Δεν υπάρχει κανείς, κανείς, κυριολεκτικά κανείς σαν κι αυτόν

Ο Ρισάρ Γκασκέ είναι Γάλλος. Το όνομά του είναι λίγο λιγότερο γαλλικό από το Βερσάιγ και κατατί περισσότερο από το Vogue. Ο Ρισάρ Γκασκέ είναι τόσο Γάλλος, που ενώ η τεχνική του μοιάζει να είναι ένα χράμι από την αρχιυφάντρα σε μια γωνία στα Ηλύσια Πεδία, αν χάσει το πρώτο σετ ενός παιχνιδιού που έχει παράγει δυο τρία από εκείνα τα γυαλιστερά μπάκχαντ, τα οποία είναι όμορφα σε σημείο σαστίσματος, έχει τελειώσει. Ο Ρισάρ Γκασκέ πήγε το πρώτο σετ στο παιχνίδι του με τον Ρότζερ Φέντερερ στο τάι μπρέικ. Εκεί ηττήθηκε 7-1 και όλοι γνώριζαν ότι το παιχνίδι είχε τελειώσει.

Άμα τη λήξει του, ο Ρισάρ Γκασέ είπε ότι δεν υπάρχει άλλος σαν τον Ρότζερ Φέντερερ. Είναι «ποίηση σε κίνηση», είπε. Και έχει δίκιο. Ο στραβοκάνης Γάλλος έχει ένα στυλ που είναι από τα πλέον άρτια αισθητικά στο τουρ. Η αρμονία στην κίνηση και η ηττοπάθειά του είναι βγαλμένες κατευθείαν από τις σελίδες του Μποντλαίρ. Όπως κατευθύνεται στην καρέκλα του, περπατώντας στραβά, διακρίνεις κάποιον που υποψιάζεσαι δίχως πολύ κόπο, από το πρώτο εγκεφαλικό ραβασάκι προς το διάφραγμα, ότι αυτό με το οποίο καταπιάνεται το κάνει με βαθιά γνώση. Η οικειότητα είναι πρόδηλη. Απλώς δεν είναι όπως ο Ρότζερ Φέντερερ, διότι δεν υπάρχει κανείς, κανείς, κυριολεκτικά κανείς σαν αυτόν.

Ένα κεντρικό κορτ φίσκα

Ο τέταρτος γύρος με τον Λορέντσο Σονέγκο θύμισε τουρ… επιχειρηματολογίας απέναντι στο αντίο

Η επιστροφή του Ρότζερ Φέντερερ στα κορτ είναι από μόνη της γεγονός. Το περυσινό Γουίμπλεντον κρίθηκε εν τη απουσία του, ακόμα και παρά το γεγονός ότι δεν… έγινε. Αρχές της δεύτερης εβδομάδας στο φετινό και παρά τη μετάλλαξη Δέλτα, με την οποία είναι πιο βέβαιο από τη… φορολογία ότι οι μπελάδες δεν θα είναι απλοί, ο Ελβετός αντιμετώπιζε τον Λορέντσο Σονέγκο, έναν Ιταλό που θα έμοιαζε με τον… Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, αν ο τελευταίος δεν είχε τόσο οξυμένα μερικά χαρακτηριστικά του προσώπου του (δηλαδή ένα, που μοιάζει για μερικά). Οι Βρετανοί σχολιαστές είχε πρόβλημα στη συνειδητοποίηση αυτού που έβλεπαν: το κεντρικό κορτ ήταν γεμάτο, όπως τους παλιούς καλούς καιρούς.

Ο Φέντερερ δεν έχει ηττηθεί ποτέ σε τέταρτο γύρο Major, που σημαίνει ότι ο Σονέγκο ήθελε να γίνει ο πρώτος που θα τα κατάφερνε. Σε ό,τι αφορά την αντίληψη του κόσμου, όμως, κάθε ματς του μεγαλύτερου αρτίστα στην ιστορία του τένις στο κεντρικό κορτ υπάρχουν όλες οι προδιαγραφές να «στραβώσει» και να είναι το τελευταίο στο Γουίμπλεντον. Όπως το… ακριβώς επόμενο. Δεν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ότι αν ήταν στο χέρι και του τελευταίου θεατή του παιχνιδιού της Δευτέρας, ο Φέντερερ θα ταριχευόταν και θα ήταν αναγκασμένος να παίζει μέχρι να μην μπορεί να… περπατήσει. Τέτοια ματς ακριβώς, όπως εκείνο ενάντια στο φερέλπιδα Ιταλό, δημιουργούν ένα επείγον, μια αίσθηση πανστρατιάς, για να στηριχθεί εκείνος που, μετά το δικό του ημιτελικό το 2009 με τον Τόμι Χάας και πριν το ματς του Άντι Μάρεϊ με τον Άντι Ρόντικ, έγινε η απάντηση ενός Βρετανού: «Θα υποστήριζα τον Φέντερερ επί του Μάρεϊ κάθε μέρα της εβδομάδας».

