Όταν ο Ίαν Θορπ έσπασε την κατάρα

Η αλήθεια είναι ότι ο Γκάρι Χολ τζούνιορ δεν το έγραψε ακριβώς έτσι. Δηλαδή, ναι, το είπε, αλλά όχι μόνο του. «Η αβίαστη γνώμη μου είναι ότι θα τους σπάσουμε σαν κιθάρες. Ιστορικά, η ομάδα των ΗΠΑ πάντα ανεβαίνει στο ύψος της περίστασης», έγραψε στο μπλογκ του (!), το 2000, ο 26χρονος κολυμβητής. Όμως προσέθεσε: «Αλλά η λογική μου στη σχετική περιοχή του εγκεφάλου λέει ότι δεν θα είναι τόσο εύκολο για τις ΗΠΑ να κυριαρχήσουν στα νερά αυτήν τη φορά».

Σε αυτήν την περίπτωση, η δευτερεύουσα πρόταση είχε την ίδια βαρύτητα, του προσδιορισμού, και σε σημασία. Αν οι Αυστραλοί ήθελαν κάποιο κίνητρο για να ποινικοποιήσουν επιπροσθέτως την αμερικανική αυθάδεια, η οποία, βεβαίως, για όλον τον κόσμο άγγιζε τα όρια της αλαζονείας, χρειαζόταν μόνο το… σπάσιμο της κιθάρας. Ο Χολ, εξάλλου, ήταν ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας πριν τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ.

Ψυχρός Πόλεμος

Τα καγκουρό, ο ναρκομανής και το ντόπινγκ

Είχαν ήδη γίνει τα τράιαλ της Ιντιανάπολης. Οι κολυμβητές που προκρίθηκαν, μεταξύ αυτό ο Χολ και ο Άντονι Έρβιν, φωτογραφήθηκαν μαζί, με μπλουζάκια που είχαν φτιαχτεί για την περίσταση. Πάνω τους αναγραφόταν το εξής: «Τα καγκουρό είναι ό,τι πρέπει για ένα καλό δείπνο». Λίγες μέρες πριν τη μέρα που θα γίνονταν οι δύο ημιτελικοί και ο τελικός των 4Χ100μ. ελεύθερο, τα ΜΜΕ της Αυστραλίας ρώτησαν τον Κίρεν Πέρκινς, «χρυσό» ολυμπιονίκη στα 1.500μ. στη Βαρκελώνη, το 1992, και την Ατλάντα, το 1996, να σχολιάσει τη δήλωση του Χολ. Ο σεβάσμιος Αυστραλός, που στα μόλις 27 του προετοιμαζόταν για την τελευταία κούρσα της καριέρας του (και τώρα είναι πρόεδρος στην ομοσπονδία κολύμβησης της χώρας), απάντησε ως… γνήσιοςΑβορίγινας: ««Αυτός είναι ένα ναρκομανής που τιμωρήθηκε από τη FINA για χρήση μαριχουάνας και η αισθητική μου δεν μου επιτρέπει να ασχοληθώ μαζί του».

Ο Χολ, πράγματι, είχε εκτίνει διετή τιμωρία, η οποία του είχε επιβληθεί από τη FINA στις 9 Ιουλίου 1998, για χρήση μαριχουάνας. Ένα χρόνο μετά, διεγνώσθη πάσχων από διαβήτη κλίμακας 1. Από τότε έγινε πρέσβης ενημέρωσης για το διαβήτη.

Πάντως, τα λεγόμενα του Πέρκινς δεν πέρασαν στο… αβαβά. Ο Τζον Κουτς, πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής της Αυστραλίας, επιπλήττει τον Πέρκινς, που κάνει μια… πολεμόχαρη δήλωση ενώ επίκειται η διοργάνωση που θα έπρεπε να είναι συγχρονισμένη με τα ιδεώδη που την συνοδεύουν, ενώ ο προπονητής της ομάδας κολύμβησης των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Κουίκ, διερωτάται: «γιατί η ΔΟΕ δεν αποφασίζει επιτέλους να υποβάλει σε έλεγχο ντόπινγκ τους Αυστραλούς;»

