Η Χριστίνα Τσουκαλά βρήκε την ισορροπία ανάμεσα στη νίκη και την ήττα

Πηγαίνοντας προς το «Yi» στη Γλυφάδα, που η Χριστίνα Τσουκαλά επρόκειτο να εμφανιστεί, 18 μέρες από τότε που ανακοίνωσε ότι αποχωρεί και καμιά… δεκαετία από τη στιγμή που το αποφάσισε, η σκηνή έπαιζε και να ξανάπαιζε στο μυαλό: δύο χέρια να ζητούν την μπάλα, με 3 δευτερόλεπτα να απομένουν. Ήταν το παιχνίδι με τη Ρωσία στη Χάουντα, για το προολυμπιακό τουρνουά του 2016. Οι ρέκτες του πόλο είναι πολυτέλεια να ζητούν από τη δημόσια τηλεόραση να δείχνει προολυμπιακό τουρνουά που συμμετέχει η εθνική Γυναικών. Το άγιο live stream να είναι καλά. Μετά το γκολ της Έλενας Ξενάκη, η Ελλάδα ήταν ένα βήμα από το Ρίο. «Σκέφτηκα, “τελείωσε, περάσαμε Ολυμπιάδα”», θυμάται η Τσουκαλά. Και μετά, η καταστροφή. «Ένα λάθος στην άμυνα και…»

Η αξία σε αυτήν την αλληλουχία των γεγονότων είναι ό,τι έγινε μετά το γκολ της Νάστια Σιμάνοβιτς, η οποία ρέπει προς την κυριολεξία ότι βρήκε φως και… μπήκε. Η Τσουκαλά υπήρξε, για τρία δευτερόλεπτα, μανιακή. Επιβεβαίωσε εκείνη την εικόνα της διαδρομής προς τη συνάντηση. Πρώτα ζήτησε την μπάλα για να σκοράρει το γκολ της νίκης πίσω από τη σέντρα και όταν η Καρνάουκ την έβγαλε κόρνερ, έκανε ένα θυελλώδες σπριντ, με ένα δευτερόλεπτο να απομένει, και έφτασε στα δύο μέτρα. Είπε, «πέταξέ μου την μπάλα, να την πάρω να την βάλω μέσα». Ακόμα και στη διαδικασία των πέναλτι, υπήρξε σίγουρη για τον εαυτό της. «Με τα πέναλτι είχα ένα μικρό πρόβλημα, από τότε που έχασα στα Χανιά, για μία διοργάνωση Νεανίδων. Τότε η κοιλιά μου είχε γίνει κόμπος, ήθελα να κάνω εμετό, μπήκα σε μια μπανιέρα με ζεστό νερό για να χαλαρώσει η κοιλιά μου. Αλλά όποτε είμαι σίγουρη ότι θα το βάλω, ευστοχώ πάντα». Με τη Ρωσία ήταν σίγουρη, «ακόμα και αν έκλεινα τα μάτια θα το έβαζα». Το έβαλε, αλλά…

Το τέλος ήταν πικρό. Οι Ρωσίδες πέρασαν -και με πανομοιότυπο τρόπο θα νικούσαν τις Μαγυάρες: ένα γκολ της Σιμάνοβιτς, της πολίστριας που είχε κατεβάσει με δύναμη τον μπαλτά στο χέρι της Εθνικής στη Χάουντα, σε νεκρό χρόνο θα οδηγούσε το μικρό τελικό στα πέναλτι και η τερματοφύλακας Άννα Καρνάουκ θα χάριζε το χάλκινο ολυμπιακό μετάλλιο, μέσα στη Βραζιλία, στην παρέα της Εκατερίνα Προκοφίεβα.

