Μια διοργάνωση για την ειρήνη

Την πρώτη εβδομάδα των Αγώνων του Τόκιο, στο ολυμπιακό κέντρο Υγρού Στίβου, συνέβη κάτι πολύ παράδοξο: Οι Αμερικανοί κράτησαν ψηλά τη δάδα του ανθρωπισμού.

Η επιτομή αποτυπώνεται σε μια από τις πιο όμορφες φωτογραφίες της διοργάνωσης: Όταν η Λίλι Κινγκ και η Άνι Λέιζορ από τις ΗΠΑ αγκάλιασαν την Τατιάνα Σόνμεϊκερ, μετά τον τερματισμό των 200μ. πρόσθιο. Μαζί τους ήταν και η Κέιλιν Κόρμπετ, από τη Νότιο Αφρική, συμπατριώτισσα της παγκόσμιας ρέκορντγουμαν. Η Σόνμεϊκερ ζούσε το πλησιέστερο της συναισθηματικής κατάρρευσης και για ώρα δεν μπορούσε να μιλήσει, μετά τα 2.18.95, που ήταν παγκόσμιο ρεκόρ. Οι δύο Αμερικανίδες ήταν εκεί όσο χρειαζόταν ώστε να τιμήσουν τη νικήτρια του αγωνίσματος.

Η δε Κινγκ, λίγη ώρα μετά, έκανε ΤΗ δήλωση: «Συγχωρείστε τα γαλλικά μου, αλλά το να απαγορεύεται να πανηγυρίσεις το ασημένιο ή το χάλκινο μετάλλιο, είναι μαλακίες». Αν περίμενες από κάποιον να κάνει τέτοια δήλωση, ήταν η Λίλι Κινγκ, η κόρη της Τζίνι, που είναι, όπως της λέει η μαμά της, η τέταρτη γενιά δυναμικών γυναικών στην οικογένειά της.

Μια ειρηνική επανάσταση που έχει πολύ νόημα

Όταν η Μπάιλς φώναζε για τη Μελνίκοβα

Δεν μπορεί κάποιος να ξαναθυμηθεί διοργάνωση με τόσες αγκαλιές. Μετά τον τελικό των 100μ. πεταλούδα, που ο Κέιλεμπ Ντρέσελ νίκησε με παγκόσμιο ρεκόρ, 49.45, σήκωσε το χέρι του Κριστόφ Μίλακ, λες και ήταν ο Ούγγρος που νίκησε στην κούρσα. Μετά τα 50μ. ελεύθερο, που πάλι νίκησε ο Αμερικανός, ο Φλοράν Μανοντού και ο Μπρούνο Φράτους τον αγκάλιασαν ένθερμα. Η συνήθως απόμακρη Κέιτι Λεντέκι ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρη στις ήττες της από την Αριάρν Τίτμους, ενώ της επιδαψίλευσε εξαιρετικό έπαινο, σηκώνοντας τον αντίχειρά της προς το μέρος της και λίγα δευτερόλεπτα από τη νίκη της στο 800άρι. Από τη μεριά της, η Σάρα Σιόστρεμ πανηγύρισε το ασημένιο στα 50μ. ελεύθερο πιο πολύ από το χρυσό -και η νικήτρια, Αυστραλή Έμα ΜακΚίον, αγκάλιασε τη Σουηδή ακριβώς με αυτόν τον τρόπο.

Αυτό το αλτρουιστικό πνεύμα δεν «αρκέστηκε» μόνο εντός των τεσσάρων τοίχων του κέντρου Υγρού Στίβου. Στο γυμναστήριο τα πράγματα ήταν ακόμα… χειρότερα: Όταν η Ρωσίδα Ανγκελίνα Μελνίκοβα έκανε την άσκησή της στη δοκό, για τον τελικό του ατομικού, κάποιος θα μπορούσε να ακούσει τη Σιμόν Μπάιλς να την υποστηρίζει. Μόλις τελείωσε, η Σουνίσα Λι, κύρια αντίπαλός της στη μάχη με το χρυσό μετάλλιο, της έδωσε συγχαρητήρια. Η Μελνίκοβα είχε ταχθεί αναφανδόν υπέρ της Μπάιλς μετά την αποχώρησή της και, όπως είπε, σκεφτόταν «να γίνει γρήγορα καλά και να γυρίσει στο γυμναστήριο».

