ΡΩΣΙΑ: Η υπέρβαση του χιονισμένου χαρακτήρα της «αρκούδας»

Από τον Αντρέι Κιριλένκο στον Σεργκέι Τετιούχιν και από τον Αντρέι Αρσάβιν στη Βλαντλένα Μπομπροβνίκοβα, υπάρχουν οι εξαιρέσεις στον κανόνα της ραθυμίας μπροστά στον πανικό.

Ένας αθλητής όπως είναι ο, ήδη κάτοχος ενός Major, Ντανιήλ Μεντβέντεφ, αποτελεί ευχάριστη έκπληξη. Όχι, βέβαια, λόγω του φιζίκ και της συμπεριφοράς του μέσα στο κορτ, η οποία μπορεί να γίνει εμπρηστική, αλλά ελέω της… εθνικότητάς του. Απέναντι στον Φίλιξ Οζέ-Αλιασίμ ο Ρώσος γύρισε για δεύτερη φορά παιχνίδι από 2-0 και η πρώτη ήταν στο περυσινό Γουίμπλεντον, όταν στον τρίτο γύρο βρέθηκε πίσω από τον Κροάτη Μάριν Τσίλιτς, αλλά ανέτρεψε την κατάσταση. Ηττήθηκε, από την άλλη μεριά, στο αμέσως επόμενο παιχνίδι του από τον Χουμπέρ Χουρκάτς, με το ίδιο σκορ, παρ’ όλα αυτά έκανε… κομπόδεμα την ένδειξη της αυταπάρνησης που παρουσίασε απέναντι στον έμπειρο Κροάτη, ο οποίος είναι επίσης κάτοχος Major, αφού το 2014 νίκησε 3-0 τον Κέι Νισικόρι στον τελικό του US Open. Ο Μεντβέντεφ μπορεί να έπεσε θύμα… ανατροπής στον τελικό του Australian Open, από τον Ράφα Ναδάλ, αλλά σε καμία περίπτωση υπήρξε προϊόν κατάρρευσης.

Γενικώς, οι Ρώσοι, νικητές του περυσινού Davis Cup στο τένις, δεν έχουν τη φήμη των πιο… σκληροπετσωμένων χαρακτήρων. Σε αναλογία με τις στιγμές που λιώνουν σαν το κερί από την πίεση, οι σημαντικές νίκες τους είναι αξιομνημόνευτες. Τα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης, οι εθνικές ομάδες της δεν νικούσαν απλώς στα αθλήματα που συμμετείχε, αλλά κυριαρχούσε. Τις περισσότερες φορές, αυτή η κυριαρχία απλωνόταν σαν πέπλο τρόμου, αφού δεν υπήρχε κάποιος για να την απειλήσει. Αλλά ακόμα και αυτό το κράμα των 15 δημοκρατιών πάθαινε κρίσεις πανικού όταν βρισκόταν σε δυσχερή θέση. Στα ημέτερα, υπήρξε θύμα της πιο μεγάλης στιγμής της χώρας μετά τη Μεταπολίτευση, δηλαδή του Ευρωμπάσκετ του 1987. Τέτοιο παιχνίδι, σε οποιοδήποτε σπορ, η περίφημη ΕΣΣΔ σπανίως νικούσε. Μία φορά τα κατάφερε: στον τελικό του ποδοσφαιρικού ολυμπιακού τουρνουά στη Σεούλ, το 1988, όταν νίκησε με το γκολ του Γιούρι Σάβιτσεφ, που αργότερα έπαιξε στον Ολυμπιακό ως το ένα τρίτο των πάλαι ποτέ Σοβιετικών, δηλαδή του Γκενάντι Λιτόφτσενκο και του Όλεγκ Προτάσοφ, τη Βραζιλία 2-1 στην παράταση.

Η σπανιότητα της ρωσικής ψυχραιμίας

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Ντέιβιντ Μπλατ, η Αγία Πετρούπολη και ο… Ντοστογέφσκι

Όταν η Ρωσία ανεξαρτητοποιήθηκε, μία από τις πρώτες κινήσεις ήταν να μετονομαστεί το Στάλινγκραντ σε ό,τι λεγόταν από το 1703: Πετρούπολη. Ο Αλεξάντερ Σαμπτσάκ, πρώτος δήμαρχος της πόλης μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, βρέθηκε νεκρός σε δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Το δεξί χέρι του, ο Βλαντίμιρ Πούτιν, έκλαψε στην κηδεία του και αυτή ήταν η μοναδική φορά που το έκανε δημοσίως. Έως τώρα, υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι στην πορεία του προς την κορυφή, στην οποία βρίσκεται εδώ και πάνω από 20 χρόνια, κάτι που τον καθιστά Καίσαρα, δηλαδή Τσάρο (Ceasar-Czar), ο καλός φίλος του, Σαμπτσάκ, έπρεπε να βγει από τη μέση. Άγνωστες οι βουλές, βεβαίως, του πρώην κατασκόπου, ο οποίος απειλεί, χωρίς καν να το… λέει, με εισβολή στην Ουκρανία.

