Οι Παριζιάνοι δεν πείθονται από... Μεσσίες
Το πιο δύσκολο αθλητικό κοινό στον κόσμο… δεν κύλησε στο αμάρτημα της ειδωλολατρίας για τον σπουδαίο Αργεντινό.
Ό,τι περιγράφηκε ως φρενίτιδα από ξένα Μέσα στο αεροδρόμιο «Μπουρζέ» του Παρισιού, κατά την άφιξη του Λιονέλ Μέσι για λογαριασμό της Παρί Σεν Ζερμέν, ήταν μερικές εκατοντάδες άνθρωποι. Ακούστηκε πως ήταν 200 οι φίλοι της Παρί και λοιποί θαυμαστές του που τον περίμεναν για να τον αποθεώσουν. Και σίγουρα κάποιοι έκαναν αυτό που είχε πει ο Σαρλ ντε Γκολ πηγαίνοντας προς την κηδεία του Γουίνστον Τσόρτσιλ: «Δεν πάω για να τον τιμήσω, αλλά για να βεβαιωθώ ότι πέθανε».
Ο 34χρονος Αργεντινός, μετά τη συναισθηματική κατάρρευσή του στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε και με την οποία σηματοδοτήθηκε το τέλος μιας θητείας 21 ετών στην Μπαρτσελόνα, παρουσιάστηκε στο Παρίσι, που έκπληξη θα ήταν να μην είναι συννεφιασμένο, με μία μπλούζα πάνω στην οποία αναγραφόταν «Εδώ είναι το Παρίσι» και έδωσε την τελειωτική απάντηση για το μέλλον του.
Μπορεί, μάλιστα, να έδωσε και την απάντηση για το μέλλον του Κιλιάν Εμπαπέ, που πριν το Euro είχε αναρωτηθεί ρητορικά αν η παραμονή του στην Παρί συμβόλιζε μια στασιμότητα. Με Μέσι και Νεϊμάρ μαζί, αξίζει να μείνει στην πρωτεύουσα της Γαλλίας τολάχιστον για ένα χρόνο.
Δεν πείθονται μέχρι αποδείξεως του εναντίου
Το κοινό που ο Μέσι καλείται να κερδίσει
Το πρόβλημα με την Παρί (και ενδεχομένως ο λόγος που δεν έχει κερδίσει ακόμη Champions League), είναι ότι, στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για μια ομάδα με αμιγώς ποδοσφαιρικό κοινό. Είναι μια… late entry στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Ένα σοβαρό θέμα είναι ότι οι Παριζιάνοι δεν νοιάζονταν. Ακόμα πιο σημαντικό, όμως, είναι πως συνεχίζουν να μη νιώθουν την Παρί ως κάτι που συμβαίνει στο δικό τους κόσμο. Ακόμα περισσότερο, να αισθάνονται θιγμένοι για ό,τι παρεισφρέει στην πραγματικότητά τους ως ζήτημα ηθικής και εντυπωσιασμού.
Αυτό είναι, άλλωστε, που εξοργίζει τους Αμερικανούς με τους Γάλλους. Σε ένα ευθυμογράφημα από τις εντυπώσεις του στο Παρίσι, ο Ντέιβιντ Σεντάρις γράφει ότι «οι Αμερικανοί μοιάζουν να θέλουν να υπενθυμίζουν στους Γάλλους ότι είναι οι καλύτεροι στον κόσμο, χωρίς οι Γάλλοι να το έχουν πει ποτέ». Δεν το έχουν πει, αλλά το αφήνουν να υπονοείται και δεν πρόκειται απλώς για θέμα εντυπωσιασμού. Στην πραγματικότητα, στον αθλητικό κόσμο δεν υπάρχουν πιο αυστηροί κριτές -και δεν έχει σημασία ποιος είσαι. Όσο πιο μεγάλο βλέπουν κάποιον να νιώθει τόσο πιο αυστηροί γίνονται. Πρόκειται για αφαιρετική μέθοδο: δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος με αυξημένο «εγώ» να προσφέρει στην κουλτούρα τους.
