Τζον Στόκτον : Ιδανικός… συνεργός και τέλειος «κλέφτης»

Είναι ορισμένες περιπτώσεις, όχι και τόσο συχνές, ομολογουμένως, στις οποίες οι αριθμοί καταφέρνουν να αποτυπώσουν ξεκάθαρα και… ποιοτικά στοιχεία. Ιδιαίτερα αν το μήνυμα τους είναι συνδυαστικό-πολλαπλό όπως στην περίπτωση του θρύλου του ΝΒΑ Τζον Στόκτον ο οποίος σήμερα γιορτάζει τα 60^α του γενέθλια.

Γιατί αυτά που κατάφερε ο ύψους 1.84μ. και βάρους κάτι λιγότερο από 80 κιλά γκαρντ των Γιούτα Τζαζ λένε πολλά και από την αριθμητική τους διάσταση και μόνον. Πριν πάμε όμως στα νούμερα και την ερμηνεία τους χρήσιμο είναι να εξετάσουμε λίγο τη διαδρομή που τον έφερε στο πάνθεον της Μέκκας του μπάσκετ. Γεννήθηκε στις 26 Μάρτη 1962 στο Σποκέιν κάποια χιλιόμετρα ανατολικά της Ουάσιγκτον και εκεί παραμένει έξι δεκαετίες μετά το 4^ο παιδί μιάς οικογένειας γονέων με καταγωγή ιρλανδικής ( η μητέρα) και ελβετικής (ο πατέρας καταγωγής). Ασχολήθηκε από μικρός με το μπάσκετ αλλά ήταν εξίσου ικανός στο μπέιζμπολ και η ζωή του μπήκε σε τροχιά του πρώτου εκ των δύο εξαιρετικά δημοφιλών στις ΗΠΑ σπορ όταν ένα βράδυ ο αγαπημένος του μπασκετμπολίστας Γκας Ουίλιαμς, των SuperSonics αγωνίστηκε με την ομάδα του Σιάτλ σε ματς προετοιμασίας στο Spokane Coliseum κόντρα στη Γιούτα.

Τα νεανικά του κατορθώματα

Και ο μικρός Τζον φρόντισε και κατάφερε να είναι ένα από τα ballboy. «Αν δεν γινόμουν μπασκετμπολίστας, σίγουρα θα προσπαθούσα να κάνω ένα άλλο σπορ. Πιστεύω ότι είχα περισσότερες ικανότητες για να παίξω μπέιζμπολ, μολονότι δεν έλαμψα ποτέ σε αυτό, ίσως γιατί ουδέποτε έλαβα τις προπονητικές κατευθύνσεις που είχα στο μπάσκετ. Για το φούτμπολ ωρίμασα πολύ αργά. Όταν είσαι 70 κιλά στο γυμνάστιο, μάλλον δεν είναι εύκολο να παίξεις φουτμπολ» αιτιολόγησε πολλά χρόνια μετά ο ίδιος την επιλογή σπορ. Φυσικά ουδέποτε το μετάνιωσε αποδεικνύοντας την παιδιόθεν εξυπνάδα – διορατικότητα που χαρακτήριζε την αγωνιστική του παρουσία. Αποφοίτησε το 1980 από το σχολείο στο Gonzaga Prep έχοντας να επιδείξει το καλύτερο ρεκόρ πόντων σε μια σεζόν.

Και μετακόμισε ακολουθώντας τα βήματα τόσο του παππού του Χιούστον όσο και του πατέρα του Τζακ στο Πανεπιστήμιο Gonzaga αν και είχε προτάσεις πλήρους υποτροφίας τόσο από το εκείνο της Μοντάνα όσο και του Αϊντάχο. Ήθελε να μείνει κοντά στο σπίτι του. Εκεί με τη φανέλα Bullpups είχε 23 πόντους ανά ματς, την τελευταία του χρονιά (1984) αναδείχθηκε πολυτιμότερος παίκτης στο Πρωτάθλημα της Δυτικής Περιφέρειας με 20.9 π. και 7.2 ασίστ μέσο όρο και ήταν στην κορυφαία 5αδα τόσο την ίδια σεζόν όσο και την αμέσως προηγούμενη. Έγινε ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του εν λόγω Πανεπιστημίου με περισσότερους από 1000 πόντους και 500 ασίστ για να γίνει ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του κολεγίου με περισσότερους από 1.000 πόντους και 500 ασίστ (1340 και 554 αντίστοιχα).