Αυτή η μετονομασία, πάντως, είναι ενδεικτική του πώς, ακαριαία, επέστρεψαν οι Ρώσοι στη «χρυσή εποχή», δηλαδή του Πέτρου του Μεγάλου, ο οποίος υπήρξε ξενομανής: Κυρίως η γαλλική επιρροή υπήρξε έκδηλη, άλλωστε το Πιετεργκόφ με τα 176 σιντριβάνια που ρίχνουν συνεχώς νερό, πλην του χειμώνα, και οι γέφυρες που ανοιγοκλείνουν στη «Βενετία του Βορρά» δεν ήταν ρωσική ιδέα, τόσο όσο το να βρει τον τρόπο αυτός, που παντρεύτηκε μία υπηρέτρια και απαγόρευε τις γενειάδες, να τα κάνει να λειτουργούν με το πάτημα ενός κουμπιού. Στην εποχή του, άλλαξε όλη η αισθητική της χώρας, σε τέτοιο βαθμό που, απαλλαγμένοι από οποιαδήποτε πατρότητα, οι Ρώσοι επαφίοντο στη δυτική Ευρώπη για να τους δείχνει το δρόμο. Ήταν στους «Δαιμονισμένους» που ο Φιόντορ Ντοστογέφσκι μαστίγωσε τη χώρα του για την ξενομανία της, ειδικά σε ό,τι αφορούσε τη θρησκεία, αλλά η τάση για το ξενικό παρέμεινε και παρά τις πρώιμες μωροαντιδράσεις της νέας ανεξάρτητης εποχής -οι οποίες δεν ήταν πολλές, αν δει κάποιος φωτογραφίες από το άνοιγμα των πρώτων «McDonalds» στη Μόσχα, στις (με το… ευρωπαϊκό ημερολόγιο) 31 Ιανουαρίου του 1990- ο Πούτιν διέβη και τον… αθλητικό Ρουβίκωνα: η μεγαλύτερη επιτυχία του ρωσικού μπάσκετ, η κατάκτηση, δηλαδή, του τροπαίου του Ευρωμπάσκετ του 2007 στη Μαδρίτη με το μυθικό σουτ, μια εγγραφή σε… ορειβατικό όμιλο, του Τζέι Αρ Χόλντεν -και την εξίσου εμβληματική απόπειρα, αμέσως μετά, να κατακτήσει το τρόπαιο ο Πάου Γκασόλ για την Ισπανία, ήρθε με Αμερικανό γκαρντ και Εβραίο προπονητή, τον Ντέιβιντ Μπλατ. Ο ηγέτης ήταν, βεβαίως, Ρώσος, ο χαρισματικός Αντρέι Κιριλένκο, αλλά αυτό δεν αλλάζει το αφήγημα.

Οι Ολλανδοί και ο… Ολλανδός άπατρις

Η παρέα του ημίτρελου Αρσάβιν και η δεύτερη μπουκιά από το στόμα της Ισπανίας

Εδώ και πάνω από 15 χρόνια, το ρωσικό μπάσκετ βασίζεται, όχι μόνο για τις επιτυχίες του αλλά και, για την ψυχαγωγία του σε ξένους. Όλες οι σταρ του WNBA, από την Ντιάνα Τουράσι ως την Κάντας Πάρκερ και από τη Σου Μπερντ ως τη Λόριν Τζάκσον, έχουν κάνει συναπτές σεζόν στη στέπα.

Τέτοιοι θρίαμβοι, όπως το Ευρωμπάσκετ, χρειάζονταν οπωσδήποτε το ξένο στοιχείο. Δεν είναι ο μόνος. Στο Euro του 2008, η ομάδα του Ολλανδού Γκούους Χίντινκ νίκησε στην παράταση την Ολλανδία, σε έναν προημιτελικό, μάλιστα, που κρίθηκε με δύο γκολ στο τελευταίο δεκάλεπτο. Η εικόνα του… άπατρη από τo Φάρσεφελντ να πανηγυρίζει, ήταν… εξοργιστική για τους συμπατριώτες του, αλλά και μια επιβράβευση των χαιρέκακων, που ενστερνίζονται το ρηθέν «ο Ολλανδός δεν έχει πατρίδα».

