Κλάρενς ΝτεΜαρ: Ο άνθρωπος που υπερέβη τα όρια της ανθρώπινης αντοχής

Όταν ο Κλάρενς ΝτεΜάρ άρχισε τον αθλητισμό, το 1910, διαγνώστηκε με ένα φύσημα στην καρδιά και του συστήθηκε να σταματήσει το τρέξιμο. Θα ήταν επικίνδυνο για τη ζωή του.

Ο Αμερικανός δρομέας δεν άκουσε ούτε τον γιατρό ούτε τους συναθλητές που φοβήθηκαν στο άκουσμα της σύστασης και του ζήτησαν να είναι προσεκτικός. Όχι μόνο συνέχισε να τρέχει, αλλά μόλις έναν χρόνο αργότερα, στις 19 Απριλίου 1911, κέρδισε τον Διεθνή Μαραθώνιο της Βοστώνης σημειώνοντας νέο ρεκόρ διαδρομής: 2 ώρες 21:39!

Θα αποδεικνυόταν, μάλιστα, η πρώτη από τις επτά νίκες του στον διεθνούς φήμης αγώνα, ένα ρεκόρ που δύσκολα θα καταρριφθεί στο μέλλον. Με τη θέληση και την επιμονή του ο ΝτεΜάρ κατάφερε να αλλάξει την επικρατούσα, μέχρι τότε, επιστημονική άποψη ότι το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων και η υπερβολική άσκηση μπορούσαν να οδηγήσουν στον θάνατο. Στην πραγματικότητα ίσχυε το ακριβώς αντίθετο, ότι κάνει καλό στην υγεία.

Το απέδειξε έμπρακτα και στις 19 Απριλίου 1954, ακριβώς 43 χρόνια μετά την παρθενική του νίκη στη Βοστώνη, όταν σε ηλικία 65 ετών πήρε για πολλοστή φορά μέρος στον φημισμένο Μαραθώνιο και τερμάτισε στην άκρως τιμητική 78η θέση. Το παρατσούκλι «Mr DeMarathon» που του είχε χαρίσει ο κόσμος, κάνοντας λογοπαίγνιο με το επώνυμό του, δεν είχε βγει τυχαία!

Ο Κλάρενς ΝτεΜάρ γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1888 στη Μαντέιρα, ένα ορεινό χωριό της πολιτείας του Οχάιο. Έχασε τον πατέρα του όταν ήταν πολύ μικρός και η μητέρα του ανέλαβε να μεγαλώσει μόνη της έξι παιδιά, μέσα στις κακουχίες και τη φτώχεια. Σύντομα μετακόμισαν στη Βοστώνη, σε ένα σπίτι που τους πρόσφερε δωρεάν κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο.

Οι οικονομικές δυσκολίες ανάγκασαν τη μητέρα του ΝτεΜάρ να τον στείλει εσώκλειστο σε ένα σχολείο για άπορα παιδιά, το οποίο ανέλαβε και την κηδεμονία του. Ο μικρός Κλάρενς μισούσε το συντηρητικό περιβάλλον του σχολείου, έμαθε όμως την τέχνη της τυπογραφίας. Και σε ηλικία 21 ετών, όταν θεωρούνταν πια ενήλικος, έπιασε δουλειά σε ένα τυπογραφείο της Βοστώνης και επέστρεψε στην οικογένειά του για να την υποστηρίξει οικονομικά.

Έτσι άρχισε να τρέχει

Παράλληλα με τη δουλειά, λάτρευε τον αθλητισμό. Προβληματιζόταν όμως επειδή ήταν μικροκαμωμένος (ύψος 1,70 μ. και βάρος 63 κιλά) και κατά συνέπεια δεν μπορούσε να έχει πιθανότητες διάκρισης στο μπέιζμπολ, το αμερικάνικο φούτμπολ και την πυγμαχία, τα πιο δημοφιλή σπορ στις ΗΠΑ εκείνη την εποχή.

Του άρεσε όμως να τρέχει. Πήγαινε τρέχοντας μικρός στο σχολείο και συνέχισε την ίδια συνήθεια όταν πήγαινε στη δουλειά του στο τυπογραφείο, παρότι χρειαζόταν να καλύπτει 30 χιλιόμετρα στο πήγαινε-έλα καθημερινά. Συνειδητοποίησε ότι δεν κουραζόταν και ήταν αρκετά ταχύς και το 1910, σε ηλικία 21 ετών, σκέφτηκε να δοκιμάσει την τύχη του στον Μαραθώνιο της Βοστώνης.

