευαν» το αγωνιστικό του σύστημα, αν ήταν απείθαρχοι ή τα ταμεία του κλαμπ χρειάζονταν ενίσχυση. Από τον μεγάλο Ερίκ Καντονά, τους Πέτερ Σμάιχελ, Ρόι Κιν, Ντέιβιντ Μπέκαμ (προς τον οποίο κάπτε εκτόξευσε μέσα στα αποδυτήρια ένα παπούτσι) , Κριστιάνο Ρονάλντο, Ράιαν Γκιγκς, Πολ Σκόουλ, Ρούντ Φαν Νιλστελρόι και Γουέιν Ρούνεϊ. Ουδέποτε  υπέκυψε στα καπρίτσια τους, τις υπερβολικές οικονομικές ή αγωνιστικές απαιτήσεις τους. Με εξαίρεση ίσως τον Γάλλο «βασιλιά». Οι φωνές, το πείσμα του, η διορατικότητα κι η εργασιομανία του δημιούργησαν έναν τεράστιο ποδοσφαιρικό μύθο.

Η δική του ετυμηγορία χρόνια μετά την ολοκλήρωση της ασύγκριτης του προπονητικής θητείας με αφορμή τον περασμένο Μάιο του ντοκιμαντέρ για τη ζωή του με τίτλο «Never Give In» («Ποτέ μην παραδίδεσαι»). Όπως εκείνος όλα αυτά τα χρόνια. Όπως η ομάδα του στην χρυσή εποχή που  αυτός δημιούργησε. Στα περίπου 90 λεπτά της διάρκειας του περνούν εικόνες μια ξεχωριστής ζωής  που τον Μάιο του 2018 για κάποιες μέρες κρεμόταν από μια κλωστή (μόλις 20% ήταν οι ελπίδες που έδιναν οι γιατροί στην οικογένεια του). Εφτασε ένα βήμα από τον θάνατο μετά την εγκεφαλική αιμορραγία στις 5 Μαΐου 2018 και τη χειρουργική επέμβαση που ακολούθησε. Περιέγραψε τον φόβο, τη μοναξιά στο κρεβάτι του νοσοκομείου, την αγωνία του για το αν θα μπορούσε να μιλήσει ξανά. Αλλά και για την τρομακτική εμπειρία όταν έχασε (προσωρινά) τη μνήμη του. Τη μεγάλη αγωνία να μην χαθεί στις ατραπούς της άνοιας και γίνει βάρος στην οικογένειά του. Τη σύζυγο Κάθι. Τους δύο γιούς τους, Ντάρεν και  Μαρκ που θυμούνται με κάποια πικρία  τις εποχές της ποδοσφαιρικής δόξας του πάτερ -φαμίλια  όταν η άκαμπτη αφοσίωση στη δουλειά σήμαινε ότι ο σύζυγος και  πατέρας τον περισσότερο καιρό απουσίαζε. Τελικά όχι μόνο τα κατάφερε, αλλά παραμένει ακμαίος και κοντά και στην άλλη του οικογένεια. Την Γιουνάιτεντ.

«Ως προπονητής, εξαρτάσαι από τη μνήμη. Βλέπεις παιχνίδια σήμερα όπου οι προπονητές σημειώνουν κατά τη διάρκεια του αγώνα. Ποτέ δεν το έκανα. Πάντα στηριζόμουν στη μνήμη μου και όταν πήγαινα στα αποδυτήρια ήταν πολύ δυνατή για μένα. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ένας προπονητής κρατά σημειώσεις σε ένα παιχνίδι. Να κατεβάζεις το κεφάλι για να γράψεις και να χάσεις ένα γκολ;» υποστηρίζει  ο άνθρωπος που ανέβασε τη Γιουνάιτεντ στις 20 κατακτήσεις πρωταθλημάτων, ρίχνοντας την… «Λίβερπουλ από τον γαμ#$^%$ θρόνο της».   «Όταν υπάρχει μία αμφιβολία, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία» δηλώνει επιχειρώντας να δικαιολογήσει κάποιες….αμφιλεγόμενες αποφάσεις του. Πάνω απ’ όλα η ομάδα. Η νίκη. Και προσθέτει :«Δεν πιστεύω ότι είναι κακό να χάνει κανείς την ψυχραιμία του αν είναι για τους σωστούς λόγους».

