«Λευτέρη, θέλει πολλή δουλειά για να γίνεις Κανένας».
***
Σε ένα μυστικό κολυμβητήριο της «Άλφρεντ Χάγιος» στη Βουδαπέστη, σχεδόν ένα χρόνο πριν, στις 10 Μαρτίου του 2022, η Ρίτα Κέστελι με κοίταζε περίεργα. Αναρωτιόταν, πιθανότατα, αν έχω ουγγρικές ρίζες.
Ο λόγος που συνέβαινε αυτό, ήταν επειδή τής θύμισα, και μαζί θυμήθηκα, τον ημιτελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος στη Βαρκελώνη, το 2013. Πέρασαν κάπου εννιά χρόνια από εκείνο το τελευταίο βράδυ του Ιουλίου.
Την είχα περιλάβει σε μία περίπτωση πριν από την αντάμωση στη Βουδαπέστη. Είχε πάει με την Έγκερ στον Πειραιά, για κοινή προετοιμασία με τον Ολυμπιακό. Ζητούσα, επιτακτικά και έμπλεος τοξικότητας, να μάθω πώς, πώς γίνεται να απεμπόλησε η ομάδα της ένα προβάδισμα τριών γκολ, 12-9, σε ένα οκτάλεπτο και εκεί που παρτάρει να δέχεται ένα σερί 4-0 και να χάνει το παιχνίδι. Υιοθέτησε μια αμυντική στάση, που σε αρκετές περιπτώσεις περιέχει επιθετικότητα. Το πρόσωπο παραλίγο να αγριέψει όταν άφηνα να υπονοείται ανικανότητα διαχείρισης των σημαντικών στιγμών.
Δεν ήξερα τίποτα από πρωταθλητισμό -και φυσικά δεν έμαθα. Αυτό που χρειάζεται σε κάθε περίπτωση, είναι η ενσυναίσθηση.
Φυσικά, γίνεται. Στα σπορ όλα γίνονται. Σε αυτό το επίπεδο, χρειάζεται μόνο κάτι και ο κοιμώμενος αντίπαλος δημιουργεί ανάφλεξη. Οι επαΐοντες τη Ιερουσαλήμ της υδατόσφαιρας θα το θυμούνται ως το οκτάλεπτο της Μπάρμπαρα Μπούικα.
Η Μαγυάρα φουνταριστός, ένα ταλέντο σπουδαίο από την κορφή ως τα νύχια, ενδύθηκε ρούχα Αχιλλέα και προσπάθησε να πάρει το παιχνίδι μόνη της. Μέχρι τότε, ήταν όλα ωραία. Καθόμουν στο γραφείο, απολάμβανα το ένστικτο των πολιστριών μίας υπέροχης σχολής να απλώνεται, καμάρωνα για τη Ρίτα, την υπέροχη Γκαμπριέλα Σουκς και το άγριο άτι Ντόρα Αντάλ και σχολίαζα το παιχνίδι στο messenger με τον Γιώργο Κατσούλη. «Μου μυρίζει τυρινίνη», του έγραψα.
Πρέπει και εκείνος να ήταν χαρούμενος, στην άλλη πλευρά, κοιτάζοντας την τηλεόραση και το δικό του υπολογιστή. Λάτρευε την εργασιακή ηθική και των Ουγγαρέζων και, κυρίως, των Ρωσίδων. Είχε μάθει αρκετές φράσεις στα ρωσικά, οπότε το παράθυρο του διαλόγου μας ήταν μπολιασμένο από «ότσιεν» «σπασίμπα» και «ντρουκ».
Συνεργάτης του Μπόρις Ποπόφ στον πάγκο του Ολυμπιακού
Αν και δεν επρόκειτο για τα νάματά του στην προπονητική, ο Κατσούλης ήταν συνεργάτης προπονητής του Μπόρις Ποπόφ, του μέγιστου των Σοβιετικών προπονητών, όταν πήγε στον Ολυμπιακό το 1995 (και τρία χρόνια πριν συνεργαστεί με τον Νίκολα Στάμενιτς). Τη χρονιά εκείνη, μάλιστα, η ομάδα πόλο Γυναικών, την οποία ο ίδιος δημιούργησε, σχεδόν στα κλεφτά, στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας με μαθήτριες γυμνασίου, κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημά της.
