Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ - Το αινιγματικό χαμόγελο ενός βιονικού δρομέα

Ο Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ, που γεννήθηκε στις 18 Απριλίου -σαν σήμερα- 1973, ζύγιζε την κούρσα πριν εξαπολύσει την επίθεσή του, την οποία ουδείς μπορούσε να αναχαιτίσει. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γιόχεν Ριντ – Ορφανός λόγω βομβαρδισμού, νεκρός στη Μόντσα, μετά θάνατον πρωταθλητής

Τι έλεγε αυτό το χαμόγελο, το οποίο υπήρχε λες και ένας τεχνικός ακορντεόν έβαλε ένα ξύλο από τη μία άκρη στην άλλη ώστε να παραμένει τεντωμένο, ουδείς θα το μάθει. Κοιτάζοντας τον κόσμο από τα 164 εκατοστά και τα 54 κιλά, ο Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ περνούσε μάλλον αδιάφορος ακόμα και στην πατρίδα του, Αιθιοπία. Λιπόσαρκος και με την ένδειξη του εύκολα ασθενούς, ο γεννημένος στις 18 Απριλίου 1973 αθλητής δεν πέρασε απλώς στην Ιστορία επειδή ήταν ανθεκτικός στις συνθήκες και μπορούσε να «καταπίνει» τις μεγάλες αποστάσεις, αλλά και διότι ήταν εκείνος που τα έβαλε με τους Κενυάτες. Κι αν ενδεχομένως μοιάζει με αβαρία να ειπωθεί ότι αν δεν υπήρχε εκείνος, δεν θα εμφανιζόταν ο Κενενίσα Μπεκέλε, θα ήταν δύσκολο να αποκλειστεί κιόλας.

Το αλησμόνητο δεκάρι του στο Γκέτεμποργκ δεν ήταν η απαρχή της κόντρας του με τους Κενυάτες, αν και με τον αγαπημένο τους, Πολ Τέργκατ, θα συναντιόταν ξανά. Ο Γκεμπρεσελασιέ είχε ήδη νικήσει δύο χρόνια πριν, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Σεβίλλης, και ένα αστέρι γεννιόταν, αν και ουδείς στη σουηδική πόλη, το 1995, θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα υπήρχε άνθρωπος που θα έκανε το τελευταίο διακοσάρι των 10.000 μέτρων, δηλαδή το… πεντηκοστό, σε 25 δευτερόλεπτα! Ο Αιθίοπας υπήρξε από σπάνιο υλικό φτιαγμένο και αυτό απέδειξε καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του: τα έξι διαδοχικά μετάλλια σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα, τέσσερα χρυσά (από το 1993 έως το 1999), ένα ασημένιο, στο Παρίσι το 2003, και ένα χάλκινο, στο Έντμοντον το 2001, αναγκάζουν το συνομηλιτή να παραδεχθεί ότι επρόκειτο για ένα θρύλο των μεγάλων αποστάσεων. Φυσικά, κορονίδα ενός δρομέα που έχει κερδίσει τέσσερα χρυσά μετάλλια και σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα κλειστού, στα 1.500μ. και στα 3.000μ., δεν είναι τα 27 παγκόσμια ρεκόρ που έκανε καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του ούτε τα 61 ρεκόρ Αιθιοπίας που έκανε το παιδί από την Ασάλα, στην περιοχή του Άρσι, αλλά τα δύο χρυσά ολυμπιακά μετάλλια.

Όλοι θυμούνται εκείνον τον τύπο που ήλεγχε την κούρσα από απόσταση και εξαρχής, λες και έμαθε, στη διάρκεια των δύο προπονήσεών του, σε καθημερινή βάση, να γίνεται αόρατος, να ξεκινά να στροφάρει κοντά στο τελευταίο χιλιόμετρο και να γίνεται άφαντος στον τελευταίο γύρο. Ό,τι κι αν έκανε ο Τέργκατ δεν ήταν αρκετό: θα μπορούσε ο Κενυάτης να αφηγηθεί πώς γίνεται να χάσεις έναν αγώνα 10.000μ. για εννιά εκατοστά του δευτερολέπτου, όπως έκανε στο Σίδνεί, το 2000. Ο τότε 31χρονος Κενυάτης είχε δει τον Χαϊλέ να τερματίζει μπροστά του και τέσσερα χρόνια νωρίτερα, στην Ατλάντα, το 1996.

