Κρήτη: Πώς οι Κρητικοί έμαθαν «την ποδοσφαίρισιν» - Η πρώτη ομάδα του νησιού

Ο αγώνες των Κρητικών για την απελευθέρωση και ανεξαρτητοποίηση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία περνά σε μια ιδιαίτερη φάση από το 1830 μέχρι το 1913. Συγκεκριμένα, το 1830 προσδιορίστηκαν τα σύνορα της Ελληνικής Πολιτείας και μετέπειτα νεοπαγούς Βασιλείου της Ελλάδος. Η μεγαλόνησος της Κρήτης ήταν εκτός συνόρων, παρά τη συμμετοχή της στους αγώνες αλλά και τις θυσίες που είχε υποστεί κατά τον μεγάλο ξεσηκωμό.

Από τότε ξεκίνησε μια ακόμα δύσκολη περίοδος για τον Κρητικό λαό. Στάσεις και επαναστάσεις, διεθνείς συνεννοήσεις και παρεμβάσεις, ακόμα και ένοπλες εκ μέρους των Μεγάλων Δυνάμεων αλλά και στρατιωτικές επεμβάσεις που έφθασαν και σε πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία κατέληξε στη δημιουργία ημιαυτόνομης πολιτείας, της Κρητικής Πολιτείας το 1896, με την ευνοϊκή κατάληξη την ενσωμάτωση της Κρήτης στην Ελλάδα, στη λήξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.

Λίγο πριν από το τέλος της Κρητικής Πολιτείας και προ της επίσημη ενσωμάτωση της Κρήτης στο ελληνικό κράτος το 1913, είχε ιδρυθεί το πρώτο ποδοσφαιρικό σωματείο του νησιού.

«Έλληνες οίτινες εμιμήθηκαν τους Άγγλους…»

Το ποδόσφαιρο μαζί με το κρίκετ έφεραν στην Κρήτη, Άγγλοι και Σκωτσέζοι στρατιώτες. Αρχικά οι Κρητικοί παρακολουθούν αγώνες των βρετανικών στρατιωτικών αθλητικών ομάδων. Οι Βρετανοί είχαν δοργανώσει πρωτάθλημα και εκτός αυτού έδιναν αγώνες και με ομάδες πλοίων που στάθμευαν στην Κρήτη. Επίσης, μια ομάδα επίλεκτων Βρετανών της Κρήτης αντιμετώπισε αντίστοιχα συγκροτήματα του βρετανικού στρατού στην Αλεξάνδρεια και τη Μάλτα.

Από ό,τι φαίνεται, η εμφάνιση του άγνωστου μέχρι τότε αθλήματος δεν άργησε να προκαλέσει το ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας. Οι ντόπιοι παρακολουθούσαν με περιέργεια τις προπονήσεις των Βρετανών και, όπως έχει σημειώσει ο Φάνης Φλεριανός «Έλληνες οίτινες εμιμήθηκαν τους Άγγλους εις την ποδοσφαίρισιν σχημάτισαν ομάδας εις τας συνοικίας τους». («Η ιστορία του αθλητισμού στο Ηράκλειο», εφ. Κρητικά Χρονικά, 17-12-1945).

Στο βιβλίο, «ΚΥΡΙΑΡΧΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ [1880-1920] (Έκδοση της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών), στο κεφάλαιο με τίτλο «Πολιτισμικός ιμπεριαλισμός και σπορ στην ανατολική Μεσόγειο και την Κρήτη: Ο ρόλος των βρετανικών στρατευμάτων (1880-1912)» διαβάζουμε για το πρώτο ποδοσφαιρικό σωματείο στην Κρήτη. Πρόκειται για ένα κείμενο που συνυπογράφουν ο κ. Γιάννης Ζαϊμάκης και ο Ben Petre. Ο πρώτος είναι καθηγητής της Κοινωνιολογίας του Πολιτισμού και των Τοπικών Κοινωνιών στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και ο δεύτερος φιλόλογος, μεταφραστής και καθηγητής ξένων γλωσσών

Ακολουθεί ένα μικρό απόσπασμα: «Μετά την αποχώρηση των στρατευμάτων, νεαροί προερχόμενοι από τα μεσαία και ανώτερα κοινωνικά στρώματα της πόλης, αρκετοί από τους οποίους είχαν διδαχτεί το άθλημα από τους Βρετανούς, δημιούργησαν, το 1911, το πρώτο ποδοσφαιρικό σωματείο στην Κρήτη, την «Άμιλλα».

