LONGFORM: Ο Ρονάλντο παραμένει μια αντιβαρυτική μηχανή

Ό,τι είναι θρυλικό στον εν ενεργεία ποδοσφαιριστή Κριστιάνο Ρονάλντο, είναι η αυτοκίνηση. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ανακοίνωσε την απόκτησή του πριν σχεδόν δύο εβδομάδες -και από τότε, παρά την εκτός έδρας ήττα, 2-1, από τη Γιουνγκ Μπόις, για την πρεμιέρα των ομίλων του Champions League, μοιάζει να έχει καπαρωμένη την πρώτη θέση στα ποδοσφαιρικά brands. Ο Ρονάλντο βοήθησε και εξ ορισμού, δηλαδή ως φυσική παρουσία, και επί του πρακτέου, πάει να πει στον αγωνιστικό χώρο. Έβαλε τα δύο από τα τέσσερα γκολ της ομάδας του στο 4-1 επί της Νιούκαστλ και το τέρμα με το οποίο προηγήθηκε στην Ελβετία. Βρίσκεται σε γνώριμα εδάφη σκοραρίσματος.

Στην πραγματικότητα, η κίνηση της Γιουνάιτεντ να αποκτήσει τον Πορτογάλο, έχει μηδέν ρίσκο. Ο Ρονάλντο είναι ένα φαινόμενο, αν και δεν γίνεται να του αποδοθεί ως προσωνύμιο. Ακόμα και τώρα, στα 36 του, δεν κρίνεται ηλικιακά. Η ιστορία με τα κομμένα γλυκά, δηλαδή τους παίκτες που ντράπηκαν να πάρουν επειδή είδαν το σώμα του, είναι πρόσφατη. Η κατάστασή του στον αγωνιστικό χώρο παραμένει απερίγραπτη. Στο δεύτερο γκολ με τη Νιούκαστλ, το δεύτερο βήμα στην κούρσα, που οδηγεί σε ένα έξαλλο σπριντ το οποίο αφήνει πίσω τον αμυντικό, απλώς καταπλήσσει. Κάποια στιγμή, θα έρθει να τον βρει. Οι σεζόν είναι μεγάλες. Τότε θα ξέρουμε ποια είναι η ηλικία που, αν είσαι απλώς τέλειος σε όλα, διατροφικά, σε συνήθειες, σε άσκηση και γυμναστική, ο αθλητής βιώνει την παρακμή ως δεδομένο: όχι επειδή έχει κάνει κάποιο λάθος, αλλά λόγω του απλούστατου «έτσι είναι η ζωή».

Ο Ζλάταν αξίζει στο «Σαν Σίρο»

Η ελαφριά μετατόπιση της μοίρας της Μίλαν

Ο Κριστιάνο Ρονάλντο δεν παίζει ποδόσφαιρο, τουλάχιστον όχι ακόμη, για να γίνει αντικείμενο λατρείας. Είναι σημάδι στον ανταγωνισμό, συγκρίσιμο μέγεθος. Για τον Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς δεν μπορεί να πει κάποιος το ίδιο, αλλά ο τύπος φόρεσε αφού έκλεισε τα 38 του τη φανέλα της Μίλαν και μοιάζει να μην έχει βάλει μέρα πάνω του. Πλέον, λίγο λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν μπει σε ό,τι λογίζεται ως η πρώτη δεκαετία της μέσης ηλικίας, συνεχίζει απτόητος. Η Μίλαν δεν του χάρισε ένα συμβόλαιο υστεροφημίας: τον Δεκέμβριο του 2019 υπέγραψε για έξι μήνες. Πέρυσι, όμως, έπειτα από πάρα πολλά χρόνια, έκανε τους «ροσονέρι» διεκδικητές του τίτλου και, αν δεν τραυματιζόταν, η κατάληξη στην αναμέτρηση με τη συντοπίτισσα Ίντερ ίσως έφερνε πανηγύρια στο ερυθρόμαυρο μέρος του Μιλάνου. Στο 2-0 επί της Λάτσιο, πάντως, έβαλε τον οβολό του και συνεχίζει να έχει πάνω από ένα γκολ ανά δύο ματς κατά μέσο όρο.