Η μπαταρία μηδέν. Κατέρρευσα σαν χάρτινος πύργος

«Έκλαψε μέχρι και ο Χρήστος»

Τα ολλανδικά πατώματα και η καλύτερη κατάσταση της καριέρας της

Αν το σοκ ήταν φυσικό φαινόμενο, θα ήταν ο πάγος. Δεν πρόκειται για συναίσθημα, αφού δεν υπάρχει ροή. Η Τσουκαλά για λίγη ώρα έμοιαζε με την εκθρονισμένη βασίλισσα των πάγων. «Δεν έκλαψα κατευθείαν», είπε, αφήνοντας σαφείς υπόνοιες ότι αυτό δεν της συμβαίνει συχνά -δηλαδή το να μην κλαίει κατευθείαν. Την βρήκε όταν ο πάγος έλιωσε, όταν «μπήκα μέσα στα αποδυτήρια και πατάω ένα κλάμα. άνοιξα την πόρτα για να μπω στα ντους». Τα δάκρυά της έμοιαζαν ικανά για να δημιουργήσουν μια μινιατούρα του Βόλγα. «Ήμουν στα πατώματα. Δεν μπορούσα να πατήσω στα πόδια μου. Δεν μπορούσα να σταματήσω. Ό,τι είχα μέσα μου στέρεψε. Η μπαταρία μηδέν. Κατέρρευσα σαν χάρτινος πύργος», ομολόγησε. Θυμήθηκε ότι έφυγε από το κολυμβητήριο, πήγε στο ξενοδοχείο και οι λυγμοί συνέχιζαν απτόητοι. «Μίλησα με τη μαμά, τον μπαμπά, τη γιαγιά, τον παππού, τον Χρήστο, που ακόμα και εκείνος έκλαψε», συνέχισε.

Σε σχεδόν μία εικοσαετία καριέρας και 16 χρόνια σε επίπεδο Γυναικών, η Τσουκαλά ομολόγησε ότι «σε εκείνη τη διοργάνωση ήμουν στην καλύτερη κατάσταση που είχα βρεθεί ποτέ, σωματικά, πνευματικά», από την άποψη του φορμαρίσματος. Και αυτό παρ’ ολίγον να φτάσει για να πάει στους δεύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες της καριέρας της. Στους Ολυμπιακούς που εκείνη, μαζί με την Άλκηστη Αβραμίδου και την Αλεξάνδρα Ασημάκη, θα ήταν η φουρνιά που θα εκπλήρωνε το όνειρο να ηγηθεί του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος. Αυτό δεν συνέβη. Και η Τσουκαλά ήξερε ότι είχε ακόμα μία ευκαιρία.

Νόμιζα ότι δεν θα πάω στους Ολυμπιακούς, για ένα ραγισμένο δάχτυλο

Λανθάνων επισκέπτης στο Πεκίνο

Το… ιστορικό φιλικό με την Αυστραλία

Οι πρώτοι (και τελευταίοι που πήραν μέρος η ίδια και η εθνική ομάδα) ήταν το 2008, στο Πεκίνο. Τότε ήταν μόλις 17 ετών και ασχολούνταν με το πόλο έξι χρόνια.

Η ίδια δεν θεωρούσε ότι θα πήγαινε στους Ολυμπιακούς. Όλα άλλαξαν στη Σχολή Ευελπίδων, στη Βάρη. Ένα φιλικό με την Αυστραλία ήταν αρκετό. «Τότε είχαμε πολλές παίκτριες εκτός με τραυματισμό, η Εύη (σ.σ. Μωραϊτίδου) ήταν εκτός με την κοιλιά της. Έτσι ο Κούλης Ιωσηφίδης κατέβηκε με τις πιο μικρές πολίστριες, για να έχει ομάδα. Σε εκείνο το παιχνίδι, πραγματικά, έκανα τρία-τέσσερα σουτ και έβαλα τρία γκολ. Ξετρελάθηκαν». Ακόμα και τότε, όμως, δεν ήταν σίγουρη, μα καθόλου. Η μητέρα της, Θόρα, εξ Ισλανδίας ορμώμενη έγινε μάρτυς της συγκεκριμένης ανασφάλειας. Ένα ραγισμένο δάχτυλο, λίγο πριν το Ευρωπαϊκό του Ιουνίου στη Μάλαγα, την οδήγησε κανείς: «Ήρθε η μάνα μου στον Άγιο Κοσμά και εκεί έβαλα τα κλάματα. Σκέφτηκα ότι αφού δεν θα πάω στο Ευρωπαϊκό δεν θα πάω στους Ολυμπιακούς».