Το αποτέλεσμα ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ο παντελώς άγνωστος στους κύκλους του αθλητισμού ΝτεΜάρ τερμάτισε δεύτερος πίσω από τον Φρεντ Κάμερον και κατάλαβε ότι το μέλλον του ήταν συνυφασμένο με το τρέξιμο. Μέχρι που ο γιατρός του εντόπισε το ανησυχητικό φύσημα στην καρδιά. «Όχι να τρέξεις, αλλά ούτε να ανέβεις σκάλες δεν μπορείς» του είχε πει.

Ο νεαρός Κλάρενς σοκαρίστηκε, αλλά δεν το έβαλε κάτω. Συνέχισε να ασκείται συστηματικά και το 1911 κέρδισε την πρωτιά στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, επιβεβαιώνοντας το σπάνιο ταλέντο του. Ωστόσο, δεν πήρε αψήφιστα τις συμβουλές. Μετά τη συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1912 στη Στοκχόλμη, όπου τερμάτισε 12ος στον Μαραθώνιο, αποφάσισε να σταματήσει τον αθλητισμό.

Όχι μόνο επειδή φοβόταν μήπως έκανε κακό στην υγεία του, αλλά και επειδή ήταν πολύ θρήσκος και θεώρησε ότι το κυνήγι της αθλητικής διάκρισης δεν ταίριαζε με τον τρόπο ζωής του. Έτσι κι αλλιώς δεν είχε πολύ χρόνο για προπόνηση λόγω των σπουδών του στο Χάρβαρντ, απ’ όπου πήρε πτυχίο στον τομέα των εφαρμοσμένων τεχνών το 1915.

Η καταξίωση στα 1920s

Ο ΝτεΜάρ επέστρεψε στην αγωνιστική δράση το 1917, όταν τερμάτισε τρίτος στον Μαραθώνιο της Βοστώνης παρά την πλημμελή του προετοιμασία. Αργότερα κατατάχθηκε στον στρατό και δεν έκανε αισθητή την παρουσία του στον χώρο του αθλητισμού πριν από το 1922.

Αν και ήταν 33 ετών, ηλικία απαγορευτική για διακρίσεις στις μεγάλες αποστάσεις εκείνη την εποχή, ο βραχύσωμος δρομέας έκανε την έκπληξη και κέρδισε τον διεθνούς φήμης αγώνα της Βοστώνης έντεκα χρόνια ύστερα από την πρώτη φορά. Επανέλαβε την επιτυχία και τις δύο χρονιές που ακολούθησαν και το 1924 πήρε μέρος και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, όπου κατέλαβε την τρίτη θέση πίσω απ’ τον Φινλανδό Άλμπιν Στένροος και τον Ιταλό Ρομέο Μπερτίνι.

Εδραίωσε τον μύθο του στη Βοστώνη με τις νίκες του το 1927, το 1928 και το 1930. Στην τελευταία ήταν σχεδόν 42 ετών αλλά εξακολουθούσε να τρέχει σαν έφηβος. Ο γιατρός που είχε βιαστεί να τον χαρακτηρίσει ξοφλημένο, δεν είδε ποτέ την έμπρακτη διάψευσή του μια και είχε πεθάνει χρόνια νωρίτερα από ανακοπή καρδιάς. «Πάντοτε πίστευα ότι ο γιατρός ακροαζόταν τη δική του καρδιά κι όχι τη δική μου», σχολίασε χρόνια αργότερα με μαύρο χιούμορ ο ΝτεΜάρ.

Ο αθλητισμός ήταν τρόπος ζωής γι’ αυτόν τον χαρισματικό άνθρωπο, ο οποίος το 1932 πηγαινοερχότανμε τα πόδια από τη Βοστώνη στο Κιν του Νιου Χαμσάιρ (μια απόσταση 145 χιλιομέτρων), μια φορά την εβδομάδα, για επαγγελματικούς λόγους. Εκτός από τη συμμετοχή του στον Μαραθώνιο της Βοστώνης του 1954, πήρε μέρος και σε αγώνα 15 χιλιομέτρων όταν ήταν 69 ετών, εκπλήσσοντας τους πάντες.

Το τρέξιμο του έκανε καλό

Ο ΝτεΜάρ πέθανε από καρκίνο στις 11 Ιουνίου 1958, τέσσερις ημέρες μετά τα 70ά του γενέθλια. Ιντριγκαρισμένοι από την ιστορία του γιατρού που του είχε συστήσει να σταματήσει πρόωρα τον αθλητισμό, δύο Βοστωνέζοι καρδιολόγοι εξέτασαν μετά θάνατον την καρδιά του για να διαπιστώσουν αν τα πράγματα ήταν όντως έτσι.