Οι πρώτες προπονήσεις γίνονταν σε δεκάρα πισίνα και για κάποιο λόγο, ίσως ο ίδιος διατασσόμενος από ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης, υποκρίνονταν στο σύλλογο ότι το τμήμα δεν υπήρχε και απλώς είχαν μαζευτεί να κάνουν χαβαλέ.
***
«Λευτέρη, όταν όλα είναι καλά, κάτι δεν πάει καλά».
***
Υπάρχουν πολλά που θέλω να πω για τον Γιώργο Κατσούλη. Την πρώτη φορά που συναντηθήκαμε, με κοίταξε από πάνω ως κάτω, λες και ήμουν αξιοθέατο. Την τελευταία, περίπου δύο εβδομάδες πριν το σκηνικό με την Κέστελι, τον πέτυχα στη θρυλική καφετέρια «Freddo».Ήταν 14 Ιανουαρίου 2022.
Μου είχε κόψει τον πληθυντικό πριν σχεδόν πέντε χρόνια, με ένα μήνυμα στο οποίο έγραφε, «αυτό το θλιβερό πληθυντικό, των Προτεσταντών, πότε θα τον αφήσουμε πίσω μας;» Ήμαστε, πια, παλιοί γνωστοί. Ένα μεσημέρι, στο «Πέτρος Καπαγέρωφ», έφυγε από τη θέση του δίπλα στους πάγκους, για να φτάσει στις δημοσιογραφικές θέσεις και να μου δείξει ένα γεράκο στην κερκίδα. «Αυτός», μου είπε, «είναι ο Μπάμπης Μουτσάτσος και πρέπει να του μιλήσεις».
Ο Μπάμπης Μουτσάτσος είχε ανοίξει την «Κουίντα», το θρυλικό μαγαζί στη Φωκίονος Νέγρη που έγραψε τη δική του ιστορία. Ήταν πολύ καλός φίλος της Μάρθας Καραγιάννη και του Μίμη Στεφανάκου.
Με είχε παροτρύνει να κάνω ένα θέμα την ομάδα πόλο Γυναικών του Ολυμπιακού που κατέκτησε το πρωτάθλημα το ’95. Από εκεί, απευθύνθηκα στην Ευτυχία Καραγιάννη, που μάζεψε σχεδόν όλη εκείνη την ομάδα. Έμαθα, εκτός από το θρυλικό τσακωμό της Αλεξίας Καμμένου με τη Δήμητρα Ασιλιάν, πώς έστελνε τα κοριτσάκια στη Μύκονο διακοπές. Έμπαιναν στο μπαρ και έβλεπαν τις φωτογραφίες τους στους τοίχους. Η Κωστάρογλου χαμογελούσε όταν θυμόταν ποια τρικ μηχανευόταν η ίδια για να λουφάρει στις προπονήσεις.
Στους τελικούς της Α1 με τον Ολυμπιακό το 2005, ως προπονητής του Εθνικού, ο αδελφός του του έκοψε την καλημέρα για μήνες
Για κάποιο λόγο, πλην των αδελφών Καραγιάννη, της Ζήνας και της Ευτυχίας, την Τετάρτη, 22 Φεβρουαρίου, στο μαντάτο του θανάτου του από καρκίνο, σκέφτηκα τη Χριστίνα Κωστάρογλου και τη Μαρία Κατσαρή να μαθαίνουν τα νέα.
Φαντάστηκα ξανά την Εύη Μωραϊτίδου να ρίχνει σουτ στους τοίχους του κολυμβητηρίου για να φτιάξει τη μηχανική του σουτ της. Θυμήθηκα τη Γιούλη Λαρά να του δίνει, όχι ένα κομμάτι αλλά, όλο το ασημένιο μετάλλιό της από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Ένα παιδί σκεπτόμενο η Γιούλη, είχε πει ότι αν δεν έβρισκε τον Κατσούλη στο δρόμο της, όταν την προπονούσε στη Βουλιαγμένη, Εθνική δεν είχε.