Ο Ζλάταν, επίσης, κρατιέται μέσω της σωματικής ρώμης και της αρτιότητας του κορμίου του, ενδιαμέσως προλαβαίνει να παρουσιάζεται περίπου ως ποδοσφαιρικός ιεραπόστολος, που κηρύσσει το λόγο της ποδοσφαιρικής θεάς. Τα κενά στην καριέρα του είναι αναμφισβήτητα, το Champions League και μια διάκριση με τη Σουηδία, η οποία συγκριτικά με τη διάρκεια της θητείας του, κινείται στα ίδια νερά: συμπαθής, ανταγωνιστική, θύμα, με κάποιον τρόπο, στα νοκ άουτ παιχνίδια. Ο Ιμπραΐμοβιτς είναι άνθρωπος του παρόντος: η καριέρα του στους Λος Άντζελες Γκάλαξι ήταν θυελλώδης και αφοπλιστική και με την αύρα του έκανε την Καλιφόρνια να κινείται και σε ποδοσφαιρικούς ρυθμούς. Οι αριθμοί στις ΗΠΑ, επίσης, αποτελούν κάστρο: 52 γκολ σε 56 παιχνίδια. Εκεί πήγε στα 37 του και έκανε ό,τι ο Ζλάταν (φωνή «Εξολοθρευτή») κάνει: εντύπωση.

Και οι τυφλοί είδαν

Ο άθλος του Τομ Μπρέιντι με τους… Μπακς

Η περυσινή χρονιά ήταν για τους Τάμπα Μπέι Μπακανίερς δύσκολη, αλλά πιο… ευχάριστη από τις προηγούμενες σεζόν. Στα play off του NFL είχαν να μπουν από το 2007, αλλά το καλοκαίρι του 2020 έκαναν την κίνηση που έφερε όλη τη Βοστόνη (και την αξιαγάπητη δημοσιογράφο του ESPN, Κέιτι Νόλαν, που με τη θλίψη της έκανε κάποια από τα τα podcast του δικτύου να μοιάζουν με σκετσάκια) στα όριά της: απέκτησαν τον Τομ Μπρέιντι, που είχε συμπληρώσει 20 σεζόν στους Νιου Ίνγκλαντ Πάτριοτς. Η είδηση της μετακίνησης ανοίγει ορθάνοιχτα τα στόματα. Ο quarterback των έξι, ως τότε, Super Bowl, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, αφού ουδείς περίμενε ότι θα έφευγε. Οι ΗΠΑ κόχλαζαν. Οι γνώμες διίσταντο, αλλά εκείνη που ακουγόταν περισσότερο ήταν ότι, χωρίς το μέντορά του στους Πάτριοτς, ο 43χρονος σύζυγος της Ζιζέλ δεν θα δει το φως του ήλιου.

Ο Μπρέιντι, που έχει γράψει βιβλίο με συμβουλές για διατροφή, έδωσε το στίγμα του από πολύ νωρίς: λίγο πριν αρχίσει η σεζόν πήραν τον άλλοτε συμπαίκτη του, τον εξτρέμ (tight end) Ρομπ Γκρονκόφσκι, ετών 32, και τον 33χρονο wide receiver Αντόνιο Μπράουν. Το ξεκίνημα, δε, είναι άσχημο και οι φωνές αυξάνονται. Αλλά οι Μπακς παίρνουν το εισιτήριο για τα play off και ο Μπρέιντι ξέρει ότι από τον πρόεδρο του NFL, Ρότζερ Γκουντέλ, που πριν έξι χρόνια προσπάθησε να στιγματίσει με το σκάνδαλο για τις όχι επαρκώς φουσκωμένες μπάλες, που αποκλήθηκε «Deflategate», ως τον τελευταίο αντίπαλο, τον τρέμουν. Η νίκη επί της Ουάσινγκτον, για τη wild card, είναι η πρώτη στα play off μετά το 2002, όταν η ομάδα είχε κατακτήσει το τελευταίο τρόπαιό της. Στον ημιτελικό πριν το Super Bowl οι Μπακανίερς κάνουν παρέλαση επί των Γκριν Μπέι Πάκερς, του αντίπαλου δέους του Άαρον Ρότζερς. Και στον τελικό, με ό,τι λογίζεται ως ο επόμενος θρύλος στη θέση των quarterbacks, δηλαδή τον Πάτρικ Μαχόμς, η Τάμπα δεν έχει αληθινό ανταγωνισμό: το 31-9 επί των Κάνσας Στέιτ Τσιφς βρίσκει τον Μπρέιντι μεθυσμένο -και με το έβδομο δαχτυλίδι του ανά χείρας.