Σε αντίθεση με ό,τι περίμεναν, βρήκαν την καρδιά σε καλή κατάσταση. Οι αρτηρίες της, μάλιστα, ήταν δύο έως και τρεις φορές μεγαλύτερες από εκείνες ενός μέσου ανθρώπου, γεγονός που περιόριζε τον κίνδυνο του θανατηφόρου εμφράγματος. Η μελέτη δημοσιεύτηκε το 1961 στη «New England Journal of Medicine» προκαλώντας αίσθηση. Στην πραγματικότητα ο γιατρός που είχε εντοπίσει το φύσημα στην καρδιά του ΝτεΜάρ δεν είχε κάνει λάθος. Απλώς δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι οι διογκωμένες αρτηρίες του δεν εμπόδιζαν την κυκλοφορία του αίματος.

Ήταν η καλύτερη απόδειξη ότι ένας άνθρωπος που έτρεχε πολύ, όχι μόνο δεν έθετε σε κίνδυνο τη ζωή του, αλλά αποκόμιζε οφέλη από τη συστηματική άσκηση. «Ήταν μία από τις πρώτες μελέτες που μας δίδαξαν ότι το ανθρώπινο σώμα μπορεί να διαχειριστεί ατελείωτες ώρες άσκησης», δήλωσε ο δρ Άαρον Μπάγκις, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Λωζάνης και πρώην ιατρικός διευθυντής του Μαραθωνίου της Βοστώνης.

Πηγές: James F. Burns, «A little man with a big, if flawed, heart» (Providence Journal), Paul Cuno-Booth, «A study of this champion’s heart helped prove the benefits of exercise» (npr.org), Wikipedia.

 

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 19 Απριλίου

2017: Ο Φάρος Κερατσινίου καταρρίπτει το ρεκόρ παραγωγικότητας της Α2 μπάσκετ, με τη θριαμβευτική νίκη του επί του Παγκρατίου με 164-103. Το προηγούμενο ρεκόρ κατείχε απ’ την περίοδο 1990-91 ο Ηλυσιακός, στην εντός έδρας νίκη του επί του Πειραϊκού με 143-111.

2015: Ο 32χρονος Βλάσης Μάρας κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στο μονόζυγο με 14.666 βαθμούς στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ενόργανης γυμναστικής στο Μονπελιέ.

2010: Ο Βλάσης Μάρας κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο μονόζυγο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ενόργανης γυμναστικής που διεξάγεται στο Μπέρμιγχαμ και γίνεται ο πρώτος αθλητής στην ιστορία του αθλήματος που φτάνει τα πέντε χρυσά ευρωπαϊκά μετάλλια.

1997: Ο Άρης κατακτά το πρωτάθλημα Ελλάδας στο βόλεϊ νικώντας την Ορεστιάδα με 3-0 στο κλειστό της Μίκρας και σπάει το κατεστημένο που ήθελε το εθνικό πρωτάθλημα να καταλήγει στην Αθήνα από την καθιέρωσή του το 1968. Προπονητής της ομάδας είναι ο Κώστας Χαριτωνίδης, αρχηγός ο Βαγγέλης Κουτσονίκας ενώ πρωταγωνιστές είναι οι Λιούμπομιρ Γκάνεφ (πρώτος σε πόντους και άσους), Πλάμεν Κονστανίνοφ, Στέλιος Παπακοσμάς, Γιάννης Μέλκας.

1995: Ο Παναθηναϊκός κατακτά το Κύπελλο Ελλάδας νικώντας 1-0 την ΑΕΚ στην παράταση με γκολ που πετυχαίνει ο Κριστόφ Βαζέχα με πέναλτι στο 118ο λεπτό. Η απόφαση του διαιτητή, Φίλιππου Μπάκα, να καταλογίσει την εσχάτη των ποινών προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών απ’ τους παίκτες της Ένωσης, δύο εκ των οποίων (Μανωλάς και Βλάχος) αποβάλλονται. Λίγες μέρες αργότερα, ο Μπάκας δέχεται δολοφονική επίθεση με λοστούς από αγνώστους και γλιτώνει με σοβαρούς τραυματισμούς σε διάφορα σημεία του σώματός του. Οι δράστες δεν εντοπίστηκαν ποτέ.