Ο Ίαν Θορπ δεν συμμετέχει στη… μάχη. Σε ένα μήνα κλείνει τα 19 του και ένα χρόνο νωρίτερα, πριν καν δεκαοκταρίσει, έχει καταπλήξει τον κόσμο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Περθ: Κερδίζει δύο χρυσά μετάλλια, στα 400μ. ελεύθερο και στα 4Χ200μ., ενώ το βελούδινο κολύμπι του προκαλεί τις ομορφότερες των εντυπώσεων. Ο Θορπ δεν είναι εκατοστάρης, εδώ που τα λέμε δεν είναι καν διακοσάρης, αλλά οι Αυστραλοί τον χρειάζονται: Έχουν μία ομάδα με τρεις εντυπωσιακούς σπρίντερ και ψάχνουν τον τέταρτο. Ο «Thorpedo», όπως ήδη αποκαλείται, είναι ένας ευφυής κολυμβητής. Στη χώρα τον λατρεύουν.

Το αήττητο και το κυνήγι

Μία κούρσα για τους αιώνες

Δεν επρόκειτο μόνο για έναν ωραίο, σπουδαίο, νέο, αν και λίγο παράξενο (θα παραδεχόταν τον Ιούλιο του 2014, σε συνέντευξη με τον σερ Μάικλ Πάρκινσον, ότι είναι ομοφυλόφιλος), αλλά έμοιαζε θεόσταλτος: Μέσα στο νερό έκανε τα πάντα να μοιάζουν εύκολα. Η αίσθηση που έδινε στο θεατή ήταν ότι ο διπλανός του δεινοπαθούσε και εκείνος, χωρίς να χαλάσει ενέργεια, βρισκόταν πάντα μισό σώμα μπροστά. Η προσπάθεια ήταν μία εσωτερική κατάσταση, στο κορμί που μπρούμυτα όργωνε τη διαδρομή του δεν εμφανιζόταν. Τον παρατηρούσες και σκεφτόσουν ότι θα μπορούσε να λογίζεται, πολύ πριν λήξει την καριέρα του, ως ο κορυφαίος κολυμβητής όλων των εποχών.

Ήταν εκείνος, λοιπόν, που θα το έκανε, αν μπορούσε κάποιος. Ποιο; Να χάσουν για πρώτη φορά οι ΗΠΑ στο αγώνισμα. Από το 1964, που μπήκε στο πρόγραμμα για τους Ολυμπιακούς του Τόκιο, οι Αμερικανοί κατακτούσαν το χρυσό μετάλλιο σε κάθε διοργάνωση, πλην του 1976 και του 1980 σε Μόντρεαλ και Μόσχα, που δεν έγινε στους Άντρες, σε αντίθεση με τις Γυναίκες. Δηλαδή, είχαν εφτά χρυσά μετάλλια στο αγώνισμα. Οι Αυστραλοί ήλπιζαν σε ένα εντυπωσιακό ξεκίνημα. Το σχέδιο ήταν να κάνει ένα πολύ δυνατό πρώτο εκατοστάρι ο Μάικλ Κλιμ, απέναντι στον Έρβιν, τον οποίο έβαλαν οι Αμερικανοί στην πρώτη διαδρομή για να μην έχουν μεγάλη «αιμορραγία», να συντηρήσουν το προβάδισμα οι Κρις Φάιντλερ και Άσλεϊ Κάλους, απέναντι στους Νιλ Γουόκερ και Τζέισον Λίζακ (η δική του υπέρλαμπρη στιγμή θα ερχόταν 8 χρόνια αργότερα), και να αναλάβει ο Θορπ.

Οι υπόλοιποι δεν είχαν και μεγάλη σημασία. Ο Ρώσος Αλεξάντερ Ποπόφ, «χρυσός» ολυμπιονίκης στα 50μ. και τα 100μ. ελεύθερο σε Βαρκελώνη και Ατλάντα, το 1992 και το 1996 αντιστοίχως, ένιωθε πολύ μόνος και το ίδιο συνέβαινε με τον Ιταλό Μασιμιλιάνο Ροσολίνο και τον Σουηδό Λαρς Φρολάντερ.