Ήταν ένας Τεξανός, ένας Ισπανός και ένας Σουηδός…
Αυστηροί με τους ήρωες των… χωμάτων τους
Ο Μέσι, λοιπόν, φτάνει σε μια πόλη που έχει το δικό της εγωισμό. Η «Vogue», εξάλλου, που βγαίνει σε κάθε χώρα με το όνομά της να αναγράφεται κάτω από τον τίτλο, στη Γαλλία βγαίνει ως «Vogue Paris», δηλαδή με το όνομα της πόλης. Οι Παριζιάνοι έχουν κάνει ολόκληρη Μαρτίνα Xίνγκις να κλαίει, στα 18 της, στον τελικό με τη Στέφι Γκραφ στο Ρολάν Γκαρός, τον τελευταίο τελικό που κατέκτησε η Γερμανίδα, δηλαδή το 22ο Major της καριέρας της, τη χρονιά που για τον κοινωνικό κόσμο σηματοδότησε το τέλος του προηγούμενου αιώνα και, ακόμα πιο γενικά, της προηγούμενης χιλιετίας.
Η Χίνγκις, πεισματάρα, δεν ήταν ούτως ή άλλως αρεστή στους Γάλλους, η Αμελί Μορεσμό, άλλωστε, την είχε περιγράψει ως μισό άντρα. Σε εκείνο το παιχνίδι του 1999 έφερε μια αποδοκιμασία από το κοινό, η οποία σιγά σιγά εξελίχθηκε σε ένα ιεροεξεταστικό μαρτύριο, που την ανάγκασε πρώτα να σφίξει τα χείλη από θυμό και έπειτα, όταν έπεσε και το τελευταίο τείχος αντίστασης, να κλάψει.
Με τη σειρά τους, ο Λανς Άρμστρονγκ και ο Ράφα Ναδάλ έχουν δοκιμάσει την αντιπάθεια ή την απάθεια των Γάλλων. Κι αν για το δεύτερο η έλλειψη υποστήριξης ήταν απλώς θέμα αισθητικής και γούστου, άλλωστε ελάχιστες ήταν οι φορές που ο Ναδάλ τους προκάλεσε με άμεσο τρόπο, έβαλαν το κεφάλι του πρώτου, του επτάκις, μάλιστα διαδοχικά, νικητή στο Tour de France, Λανς Άρμστρονγκ. Είναι το πιο… σίγουρο πρωτοσέλιδο που κάνει η εφημερίδα «L’ Equipe» όλο το χρόνο, αυτό με το βασιλιά των Άλπεων, αλλά στην περίπτωση του Άρμστρονγκ εξαπέλυσε τον ανένδοτο μέχρι, τελικά, να αποδειχθεί η χρήση των απαγορευμένων ουσιών και να του αφαιρεθούν και οι εφτά τίτλοι.
Σε ό,τι αφορά τον Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς και τη θητεία του στην Παρί, ο πρόλογος είναι αρκετός: η ποδοσφαιρική ομάδα της πρωτεύουσας τους αφήνει κάπως αδιάφορους, συν τοις άλλοις ο Ιμπραΐμοβιτς, παρά τις λεκτικές γκραβούρες, δεν είχε υιοθετήσει, τουλάχιστον εντός γηπέδου, μια συμπεριφορά που παρέπεμπε σε κάποιον ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει πληβείους.
Φαίνεται ότι δεν πήραν όλοι το μέμο.
Τα βάσανα του Νεϊμάρ
Ένα πικρό μάθημα
Η περίπτωση του Νεϊμάρ στην Παρί ήταν χαρακτηριστική και μια τρόπον τινά αντιπαλότητα αναδείχθηκε από την πρώτη σεζόν του. Η απληστία πουθενά εκτιμάται και στην περίπτωση του Βραζιλιάνου, ειδικά σε ό,τι αφορά τη σχέση του με τον Έντισον Καβάνι μέσα στο γήπεδο, αναδείχθηκε πρόδηλη. Τα ρεπορτάζ του χειμώνα του 2017 έφερναν τον Νεϊμάρ να κυνηγά παντί τρόπω τα γκολ, αφού, με τη μέθοδο του διαίρει και βασίλευε, οι Άραβες είχαν υποσχεθεί επιπλέον χρήματα στον πρώτο σκόρερ της ομάδας.