1994: Ο Ολυμπιακός νικά με 77-72 τον Παναθηναϊκό στον πρώτο ελληνικό εμφύλιο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών μπάσκετ, στον ημιτελικό του Final-4 του Τελ Αβίβ.

1992: Ο Έλληνας πρωταθλητής του πινγκ πονγκ, Καλίν Κρεάνγκα, κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο μικτό διπλό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος της Στουτγάρδης, έχοντας ως συμπαίκτρια την Οτίλια Μπαντέσκου από τη Ρουμανία (χώρα απ’ την οποία κατάγεται κι ο ίδιος).

1990: Πεθαίνει σε ηλικία 75 ετών ο παλιός πρωταθλητής της σκοποβολής, Γεώργιος Βήχος, ο οποίος είχε συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 και του 1948. Το 1959 διορίστηκε πρώτος Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και επί των ημερών του συντάχθηκε ο πρώτος Αθλητικός Νόμος και δημιουργήθηκε το ΠΡΟ-ΠΟ. Επίσης, έγινε ο πρώτος Ελληνας που ανέλαβε την προεδρία διεθνούς ομοσπονδίας, της Σκοπευτικής.

1990: Η Γιουγκοπλάστικα στέφεται πρωταθλήτρια Ευρώπης στο μπάσκετ για δεύτερη διαδοχική χρονιά, νικώντας την Μπαρτσελόνα με 72-67 στον τελικό του Final-4 της Σαραγόσα. Πολυτιμότερος παίκτης της διοργάνωσης ανακηρύσσεται ο 21χρονος Τόνι Κούκοτς.

1989: Η Μίλαν του Αρίγκο Σάγκι συντρίβει με 5-0 τη Ρεάλ Μαδρίτης στο Σαν Σίρο και προκρίνεται στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών (το πρώτο ματς είχε λήξει 1-1). Τα γκολ πετυχαίνουν οι Αντσελότι (17′), Ράικαρντ (24′), Γκούλιτ (45′), Φαν Μπάστεν (49′) και Ντοναντόνι (60′). Αντίπαλος της Μίλαν θα είναι η Στεάουα Βουκουρεστίου, η οποία αποσπά 1-1 από τη Γαλατασαράι στην Κωνσταντινούπολη (πρώτο ματς 4-0).

1987: Ο Τζούλιους Έρβινγκ παίζει τον τελευταίο του αγώνα στο ΝΒΑ με τους Φιλαδέλφεια 76ερς.

1964: Ο Παναθηναϊκός εξασφαλίζει και μαθηματικά τον τίτλο του πρωταθλητή της Α’ Εθνικής χάρη στη νίκη του με 4-0 επί του ΠΑΟΚ, στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ενώ παραμένει αήττητος δύο αγωνιστικές πριν από το τέλος. Ο διεθνής εξτρέμ Δημήτρης Θεοφάνης πετυχαίνει δύο γκολ για το «τριφύλλι» στη μοναδική συμμετοχή του εκείνη τη σεζόν.

1958: Ο Μπόμπι Τσάρλτον παίζει τον πρώτο από τους 106 αγώνες του με την ομάδα της Αγγλίας και σημειώνει το πρώτο από τα 49 γκολ του στην νίκη επί της Σκωτίας με 4-0 στο Χάμπντεν Παρκ.

1950: Ο 19χρονος Χαμ Γιανγκ γίνεται ο νεότερος νικητής του Μαραθωνίου της Βοστώνης.

1920: Ο Παναγιώτης Τριβουλίδης κερδίζει τον 24ο Μαραθώνιο της Βοστώνης με χρόνο 2 ώρες 29:31. Στα 15 του ήταν μέλος της Εθνικής Ελλάδας που κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στη διελκυστίνδα στους Μεσοολυμπιακούς Αγώνες του 1906 στην Αθήνα, αλλά αργότερα στράφηκε στους δρόμους αποστάσεων και το 1912 αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας στον Μαραθώνιο με τα χρώματα του Ομίλου Φιλάθλων Πειραιώς. Το 1916 μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη και το 1920, λίγους μήνες μετά τον θρίαμβό του στη Βοστώνη, θα μετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας με τα ελληνικά χρώματα, όπου θα αποτύχει να τερματίσει στον Μαραθώνιο.

1897: Ο Τζον ΜακΝτέρμοτ κερδίζει τον πρώτο Μαραθώνιο της Βοστώνης με χρόνο 2 ώρες 55.10.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News