Γιώργος Χελάκης: Ανώνυμοι που ταλαιπωρούν ανέξοδα τα πληκτρολόγια

Η πρόσφατη δήλωση του προπονητή του Ολυμπιακού, Γιώργου Μπαρτζώκα: «Δεν θα κάνουμε μεταγραφές επειδή το θέλουν τα social media» – δεν ήταν απλώς μια τοποθέτηση πάνω στο θέμα της ενίσχυσης της ομάδας του. Δίνει την αφορμή για μια βαθύτερη παρατήρηση για την εποχή μας και την επίδραση που ασκεί το διαδίκτυο, και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στη δημόσια σφαίρα, τη διαμόρφωση γνώμης αλλά και τη λήψη αποφάσεων σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής.

Ο Μπαρτζώκας είναι πολύ πιθανό να μην μίλησε μόνο ως προπονητής. Είναι πιθανό να μίλησε ως ένας άνθρωπος που αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο να διαμορφώνεται η πραγματικότητα από έναν «φαντασιακό» κόσμο. Εναν κόσμο στον οποίο οι φήμες, οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις δεν βασίζονται στην ουσία, αλλά στο θυμικό, την ταχύτητα και τη μαζικότητα του ψηφιακού θορύβου.

Τα social media έχουν μετατραπεί σε μια υπερδομή εξουσίας, χωρίς θεσμικό ρόλο αλλά με τεράστια επιρροή. Επηρεάζουν τη γνώμη του κοινού, πιέζουν επαγγελματίες και οργανισμούς, προβάλλουν εφήμερες τάσεις ως αντικειμενικές αλήθειες και πολλές φορές διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα υπέρ της εντυπωσιακής εικόνας και του συναισθηματισμού. Σ ε αυτή την πραγματικότητα, ο λόγος του ειδικού, του επαγγελματία, του ανθρώπου με εμπειρία και επίγνωση συχνά υποβαθμίζεται και λοιδορείται από τον «θόρυβο του πλήθους». Η αισθητική αυτού του κόσμου είναι προς συζήτηση.

Η επιτυχία ταυτίζεται με την εικόνα, την απήχηση και το viral. Η ουσία, είτε πρόκειται για μια μεταγραφή, για μια πολιτική απόφαση, είτε για μια καλλιτεχνική επιλογή, περνά σε δεύτερη μοίρα. Το θέαμα κυριαρχεί επί της ουσίας, το αποτέλεσμα επί της διαδικασίας, και το «θολωμένο μυαλό» επί της στρατηγικής. Ηδήλωση του Μπαρτζώκα αποκτά έτσι έναν ευρύτερο συμβολισμό. Αποτελεί μια μορφή αντίδρασης απέναντι στην πίεση του εύκολου λαϊκισμού των social media. Δηλώνει ξεκάθαρα ότι η δουλειά, η σκέψη και η στρατηγική δεν μπορεί να υπαγορεύονται από το «τι λέει το Twitter» ή «τι γράφει το Instagram».

Σε έναν κόσμο όπου το trending έχει περισσότερη σημασία από την αλήθεια, η στάση αυτή θυμίζει κάτι πολύτιμο και δυσεύρετο: τη σημασία της εσωτερικής συνέπειας, της επαγγελματικής ευθύνης και της προσωπικής κρίσης.

Και αυτή η στάση δεν αφορά μόνο τον αθλητισμό. Ε ίναι μια στάση που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για τον δημόσιο διάλογο, τη δημοσιογραφία, την πολιτική και την τέχνη. Η υπενθύμιση ότι «δεν θα κάνουμε μεταγραφές επειδή το θέλουν τα social media» είναι ένα κάλεσμα να ξαναβρούμε τη λογική μας πυξίδα μέσα σε έναν κόσμο υπερπληροφόρησης, θορύβου και επιφανειακής κρίσης. Είναι μια απόπειρα να ξεχωρίσουμε το πραγματικό από το επιθυμητό, το ουσιαστικό από το θεαματικό.

Αν κάτι πρέπει να μας μείνει από αυτή τη δήλωση, είναι πως η διαχείριση της πραγματικότητας είτε εντός είτε εκτός παρκέ,– απαιτεί καθαρή ματιά, επαγγελματισμό και αντίσταση στον εύκολο εντυπωσιασμό. Και, κυρίως, πως κάποιες αποφάσεις δεν πρέπει να παίρνονται από τον αλγόριθμο.

Μπορεί ο Ολυμπιακός να χρειάζεται ενίσχυση και ο κόουτς να έχει κάνει λάθος εκτίμηση. Να παίρνει όμως τις αποφάσεις του κάτω από την πίεση που μπορεί να του ασκούν οι ανώνυμοι που ταλαιπωρούν ανέξοδα τα πληκτρολόγια, είναι ακόμα μεγαλύτερο λάθος.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News