Αυτό, τελικά, δεν συνέβη, ενώ υπάρχει και η άλλη εκδοχή της ιστορίας. «Πήγε ο πρόεδρος (σ.σ. Δημήτρης Διαθεσόπουλος) στον προπονητή και του είπε ‘‘αν δεν την πάρεις αυτήν, θα σε κόψω’’. Ο πρόεδρος μου το είπε. Βέβαια, και στον Χρήστο είχε πει το ίδιο. Ότι είχε διαμηνύσει το ίδιο πράγμα στον Καμπάνια».

Όπως μπορεί να φανταστεί κάποιος, οι Ολυμπιακοί την βρήκαν βουτηγμένη στο άγχος. Στην τελετή Έναρξης «έπαθα την πρώτη ημικρανία που με έπιασε ποτέ. Από το άγχος μου, από τον υπερβολικό ενθουσιασμό για την τελετή Έναρξης. Όμως ήταν πάρα πολύ ωραία. Δυστυχώς τα παιδιά που πήγαν για πρώτη φορά τώρα, το 2021, ήταν άσχημο ότι δεν υπήρχε η αύρα του κόσμου. Έβλεπες στο στάδιο, τα φωτάκια, ήταν πάρα πολύ όμορφα».

Οι Ολλανδές ήξεραν τα πάντα για εμάς

Η ελλιπής προετοιμασία

Η προεξόφληση με τις Ολλανδές στην Τεργέστη

Η Τσουκαλά είχε, βέβαια, όπως κάθε ερασιτέχνης αθλητής, το όνειρο των Ολυμπιακών. Τα προολυμπιακά λογίζονται ως η πιο ψυχοφθόρα διοργάνωση και οι αποκλεισμοί κοστίζουν. Στον τελευταίο, από την Ολλανδία, ήταν η μεγαλύτερη σε ηλικία πολίστρια της ομάδας, αφού η Αβραμίδου είχε κοπεί. «Η Άλκηστη έπρεπε να είναι σε αυτήν την ομάδα», σχολίασε κατηγορηματικά.

Η Εθνική είχε μια καλή εικόνα στο τουρνουά, αλλά στο παιχνίδι πρόκρισης με την Ολλανδία έπαθε επιθετικό μπλακ άουτ, το 7-4 είναι ενδεικτικό. Για την ίδια τη διεθνή πολίστρια, βέβαια, αυτός ο όρος δεν είναι ανακριβής. Είναι λάθος. Τα αίτια του αποκλεισμού προσεγγίζονται στην ελλιπή προετοιμασία, σε αντιδιαστολή με την ετοιμότητα των Ολλανδών: «Αυτές ξέρω ότι για ένα χρόνο προπονούνταν για εμάς, μας ήξεραν απ’ έξω κι ανακατωτά. Για ένα χρόνο προπονούνταν για εμάς. Μας είχαν διαβάσει 100%, το γνωρίζω αυτό, δεν στο λέω από το κεφάλι μου. Ήξεραν τον Τεό (σ.σ. Λοράντο), την Αντιγόνη (σ.σ. Ρουμπέση) και τη Φιλιώ (σ.σ. Μανωλιουδάκη). Κι εμείς ένα χρόνο κάναμε προπόνηση χωρίς να προετοιμαζόμαστε για μία από τις δύο ομάδες που γνωρίζαμε ότι είχαμε πιθανότητες να πέσουμε, δηλαδή την Ιταλία και την Ολλανδία. Οπότε είναι λογικό, ως ομάδα Γυναικών, που πρέπει να ξέρεις και το σύστημα και όχι μόνο τι θα κάνεις αν η αντίπαλός σου κάνει μια κίνηση, να μην περάσουμε. Δεν θεωρώ ότι ήταν καλύτερη ομάδα».