 

Όσο για την κορυφή των κορυφών, τον τελικό του 1999, η απάντηση του σε  συνέντευξη στην εφημερίδα Guardian αφοπλιστική για το αν πίστευε, πραγματικά, ότι η Γιουνάιτεντ θα μπορούσε να κερδίσει: «Δεν έδινα ούτε μια πιθανότητα. Είχα, ήδη, αρχίσει να σκέφτομαι τι θα έλεγα στους παίκτες μου, στα αποδυτήρια. Οτι είχαν πραγματοποιήσει μια υπέροχη σεζόν… Αλλά, εντελώς απρόσμενα, νικήσαμε»

 

 

 

Μετά από αυτόν περασμένα μεγαλεία, διηγώντας τα να κλαις

Για το ντοκιμαντέρ είπε «όταν το είδα για πρώτη φορά όμως, έκλαψα»  κι επεσήμανε:«Με έκανε να σκεφτώ πως είχα σπουδαία καριέρα. Ημουν πολύ τυχερός. Πήγα την κατάλληλη στιγμή στην Αμπερντίν, όταν ήμουν νέος, με ενέργεια και δυναμισμό. Καταλάβαινα τι έπρεπε να κάνω για να γίνει μεγάλη ομάδα. Η πρόκληση ήταν ξεκάθαρη. Να κερδίσω τις δύο μεγάλες ομάδες στη Σκωτία. Οταν πήγα στην Μάντσεστερ είχε μία ομάδα να κερδίσω. Την Λίβερπουλ. Οτι έπρεπε για μια φανταστική καριέρα». Στο πρώτο του ματς είχε δει την Όξφορντ να παίρνει μεγάλη νίκη με σκορ 2-0, αμέσως μετά ακολούθησε το 0-0 απέναντι στη Νόριτς και η πρώτη του νίκη σημειώθηκε σε αναμέτρηση κόντρα στην ΚΠΡ, στις 22 του Νοέμβρη1986,  και σκόρερ τον Δανό Τζον Σίβεμπακ ενώ ο τελευταίος παίκτης της Γιουνάιτεντ που  σκόραρε υπό τις οδηγίες του ήταν ο πιστός στρατιώτης Ράιαν Γκιγκς στο απίθανο 5-5 με την Μπρόμγουϊτς το 2013.

Μετά το αντίο του στην τροπαιοθήκη του «Ολντ Τράφορντ» έχουν φθάσει μέχρι σήμερα μόλις από ένα Κύπελλο Αγγλίας, Λιγκ Καπ, Κομιούνιτι Σιλντ και Γιουρόπα Λιγκ από τους διαδόχους του με πρώτο την επιλογή του Ντέιβιντ Μόγες και στη συνέχεια τους Λουίς Φαν Χάαλ,  Ζοσέ Μουρίνιο, και Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ. Ουδείς μπόρεσε να καλύψει το κενό που άφησε, ο εμβληματικός Σκωτσέζος.

 