Το κλίμα έγινε αφόρητο για τον Βραζιλιάνο το καλοκαίρι του 2019, όταν, πια, εκδήλωνε κάθε τρεις και λίγο την επιθυμία του να φύγει από την Παρί. Αν και υπάρχουν στιβαρές ενδείξεις, η αναγωγή του σε κοινωνικό, ενδεχομένως και ριζικά ταξικό, ζήτημα, είναι δυνατόν να αποφευχθεί. Ο Νεϊμάρ, άλλωστε, ουδέποτε πούλησε στον κόσμο ηθική υπόσταση, ιδιαίτερα διδασκόμενος το «jeitinho», που λογίζεται ως παλιά βραζιλιάνικη νοοτροπία και αφορά κυρίως στο χλευασμό των νόμων και τη μάχη απέναντι στο κατεστημένο. Για να γίνει τουλάχιστον ανεκτός από τους Παριζιάνους, όμως, έπρεπε να δείξει υποχωρητική και ανά περιπτώσεις δημοσίως απολογητική διάθεση: έπρεπε να επαναλαμβάνει τακτικά πόσο χαρούμενος ήταν που βρισκόταν στο Παρίσι, που φορούσε τη συγκεκριμένη φανέλα. Ότι δεν θα ήθελε να είναι οπουδήποτε αλλού. Η σχετικά πρόσφατη ανανέωση του συμβολαίου του ήταν και το τελευταίο οχυρό.
Έφυγε από το σπίτι του
Πρέπει να συμπεριφέρεται ως ευγνώμων φιλοξενούμενος
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που στην πορεία του Ρότζερ Φέντερερ προς το Ρολάν Γκαρός, το 2009, οι εκδηλώσεις αγάπης λογίστηκαν ως… αναγέννηση. Ο κλασάτος Ελβετός τίμησε με την ίδια την παρουσία του στο Παρίσι και τον τρόπο που κινούνταν στο κορτ, χωρίς ουδέποτε να δείχνει ανώτερος από το ίδιο το τουρνουά που μετείχε, για το οποίο οι Γάλλοι ήταν πολύ περήφανοι: τόσο που μόνο ο κορονοϊός τούς ανάγκασε να βάλουν σκέπαστρο στο κεντρικό κορτ, παρά τις νουθεσίες και το σαρκασμό του Τζον ΜάκΕνρο (ο οποίος, επίσης, με την αναιδή συμπεριφορά του τη δεκαετία του ’80 ήταν στη μαύρη λίστα). Μάλιστα, στο πρόγραμμα είχαν να το βάλουν το 2023.
Ο Μέσι ξέρει ότι η υποδοχή που έτυχε ήταν ένα μήνυμα. Είναι δεδομένο ότι με τους τουρίστες που βρίσκονται στην πόλη, οι φίλοι της γαλλικής ομάδας, στην οποία υπέγραψε και θα λαμβάνει… 2,5 ευρώ το δευτερόλεπτο, ήταν πολύ λιγότεροι από ό,τι φάνηκε στην εικόνα. Όταν τα φώτα σβήσουν, οι εντυπώσεις από την τεράστια μεταγραφή εξατμιστούν και μπει στο γήπεδο, θα κριθεί από τη συμπεριφορά του στην ομάδα, το κλαμπ και την πόλη.
Έτσι συνέβαινε πάντα και δεν το αλλάζουν για κανέναν: το Παρίσι υπήρξε πνευματικό άσυλο για κάθε μορφωμένο φυγά (πλην του Λέοντος Τρότσκι), με την προϋπόθεση ότι εκείνος έφτανε στον τόπο των ονείρων του, εκεί που θα είχε περιθώριο να δημιουργήσει δίνοντας μεγάλη αξία σε όποιον το φιλοξενούσε. Για αρχή, ο Μέσι πρέπει να συμπεριφερθεί ως ευγνώμων φιλοξενούμενος. Η λευκή μπλούζα ήταν μια κίνηση εύστοχη, παρ’ όλα αυτά για ένα παιδί που έφυγε από το σπίτι του για να δει πώς είναι ο κόσμος, πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός. Κυρίως, επειδή δεν είναι πια παιδί, αλλά ένας 34χρονος που έχει το καθήκον να οδηγήσει την Παρί στη γη της επαγγελίας, ανεξαρτήτως αν, τελικώς, αυτό θα είναι η αφορμή και θα χρησιμοποιηθεί μόνο σε περιπτώσεις συμπεριφορισιακών ατασθαλιών.