Η αγάπη για το παιχνίδι

Tο χατίρι του κόσμου και η ποιότητα

Ο κανόνας, βεβαίως, αφορά περισσότερο τη λατρεία του κόσμου προς το πρόσωπο του βετεράνου, που είναι έτοιμος να παραιτηθεί. Ο Τζιανλουίτζι Μπουφόν γύρισε στη Γιουβέντους το 2019, στα 41 του, έπειτα από μία χρονιά στην Παρί Σεν Ζερμέν εν είδει σταυροφόρου, που ψάχνει το θησαυρό, δηλαδή το τρόπαιο του Champions League, για να κλείσει την καριέρα του, αλλά και πάλι δεν ήταν έτοιμος να αποσυρθεί και τώρα παίζει για λογαριασμό της Πάρμα.

Παραδείγματα παλαιμάχων, που στο τελευταίο στάδιο των καριερών τους επιστρέφουν στις ομάδες που αγαπήθηκαν για να τελειώσουν εκεί, υπάρχουν πολλά. Δεν επιστρέφουν καν για να κάνουν τη διαφορά, όσο σπουδαίοι κι αν υπήρξαν στην εξιδανικευμένη μορφή τους. Το κίνητρό τους στην πορεία του χρόνου μοιάζει ανεπαρκές, αφού η βαρύτητα έρχεται και τους βρίσκει. Αυτό δεν ισχύει μόνο στα ομαδικά σπορ. Ο Μοχάμεντ Αλί επιστρέφει στο μποξ δύο χρόνια μετά την τρίτη κατάκτηση του παγκόσμιου τίτλου στα βαρέα βάρη, με αντίπαλο τον Λέον Σπινκς, για να χάσει από τους Λάρι Χολμς και Τρέβορ Μπέρμπικ. Ο Μάικλ Τζόρνταν παίζει μια διετία με τους Γουίζαρντς στην οποία εγκαθιδρύει το στάτους του κορυφαίου σαραντάρη όλων των εποχών στο ΝΒΑ, αλλά η ομάδα του δεν μπαίνει δύο χρονιές στα play off. Ο Μάτζικ Τζόνσον έπαιξε μισή σεζόν με τους Λέικερς στα 38 του, η οποία στην πραγματικότητα ήταν ένα τουρ αποχαιρετισμού, αφού σταμάτησε το μπάσκετ αδόκητα λόγω του ιού του AIDS, και δεν τα πήγε καθόλου άσχημα: είχε 15 πόντους, 7 ριμπάουντ και 6 ασίστ ανά μέσο όρο.

Δεν κρίνονται, λοιπόν, όλα μέσω των τίτλων. Ο Ίκερ Κασίγιας έφυγε από τη Ρεάλ Μαδρίτης στα 34 του, το ίδιο που έκανε φέτος ο Σέρχιο Ράμος, για να πάει στην Πόρτο, στην οποία είχε μια αξιοπρόσεκτη πενταετία μέχρι το καρδιακό επεισόδιο στην προπόνηση. Ο Ραούλ περίπου στην ίδια ηλικία, έκανε μια ποιοτική διετία στη Σάλκε, από το 2010 έως το 2012.

