Παγκόσμιο Κύπελλο 2002: Ο Ριβάλντο και η Βραζιλία του χαμένου ήθους

Μπορεί κάποιος να μη θυμάται τη συγκεκριμένη φάση, αλλά είναι ενδεικτική και ενέχει τη δύναμη της παραβολής: ο Ιλχάν Μανσίζ κάνει στον Ρομπέρτο Κάρλος ό,τι οποιοσδήποτε δεν θα μπορούσε να φανταστεί.

Είναι 3 Ιουνίου 2002, η Γαλλία έχει ηττηθεί ήδη από τη Σενεγάλη στην πρεμιέρα του Παγκόσμιου Κυπέλλου και, στο «Munsu» της Ουλσάν, της Νοτίου Κορέας, η Βραζιλία αντιμετωπίζει την Τουρκία και βρίσκεται πίσω στο σκορ στις καθυστερήσεις του πρώτου ημιχρόνου, με ένα γκολ του Χασάν Σας.

Για τη Βραζιλία, τα στερεότυπα είναι δύο: τερματοφύλακας παίζει εκείνος που ξέρει το λιγότερο ποδόσφαιρο και οι Βραζιλιάνοι δεν κάνουν ποτέ καθυστερήσεις. Το πρώτο έχει αρχίσει να αλλάζει, αφού εμφανίζονται σπουδαίοι γκολκίπερ, ο Λεάο και ο Ταφαρέλ είναι εξαιρετικοί και ο Ντίντα, όπως ο προκάτοχός του, έχει τρομερή ικανότητα στο να αποκρούει πέναλτι.

Το όμορφο παιχνίδι, όπως έχει συστηθεί στους παλιότερους από τον Γκαρίντσα και έχει πάρει ραμπαιλικές διαστάσεις το 1970, με τη μόνη ομάδα που συγκλόνισε συθέμελα όλον τον πλανήτη την ίδια στιγμή -εκείνη που οι παλιοί Έλληνες αφηγούνταν ιστορίες για το πώς μαζεύονταν όλοι μαζί στη μία τηλεόραση που υπήρχε σε κάθε γειτονιά για να την δουν, έπνευσε οριστικά τα λοίσθια στo «Σαρία» της Βαρκελώνης το 1982.

Εκείνο το χατ τρικ του Πάολο Ρόσι και το 3-2 υπέρ ενός καταπληκτικού συγκροτήματος του Τέλε Σαντάνα είναι η τελευταία στιγμή της και τα τελευταία ίχνη σβήνουν το 1986 στο Μεξικό, όταν ο Ζίκο χάνει το πέναλτι στην κανονική διάρκεια του προημιτελικού με τη Γαλλία στις 21 Ιουνίου, ο Μισέλ Πλατινί χάνει το δικό του, αλλά δεν έχει σημασία, αφού, μετά το χαμένο χτύπημα του Ζούλιο Σέζαρ, ο Βάσκος Λουίς Φερναντές στέλνει τους «τρικολόρ» στα ημιτελικά.

Η ελπίδα υπάρχει πάντα, παρ’ όλα αυτά οι Βραζιλιάνοι δεν ήταν αθώοι του αίματος σε όλες τις περιπτώσεις. Είναι υπαίτιοι για μια πατινάδα στον προημιτελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος του 1954 με την Ουγγαρία, στη «μάχη της Βέρνης», όταν και ηττήθηκαν 4-2, ενώ είκοσι χρόνια αργότερα δοκιμάζουν να αναχαιτίσουν την Ολλανδία, στο ματς του δεύτερου ομίλου που θα έκρινε την ομάδα που θα έφτανε στον τελικό του Μονάχου, απλώς η παρέα του Γιόχαν Κρόιφ, ο οποίος σκοράρει με ένα εκπληκτικό εναέριο πλασέ, είναι άυλη και νικάει 2-0.

Οι Βραζιλιάνοι έχουν πάντα εκείνη τη φήμη να τους συνοδεύει και συνήθως τη δουλειά κάνει η ατομική δεξιότητα, σίγουρα πολύ περισσότερο από την ομαδική αντίληψη. Ειδικά στα χέρια του Λουίς Φελίπε Σκολάρι, αυτό μοιάζει να φαίνεται ανάγλυφα.

Η ατομική δεξιότητα, πάντως, περίσσευε. Με Λούσιο και Εντμίλσον ή Ρόκε Ζούνιορ στην άμυνα, με Καφού δεξιά και Ρομπέρτο Κάρλος αριστερά, με Ζιλμπέρτο Σίλβα αμυντικό χαφ και τα τρία «Ρ», τον Ροναλντίνιο, τον Ρονάλντο και τον Ριβάλντο, με τον Ζουνίνιο Παουλίστα κάπου στο κέντρο και τον Ντενίλσον στον πάγκο. Τουλάχιστον 11 ποδοσφαιριστές ήταν πολύ ξεχωριστοί, μαζί και ο νεαρός Κακά, που επρόκειτο να γίνει.