Το σωματείο συστάθηκε από γόνους αστικών οικογενειών, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν αγωνιστεί σε φιλικές συναντήσεις με ομάδες Βρετανών στρατιωτών. Πρόεδρός του ήταν ο διακεκριμένος εκπαιδευτικός και πρωτοπόρος στη διάδοση του αθλητισμού στο Ηράκλειο, Ιωάννης Τζοβενής. Η «Άμιλλα» διεξήγαγε τις πρώτες επιδείξεις ποδοσφαίρισης στην Πλατεία Πρίγκηπος και αγωνίστηκε με ομάδες του γαλλικού στόλου, που είχε καταπλεύσει στο λιμάνι του Ηρακλείου».

«Ντερμπιέ Μπεδενιέ» και «Φικρί Σιλήμ»

Οι Γιάννης Ζαϊμάκης και Ben Petre αναφέρουν κάτι επίσης εξαιρετικά σημαντικό ιστορικά. Τις κινήσεις της ελίτ της μουσουλμανικής κοινότητας: «Αντίστοιχες κινήσεις έγιναν, αμέσως μετά, στις ελίτ της μουσουλμανικής κοινότητας, με τη συγκρότηση των ποδοσφαιρικών συλλόγων «Ντερμπιέ Μπεδενιέ» και «Φικρί Σιλήμ», που καταδικάστηκαν, όμως, σε συρρίκνωση και αφανισμό εξαιτίας ευρύτερων εξελίξεων. Οι ποδοσφαιριστές των μουσουλμανικών ομάδων είχαν μάθει την τέχνη του ποδοσφαίρου από τους Άγγλους, οι οποίοι είχαν χρησιμοποιήσει δύο μουσουλμάνους ποδοσφαιριστές στις ποδοσφαιρικές συναντήσεις με τη Μεικτή των στρατευμάτων της Μάλτας.

Απ’ ό,τι φαίνεται από δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, αντιπροσωπευτικό συγκρότημα των Μουσουλμάνων ποδοσφαιριστών συναντήθηκε, τους πρώτους μήνες του 1911, με την «Άμιλλα»-«Χουριέλ», μπροστά σε ένα ενθουσιώδες και φανατισμένο κοινό προερχόμενο και από τις δύο κοινότητες της πόλης (Ζαϊμάκης 2012, 307-308). Ωστόσο, οι εθνικιστικές εντάσεις των Βαλκανικών πολέμων και ο φανατισμός, που είχε μεταφερθεί και στις τοπικές αθλητικές αναμετρήσεις, δεν ευνόησαν την περαιτέρω ανάπτυξη του ποδοσφαίρου σε διαπολιτισμική βάση….»

Η Κρητική Πολιτεία αποτέλεσε το μεταβατικό στάδιο πριν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Τον Μάιο του 1913, η Κρήτη παραχωρήθηκε στην Ελλάδα με τη Συνθήκη του Λονδίνου. Η ένωση επισημοποιήθηκε με τελετή στο φρούριο Φιρκά των Χανίων την 1η Δεκεμβρίου εκείνου του έτους , με την παρουσία του πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθερίου Βενιζέλου και του Βασιλιά της Ελλάδας Κωνσταντίνου. Η ελληνική σημαία υψώθηκε στο ιστορικό φρούριο του Φιρκά και, στην θέση ο όπου άλλοτε κυμάτιζε η τουρκική σημαία, στήθηκε μαρμάρινη επιγραφή, που έγραφε: “Τουρκοκρατία εν Κρήτη 1669-1913 Ήτοι, 267 έτη 7 μήνες, 7 ημέραι , έτη αγωνίας”.

• Η βασική φωτογραφία είναι από το 1899 και δείχνει δύο λόxους του βρετανικού στρατού να παίζουν ποδόσφαιρο. Υπάρχει στο blog «The British in Crete, 1896 to 1913» και φέρεται να έχει παραχωρηθεί από τον A. J. Pitman.
  Η τοποθεσία φαίνεται να είναι έξω από το «Ελληνικό Νοσοκομείο» στο Ηράκλειο, ένα ημιτελές κτίριο που αρχικά προοριζόταν για στρατώνας από τους Βρετανούς. Ωστόσο, χρησιμοποιήθηκε ως Βρετανικό Νοσοκομείο Μάχης.