Υπολόγιζαν χωρίς τον… ξενοδόχο

Ο Γκεμπρεσελασιέ πέρασε το πικ της καριέρας του και παρέδωσε τη δάδα της αντοχής στον Μπεκέλε, αλλά όχι πριν κάνει κάτι εξαιρετικά σημαντικό. Μετά τα 30 του και τα 10.000μ. στην Αθήνα, το 2004, όταν πήρε μέρος για να γίνει ο πρώτος που θα κατακτούσε τρία διαδοχικά χρυσά στην απόσταση και ήρθε πέμπτος παρά το γεγονός πως έπαθε φλεγμονή στον αχίλλειο τένοντά του και σταμάτησε για τρεις εβδομάδες τις προπονήσεις, ο Αιθίοπας έκλινε εκεί που οι περισσότεροι δρομείς ρέπουν: στον Μαραθώνιο. Εκείνη τη χρονιά, αξίζει να σημειωθεί, ο Γκεμπρεσελασιέ άνοιξε το πρώτο κλειστό σινεμά στην Αιθιοπία, το «Alem Cinema Hall» στην Αντίς Αμπέμπα. Ήταν τόσο ξένη προς τη χώρα αυτή η επένδυση, που οι δικοί του άνθρωποι του είπαν να δώσει τα λεφτά στους φτωχούς, αντί να τα σπαταλήσει σε αυτό. Ο Γκεμπρεσελασιέ δεν μπορούσε να βρει κόπιες ξένων ταινιών για να παιχτούν στον κινηματογράφο του, οπότε έβαλε Αιθίοπες σκηνοθέτες, σεναριογράφους και ηθοποιούς να… γυρίσουν μια ταινία, μόνο για το σινεμά του.

Όπως και να έχει, συνδύαζε τις επενδύσεις του, κυρίως ξενοδοχεία, με το τρέξιμο. Το 2008 είχε δικαίωμα συμμετοχής στον Μαραθώνιο των Ολυμπιακών του Πεκίνου, αλλά αποσύρθηκε επειδή πάσχει από άσθμα και τόνισε ότι οι συνθήκες θα επιδείνωναν την κατάστασή του. Ένα μήνα αργότερα, αφού είχε κλείσει, βέβαια, τα 35 του, έκανε κάτι υπέρ το δέον ξεχωριστό: έτρεξε σε 2 ώρες 03’59’’ τον Μαραθώνιο του Βερολίνου και έσπασε το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ κατά 27 δευτερόλεπτα. Οι πρώτες σκέψεις για το αν ένας δρομέας μπορούσε να τρέξει σε κάτω από δύο ώρες τα 42.195μ. από τότε χρονολογούνται.

Η τελευταία συμμετοχή του Γκεμπρεσελασιέ έγινε στο Μάντσεστερ, στις 10 Μαΐου του 2015, όταν τερμάτισε 16ος. Όπως θα μπορούσε να προβλέψει κάποιος, είχε αποσυρθεί και νωρίτερα, το 2010, αλλά πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι.

Στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας, Αντίς Αμπέμπα, ο Γκεμπρεσελασιέ, που είναι μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, έχτισε ξενοδοχεία. Σε 15 χρόνια είχε ήδη φτιάξει έξι, ενώ είναι ο ιδιοκτήτης ενός brand καφετεριών που εκτείνονται σε όλοι τη χώρα και έχει μετοχές στην αυτοκινητοβιομηχανία Hyundai. Ο ίδιος απασχολεί 3.000 εργαζόμενους και θυμάται την εποχή που ξεκίνησε, λέγοντας ότι «όταν έφτιαξα το πρώτο θέρετρο, το 90% των κρατήσεων γινόταν από τους ξένους. Τώρα, το 90% γίνεται από τους Αιθίοπες, που θέλουν να ζήσουν στιγμές διακοπών». Μετά τις αναταραχές του 2020, όμως, που η σχεδόν πάντα εμπόλεμη κατάσταση και η πανδημία δημιούργησαν, αλλά και με αφορμή το θάνατο του τραγουδιστή Χατσάλου Χουντέσα, ενός ήρωα στην περιοχή της Ορομία, που σκοτώθηκε στις 29 Ιουνίου, η ζημία για τον Γκεμπρεσελασιέ ήταν μεγάλη. Οι Ορόμοι επιδόθηκαν σε λεηλασίες και καταστροφές έξω από τα σύνορα της περιοχής τους, σε μισή μέρα είχαν σκοτωθεί 160 άνθρωποι και όλα τα ξενοδοχεία του σπουδαίου Αιθίοπα πλην ενός κάηκαν, με 400 εργαζόμενους να μένουν στο δρόμο. Αλλά αν κάτι μαθαίνει ο δρομέας, είναι ότι μπορεί πάντα να… ξεκινάει ξανά.  

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News