Οι εντυπωσιακές επιστροφές

Θρίαμβοι λίγο (;) πριν το τέλος

Και στα ατομικά σπορ υπάρχουν παραδείγματα αθλητών που βίωσαν την εμπειρία της αναγέννησης στο όψιμο στάδιο της καριέρας τους. Ο Ρότζερ Φέντερερ, επί παραδείγματι, στα 35 προς 36 ευτύχησε να κατακτήσει δύο Major στο τένις, το Αυστραλιανό Όπεν και το Γουίμπλεντον του 2017, και να πάρει το τρόπαιο στη Μελβούρνη και την επόμενη χρονιά. Η μνήμη είναι ενεργή για τους δύο match points που είχε απέναντι στον Νόβακ Τζόκοβιτς το 2019, για το 21ο πρώτο Major της καριέρας του. Ο Τάιγκερ Γουντς, δε, που προκαλούσε θλίψη άμα τη επιστροφεί του στο χορτάρι, μετά τις περιπέτειες που είχε και τον ανάγκασαν να εισαχθεί σε κλινική σεξουαλικής αποτοξίνωσης, κατέκτησε το Μάστερς, στο ναό της Ογκούστα, στα 43 του, σχεδόν μιμούμενος τον Τζακ Νίκλαους, που είχε νικήσει εκεί στα 46 του, το 1986.

Στην κολύμβηση, δε, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι του Άντονι Έρβιν. Ο Αμερικανός, που είχε «κλέψει» από τον Γκάρι Χολ τζούνιορ το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο Σίδνεϊ, το 2000, στα 50μ. ελεύθερο, νίκησε στην ίδια απόσταση στο Ρίο, το 2016, δηλαδή στην ηλικία των 35, που για την κολύμβηση είναι ό,τι τα… 60 για το γκολφ και τα 45 για οποιοδήποτε ομαδικό σπορ.

Οι Έλληνες και ο αποχαιρετισμός

Το αδόκητο τέλος του Γκάλη και οι… πεισματάρηδες πολίστες

Δεν εκλίπουν τα παραδείγματα στα εγχώρια ύδατα. Οι Έλληνες βετεράνοι κλείνουν τις καριέρες τους στις ομάδες που δοξάστηκαν, αλλά μπορεί και να πέσουν θύματα μιας ατυχούς συγκυρίας: ο Νίκος Γκάλης, φερ’ ειπείν, που πήγε από τον Άρη στον Παναθηναϊκό στα 34 του, οδηγήθηκε στο τέλος της καριέρας του από αποφάσεις τρίτων. Ο Θοδωρής Παπαλουκάς έπαιξε ένα χρόνο στη Μακάμπι Τελ Αβίβ και ένα στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας μετά το ατυχές πέρασμά του από τον Ολυμπιακό, ο οποίος δεν του… κάθισε, τελειώνοντας την καριέρα του ουσιαστικά μετά την ήττα από τους «ερυθρόλευκους» στο Final 4 του 2013, δηλαδή λίγο αφού έκλεισε τα 36 του. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης, αν και ιδιαιτέρως μακριά από τον καλύτερο εαυτό του, πανηγυρίσει την πρώτη και τελευταία Ευρωλίγκα της καριέρας του στα 37 του, το 1996, ως αρχηγός του Παναθηναϊκού, στον οποίο έπαιζε από το 1994. Παραλίγο μοιραίος, το πεπρωμένο και η μακριά χείρα του Στόγιαν Βράνκοβιτς του φέρθηκαν με ανομολόγητη επιείκεια.

Ο ποδοσφαιρικός Ολυμπιακός, δε, σχεδόν επιζητά να φέρνει πίσω βετεράνους του, ιδιαιτέρως εκείνους που έφυγαν με φιλικό τρόπο, για να κλείσουν τις καριέρες τους στον Πειραιά. Ο Αβραάμ Παπαδόπουλος και ο Βασίλης Τοροσίδης είναι οι τελευταίες χαρακτηριστικές περιπτώσεις, και για τους δύο, δε, ο Πέδρο Μαρτίνς ήταν από εξαιρετικά θετικός ως… παρακλητικός να συνεχίζουν να παίζουν, κάτι που έχει κάνει ο πρώτος, ενώ ο δεύτερος ενσωματώθηκε στο προπονητικό επιτελείο.