Τον ξαναείδα θυμωμένο, να τα βάζει με τις νεαρές παίκτριες του Εθνικού, που έβρισκαν δικαιολογίες για να απουσιάζουν των πρωινών προπονήσεων. Θυμήθηκα το ενδιαφέρον του ύστερα από ένα ρεπορτάζ για την εθνική πόλο Γυναικών και την προετοιμασία της, το καλοκαίρι του 2014, όχι τόσο για τα γεγονότα και τα στοιχεία, όσο για τη δυσμένεια στην οποία θα επερχόμουν.
Είχε έρθει να μας δει στην παρουσίαση του βιβλίου του Κωνσταντίνου Μοσχάτου, «Έγκλημα στην πισίνα». Μίλησε με το συγγραφέα και τον αδελφό του, Γιάννη, με τον Ορέστη Κανελλόπουλο και με την αφεντομουτσουνάρα μου.
Με προσκαλούσε σε όλα τα παιχνίδια βετεράνων Ολυμπιακός-Εθνικός, που γίνονταν στα Βοτσαλάκια, μέχρι που ο θεσμός σταμάτησε. Ήθελε να γνωρίσω όλους τους παλιούς παίκτες που είχαν γίνει μέρος αυτής της κόντρας.
Θυμήθηκα να με περιμένει μέχρι αργά να πάω σε ένα μαγαζί που τραγουδούσε ο αγαπημένος του φίλος, Χρήστος Κυριαζής. «Μέχρι και την έναρξη της παράστασης καθυστέρησα, τι άλλο να κάνω για να έρθεις;», σχολίασε σκωπτικά. Μια συνάντηση τον Ιούνιο του 2017 στο Μοναστηράκι, ένα απόγευ μα που έβρεχε, που μου περιέγραφε πώς ο Ολυμπιακός έχασε από την Κίνεφ στο Κίρισι, στον τελικό της Euroleague, και πώς, δίπλα του στο ξενοδοχείο, οι Ρώσοι αξιωματούχοι έκαναν τα πάντα για να αυξήσει τις πιθανότητές της η ομάδα τους να πάρει ένα τρόπαιο που έμοιαζε καταραμένο.
Με τον Αλεξάντερ Ποπόφ και παίκτριες της Βουλιαγμένης, η Άντι Μελιδώνη (δίπλα στον Ποπόφ) σοκαρίστηκε από το θάνατο του Γιώργου Κατσούλη
Μία μέρα, μου εξήγησε για ποιο λόγο ένας προπονητής δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι βοηθός προπονητή. Του υποσχέθηκα ότι δεν θα το ξανάγραφα και στο αμέσως επόμενο κείμενο, η κεκτημένη έγινε πιο δυνατή από μένα. Γέλασε -και επανόρθωσα, δεν το ξανάγραψα ποτέ.
Με ρώτησε τι έπαθε η Βαλίεβα κατά την κατάρρευσή της στον τελικό του ατομικού Γυναικών στο καλλιτεχνικό πατινάζ στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 2022.
Τον ρώτησα αν ξέρει κάποιον στη Μόσχα για να βρω ένα φτηνό δωμάτιο κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου το 2018. Μου περιέγραψε πώς έτρεμαν τα πόδια του πριν από έναν τελικό Ολυμπιακός-Βουλιαγμένη το 2017, όταν εκείνος έπρεπε να κοουτσάρει την ομάδα, αφού ο Παυλίδης ήταν τιμωρημένος. «Ήταν στο ίδιο αποδυτήριο, 24 χρόνια πριν, που θα έκανε πρεμιέρα ο Ολυμπιακός στην Α1 με τη Γλυφάδα», εξομολογήθηκε.