Ως εκ τούτου, ο κόσμος στο Γουίμπλεντον περισσότερο βρέθηκε στο Λονδίνο για να τον πείσει να παραμείνει και λιγότερο για να τον δει να παίζει. Άλλωστε, σε περίπτωση νίκης, οι πιθανότητες να το… ξανασκεφτεί και να επιστρέψει τον επόμενο χρόνο, αν και δεν υπάρχει οποιοδήποτε σημάδι προφορικής προέλευσης ότι κάθε τουρνουά στο οποίο συμμετέχει είναι το τελευταίο του, αυξάνονται.

Του χάρισαν ένα χειροκρότημα

Ένας Ιταλός επαίτης, για λίγη αγάπη

Ταυτοχρόνως, και με την Αγγλία να παίζει απέναντι στη Δανία δύο μέρες μετά, στον ημιτελικό του Euro, στο Γουέμπλεϊ, η αίσθηση που αποκόμισε ο τηλεθεατής ήταν εκείνη της γιορτής, του μεγάλου… όχι και τόσο βροχερού αγγλικού καλοκαιριού. Θα μπορούσε να διαφωνήσει κάποιος σε ό,τι αφορά τον Φέντερερ, υπό την έννοια ότι πρόκειται για Ελβετό, αλλά στο κεντρικό κορτ φανερώθηκε ότι είναι ένα κομμάτι της κουλτούρας του Λονδίνου, πολύ συγκεκριμένα, ένας άνθρωπος που η βασίλισσα Ελισάβετ θα ήταν καλή ιδέα θα στέψει ιππότη όσο προλαβαίνει. Στις περισσότερες περιπτώσεις που κάποιος πληρώνει την παχυλή τιμή για το εισιτήριό του, το ιδεατό για την απόσβεση είναι τα πέντε σετ. Με τον Φέντερερ δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Ένα καθαρό 3-0, αν είναι δυνατόν χωρίς δράμα, είναι η καθολική προτίμηση.

Έτσι, προς τα τέλη του τρίτου σετ, και με τον 26χρονο Ιταλό να αναγνωρίζει ότι η κλεψύδρα έχει αδειάσει, ζητιάνεψε για λίγη αγάπη, ειδικά ύστερα από ένα… θανατηφόρο φλατ διαγώνιο φόρχαντ, με τη γωνία του σώματός του εντελώς ανάποδα, που ξεσήκωσε όλους τους θαυμαστές του τένις.

Αλλά, βέβαια, ήταν λίγο αργά. Το νόημα του «Federer in three» είναι ότι μπαίνει στη ζώνη του λυκόφωτος, σε μία κατάσταση που ο αντίπαλος είναι αδύνατον να ελέγξει οτιδήποτε και που ο ίδιος μοιάζει με το σκηνοθέτη του κουκλοθέατρου, διότι στην περίπτωσή του, μέσα στο κορτ, βλέπεις ανάγλυφα την κίνηση των νημάτων, με τρόπο που δεν το κάνει άλλος αθλητής. Όταν στήνει τις παγίδες του, με τα φόρχαντ στην ευθεία και τα slice, πριν ανεβεί στο φιλέ για το βόλεϊ, η σαγήνη υπερκερνά αυτήν την ελαφριά ένδειξη σαδισμού, της μαρτυρικής κατάστασης που υποφέρει ο αντίπαλος.

Όταν, δε, έκανε ένα overhead smash με άλμα, ακόμα κι αν δεν μετρούσε, ο θόρυβος που επικράτησε και ο θαυμασμός δεν γινόταν να μετρηθούν σε ανθρώπινη μέτρηση.