Γύρισα με δεύτερη βαλίτσα από την Κίνα

Ο θρίαμβος της Σαγκάης

Ο πιο ενεργός ρόλος, ο μεγάλος κύκλος και το άδοξο φινάλε

Το 2008, η Εθνική πήγε με ελπίδες στο Πεκίνο, αλλά η πορεία της δεν ήταν ικανοποιητική. Ο Ιωσηφίδης αντικαταστάθηκε από το συνεργάτη του, Γιώργο Μορφέση, και ένας ένδοξος κύκλος είχε ξεκινήσει. Ο ρόλος της Τσουκαλά, όπως και της Αλεξάνδρας Ασημάκη, αναβαθμίστηκε. Οι αποχωρήσεις των Μωραϊτίδου και Κοζομπόλη άνοιξαν θέσεις, οπότε μπήκε και η Άλκηστη Αβραμίδου στην ομάδα. Τα ημιτελικά του Παγκοσμίου το 2009 διαδέχθηκε το ασημένιο του Ευρωπαϊκού το 2010, στο Ζάγκρεμπ και πριν την ίδια διάκριση στο Αϊντχόφεν, το 2012, ήρθε η πιο μεγάλη στιγμή: το χρυσό της Σαγκάης το 2011, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Η προετοιμασία τότε δεν είχε αρχίσει χωρίς προβλήματα. Οι επεισοδιακοί τελικοί της Α1 είχαν μόλις τελειώσει και, 48 ώρες μετά, οι διεθνείς μπήκαν στο αεροπλάνο για τα προκριματικά του World League. Η ήττα με τη Μεγάλη Βρετανία, παρ’ ότι σε πρώιμο στάδιο, ήταν σοκαριστική. «Εχαμε μαζευτεί, κάθεμια με τον εαυτό της, να κάνει το δικό της απολογισμό, τι πάει στραβά και λάθος. Από εκεί και ύστερα μπήκαμε σε πολύ καλό δρόμο. Όλες, μεταξύ μας, ήμασταν πάρα πολύ καλά, όσο νικάς παίρνεις και τα πάνω σου. Όταν μία ομάδα είναι καλά, ακόμα και να χάσει παραμένει καλά. Όταν δεν είναι, στην ήττα γίνονται τα πράγματα χειρότερα. Αυτό που λέγαμε τότε, κάθε φορά, ήταν για το επόμενο παιχνίδι. Δεν πηγαίναμε παρακάτω».

Αν και δαπέρριψε τον όρο «εκδρομή» για τη Σαγκάη, αφού «και προπονήσεις κάναμε κανονικά και όλα», πέρασε μερικές αξιομνημόνευτες στιγμές στην πόλη της Κίνας, πλην του να ανέβει στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου ως παγκόσμια πρωταθλήτρια στις 29 Ιουλίου του 2011, μετά την επικράτηση επί της οικοδέσποινας Κίνας στον τελικό και να ακούσει τον εθνικό ύμνο: «Υπήρχε ένα μαγαζί, το “Τάο Μπάο”, ένα κτίριο που είχε μέσα της Παναγιάς τα μάτια, πήραμε όλες από δεύτερη βαλίτσα και γυρίσαμε. Μας άφηνε ελεύθερες μετά τα παιχνίδια και πραγματικά γυρνάγαμε πίσω με σακούλες. Στον τελικό με την Κίνα το συναίσθημα ήταν υπέροχο. Είσαι μέσα στη χώρα τους, αλλά για εμάς έγινε αυτό το τεράστιο βήμα και πήραμε το χρυσό. Δεν είχα βασικό ρόλο, αλλά έπαιζα αρκετά. Είχαν έρθει και οι δικοί μας άνθρωποι, οπότε οι στιγμές ήταν μοναδικές». Για την ακρίβεια, ήταν κομβική. Βρισκόταν μέσα στο νερό στα τελευταία λεπτά των παιχνιδιών, για να προσφέρει την καθαρότητα του μυαλού, ενώ η εμφάνισή της στον προημιτελικό με την Ολλανδία ήταν συναρπαστική.

Αυτός ο κύκλος τελείωσε με την ήττα από την Ισπανία στο προολυμπιακό της Τεργέστης, Μεγάλη Παρασκευή του 2012, και τον αποκλεισμό λίγο πριν το Λονδίνο. Για αυτή τη διοργάνωση και τον τελικό στο Σαμπαντέλ το 2019, όταν ο Ολυμπιακός ηττήθηκε 13-11 από την ομώνυμη ομάδα αν και κρατούσε ένα προβάδισμα 3 γκολ μισό οκτάλεπτο από τη λήξη, ρωτήθηκε, αλλά δεν θέλησε να σχολιάσει. Θα μπορούσε να συμπεράνει κάποιος τους λόγους, αλλά δεν είναι της παρούσης.