***
«Δεν φείδομαι επαίνων, μόνο τις κολακείες απεχθάνομαι»
***
Με τον Γιώργο Κατσούλη μίλησα πριν ένα μήνα. Του είχα ζητήσει, φυσικά, μια τεχνική ανάλυση στον τρόπο κοουτσαρίσματος του Βλάντα Βουγιασίνοβιτς και του Ίγκορ Μιλάνοβιτς. Μου είχε απαντήσει ότι νοσηλευόταν στο «Μεταξά» και… ποιος νοιάζεται για οποιαδήποτε ανάλυση. Δύο μέρες μετά, τον ρώτησα πώς ήταν. Είχε επιστρέψει σπίτι και μου έστειλε βίντεο από δύο Ρωσίδες πατινέζ. Ήταν 24 Ιανουαρίου.
Ο Κατσούλης ανησυχούσε περισσότερο για τον… Τάσο Μπουντούρη. Είχα κάνει μια συνέντευξη με αυτόν το μικρό θεό, και παρών ήταν ο αδελφός του Γιώργου, Θανάσης.
Μια ωραία ιστορία που περικλείει και τους δύο, είναι η εξής: ως συνεργάτης προπονητής του Μάκη Βολτυράκη στον Εθνικό, ο Κατσούλης έπρεπε να κοουτσάρει την ομάδα στο παιχνίδι της 10ης Μαΐου του 2005, απέναντι στον Ολυμπιακό. Ήταν ο τέταρτος τελικός της Α1.
Ο Εθνικός νίκησε 10-8 και ισοφάρισε σε 2-2. Ο Κατσούλης γύρισε προς την κερκίδα για να δει ποιοι τον βρίζουν και είδε τον… αδελφό του να εξαπολύει μύδρους προς το πρόσωπό του. Έκαναν να μιλήσουν μήνες.
Με τη Ζήνα Καραγιάννη έκατσε στον ίδιο πάγκο τον Δεκέμβριο του 2021, για πρώτη φορά ύστερα από 29 χρόνια
Το Σάββατο, 18 Δεκεμβρίου 2021, μου έστειλε δύο φωτογραφίες. Ήταν εκείνος και η Ζήνα Καραγιάννη στον πάγκο του Πανιωνίου. Η ομάδα της Νέας Σμύρνης είχε νικήσει ένα κρίσμο ματς, απέναντι στην ΑΕΚ, αλλά δεν το έκανε για αυτόν το λόγο.
«Άλλο θέλω να σου πω. Είναι ωραία ιστορία. Μαζί μου στη φωτό είναι η Ζήνα Καραγιάννη. Μ’ αυτήν ξεκινήσαμε το πόλο του Ολυμπιακού. Αυτή παίκτρια και η πρώτη αρχηγός της ομάδας πόλο του Ολυμπιακού κι εγώ προπονητής…», προλόγισε.
«Από πέρυσι είμαι στον Πανιώνιο, τεχνικός διευθυντής στα αναπτυξιακά. Κάνω και τεχνική βελτίωση παικτριών και γυμναστήριο στο γυναικείο. Φέτος, έτυχε να αρρωστήσει ο προπονητής και έπρεπε για δύο εβδομάδες να προπονώ εγώ τη γυναικεία ομάδα. Στο ματς του περασμένου Σαββάτου βρεθήκαμε ξανά στον πάγκο, και οι δύο ως κόουτς πλέον, στο κρίσιμο ματς με την ΑΕΚ, για πρώτη φορά μετά το 1992», έγραψε. «Απίστευτο», απάντησα.
Δίνοντας εντολές στις πολίστριες του Πανιωνίου
«Είναι ιστορία από αυτές που μόνο εσύ νιώθεις», συνέχισε. «Πάρα πολύ γλυκιά», σιγόνταρα. «Επέτρεψα στην έφορο να βγάλει δύο φωτογραφίες, μόνο και μόνο για να τις στείλω σε σένα. Νομίζω ότι μόνο εσύ μπορείς να το τοποθετήσεις κατάλληλα», συμπλήρωσε.
«Θα το γράψω κάποτε», απάντησα.