Ναόμι Οσάκα: Όταν έκλαψε για τον εαυτό της και την ανθρωπότητα

Η Ναόμι Οσάκα φοράει τις μάσκες των δολοφονημένων Αφροαμερικανών, αποσύρεται του Roland Garros επειδή δεν θέλει να μιλάει στους δημοσιογράφους, απομονώνει εκείνη που την «κράζει» στο Indian Wells. Θέλει να ζει και όχι απλώς να υπάρχει.

Σε καιρό πολέμου και τεχνολογίας, ένα νέο που προέρχεται από το πρακτορείο Reuters, δηλαδή ένα από τα πλέον αξιόπιστα στον κόσμο, είναι πραγματικά συγκλονιστικό: οι πλατφόρμες της Meta, δηλαδή το facebook και το instagram, φέρεται να επιτρέπουν αναρτήσεις πολεμικού χαρακτήρα με την ιδιότητα της δημιουργίας κλίματος βίας απέναντι στους Ρώσους. Αν και αυτό το νέο δεν είναι κόμιστρο γλαύκας στην Αθήνα για την πλευρά που τα μέσα ευρυζωνικότητας, τα οποία ούτως ή άλλως υποστηρίζουν και υποστηρίζονται από Αμερικανούς αξιωματούχους, έχουν διαλέξει στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι χαρακτηριστικά για έναν πόλεμο που γίνεται έξω από το Κίεβο και τη Μαριούπολη και που ενδεχομένως να είναι ψυχρός και παγκόσμιος: ο προπηλακισμός των Ρώσων.

Το σταμπάρισμά τους, άλλωστε, δεν είναι τωρινό φαινόμενο, καθώς σε διεθνείς διοργανώσεις από το 2018 και εντεύθεν η Ρωσία συμμετέχει μπασταρδεμένη. Ούτως ειπείν, οι αθλητές της φορούν εμβλήματα μεσοβέζικα, τα οποία παίζουν το ρόλο του διαπραγματευτή: αν και ο (πρωτ)αθλητικός κόσμος τους χρειάζεται -κάποτε ο πίνακας μεταλλίων στα σπουδαία τουρνουά είχε τη δική του υπόσταση ως αυτόφωτο αθλητικό δρώμενο- δεν μπορεί να τους αφήσει να το κάνουν ως Ρώσοι. Υπάρχει μια συγκεκριμένη υποκρισία σε αυτό, όπως και, ανεξαρτήτως των πράξεων της Ρωσίας στον πόλεμο, σε όλη τη συμπεριφορά της Δύσης.

Η Ναόμι Οσάκα δεν μπορεί, εκ φύσεως και εκ βάθους, να ανεχθεί αυτήν την υποκρισία. Κι αν πρέπει να ξεγυμνώνεται συναισθηματικά μπροστά σε χιλιάδες ανθρώπους, ας είναι.

Η δική της πορεία

Όχι ακόμα μία αθλήτρια

Για τους Ρώσους τενίστες τα πράγματα είναι ούτως ή άλλως δύσκολα. Η συμπάθεια του κόσμου δεν έχει αποτυπωθεί ακόμη στο αθλητικό εδάφιο. Όταν η Βερόνικα Κουντερμέντοβα βρέθηκε απέναντι στην Οσάκα, στο Indian Wells, κρινόταν ακατάπαυστα. Μια κίνηση αντίδρασης, μόνο, και οι αποδοκιμασίες θα δημιουργούσαν ηχορρύπανση. Για την Αμερικανογιαπωνέζα, όμως, οι αντιδράσεις δεν παίζουν οποιονδήποτε ρόλο. Η Οσάκα αρκεί που υπάρχει για να αποδοκιμαστεί από κάποιον. Κι αν αυτό δεν είχε σχέση με τη Ρωσίδα, η οποία, ωστόσο, έπαιζε τόσο καλά ώστε να προηγείται στο παιχνίδι, υπάρχει μια ασφαλής σύνδεση.