Ο μπαμπάς μου φοβόταν τη συγχρονισμένη και με έστειλε στο… πόλο ρε φίλε

Η συγχρονισμένη, το βόλεϊ, η ευάλωτη καρδιά και το… ξύλο

Από (όχι πολύ) μικρή στα βάσανα

Θα ήταν άνετα ακραία σε μία καλή ομάδα βόλεϊ Γυναικών στην Α1. Όταν, όμως, ήρθε η ώρα να διαλέξει, ο κύβος είχε ριφθεί. «Κάτι που θα μου άρεσε πάρα πολύ, αν δεν έπαιζα πόλο, θα ήταν βόλεϊ. Έπαιζα στο γυμνάσιο και είχε έρθει ένας προπονητής να με ρωτήσει αν θα με ενδιέφερε να παίξω. “Θα φτάσεις μέχρι την εθνική ομάδα”, μου είπε. “Τι… Όχι, όχι δεν θέλω”, του απάντησα», θυμήθηκε γελώντας η Τσουκαλά. Είχε μόλις ξεκινήσει το πόλο, μπορεί ο αναγνώστης να διαπιστώσει ότι δεν ήταν ακριβώς μικρή όταν πρωτοέπιασε μπάλα στα χέρια της. Ήταν το πείσμα του πατέρα της, Ασημάκη, που την έστειλε προς αυτήν την κατεύθυνση.

«Ήμουν στην ομάδα συγχρονισμένης κολύμβησης της Βουλιαγμένης, αλλά τότε ανακαλύψαμε ένα πρόβλημα με την καρδιά μου. Λόγω οικογενειακού ιστορικού με τον μπαμπά, που είχε την καρδιά του, ο μπαμπάς μου τρελάθηκε. “Δεν ξαναπάει το κορίτσι συγχρονισμένη, να κάθεται μέσα στο νερό… “Είχα δύο χαλαρές βαλβίδες, αντί για μία. Απλώς επειδή ήμουν 9-10 χρόνων, τους είχα ανησυχήσει, είχα βάλει και ένα μηχάνημα στο στήθος για μία εβδομάδα, οπότε ο μπαμπάς μου είχε πάθει ένα σοκ ο κακομοίρης. Βέβαια, είχαμε πάει στην Ισλανδία με τη μαμά μου και τον αδελφό μου, σε έναν καρδιολόγο. Μας είχε πει ότι “το κορίτσι δεν έχει τίποτα. Πολύ καλά θα κάνει να συνεχίσει συγχρονισμένη, να ασκείται κ.τ.λ. κ.τ.λ. Ο μπαμπάς μου δεν ήθελε να τα ακούσει, εδώ ήταν λίγο οπισθοδρομικοί. Έλεγε “το κορίτσι να κάνει κάτι άλλο”. Τελικά, το κάτι άλλο ήταν να πάω στο πόλο», αναφώνησε γελώντας τρανταχτά: «Σε κάτι πολύ χειρότερο». Στο ξύλο. Ήταν ο αδελφός της, ο Κωνσταντίνος, που έπαιζε ήδη πόλο. Περισσότερο το παιχνίδι πήγε σε εκείνη, αντί να πάει αυτή προς το παιχνίδι.

Έτσι, την ανέλαβαν η Τζίνα και η Τέρι Ρούπακα από τις μικρές ηλικίες στη Βουλιαγμένη, αλλά δεν χρειάστηκε μεγάλο χρονικό διάστημα για να καταλάβουν ότι αυτό το παιδί… θα μεγαλώσει. «Ενώ ήταν πάρα πολύ αυστηρές, ήταν και πολύ καλές με εμάς, τις αγαπώ πάρα πολύ», είπε για τις πρώτες προπονήτριές της η Τσουκαλά. Για λίγο είχε κόουτς και τον Τάσο Παπαναστασίου, ο οποίος ήταν κόουτς της στην πρώτη ομάδα. Έπειτα αντάμωσε με την Αλεξία Καμμένου, μετά το 2011 ο Κώστας Δήμου και από το 2015 έως το καλοκαίρι του 2017, όταν μετακόμισε στον Πειραιά και την αγκάλη του Χάρη Παυλίδη, για λογαριασμό του Ολυμπιακού.