Αργότερα, το ταξίδι τελείωσε άδοξα. Η Ισπανία, που έκανε το δικό της μεγάλο βήμα στα πέναλτι επί της Ιταλίας, έκανε τους Ρώσους μια χαψιά στον ημιτελικό. Έπρεπε να περάσει μια δεκαετία για να πάρει η ομάδα του Στανισλάφ Τσερτσέσοφ την εκδίκησή της: την πρώτη μέρα του Ιουλίου του 2018 απέκλεισε στη Μόσχα τη «ρόχα» στα πέναλτι, στους «16» του δικού της Παγκόσμιου Κυπέλλου, που σηματοδότησε το τέλος εποχής μια φανταστικής ισπανικής δεκαετίας. Βέβαια, και σε αυτήν την περίπτωση η «αρκούδα» δεν πήγε μακριά. Στον αμέσως επόμενο γύρο βρήκε τον μπελά της από την πολυμήχανη Κροατία, κατόπιν φιναλίστ της διοργάνωσης, η οποία, όπως και στην περίπτωση του παιχνιδιού με τη Δανία, πέρασε τους γηπεδούχους στη διαδικασία των χτυπημάτων από τα 11 βήματα.

Οι περιπτώσεις που μία αμιγώς ρωσική ομάδα νίκησε σε παιχνίδι, πάντως, που έδινε χρυσό μετάλλιο και κρινόταν στις λεπτομέρειες, είναι ακόμα λιγότερες.

Η Ρωσία ως αουτσάιντερ

Τα match ball της Βραζιλίας στο Λονδίνο και η κόψη του ξυραφιού στο Ρίο

Η πιο κλασική επικράτηση Ρωσίας σε μεγάλη διοργάνωση, είναι ο τελικός του ολυμπιακού τουρνουά βόλεϊ στο Λονδίνο το 2012. Εκεί, η ομάδα του Βλαντίμιρ Αλεκνό βρέθηκε πίσω 2-0 από τους Βραζιλιάνους και είχε να αντιμετωπίσει match ball στο τρίτο σετ. Το ότι αντεπεξήλθε σε αυτήν την περίπτωση είναι αξιομνημόνευτο, αλλά υπό μία έννοια εξηγείται: δεν είχε το βάρος του φαβορί. Συνήθως αυτό, λόγω της μεγάλης ποικιλίας σε αθλητές που έχουν εκθαμβωτικά προσόντα, δεν συμβαίνει να ξεκινούν ως «μαύρο άλογο» -ή… λευκό κοράκι, όπως λένε στα μέρη τους- την κούρσα.

Το ίδιο συνέβη και με την ομάδα χάντμπολ Γυναικών στο Λονδίνο. Οι Νορβηγές, σε έναν μνημειώδη ημιτελικό, βρέθηκαν ηττημένες στην παράταση, με το τελικό 38-37 να τα λέει όλα. Επιπλέον, αμέσως μετά, έχει κι αυτό την αξία του, η ομάδα του Γεβγκένι Τρεφίλοφ, με ηγέτιδα τη Βλαντλένα Μπαμπροβνίκοβα, νίκησε στον τελικό 22-19 τη Γαλλία, η οποία επίσης είχε, σε φιλολογικό πλαίσιο, το προβάδισμα.

Οι επιτυχίες του Μεντβέντεφ, ο οποίος τείνει να έχει θετικό πρόσημο απέναντι στους περισσότερους τενίστες του τουρ, όπως είναι και ο Στέφανος Τσιτσιπάς, ξενίζουν, όχι τόσο για το γεγονός ότι συμβαίνουν, αλλά διότι είναι διαδοχικές. Ο Ρώσος είναι ο απόγονος του Μαράτ Σάφιν, εκείνου του τενίστα που κονιορτοποίησε ολόκληρο Πιτ Σάμπρας στον τελικό του US Open το 2000 και που πέντε χρόνια αργότερα, σε ένα από τα πλέον επικά παιχνίδια που έχουν γίνει για το Australian Open, νίκησε τον Ρότζερ Φέντερερ 3-2 σετ στον ημιτελικό της Μελβούρνης. Ο Σάφιν, μάλιστα, ένας αθλητής που θεωρούσε ντροπή να μην παίρνει τουλάχιστον ένα σετ σε οποιοδήποτε ματς, κατάφερε και νίκησε στον τελικό τον Αυστραλό Λέιτον Χιούιτ. Όσο φυσιολογικό κι αν φαινόταν τότε, αφού ο θύτης του Φέντερερ χρίζεται αυθωρεί φαβορί, το ότι δεν είχε αδειάσει και είχε το κουράγιο να φτάσει ως το τέλος έχει την απόχρωση της λεπτής έκπληξης. Εν πάση περιπτώσει, ο τότε φίλος της Ντάσα Ζούκοβα, κατόπιν συζύγου του Ρομάν Αμπράμοβιτς και νυν του Σταύρου Νιάρχου (η… κακοπεσμένη), είναι Ρώσος, υποτίθεται ότι θα έπρεπε, πίνοντας, να πενθεί για το χαμένο στόχο του.