Το σοκ ήταν ότι μέχρι και η Σβετλάνα Χόρχινα, ο κύκνος της παγκόσμιας γυμναστικής, αλλά με ένα πρόσωπο που το φαντάζεσαι να σβήνει τσιγάρα σε αναμμένα χέρια, πήρε το μέρος της Αμερικάνας.

Στους Άντρες, τα πράγματα ήταν ακόμα χειρότερα. Ο Νταβίντ Μπελιάφσκι είχε δηλώσει, μετά τον τελικό του ομαδικού, ότι «εμείς θέλουμε να κάνουμε ροτέισον (έναν από τους έξι κύκλους αγωνισμάτων) με τους Αμερικανούς, που βγάζουν πολλή ενέργεια και μας την μεταδίδουν». Το πράγμα έγινε ακόμα… χειρότερο, όταν ο Σαμ Μικούλακ αγκάλιασε με θέρμη τον Αρτούρ Νταλαλόγιαν, που μετά τη χοντρή ζημιά που έπαθε στον αχίλλειο, κατάφερε να δώσει το «παρών» στο Τόκιο.

Ο Τραμπ, ο κορονοϊός και η αλλαγή δεδομένων

Οι κοινωνικές αλλαγές έφεραν συμφιλίωση

Το αφήγημα δεν ήταν σε όλα τα αγωνίσματα το ίδιο. Η Κινγκ, που στάθηκε στο πλευρό του… θύτη της, τόνισε με την επιστροφή της στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι οι Ρώσοι δεν έπρεπε να βρίσκονται στο Τόκιο, ούτε με τη μορφή ολυμπιακής ομάδας. Ο Ράιαν Μέρφι, που είδε την πλάτη του Γεβγκένι Ρίλοφ στα 200μ. ύπτιο, έδειχνε εξαιρετικά ενοχλημένος. Όμως, από αυτήν την οπτική γωνία, μπορεί κάποιος εύκολα να διαπιστώσει ότι σε προηγούμενες διοργανώσεις υπήρξε ένα κατασκευασμένο μίσος, όπου κι αν κοίταζες. Από το κολυμβητήριο στο γυμναστήριο, το παρκέ και το στίβο, δεν θα φανταζόταν κάποιος ότι οι ίδιοι οι Αυστραλοί θα καταχράζονταν ακόμα περισσότερο χρόνο από ένα παιχνίδι για να χειροκροτήσουν έναν παίκτη που αποσύρεται, στην περίπτωση αυτήν τον Λουίς Σκόλα. Ενώ η κίνηση έμοιαζε φυσιολογική, το διάστημα που κράτησε ήταν πολύ περισσότερο από το προβλεπόμενο.

Ήταν η αμερικανική πτώση που έφερε έναν τρόπον τινά αλτρουισμό. Για τους αθλητές των Ηνωμένων Πολιτειών, όχι πολύ παλιά, οι άλλες γλώσσες ήταν ένα εξωτικό θέαμα. Όταν ο Κόμπε Μπράιαντ, στις αρχές του 21ου αιώνα, έπιανε το νόημα και μάθαινε ισπανικά για να μπορεί να μιλάει στους λατινογενείς ρεπόρτερ, όταν μιλούσε στα ιταλικά και γινόταν σύμβολο στα τουρ στις ασιατικές χώρες (ουδείς ήταν πιο διάσημος στο Πεκίνο, το 2008), οι υπόλοιποι δεν έβλεπαν το λόγο για να ακολουθήσουν. Για τον Κόμπε, περισσότερο από διαφημιστικούς λόγους, το ζήτημα ήταν ο σεβασμός στους υπόλοιπους αθλητές. Ο άνθρωπος ήταν εξωστρεφής, έχοντας μεγαλώσει στην Ιταλία, αλλά η συντριπτική πλειονότητα των Αμερικανών δεν ήταν ίδια: ο πουριτανισμός ήταν βαθιά ριζωμένος ακόμα και στους προοδευτικούς, εκείνους που αποκαλούνταν μη ρατσιστές.