Εκείνη η ομάδα ήταν η καλύτερη που έχω παίξει ποτέ

Η σπουδαία τριετία

Η αντάμωση με την Οριζόντε

Η Τσουκαλά παραδέχθηκε ότι η κορυφαία ομάδα που έπαιξε στην καριέρα της ήταν η Βουλιαγμένη. «Πέρα από εμάς, τις δύο μικρές, η ομάδα ήταν άλλο πράγμα. Πετούσε», είπε, αναφερόμενη στην πρώτη «χρυσή» εποχή της. Η Βουλιαγμένη έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που έκανε το back2back σε Κύπελλα Πρωταθλητριών και η τότε 18χρονη αμυντικός πήρε μια πρώτη γεύση από το τι σημαίνει να κατακτάς ένα διεθνή τίτλο. Βεβαίως, αυτοί ήρθαν με την ψυχρολουσία της Κατάνια, όταν ο ΝΟΒ ηττήθηκε 14-13 από την Οριζόντε στην παράταση. «Εμείς, οι μικρότερες, ήμασταν λίγο χειρότερα από τις υπόλοιπες», θυμήθηκε: «Αλλά η ομάδα φαινόταν ότι πήγαινε καλά. Ήταν συμπαγής. Παρά τις διαφορές στις ηλικίες, οι μεγαλύτερες παίκτριες δεν μας απομάκρυναν. Μας είχαν φέρει μαζί τους». Η Τσουκαλά έπαιρνε αρκετό χρόνο συμμετοχής, τέτοιο που να είναι ενεργό μέλος της ομάδας.

«Κυρίως έπαιζα στην άμυνα φουνταριστού. Στην Κέρκυρα έπαιξαν για λίγο περιφερειακός, μετά επέστρεψα στην άμυνα», τόνισε, μιλώντας για το Final 4 του 2010. Η Βουλιαγμένη είχε νικήσει, επιτέλους, την Οριζόντε, μέσα στο Κίρισι, 12-9, και με το ίδιο σκορ την έβγαλε εκτός στον ημιτελικό που έγινε τον Απρίλιο του επόμενου έτους στο νησί των Φαιάκων. Ο τελικός με τον Ολυμπιακό παραπέμφθηκε στις καλένδες, αφού οι «ερυθρόλευκες» του Χάρη Παυλίδη έπεσαν θύμα έκπληξης, όσο απρόσμενος μπορεί να είναι ένας αποκλεισμός από την Κίνεφ, η οποία ήταν σχεδόν η εθνική Ρωσίας που εκείνο το φθινόπωρο θα κατακτούσε το τρίτο διαδοχικό χρυσό μετάλλιο σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, με το εύκολο 10-6 επί της Εθνικής, η οποία για πρώτη φορά κατακτούσε μετάλλιο στη διοργάνωση, στο Ζάγκρεμπ. Η Τσουκαλά, βεβαίως, ήταν σίγουρη πριν το Final 4 ότι «θα το παίρναμε. Στο Κίρισι δεν ήμουν τόσο σίγουρη όσο στην Κέρκυρα. Ξέραμε ότι είμαστε καλύτερη ομάδα».

Σκεφτόμουν πάντα την καλύτερη δυνατή επιλογή

Μια ιδανική συμπαίκτρια

Οι αξίες και η ισορροπία μέσα και έξω από το νερό

Η Βουλιαγμένη, βέβαια, ήταν ένα σπουδαίο περιβάλλον ώστε η Τσουκαλά να υιοθετήσει τις δικές της αξίες. Σε αντίθεση με το γενικότερο παλμό, ακόμα και στα μεγάλα παιχνίδια έβγαζε μια ηρεμία η οποία ήταν μέχρι και… ενοχλητική. «Τα ένιωθα όλα μέσα μου, απλώς δεν τα εξωτερίκευα. Δεν είχαν διαφορά μέσα από την πισίνα και εκτός αυτήν. Κρατάω μια ισορροπία και στα δύο. Το ήξεραν οι συμπαίκτριές μου, το ήξεραν οι δικοί μου, αφού οι γονείς μου μου έλεγαν ‘‘πήγαινε παιδί μου να μιλήσεις, να βγεις μια φωτογραφία’’». Ίσως από νωρίς είχε έντονο το ένστικτο αυτοσυντήρησης, αντιλαμβανόταν ότι ενδεχομένως οι συνέπειες μιας κοινωνικότητας μπορεί να ήταν ένα κόστος που δεν ήθελε να πληρώσει, αλλά και της ομαδικότητας.