Οι επικές κόντρες με τον Βενγκέρ και το Pizzagate

 «Ουδέποτε έπαιξα στη ζωή μου για την ισοπαλία» επιμένει ο Φέργκιουσον το βλέμμα του  οποίου με τη γαλανομάτικη διαπεραστική, χειραγωγική ένταση μπορούσε να εμπνεύσει τους παίκτες του και να τρομοκρατήσει αντιπάλους και διαιτητές. Αγαπημένη  του συνήθεια στη διάρκεια ενός αγώνα ήταν το μάσημα τσίχλας, εξ’ ου και το παρατσούκλι «τσιχλάκιας» κι επικές οι μονομαχίες με την Άρσεναλ και το αντίπαλο δέος Αρσέν Βενγκέρ προς τον οποίο έστειλε  πριν από λίγα χρόνια μήνυμα απόλυτου σεβασμού και αναγνώρισης της σπουδαίας καριέρας του στους «κανονιέρηδες» «Ήταν εκπληκτική η καριέρα σου ως προπονητής. Είσαι θρύλος. Απόλαυσα την κόντρα μας, είχαμε εξαιρετικές στιγμές…» αν και παραδέχθηκε πως «για κάποιο διάστημα είχε γίνει εντελώς τοξική»». Ο δε Αλσατός επισημαίνει: «Όλοι φοβούνταν τον Σερ Άλεξ, από τους διαιτητές μέχρι και τους δημοσιογράφους. Είναι λογικό κι εμείς να έχουμε μεγάλη κόντρα γιατί όταν είσαι λιοντάρι και έχεις απέναντί σου ένα άλλο λιοντάρι, κοιτάζεις να το κατασπαράξεις. Εγώ ήθελα να δείξω μέσα από αυτή την αντιπαλότητα ότι δεν τον φοβόμουν και δεν φοβόμουν γενικότερα κανέναν στο ποδόσφαιρο». Μια από τις  ξεχωριστές στιγμές στην αντιπαλότητα των δύο ομάδων εκείνη την εποχή ήταν το περιβόητο Pizzagate το 2004, στη φυσούνα των αποδυτηρίων του «Ολντ Τράφορντ» μετά την ιστορική νίκη 2-0 της Γιουνάιτεντ επί της Άρσεναλ που έβαλε τέλος στο αήττητο των φιλοξενούμενων στην Premier League έπειτα από 49 ματς και την πίτσα που εκτόξευσε ο 17χρονος τότε μέσος των Λονδρέζων Σεσκ Φάμπρεγκας προσγειώθηκε  στον τεχνικό της γηπεδούχου.

 

Οι τρεις αγώνες σταθμοί  στο υπέροχο διαβολικό του ταξίδι

 7-1–1990

Το παιχνίδι   στο «Σίτι Γκράουντ» του Νότιγχαμ κόντρα στην Φόρεστ για τον 3ο γύρο του Κυπέλλου Αγγλίας στην αυγή της δεκαετίας του 90. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πάλευε για να απομακρυνθεί από τη ζώνη του υποβιβασμού 37 μήνες μετά την πρόσληψη του «Φέργκι» και η υπομονή των φίλων της ομάδας αλλά και πιθανόν της διοίκησης ήταν στο όριο (ή και λίγο παραπέρα). Οι «κόκκινοι διάβολοι» κόντρα στα προγνωστικά νίκησαν 1-0, πήραν το εισιτήριο για την επόμενη φάση της διοργάνωσης και ο Σκωτσέζος τεχνικός παράταση ζωής στον πάγκο τους που λίγους μήνες μετά χάρη στην κατάκτηση του τροπαίου του Κυπέλλου αποτέλεσε την αφετηρία μιάς τρομερά επιτυχημένης πορείας.

26-5-1999

Πιθανότατα  αποτελεί αδικία προς την τεράστια νίκη στην παράταση στον επαναληπτικό  ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας  στις 15 Απριλίου την ίδια χρονιά  κόντρα στην μεγάλη αντίζηλο Άρσεναλ στην παράταση χάρη στο επικό γκολ του Ράιαν Γκιγκς όμως , τόσο το τι «παιζόταν» εκείνο το βράδυ στο «Καμπ Νου» της  Βαρκελώνης κόντρα στην Μπάγερν όσο και ο τρόπος που κρίθηκε  ο αλησμόνητος τελικός  του Champions League τον τοποθετούν πάνω απ’ οποιοδήποτε άλλο ματς στην καριέρα του μετέπειτα σερ Άλεξ Φέργκιουσον. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είχε ήδη φθάσει σε ένα ακόμα νταμπλ επί πατρίου εδάφους και ήθελε να γίνει η πρώτη αγγλική ομάδα που θα  πετύχαινε το μαγικό τρεπλ. Οι Βαυαροί ήταν καλύτεροι , προηγήθηκαν 1-0 και μόνον χάρη στις εκπληκτικές επεμβάσεις του τεράστιου Πέτερ Σμάιχελ η  αντίπαλος τους ήταν ακόμα στο παιχνίδι. Κόντρα στη… λογική και με τη βοήθεια και της τύχης σ’ αμφότερα τα τέρματα των Σέριγχαμ και Σόλσκιερ στις καθυστερήσεις πήρε με… διαβολικό τρόπο το τρόπαιο.