Πρόκειται για το φερόμενο ως αυτοδίκαιο του θεατή να εξωτερικεύει τα συναισθήματά του απέναντι στον αθλητή, λες και είναι ρομπότ. Το τένις ουδέποτε υποσχόταν ησυχία, όπως όλα τα σπορ: η παγκοσμιοποίησή του, όμως, έκανε τους αθλητές του να εκτίθενται σε ενδεχομένως περισσότερους ανθρώπους από εκείνους που μπορούν να αντέξουν. Στην περίπτωση της Οσάκα ήταν μία, η οποία της φώναξε, σε μια κατάσταση γενικής σιωπής, ότι είναι χάλια, αλλά αυτοί προφανώς αθροίζεται σε όλους τους υπόλοιπους, οι οποίοι σε κατάσταση φόρτισης καταφέρθηκαν αβίαστα εις βάρος της.

Για ένα κορίτσι που οι συνεντεύξεις Τύπου του, ειδικά όταν πρωτοέγινε σταρ, από τον Σεπτέμβριο του 2018 και τον επεισοδιακό τελικό με τη Σερένα Ουίλιαμς και μετά, ήταν κειμήλια ψυχαγωγίας, είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που η Οσάκα δεν έχει στο μυαλό της το πώς να ευχαριστήσει κάποιον.

Δεν υπάρχει οποιοσδήποτε λόγος για να το κάνει. Όταν έγινε άβαταρ για το «Fortnite», μια κατάσταση που για παιδί της γενιάς του περιποιεί υψηλό έπαινο, η 24χρονη τενίστρια φρόντισε να διαμηνύσει, έστω και στο πλαίσιο διαφήμισης, ότι δεν είναι ακόμα μία αθλήτρια.

Στη Victoria’s Secret μπορούν να το επιβεβαιώσουν. Και, βεβαίως, έχει αποδειχθεί πλειστάκις, ακόμα και η εκφορά του λόγου μοιάζει περιττή.

Ο Τζορτζ Φλόιντ και η Covid

Η αδιαπέραστη πανοπλία της ευαισθησίας

Η Οσάκα έμοιαζε τόσο ναζιάρα και ευάλωτη σε αυτές τις συνεντεύξεις Τύπου, που δεν της πήρε πολύ χρόνο για να γίνει η sweetheart του παγκόσμιου τένις. Το δυναμικό παιχνίδι ερχόταν σε αντίθεση με τη συστολή και το αμήχανο χιούμορ, αλλά ό,τι δεν φαινόταν ήταν το διαμέτρημα μίας προσωπικότητας που, όταν οι συνθήκες ευδοκιμούσαν, δεν θα ενυπήρχε οποιοσδήποτε δισταγμός για την αποκάλυψη.

Από τη νίκη της στο US Open του 2018, όταν δάκρυσε βλέποντας τη Σερένα θυμωμένη απέναντί της, στο αυλάκι κύλησε νερό άφθονο, αν και όχι ακριβώς κρυστάλλινο. Η Οσάκα βρέθηκε να πρέπει να αποφασίσει, ιδίως μετά το πρώτο μπλακ άουτ, μέσα στο 2019, να πρέπει να αποφασίσει αν θα ζούσε όπως ήθελε, ακόμα κι αν χρειαζόταν να αντιπαρατεθεί με ό,τι θα της χαλούσε το προφίλ ως αξιαγάπητου πλάσματος. Η Covid ήταν μία αρχή, αφού δεν βίωσε μόνον το ρατσισμό, τον προπηλακισμό και τη χρήση βίας απέναντι στους Ασιάτες, ανεξαρτήτως εθνικότητας, αλλά και τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, που ξεσήκωσε μήνη στις Ηνωμένες Πολιτείες και έκανε τους εκατομμύρια συντηρητικούς να λουφάξουν. Η Οσάκα υπεραμύνθηκε των συμπατριωτών της και από τη μία και από την άλλη πλευρά, βρέθηκε σε διαδηλώσεις και άφησε το στίγμα της ως ένα από τα αληθινά πρόσωπα της Generation X, που η δική τους προσφορά για την αλλαγή του κόσμου δεν παρατίθετο απλώς ποιητική αδεία, αλλά ήταν κάτι απτό, που γινόταν να κάνουν.