Ήταν από τις περιπτώσεις της καλής συμπαίκτριας. Για την ακρίβεια, της πολύ καλής συμπαίκτριας. Επιβεβαίωσε, άλλωστε, αυτό για το οποίο υπήρξε… σεσημασμένη, δηλαδή για το γεγονός ότι οι προπονητές την παρακαλούσαν να σουτάρει περισσότερο: «Ναι, αυτό ισχύει. Αλλά σκεφτόμουν πάντα ότι υπάρχει έστω κι ένα 0,1% μία συμπαίκτριά μου να είναι σε καλύτερη θέση από εμένα». Η φίλη της, Ίντιρα, που μας έκανε την τιμή να παρευρεθεί, επιβεβαιώνει: «Πολλοί λένε ότι το έκανε από ανασφάλεια, αλλά αυτό δεν ισχύει. Το έκανε επειδή είναι πολύ έξυνη».

Βεβαίως, αυτό που κρατούσε μέσα της, δεν σημαίνει ότι δεν ίσχυε: «Ας πούμε, τις Ολλανδές ήθελα να τις… καρυδώσω». Αυτό που δεν μπορούσε ήταν «εκείνο το ψηλομύτικο». Οι ήττες στο Ευρωπαϊκό του 2018 και στο Προολυμπιακό της Τεργέστης έβαλαν λάδι στη φωτιά, αλλά ακόμα και στα τελευταία παιχνίδια της στην Εθνική, στο World League, όταν η «γαλανόλευκη» ήλπιζε ακόμη να πάει στους Ολυμπιακούς, ως επιλαχούσα, στην περίπτωση που η Νότιος Αφρική δεν πήγαινε στο Τόκιο, είχε αυτήν τη θυμηδία. Ο καβγάς, που οδήγησε σε τρεις αποβολές Ελληνίδων, της Νικόλ Ελευθεριάδου, της Μαρίας Μυριοκεφαλιτάκη και της Ειρήνης Νίνου, έγινε με την Ολλανδία. «Συνεχίσαμε στο τουρνουά με δέκα παίκτριες», λέει με αγωνία και συμπληρώνει σκωπτικά: «Πέθανα, στα γεράματα». Αναγκάστηκε, έπειτα, να κάνει προπόνηση για 15 μέρες, μην τυχόν και η Εθνική ταξίδευε στο Τόκιο. «Άσ’ τα, μέχρι εδώ είμαι», αστειεύθηκε.

Κλαίγαμε από τη συγκίνηση πριν καν πάρουμε το Ευρωπαϊκό

Η επιλογή του Ολυμπιακού

Τα αγαπημένα της κορίτσια και το κλάμα

Όταν, το 2014, η Αλεξάνδρα Ασημάκη άλλαξε στρατόπεδο, μετακομίζοντας από τη Βουλιαγμένη στον Ολυμπιακό, στον Λαιμό η Τσουκαλά ήταν το τελευταίο προπύργιο. Κάθε καλοκαίρι από το 2010 και έπειτα, έφτανε πρόταση από τον Πειραιά, την οποία ο ΝΟΒ δεν συζητούσε, ανά περιπτώσεις δεν απαντούσε καν. Το 2017, είχε το δικαίωμα να φύγει. Είχε ήδη αρνηθεί προτάσεις από το εξωτερικό, μάλιστα για μία από αυτές έχει μετανιώσει: «Για τη Σαμπαντέλ. Είχαμε μιλήσει στο τηλέφωνο, είχαν εκφράσει το ενδιαφέρον τους. Δεν είμαι άνθρωπος που αλλάζει εύκολα περιβάλλον, αλλά αν ήταν τώρα, θα πήγαινα».

Η μετακόμιση ήταν εσωτερική: «Είχα πάρει πολλά πρωταθλήματα και ευρωπαϊκούς τίτλους με τη Βουλιαγμένη, με την Αλεξία συνεργαζόμασταν πολλά χρόνια. Αναμφισβήτητα παίζαμε στο υψηλότερο επίπεδο, αλλά ένιωθα ότι είχα περισσότερες πιθανότητες να πάρω άλλον έναν ευρωπαϊκό τίτλο με τον Ολυμπιακό. Ήξερα ότι όλες συμπαθούσαν και αγαπούσαν τον Χάρη (σ.σ. Παυλίδη) και ήθελα να κάνω μια αλλαγή». Όπερ και εγένετο.