Το αβίαστο μίσος που έβγαζε ο Ντόναλντ Τραμπ, ανεξαρτήτως της επιτυχίας του ως Προέδρου των ΗΠΑ, και ο κορονοϊός ήρθαν να αλλάξουν τα πράγματα. Οι εχθροί μετατοπίστηκαν: για την Μπάιλς δεν ήταν οι Ρωσίδες και οι Κινέζες γυμνάστριες, αλλά ο δρ. Λάρι Νασάρ, ο κακοποιητής σωμάτων και ψυχών. Όταν οι Αμερικανίδες έστειλαν την υπόθεση στο νομικό πεδίο και εξωτερίκευσαν τα συναισθήματά τους, η υποστήριξη που πήραν από τον υπόλοιπο κόσμο τους προβλημάτισε.

Τα απομεινάρια ενός παγκόσμιου Ψυχρού Πολέμου

Το πρόσωπο της ανθρώπινης αλληλεγγύης (και πόσο θα κρατήσει)

Στις βιβλικής εμβέλειας κινήσεις της Ναόμι Οσάκα, την ώρα που, μέσω της ολυμπιακής φλόγας, έδινε το σύνθημα για την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο, έβλεπε κάποιος την επιθυμία για λίγη ησυχία. Όλη η σιλουέτα της τενίστριας, η οποία ήγειρε τα θέματα ψυχικής υγείας με την άρνησή της να κάνει συνεντεύξεις Τύπου και, τελικά, να αποχωρήσει του Ρολάν Γκαρός, προσιδίαζε ό,τι φανταζόμαστε ότι είναι οι ρίζες του ιαπωνικού πολιτισμού, υπάρχει ως ένα καθησυχαστικό παγκόσμιο μήνυμα.

Στους άδειους αγωνιστικούς χώρους, οι λόγοι για αναίτιες κόντρες και για τη μετατροπή του ανταγωνιστή σε εχθρό, δεν φαίνεται ότι υπάρχουν. Ήδη, ο ένας χρόνος καθυστέρησης ριζώθηκε για το καλό και το κακό στις καρδιές του αθλητών. Όταν ο Τζιανμάρκο Ταμπέρι και ο Μουτάζ Μπασίμ αγκαλιάστηκαν σαν να μην υπήρχε αύριο μετά την επιλογή που τους δόθηκε να μοιραστούν το χρυσό μετάλλιο στο ύψος, ο Κέβιν Χαρτ, στην κωμική εκπομπή που έκανε, για λογαριασμό του NBC, αναρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν να μοιράζονται δύο το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. «Ένας είναι ο νικητής», είπε.

Κι όμως. Οι Ολυμπιακοί διέκοπταν πάντα τους πολέμους, για να γίνονται. Ο 20ός αιώνας και η αναβίωσή τους έδειξε ότι ούτε αυτοί ήταν ικανοί να παύσουν τα τανκς για 15 μέρες. Στο Τόκιο φάνηκε ότι θάφτηκαν τα απομεινάρια ενός παγκόσμιου Ψυχρού Πολέμου, που με πλύση εγκεφάλου τοποθετήθηκαν σαν τσιπ στους εγκεφάλους των αθλητών. Όλα ξεκινούν από τις ΗΠΑ και τη δεκτικότητά της στα ξένα στοιχεία. Με τον ανηλεή, σχεδόν καθημερινό, φανατισμό του Ντόναλντ Τραμπ, τις περισσότερες φορές χωρίς να υπάρχει καν λόγος, οι περισσότεροι ήθελαν απλώς να ησυχάσουν.

Κι αν και δεν είναι πιθανό, αφού η Ιστορία δείχνει ότι χρειάζεται ένας κύκλος αίματος, το να περάσει ο κόσμος από το πεδίο της οργής σε εκείνο της αλληλεγγύης, θα ήταν ευχής έργο. Oι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο αυτό έδειξαν.