Όταν, στο US Open του 2020, φόρεσε εφτά διαφορετικές μάσκες με τα πρόσωπα ισάριθμων δολοφονημένων Αφροαμερικανών σχεδιασμένα πάνω τους, το κορίτσι έγινε γυναίκα: ουδείς θα την εμπόδιζε να εκφραστεί όπως ήθελε. Ή να μην εκφραστεί, κάτι που συνέβη πριν αρχίσει το Roland Garros του 2021, όταν αποφάσισε -παρά το τρέμουλο- να μην τηρήσει τις δημοσιογραφικές υποχρεώσεις της. Η κατακραυγή δεν ήταν ακριβώς παράλογη, αφού η προβολή της έφερε προνόμια, πάντως σε πρώτο χρόνο διατέθηκε να πληρώσει το τίμημα, που ήταν να μην πάρει μέρος στο Major των Παρισίων.

Το κυνήγι της αλήθειας

Απέναντι στον κόσμο για τον κόσμο

Το τελευταίο επεισόδιο, για την όντως μεμονωμένη επίθεση προς το πρόσωπό της, δεν δείχνει άλλο από την ίδια τη μάχη της να μην αφήσει τη θλίψη να γίνει κατάθλιψη. Οι δηλώσεις της μετά την εύκολη ήττα της, προϊόν και παραίτησης προκειμένου να μην αφήσει ό,τι έμοιαζε με ένα τοξικό περιβάλλον να την καταβάλει, η υπενθύμιση για τις αποδοκιμασίες στη Σερένα το 2001, που δημιούργησαν την απόφαση της τελευταίας να μην πάρει μέρος στο Indian Wells για 14 χρόνια, έως, δηλαδή, το 2015, που επέστρεψε, έδειξαν πως ο εγκέφαλός της προέκρινε άμυνες προκειμένου να μην αφήσει τη θλίψη να γίνει κατάθλιψη.

Η Ναόμι Οσάκα είναι η επιτομή της επιτυχημένης αθλήτριας που η εσωτερική πάλη της αφορά τον άνθρωπο και την ευτυχία του: δεν είναι ήσσον το άνοιγμα της αγοράς, ασφαλώς δεν προκύπτει κάτι πενιχρό από το λαμβάνειν στην εργασία της, παρ’ όλα αυτά οι πράξεις της είναι έμπλεες εκείνης της άφατης έντασης που χρειάζεται δευτερολογία προκειμένου να αναλυθεί και να εξατμιστεί. Πάει να πει πως θεωρεί ότι οι υποχρεώσεις της ως πρωταθλήτριας αλλά και προτύπου δεν της απαγορεύουν να αναδεικνύει ότι δεν είναι δεσμώτης οποιουδήποτε θεωρεί πως, κινώντας τα νήματα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής της, αυθωρεί έχει εξουσία πάνω της. Κι όταν πρόκειται για κάτι απρόσωπο, δηλαδή για ένα ολόκληρο σύστημα, η Γιαπωνέζα έχει κάθε δικαίωμα να ενίσταται και να εξανίσταται. Ήτοι, δεν είναι αδόκιμο να επιζητά την πιο φιλική προσέγγιση, την οποία, στο κάτω κάτω, δικαιούται. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να καταλάβει για ποιο λόγο η δική της γλυκύτητα δίνει την «πάσα» σε κάποιον να γίνεται σεξιστής, ρατσιστής και εξουσιαστικός. Και είναι επιλογή της να σταθεί απέναντί του.