Στο πόλο, ουδείς εκ των παικτών, πλην του Νικόλα Δεληγιάννη, που ανέκρουσε οριστικά πρύμναν το 2015, της γενιάς του ’76 και του ’77 δεν τα παράτησε… κανονικά. Μετά την επιστροφή του στο ΝΟ Χίου από τη θριαμβευτική χρονιά του με την Παρτίζαν Βελιγραδίου και το τρεμπλ με γαρνιτούρα το Champions League, ο Θοδωρής Χατζηθεοδώρου έκλεισε την καριέρα του με σβηστά τα φώτα, στον Υδραϊκό. Ο Γιώργος Αφρουδάκης πήγε στα 34 του, το καλοκαίρι του 2010, στον Παναθηναϊκό, στον οποίο είχε μια γόνιμη θητεία: το 2011 βγήκε ξανά πρώτος σκόρερ, αλλά και πολυτιμότερος παίκτης, της Α1 πόλο Ανδρών, ενώ το 2015 έπαιξε στους τελικούς του πρωταθλήματος, όπου, όμως, το «τριφύλλι»… σκουπίστηκε με σχετική άνεση από τον Ολυμπιακό. Ο Αντώνης Βλοντάκης… τεχνικά δεν τα έχει παρατήσει ακόμη.

Μια ηλικιακή μετατόπιση

Το νόημα του… μακρύτερα

Αν δεν έχει ήδη χαθεί το νόημα από τα διαδοχικά παραδείγματα, αυτό που δείχνει ο Κριστιάνο Ρονάλντο στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι άλλο: Ότι η συντήρηση μπορεί να επιμηκύνει την καριέρα ενός αθλητή. Η επιστήμη έχει βάλει το χέρι του σε όλο το φάσμα του αθλητισμού: στην ενόργανη γυμναστική, για παράδειγμα, υπάρχουν έρευνες που αναφέρουν ότι δεν χρειάζεται να στείλεις το παιδί από τη νηπιακή ηλικία στο γυμναστήριο: η Βραζιλιάνα Νταϊάνε ντος Σάντος, παγκόσμια πρωταθλήτρια του 2003 στο έδαφος και με δύο ασκήσεις που έχουν το όνομά της, ξεκίνησε την ενόργανη στα 12 της. Θα μπορούσε να είναι εξαίρεση, αν φυσιολόγοι και λοιποί απασχολούμενοι με τα μυστήρια του ανθρώπινου σώματος δεν είχαν αποφανθεί ότι δεν απαγορεύονται οι αξιώσεις πρωταθλητισμού ακόμα και με μια φαινομενικά όψιμη είσοδο σε οποιοδήποτε αγώνισμα.

Οι μεγάλοι αθλητές της σύγχρονης εποχής είναι μάνατζερ των εαυτών τους. Στο ποδόσφαιρο, η επιθυμία της FIFA να παίζουν ο Μέσι, ο οποίος στα 34 του άλλαξε σταθμό, και ο Ρονάλντο όσο περισσότερο γίνεται δεν είναι κρυφή, ενδεχομένως ούτε άδολη: πρόκειται για οικονομικά δεδομένα που, πιθανώς λόγω ότι είναι αφανέρωτα, αφορούν ποσά μεγαλύτερα ακόμα και από αυτά που φρίττει ακούγοντας ένας έντιμος άνθρωπος. Με τόσα χρήματα στην αγορά, η επιμήκυνση μιας καριέρας δεν θα μπορούσε να μην μπει στο μικροσκόπιο. Αν εξαιρεθεί το καλλιτεχνικό πατινάζ, όλος ο κόσμος των σπορ έχει για πρωταγωνιστές ενηλίκους: Τώρα, η Έμα Ραντουκάνου, που νίκησε στα 18 της στο US Open, λογίζεται ως μωρό.

Ο Κριστιάνο Ρονάλντο είναι ο ποδοσφαιριστής του μέλλοντος. Εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια τού έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισμός, τον οποίο φροντίζει σαν ιερό κειμήλιο. Το ζητούμενο για αθλητές που επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία είναι να παρατείνουν όσο περισσότερο γίνεται την παρουσία τους ενώπιον του κόσμου, θεατών, ακροατών, αναγνωστών. Η πρόσβαση στους επιστημονικούς τρόπους, όμως, δεν αφορά μια κλειστή κάστα, θα γίνει άνετη για όλους.