Όταν δόθηκε το σύνθημα για την εκκίνηση, το βράδυ (ώρα Αυστραλίας) της 16ης Σεπτεμβρίου 2000, ο Κλιμ εξαφανίστηκε.

Δύο παγκόσμια ρεκόρ

Τον πίεσε και τον λύγισε

Το πρώτο εκατοστάρι στη σκυτάλη μετρά πάντα ως επίσημος χρόνος, αφού ο χρόνος μετρά από το μηδέν. Ο Κλιμ έκανε 48.18, λοιπόν. Ο Έρβιν, 48.79. Οι Αυστραλοί αλαλάζουν στις κερκίδες του International Aquatic Center. Όμως όλοι ξέρουν ότι το θρίλερ μόλις αρχίζει. Ο Γκάρι Χολ είναι πιο γρήγορος από τον Θορπ στο αγώνισμα. Με τη διαφορά να έχει μειωθεί στα 25 εκατοστά του δευτερολέπτου, όταν οι δύο κολυμβητές πέφτουν στο νερό, το χρυσό μετάλλιο είναι τουλάχιστον… παιζόμενο. Και στο πρώτο πενηντάρι, οι Αυστραλοί κρατούν την αναπνοή τους, διότι ο Χολ περνάει τον Θορπ.

Οι σχολιαστές βρίσκονται σε φρενίτιδα. Ενώ οι δύο κολυμβητές πλησιάζουν στον τερματισμό, ο Θορπ έχει καλύψει την απόσταση. «Hero is coming home», ακούγεται από την τηλεόραση. Ο Αυστραλός πιέζει ασφυκτικά τον Αμερικανό. Ο Χολ λυγίζει. Ο Θορπ ακουμπάει πρώτος και οι Aussies κάνουν 3.13.67, που είναι παγκόσμιο ρεκόρ. Οι Αμερικανοί, με το 3.13.86, πετυχαίνουν την κορυφαία επίδοση στην ιστορία της χώρας. Οι κραυγές μετατρέπονται σε πανζουρλισμό. Η κατάρα έχει εξορκιστεί και αυτό έγινε με τον κολυμβητή που ήταν προορισμένος να σηκώσει το υδάτινο εξκάλιμπερ.

Οι Αυστραλοί πανηγυρίζουν κάνοντας ότι παίζουν… κιθάρα. Ο Χολ απαντά ότι «δεν ξέρω καν να παίζω κιθάρα» και δίνει τα συχαρίκια του στον Θορπ επειδή «το κολύμπι του στο τελευταίο πενηντάρι ήταν πολύ καλύτερο από το δικό μου». Ομολογεί, επιπλέον, πως «ήταν η καλύτερη σκυτάλη στην οποία έχω συμμετάσχει». Ο Αμερικανός θα ζήσει τη δική του στιγμή δόξας όταν κατακτήσει από κοινού με τον Άντονι Έρβιν το χρυσό μετάλλιο στα 50μ. ελεύθερο. Ο Θορπ θα πάρει τρία, στα 400μ. ελεύθερο και στα 4Χ200μ. τα υπόλοιπα, αλλά ο αινιγματικός Ολλανδός Πιέτερ φαν ντερ Χούγκεμπαντ θα επιφυλάξει… κηδεία σε όλη την Αυστραλία στα 200μ. ελεύθερο, όταν τον αφήσει δεύτερο.

Λιγότερο από ένα χρόνο μετά, στη Φουκουόκα το 2001, θα πάρει έξι χρυσά στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, τα περισσότερα που έχει κατακτήσει ως τότε κολυμβητής. Δύο μήνες αργότερα θα είναι στο δρόμο προς το World Trade Center, για φωτογράφιση, όταν τα αεροπλάνα θα πέσουν πάνω στους Δίδυμους Πύργους. Κατά τη διάρκεια της τραγωδίας που συγκλόνισε τον κόσμο, θα καταλάβει πόσο κοντά στο θάνατο έφτασε…