Η… κατσίκα

Η στοιχειοθέτηση για τη θέση του ως καλύτερου όλων των εποχών διαθέτει επιχειρήματα που… τρίζουν

Ο Σονέγκο αντεπεξήλθε με τορνατορικό μπρίο σε αυτήν την κατάσταση, αλλά δεν φώναξε «αϊούτο», όπως ο πιτσιρικάς στο «Σινεμά ο Παράδεισος». Στο τέλος, στάθηκε να βγάλει selfie και παρά την ήττα του, 3-0, ήταν χαμογελαστός. Τα νάματα του συγκεκριμένου κειμένου μπορεί να ταυτοποιηθούν ακριβώς με εκείνη τη στιγμή και ο λόγος είναι απλός: Δεν πρέπει να λησμονείται η επιρροή που ασκεί ο Ρότζερ Φέντερερ στους ανθρώπους γύρω του και, παρά το ανεπίκαιρον της κατάστασης, ότι αποκλείστηκε, δηλαδή, την Τετάρτη, πριν τους ημιτελικούς, με θύτη τον Χουμπέρτ Χουρκάτς στο 370ό ματς σε Major στην καριέρα του, ο τρόπος που τους κάνει ευτυχισμένους.

Αλήθεια, το τελευταίο bagel, το 6-0 εις βάρος του, δεν είναι ιεροσυλία να πρόκειται για το τελευταίο σετ που έπαιξε ποτέ στο Γουίμπλεντον;

Για τη… φυλή των θαυμαστών του Ελβετού, η επεξήγηση είναι δύσκολη. Με τον Τζόκοβιτς και τον Ναδάλ, η… κατσίκα, το Greatest Of All Time δηλαδή, έχει τεθεί εδώ και χρόνια εν αμφιβόλω. Η τελευταία φορά ήταν πριν 3,5 χρόνια, όταν, με το 3-2 του επί του Μάριν Τσίλιτς στο Αυστραλιανό Όπεν, έφτασε τα 20 Major. Αλλά ο Ναδάλ τον έχει ισοφαρίσει και ο Τζόκοβιτς, που συνήλθε τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς, έκανε ένα τρομακτικό ξεπέταγμα που τον έφερε στο ένα πίσω από αυτούς τους δύο. Αυτήν τη στιγμή, οι πιθανότητες να έχουν οι τρεις από 20 την Κυριακή, είναι μεγάλες. Τότε είναι που πρέπει να αποσυρθεί το… τένις.

Πιθανότατα, ακόμα και πριν αποχωρήσει, θα δει όλα τα ρεκόρ που έκανε, εκτός των 68 διαδοχικών και των 81 συνολικά συμμετοχών σε Major, αλλά και των 36 σερί τελικών, είτε να έχουν καταρριφθεί είτε να απειλούνται. Και επειδή η συζήτηση φτάνει στο ποιος είναι ο καλύτερος, τα επιχειρήματα δεν θα είναι επαρκή.

Η διαφορά στην κλάση

Συνδέεται με το μακρινό παρελθόν και το ζωογόνο παρόν

Ο Ρότζερ Φέντερερ υπήρξε ο πιονέρος του νέου τένις. Οι ανακαλύψεις του, ένας συγκερασμός της εποχής που το να μην ανεβεί ο τενίστας στο φιλέ ήγειρε συζητήσεις περί ήθους και εκείνης που η μηχανική κίνηση και η επανάληψη έμοιαζαν το άπαν, υπήρξαν ευεργετικές για το κοινό, που επιτέλους μπορούσε, ύστερα από χρόνια, να αντιληφθεί την ομορφιά του παιχνιδιού, όχι ως φαντασιογόνο αλλά, μέσα από κάποιον που εξυπηρετούσε τις επιταγές της, δίχως να έχει εκείνη τη διχαστική προσωπικότητα με την οποία αντάμωνε ο θεατής της δεκαετίας του ’80 όταν βρισκόταν ενώπιον του Τζον ΜάκΕνρο. Κι ενώ είχε αυτήν την αδήριτη στάση του Μπιόρν Μποργκ, υπάρχει ως ένα πολύ χαριτωμένο πλάσμα, κάτι που συνάδει με αυτό που ενδεχομένως σήμαινε το τένις για εκείνους που το εφηύραν. Ένα κοσμοπολιτικό σπορ, γεμάτο χάρη και κομψότητα, που η νίκη, ενώ θα υπήρχε, θα ήταν ήσσονος σημασίας και το ίδιο το παιχνίδι θα έφτανε ώστε να διαχωρίσει τη θέση των παικτών από τους υπολοίπους, ως κάποιων που καταπιάνονταν με μια δραστηριότητα έμπλεη αβρότητος και πνευματικής αναζήτησης.