Εκείνο το μεσημέρι (για την Ελλάδα) στη Νότιο Κορέα, όλα φαίνεται ότι συμβαίνουν ανάποδα. Ο Μανσίζ περνάει την μπάλα με τα τακούνια των παπουτσιών του πάνω από τον Ρομπέρτο Κάρλος, ο οποίος αντιδρά με άρρηκτο εγωισμό, ακαριαία αντιλαμβανόμενος ότι η καλύτερη εκδίκηση είναι η… εκδίκηση. Αλλά είναι οι καθυστερήσεις του παιχνιδιού που κάνουν να μοιάζει με προσωπείο το πρόσωπο της μουλάδικης αθωότητας.

Το πλήγμα είναι πως δεν είναι άλλος που παίζει αδέξια με το μαγαριστικό μαρκαδόρο, από εκείνον που φορούσε το νούμερο 10 στο πίσω μέρος της φανέλας.

Ο Ριβάλντο έχει σκοράρει στο 87’ το πέναλτι που δίνει το προβάδισμα στους Βραζιλιάνους, οι οποίοι έχουν ισοφαρίσει στο 50’ με τον Ρονάλντο, από την ασίστ ενός από τους πιο ποιοτικούς αριστεροπόδαρους όλων των εποχών. Το «Φαινόμενο» οριζοντιώνεται για να βάλει ένα απίθανο, το πρώτο από τα οκτώ, σχεδόν όλα πολύ όμορφα, γκολ του στη διοργάνωση.

Οι Τούρκοι παίζουν ήδη με δέκα παίκτες, μετά την αποβολή, στη φάση του πέναλτι, που ήταν φάουλ εκτός περιοχής, του Αλπάι Οζαλάν, για το μαρκάρισμα στον Λουιζάο. Ο Κιμ Γιονγκ-γιου τα έχει κάνει θάλασσα -και φαίνεται ότι το προσωπικό στοιχείο έχει παρεισφρήσει στα σφυρίγματά του. Η ασιατική ήπειρος λατρεύει τη Βραζιλία.

Τώρα βρισκόμαστε στο 93’ και ο Ριβάλντο βρίσκεται δίπλα στο σημαιάκι του κόρνερ. Η Βραζιλία κάνει ξεκάθαρα καθυστερήσεις και είτε ο ολόφρεσκος ποδοσφαιριστής τη Μίλαν υποκρίνεται είτε είναι κουρασμένος, η μπάλα είναι ακίνητη σχεδόν δέκα μέτρα μακριά του.

Ένας θυμωμένος Χακάν Ουνσάλ πηγαίνει πάνω στην μπάλα και την κλωτσά προς το μέρος του με δύναμη. Ο Ριβάλντο φοβάται όντως και η μπάλα τον βρίσκει στο μηρό. Σχεδόν ακαριαία, πιάνει το πρόσωπό του και πέφτει κάτω λες και έχει δεχθεί δεξιό άπερκατ από τον Μάικ Τάισον.

Αξίζει να σημειωθεί, ειρήσθω εν παρόδω, ότι αφ’ ης στιγμής ο Ουνσάλ έχει πρόθεση να χτυπήσει τον αντίπαλό του με την μπάλα, είναι κίτρινη κάρτα. Ο Τούρκος μέσος έχει τιμωρηθεί στο 24’, οπότε ανεξαρτήτως της αντίδρασης του «Ρίμπο», η πράξη του είναι για κίτρινη.

Οι παίκτες του Σενιόλ Γκιουνές, άλλωστε, δεν έχουν αποφύγει το λαϊκό στερεότυπο της κάπως γαμψής αντίδρασης και της έφεσης να μετατρέπουν το παιχνίδι σε κοκορομαχία.

Αλλά είναι ο Ριβάλντο που δέχεται τα πυρά για το θεατρινισμό του. Στο τέλος, έχοντας πάρει το βραβείο του man of the match, όχι μόνο δεν λέει συγγνώμη, αλλά ανταποδίδει, τονίζοντας ότι «ναι, έπιασα το πρόσωπό μου χωρίς να έχω χτυπήσει σε αυτό, αλλά κανείς δεν μιλάει για εκείνον που κλώτσησε την μπάλα με το μέρος μου, αλλά για μένα, χωρίς να έχω κλωτσήσει κανέναν».

Δεν είναι ακριβώς έτσι, ούτε από ηθικολογικής απόψεως. Στο ποδόσφαιρο επιτρέπονται όλα τα κόλπα -απλώς όχι από το δεκάρι της πιο ποθητής ομάδας στον κόσμο, εκείνον που η ποιότητα του παιχνιδιού του επιτρέπει την ελπίδα να υπάρχει. Είναι μια βουτιά στα άδυτα του κυνισμού και σημασία δεν έχει πώς έγινε, αλλά ποιος οδήγησε σε αυτό το σημείο.

Ο Ριβάλντο γίνεται θεμέλιο για την κατάκτηση του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Αυτήν τη ρετσινιά, όμως, ακόμη δεν την έχει ξεφορτωθεί.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News