Σαν Σήμερα: Τι συνέβη στην Ελλάδα και τον κόσμο στη 1 Δεκεμβρίου

2004: Με χατ-τρικ του Βαγγέλη Μάντζιου ο Πανιώνιος κερδίζει την Ντιναμό Τυφλίδας με 5-2 ανατρέποντας το 0-1 του πρώτου ημιχρόνου. Ο αγώνας γίνετα στο πλαίσιο της τέταρτης αγωνιστικής του Κυπέλλου UEFA αλλά 5 χρόνια μετά θα κριθεί από τον ειδικό ανακριτή της UEFA Πέτερ Λιμάχερ ως ο πρώτος ύποπτος, μίας σειράς 200 διεθνών αναμετρήσεων σε τουλάχιστον 9 χώρες, για στημένα αποτελέσματα.

Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής η UEFA θα ενημερώσει την ΕΠΟ τον Απρίλο του 2011 ότι ορισμένοι ελληνικοί αγώνες κρίνονται από “σοβαρά ύποπτοι” έως “διεφθαρμένοι”, οι οποίοι μαζί με τους αγώνες που θα υποδείξει ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Θανάσης Πλεύρης θα προκαλέσουν την παρέμβαση της Εισαγγελέως Πρωτοδικών Πόπης Παπανδρέου.

1999: Πεθαίνει ο Σοβιετικός άλτης Volodomir Yashchenko σε ηλικία 40 ετών από κύρωση του ήπατος. Το 1977, σε ηλικία μόλις 18 ετών, σε μήτινγκ εφήβων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ πέρασε το 2.33 σπάζοντας το ρεκόρ των 2.30 του Αμερικανού Dwight Stones. Το 1978 στο Ευρωπαϊκό Κλειστού Στίβου στο Μιλάνο έκανε παγκόσμιο ρεκόρ με 2.35 και το 1979 στον ανοιχτό στίβο έκανε παγκόσμιο ρεκόρ με 2.34.

1998: Η Ρεάλ Μαδρίτης στέφεται παγκόσμια πρωταθλήτρια συλλόγων για πρώτη φορά μετά το 1960 όταν κερδίζει την βραζιλιάνικη Βάσκο ντα Γκάμα 2-1 στο Τόκιο.

Η… γυμνή Καταρίνα Βιτ -Το πιο όμορφο πρόσωπο του σοσιαλισμού και η Stasi

1998: Η ανατολικογερμανίδα Katarina Witt, πρωταθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ και χρυσή ολυμπιονίκης στους Χειμερινούς Αγώνες του 1984 (Σεράγεβο) και του 1988 (Κάλγκαρι), εμφανίζεται γυμνή στο περιοδικό Playboy, δύο ημέρες πριν από τα 33α της γενέθλια (γεν. 3/12/1965), το οποίο γίνεται ανάρπαστο.

Η Witt που εκτός από ολυμπιονίκης κέρδισε 4 παγκόσμια και 6 ευρωπαϊκά χρυσά και θεωρείται η πιο επιτυχημένη αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ όλων των εποχών, ήταν καταγεγραμμένη στα αρχεία της Stasi ως πληροφοριοδότης.

1997: Η Βούλα Πατουλίδου παρουσιάζει το βιβλίο της “Έκρηξη Ψυχής” στη γιορτή του Συλλόγου Ολυμπιονικών, στην οποία βραβεύεται μαζί με την ομάδα πόλο του ΝΟ Βουλιαγμένης, τον Εθνικό ΓΣ, τον Λάμπρο Παπακώστα και την Κατερίνα Κόφφα.

1997: Η πόλη του Διδυμοτείχου αποφασίζει να στήσει ανδριάντα του χάλκινου πρωταθλητή του “Αθήνα ’97” στον ακοντισμό Κώστα Γκατσιούδη.