Εξ ου και ο φιλές, ο οποίος εξελίχθηκε στην ατραπό, όσο το παιχνίδι περνούσε σε χέρια που οι τρόποι συμπεριφοράς δεν αποτελούσαν θέσφατο και που οι επόμενες γενιές δεν ήταν αυτονόητο ότι θα συνέχιζαν το μοτίβο των παλιών, σε προσωπικό, μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο. Κι ενώ ο Φέντερερ μοιάζει με γόνος των παλαιότερων, εν τούτοις ο ανοιχτός χαρακτήρας του τον έχει καταστήσει βατό για ολόκληρο τον κόσμο: Για την απόφασή του να παντρευτεί τη γυναίκα που γνώρισε στα 19 του στο Σίδνεϊ, υπάρχει μια αθέλητα κωμική διάσταση, που τον κάνει οικείο στους περισσότερους. Πάνω από όλα, βέβαια, είναι ο ίδιος ο τρόπος που αντιμετωπίζει το παιχνίδι, δίχως τα τρικ των μεγάλων αντιπάλων του, τις ώρες που περνούν ο Τζόκοβιτς και ο Ναδάλ στο σερβίς, τα ιατρικά τάιμ άουτ, τον ψυχολογικό πόλεμο και την επανάληψη της κίνησης, η οποία, όσο κι αν είναι σπάνια ικανότητα, δείχνει ότι η νίκη είναι το μόνο που τους αφορά και πως το σαβουάρ βιβρ γίνεται να καταστρατηγείται συναπτώς, δίχως να υπάρχει αξιακό ζήτημα.

Η ένταση της στιγμής

Είναι ο GOAT της εξαγωγής συναισθημάτων

Όχι, βεβαίως, πως ο Φέντερερ δεν έχει δείξει δυσαρέσκεια, νεύρα, δεν έχει υιοθετήσει κάπως αγενείς τρόπους συμπεριφοράς ανά περιπτώσεις (ένα ξέσπασμα στον τελικό του US Open το 2009, με αντίπαλο τον Χουάν Μαρτίν ντελ Πότρο στο 5-4 του τρίτου σετ, υπέρ του, και με το ματς στο 1-1 είναι χαρακτηριστικό) ή δεν έχει πάρει… toilet breaks, μερικές φορές στο όριο της αμφιβολίας για την αναγκαιότητά τους.

Ωστόσο, η διαφορά είναι στη συνήθεια. Όταν ο Ελβετός μπαίνει στο κορτ, δεν χρειάζονται καν η κάμερα και τα εφέ της για να ψυχανεμιστεί κάποιος τη σημασία που έχει ακόμα και αυτή η απλή κίνηση. Είναι σαν να μπαίνει κάποιος σε αργή κίνηση στο χώρο, ούτως ή άλλως περιέχει τη θεατρική εσάνς και η διακόσμηση είναι περιττή. Από εκεί ξεκινά η εξάρτηση του θαυμαστή, που επεκτείνεται όταν, πια, ρολάρει και ελέγχει απολύτως το παιχνίδι. Δεν του συγχωρείται, απλώς, αλλά επιβάλλεται η έλλειψη δραματικής κατάστασης και ειδικών συνθηκών.

Σε έναν κόσμο που ο ανταγωνισμός είναι χούι, ου μην και κάτι σαν… ένζυμο, ο Ρότζερ Φέντερερ γεμίζει τα κορτ όλου του κόσμου μόνο και μόνο για να χαρούν οι άνθρωποι με ένα δικό του 3-0. Η ένταση της στιγμής, με την οποία γεμίζει τα πλεμόνια τους απλώς και μόνο η παρουσία του, τα συναισθήματα που κάνει τους φιλάθλους να νιώθουν και τα οποία αποτυπώνονται μέσω άναρθρων κραυγών, είναι οι λόγοι που, για δεκαετίες επί δεκαετιών, θα ψάχνουν αυτιά ανοιχτά ώστε να μιλήσουν για την εμπειρία του βιώματος, γερο-νοσταλγοί, και το ύφος τους θα έχει αυτήν τη λεπτή έπαρση, σαν να μην ήταν μόνο οι δέκτες, αλλά να ενυπήρχαν μέσα στα κατορθώματα, να ήταν εκείνοι οι καλλιτέχνες και οι αρχιτέκτονες της κινητικής αρμονίας.