Το αγωνιστικό του alter ego ονόματι Καρλ Μαλόουν

Ως τελειόφοιτος με 57% στα σουτ αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα αλλά ήταν και στην κορυφή της λίστας τόσο στις ασίστ όσο και στα κλεψίματα. Από νωρίς έδειχνε τις πλούσιες του αρετές. Ενώ ετοιμαζόταν να αποφοιτήσει τα κατορθώματα του οδήγησαν τον θρυλικό Μπόμπι Νάιτ να τον καλέσει στην προολυμπιακή ομάδα ενόψει του Ολυμπιακού τουρνουά στη Βαρκελώνη. Μπορεί να μην μπήκε τελικά στην 12αδα για το κορυφαίο αθλητικό γεγονός στην πρωτεύουσα της Καταλωνίας αλλά εκεί γνώρισε το σύντομα αγωνιστικό του alter ego Καρλ Μαλόουν. Την πίκρα εκείνη ακολούθησε όμως ο μεγάλος σταθμός της ζωής του. Δήλωσε συμμετοχή στο NBA Draft (όπως μεταξύ άλλων και οι μετέπειτα συμπαίκτες του στην ορίτζιναλ dream – team Τσαρλς Μπάρκλεϊ και Μάικλ Τζόρνταν). Ήταν στο Νο16 η επιλογή της ομάδας της Γιούτα την οποία ουκ ολίγοι χαρακτήρισαν πολύ … τζαζ για αυτό τον ξερακιανό κοντούλη για τα δεδομένα του σπορ. Ο Στοκ Λέιντεν επικεφαλής του τμήματος scouting της ομάδας του Σολτ Λέικ, διαφωνούσε κατηγορηματικά υποστηρίζοντας «ο Στόκτον κάνει πάρα πολλά πράγματα καλά και με μεγάλο έλεγχο, έχει όλη την ταχύτητα που θέλουμε και πάει την μπάλα στο καλάθι».

Δικαιώθηκε σε…ιστορικά μεγάλο βαθμό ιδιαίτερα μετά την προσθήκη στο ρόστερ της ομάδας του Μαλόουν με τον οποίο ο Στόκτον έχτισε μια θρυλική αγωνιστική συνεργασία από την πρώτη στιγμή που γνωρίστηκαν. Δημιούργησαν ένα από τα κορυφαία δίδυμα γκαρντ-φόργουορντ, στην ιστορία του σπορ. Με τον λευκό γκαρντ να τονίζει «Ήταν κάτι που κατάλαβα από την πρώτη μας προπόνηση. Κάτι έκανε κλικ. Ήξερε πού θα του δώσω την μπάλα και εγώ ήξερα πού θα πάει, για να είναι ελεύθερος» Με τον «ταχυδρόμο» στο πλάι του πήρε το ρεκόρ ασίστ σε μία σεζόν που κατείχε ο μετρ Αζάια Τόμας. Και το κράτησε εννιά σερί σεζόν. Και εδώ ξεκινά η απαρίθμητη των ασύλληπτων του επιδόσεων στο σπουδαιότερο πρωτάθλημα του πλανήτη.Η τέχνη του είχε δύο διαστάσεις. Το να κάνει το έργο των συμπαικτών του ευκολότερο επιθετικά, μοιράζοντας σαν καραμέλες τις ασίστ και να πικραίνει τους αντιπάλους αρπάζοντας την μπάλα μέσα από τα χέρια τους.