Ο Ολυμπιακός την καλοδέχθηκε. Μαζί του πήρε το τελευταίο Κύπελλο Πρωταθλητριών, την πρώτη μέρα του Μαΐου, νικώντας στη σειρά Ούιπεστ και Ντουναϊβάρος μέσα στη Βουδαπέστη. Η ίδια σκέφτεται με τα πιο τρυφερά συναισθήματα τη συγκεκριμένη ομάδα: «Ήταν όλα υπέροχα, από τις παίκτριες μέχρι τον πάγκο. Ήμασταν όλοι μαζί. Αυτά τα κορίτσια τα αγαπάω τόσο πολύ. Καθόμασταν με την Άλκηστη στο δωμάτιο, είχαν έρθει όλες και κλαίγαμε (καμία πρωτοτυπία εδώ). Και αυτό έγινε πριν καν τα παιχνίδια στο Final 4». Ο Ολυμπιακός πήρε το τρόπαιο, ολοκλήρωσε τη χρονιά με ένα θριαμβευτικό τρεμπλ και η ίδια, στις τελευταίες φωτογραφίες της ως εν ενεργεία πολίστρια, απαθανατίστηκε άδολα χαρούμενη, με ένα πρόσωπο κρυστάλλινο, άδειο από πίεση και άγχος για την επίτευξη στόχων. Το λες και δίκαιο.

Το πόλο δεν θα την αφήσει να φύγει

«Ήθελα να τελειώσω την καριέρα μου στη Βουλιαγμένη»

Η επόμενη μέρα, η σχολή, η προπονητική και το… ισλανδικό πνεύμα αθάνατο

Δεν θα ήταν ανακρίβεια να πει κάποιος ότι η απόφαση να αποσυρθεί η Τσουκαλά είχε ληφθεί εδώ και πολλά χρόνια, αλλά ενδεχομένως να ήταν να αποφανθεί ότι αυτό θα γινόταν μετά τους Ολυμπιακούς, αν γίνονταν στην… ώρα τους και η Εθνική έπαιζε στο Τόκιο. Στην περίπτωση που συνέβαιναν το 2020, «είχα σχεδιάσει να παίξω άλλη μια χρονιά, στη Βουλιαγμένη, να κλείσω εκεί την καριέρα μου». Αυτό, βεβαίως, δεν συνέβη, ουδείς μπορεί να τα βάλει με τη ζωή και τους θανατηφόρους ιούς της.

Αυτό που συμβαίνει, είναι ότι διαβάζει για τη σχολή της, το Νηπιαγωγών, ώστε να τελειώσει τον επόμενο χρόνο, επιθυμεί να δημιουργήσει οικογένεια και για την προπονητική δεν το αποκλείει, μεταγενέστερα βεβαίως. «Θέλω να ασχοληθώ με παιδιά», λέει. «Το πόλο δεν θα την αφήσει να φύγει», συμπληρώνει σχεδόν πεισματικά η Ίντιρα. Οι δυο τους προγραμμάτιζαν να επισκεφτούν την Ισλανδία, με την οποία η Τσουκαλά δεν έχει μόνο μητρογονικούς δεσμούς και συγγενείς -«έχουν εφαρμογή με την οποία μπορείς να δεις με ποιον είσαι συγγενής», αναφέρει όχι και τόσο αστειευόμενη- αλλά και συναισθήματα. «Είναι βαθιά η αγάπη που τρέφω για αυτήν τη χώρα», λέει και βέβαια δεν έχει άδικο, αφού είναι η πατρίδα της: «Πολλοί αμφιβάλουν για αυτό που θα πω, αλλά θα μπορούσα άνετα να μείνω εκεί και θα ήμουν τρισευτυχισμένη».

Προέχει να δει το… Σέλας, «είμαι 30 χρόνων, έχω πάει 28 φορές και δεν το έχω δει ακόμη», αν και, στην περίπτωσή της, υπήρξε το Σέλας του ελληνικού πόλο Γυναικών και ήδη λείπει σε πολλούς, για τη σταθερότητα και την προσφορά της εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου. Μια νέα ζωή, όμως, την περιμένει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το πόλο δεν θα ξαναγίνει κομμάτι της.