 

12-05-2013

Στο  τελευταίο παιχνίδι του στο «Ολντ Τράφορντ» η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ υποδέχθηκε Σουόνσι. Το υπ’ αριθμόν 723 παιχνίδι του στον πάγκο της,. Στις εξέδρες, η θλίψη για την αποχώρησή του ήταν πιο έντονη από τη χαρά για την κατάκτηση του τίτλου. Ο 71χρονος (τότε) σε Άλεξ είχε εμφανιστεί στον αγωνιστικό χώρο μέσα σε αποθέωση, υπό τους ήχους του «My Way», του Φρανκ Σινάτρα, σε ένα σκηνικό που κανείς δεν θα ξεχάσει. Ο Ρίο Φέρντιναντ είχε πέντε ολόκληρα χρόνια να σκοράρει, όμως ο διεθνής Άγγλος στόπερ φρόντισε ώστε ο προπονητής και μέντοράς του να κλείσει τον κύκλο του όπως του άξιζε. Πέτυχε το νικητήριο (2-1) γκολ στο 87′ . Αμέσως μετά τη λήξη του αγώνα ο Φέργκιουσον πήρε το μικρόφωνο για να αποχαιρετήσει το κατάμεστο γήπεδο, στο οποίο έζησε μεγάλες στιγμές επί σχεδόν τρεις δεκαετίες. «Η αποχώρησή μου δεν σημαίνει πως τελειώνει η ζωή μου στην ομάδα. Τώρα, απλώς, θα απολαμβάνω την ομάδα, και δεν θα αγωνιώ δίπλα της. Εγώ τώρα πηγαίνω σπίτι μου». Μια υπέροχη διαδρομή  που κράτησε σχεδόν 27 χρόνια πλησίαζε στο τέλος.

 

Έξι ημέρες αργότερα στο 1500ο και ύστατο το παιχνίδι σε πάγκο  έκλεισε οριστικά η σκηνή για τον Φέργκιουσον στο αλησμόνητο 5-5 με την Μπόμγουϊτς στο «Χόθορνς».

Η ασύγκριτη του συλλογή από «κούπες»

ΑΜΠΕΡΝΤΙΝ

  • Scottish Premier Division : 1979–80, 1983–84, 1984–85
  • Scottish Cup : 1981–82, 1982–83, 1983–84, 1985–86
  • Scottish League Cup : 1985–86
  • UEFA Cup Winners’ Cup : 1982–83
  • UEFA Super Cup : 1983

ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ ΓΙΟΥΝΑΪΤΕΝΤ

  • Premier League : 1992–93, 1993–94, 1995–96, 1996–97, 1998–99, 1999–2000, 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2010–11, 2012–13
  • FA Cup : 1989–90, 1993–94, 1995–96, 1998–99, 2003–04
  • League Cup : 1991–92, 2005–06, 2008–09, 2009–10
  • FA Charity/Community Shield : 1990 , 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010, 2011
  • UEFA Champions League : 1998–99, 2007–08
  • UEFA Cup Winners’ Cup : 1990–91
  • UEFA Super Cup : 1991
  • Intercontinental Cup : 1999
  • FIFA Club World Cup : 2008

 

 

 

 

 

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News