1996: Ο Σκωτσέζος Colin Montgomerie είναι ο πρώτος που κερδίζει το ”Million Dollar Challenge”, το πιο ακριβό βραβείο στο γκολφ αξίας ενός εκατομμυρίου.

1996: Σημειώνεται ο 7.000.000ος πόντος στο ΝΒΑ.

1992: Ο γκαρντ των Washington Michael Adams κάνει ρεκόρ τριπόντων στο ΝΒΑ όταν σημειώνει το 795ο του στον αγώνα Bullets-San Antonio (119-106). Το ρεκόρ ανήκε στον Louie Dampier που είχε σημειώσει 794 με το Kentucky στο ΑΒΑ και το San Antonio στο ΝΒΑ.

1991: Κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού “Ποδηλάτης”, θερμός υποστηρικτής του αθλήματος του mountain bike στην Ελλάδα.

Η επίδοση του Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ

1981: Ο Kareem Abdul Jabbar γίνεται ο δεύτερος σκόρερ όλων των εποχών στο ΝΒΑ όταν σημειώνει τον 26.712ο πόντο του ξεπερνώντας τον Oscar Robertson στον αγώνα LA Lakers-Utah Jazz (117-86). Το 1984 θα ξεπεράσει και τον πρώτο σκόρερ Wilt Chamberlain όταν θα σημειώσει 31.259 πόντους και θα κλείσει την καριέρα του με σύνολο 37.387 πόντων.

1979: Ο Γιάτσεκ Γκμοχ, πρώην Πολωνός διεθνής, αλλά και προπονητής της εθνικής ομάδας της χώρας του (1976-1978), όπου μάλιστα διαδέχθηκε τον Κάζιμιρ Γκόρσκι, αναλαμβάνει προπονητής στον ΠΑΣ Γιάννενα. Ο Γκμοχ είναι ήδη γνωστός στην Ελλάδα και από το συγγραφικό του έργο, αφού το βιβλίο του «Αλχημεία Ποδοσφαίρου» έχει μεταφραστεί και διδάσκεται στα ΤΕΦΑΑ από τον Μάϊο του 1978.

1973: Ο Jack Nicklaus κερδίζει το Walt Disney World Open Championship και γίνεται ο πρώτος γκόλφερ που φτάνει τα 2 εκατομμύρια δολάρια κέρδη στην καριέρα του. Θα γίνει και ο πρώτος που θα κερδίσει τα 3, 4 και 5 εκατομμύρια.

1969: Πεθαίνει σε ηλικία 92 ετών ο Χαρίλαος Βασιλάκος, αργυρός Ολυμπιονίκης του Μαραθωνίου Δρόμου της Αθήνας (3.06.03) πίσω από τον Σπύρο Λούη.

1967: Ο Wilt Chamberlain κάνει αρνητικό ρεκόρ στο ΝΒΑ με 22 άστοχες ελεύθερες βολές.

1892: Η “Le Velo”, η πρώτη σε κυκλοφορία γαλλική αθλητική εφημερίδα στο τέλος του 19ου αιώνα, κυκλοφορεί για πρώτη φορά. Ενώνοντας αθλητικό με ειδησιογραφικό και πολιτικό ρεπορτάζ, θα επιτύχει μία κυκλοφορία 80.000 φύλλων ημερησίως και είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από το πράσινό της χρώμα.

Ο “αριστερός”εκδότης της Pierre Giffard είναι υποστηρικτής του Alfred Dreyfus ενώ πολλοί διαφημιστές, όπως οι Comte Jules-Albert de Dion (ιδιοκτήτης των αυτοκινήτων DeDion-Bouton), Edouard Michelin και Adolphe Clement που είναι εναντίον του σταδιακά θα αποσύρουν τις διαφημίσεις από την εφημερίδα και θα υποστηρίξουν την δημιουργία της αντίπαλης εφημερίδας “L’Auto”. Η “Le Velo” θα σταματήσει την κυκλοφορία της μέσα στα επόμενα πέντε έτη (1904) και η “L’Auto” που θα τυπώνεται σε κίτρινο χαρτί, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο θα μετονομαστεί σε “Le Equipe”.

1863: Εγκρίνεται ο πρώτος κανονισμός της Football Association που περιλαμβάνει 14 κανόνες. Το 1898 οι κανόνες θα φτάσουν τους 17.

 

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News