Ασύγκριτη συλλογή από ασίστ και κλεψίματα

Ολοκλήρωσε την λαμπρή του καριέρα προσφέροντας 15.806 ασίστ σε 1.504 συμμετοχές. Μ’ άλλα αριθμητικά λόγια 10.5 (!) κατά μέσο όρο. Η συνέπειά του σε αυτόν τον τομέα στο πέρασμα 19 ολόκληρων ετών ήταν αδιανόητη. Μέχρι και σήμερα, σχεδόν δύο δεκαετίες αφότου κρέμασε τα παπούτσια του, κατέχει το απόλυτο ρεκόρ όλων των εποχών, έχοντας απόσταση 3.000 και πλέον ασίστ από τον δεύτερο της λίστας, Τζέισον Κιντ (12.091) ενώ η μοναδική εν ενεργεία (θεωρητική) απειλή, ο 3^ος Κρις Πολ που βρίσκεται στις σχεδόν 11.000 έχει ήδη παραδεχθεί ότι «ουδείς θα τον πιάσει ποτέ». Μιλάμε για τον άνθρωπο που στην αυγή της δεκαετία του 90 έγραψε ιστορία με σερβίροντας 1000 ασίστ για 3η συνεχόμενη σεζόν. Το 1995-96 τερμάτισε για 9η συνεχόμενη σεζόν (αρχής γενομένης το 1987-88) 1ος σε ασίστ ξεπερνώντας το ρεκόρ του Μπομπ Κούζι με 8 συνεχόμενες πρωτιές. Πήρε το ρεκόρ στα τέλη Ιανουαρίου 1995 με 9.922 ασίστ ξεπερνώντας κατά μία τον Μάτζικ Τζόνσον ενώ είναι ο κάτοχος της μεγαλύτερης επίδοση όλων των εποχών (για μία σεζόν) με 1.164, το 1990-91 και σε μέσο όρο (14.54, το 1989-90). Τέλος στις 17 Μαΐου 1988, έσπασε τα κοντέρ, καθώς μοίρασε 24 (!) ασίστ στον εκτός έδρας αγώνα εναντίον των πρωταθλητών -τότε- Λος Άντζελες Λέϊκερς για τα play offs της δυτικής περιφέρειας ισοφαρίζοντας το ρεκόρ του Μάτζικ τέσσερα χρόνια πριν. Τέλος με 28 είναι 3ος για τις περισσότερες ασίστ σε ένα παιχνίδι κανονικής διάρκειας, έχοντας τον δεύτερο υψηλότερο μέσο όρο καριέρας στη συγκεκριμένη κατηγορία με 10.5 ανά αγώνα.

Αλλά και στις…κλεψιές είναι επίσης άπαιχτος. Τα κλεψίματα του ανέρχονται στο ασύλληπτο νούμερο 3.265 έχοντας ξεπεράσει τον Μορίς Τσικς (που σταμάτησε στις 2.301). Βρίσκεται πολύ μακριά από τον 2^ο Τζέισον Κιντ (2.684) και τον επίσης βετεράνο πλέον Μάικλ Τζόρνταν (2.514) ενώ δύο σεζόν (1988-89 και 1991-92) αναδείχθηκε πρώτος και σ’ αυτή την κατηγορία. Πιο παραγωγικές του χρονιές ήταν το 1989-90 και το 1990-91 όταν και είχε 17.2 πόντους ανά αγώνα. Μια άλλη αριθμητική επίδοση με …βιονική διάσταση τον κάνει επίσης να ξεχωρίζει μακράν.

«Βιονική» καριέρα με μόλις 22 απουσίες

Στα 19 χρόνια της πλούσιας καριέρας του, έχασε συνολικά 22 αγώνες από τους 1526 που θα μπορούσε να έχει παίξει. Αγωνίστηκε και στα 82 παιχνίδια 16 χρονιές, είχε 50 παιχνίδια (χωρίς να χάσει ματς δηλαδή) στην κουτσουρεμένη σεζόν του 1998-99, δηλαδή είχε πλήρεις τις 17 από τις 19 σεζόν της καριέρας του, την οποία τελείωσε με το εξωφρενικό για γκαρντ 51,5% εντός παιδιάς! Στις 13 πρώτες χρονιές έλειψε από 4 αγώνες (όλους τη σεζόν 1989-90). Οι περισσότερες σερί απουσίες ήταν οι 18 που οφείλονταν στη ρήξη χιαστού που είχε πάθει στο αριστερό γόνατο, στην προετοιμασία του 1997-98. Αυτός ήταν ο μόνος μεγάλος τραυματισμός της καριέρας του. Μετά την επιστροφή του ήταν δίχως την παραμικρή εξαίρεση μόνιμα παρών. «Η αποκατάσταση ήταν ταχύτατη. Ακόμα και οι ιατροί απορούσαν. Οι καρδιακοί παλμοί του σε κατάσταση ηρεμίας ήταν 35, τουλάχιστον 50% κάτω από τον μέσο όρο. Αυτό και μόνο αρκούσε για να ξεκουράζεται πιο γρήγορα και εύκολα μετά από αγώνες. Και έπαιζε σημαντικό ρόλο στις βολές. Άλλοι παίκτες χρειάζονται ακόμα και τάιμ άουτ για να ηρεμήσουν πριν πάνε στη γραμμή. Το σωματικό του λίπος είχε φτάσει στο 4%. Το καρδιαγγειακό σύστημα, ο χώρος των πνευμόνων και η αρτηριακή πίεση είναι πολύ παραπάνω από τον μέσο αθλητή» είπε αναφερόμενος σ’ αυτό το επίτευγμα του.

Για τους λόγους αυτούς δεν κρύβει πως απεχθάνεται το λεγόμενο load management! «Όταν ξεκουράζεσαι για μεγάλο διάστημα, τότε κάτι αφαιρείται από το παιχνίδι σου. Και αυτό, δεν μου αρέσει. Ο κόσμος πληρώνει για να δει τους αγαπημένους του παίκτες. Πληρώνει να δει ανταγωνισμό, τον καλύτερο δυνατό που μπορεί να υπάρξει. Αν χτυπήσει, τότε έχεις 11 άλλους παίκτες για να τα δώσουν όλα. Πιστεύω πως έχουμε καθήκον να είμαστε παρόντες και να δίνουμε το καλύτερό μας κάθε βράδυ. Αν είμαι λάθος, θα ζήσω με αυτό. Αλλά είναι σημαντικός παράγοντας όλο αυτό και ελπίζω το ΝΒΑ να το φτιάξει. Θα ήμουν έξαλλος, αν πλήρωνα να δω τους Τζαζ και δεν έπαιζε ο Μαλόουν. Δεν μου ακούγεται ελκυστικό» σχολίασε για το θέμα αυτό.

Το πιο επιτυχημένο ντράφτ όλων των εποχών

Τι μας λένε αυτά τα ακατάρριπτα ρεκόρ; Ότι ο ξερακιανός κοντός τον οποίο αμφισβητούσαν ειδικοί και μη λίγο πριν εισβάλλει στον μαγικό κόσμο του ΝΒΑ είχε εξυπνάδα και τσαγανό άνευ προηγουμένου (και επομένου). Η επιλογή του δεκαετίες μετά θεωρείται από τους περισσότερους ως η μεγαλύτερη επιτυχία στα ντραφτ στην ιστορία του θεσμού. Ο δε πρώτος του προπονητής, Φρανκ Λέιντεν, ομολόγησε ότι επ’ ουδενί μπόρεσε να προβλέψει το τι θα έκανε στην καριέρα του ο νεοφερμένος στην ομάδα γκαρντ. «Κανείς δεν πίστευε ότι ο Στόκτον θα εξελισσόταν σε τόσο καλό παίκτη. Γιατί κανείς δεν μπορούσε να υπολογίσει το μέγεθος της καρδιάς του» παραδέχθηκε αφοπλιστικά. Ανάλογη ήταν όμως και η παραδοχή του περί ου ο λόγος μύθου του μπάσκετ «Σας εγγυώμαι ότι ήμουν ο μόνος παίκτης που επιλέχθηκε εκείνη τη σεζόν που έμενε ακόμη σπίτι με τους γονείς του» τόνισε χαρακτηριστικά. Αποκαλυπτική του πόσο πίστευε στις δυνατότητες του η ομολογία του πως δεν χάλασε ούτε ένα δολάριο από τον πρώτο του μισθό, ενώ είχε αποφασίσει να αποταμιεύσει όσο το δυνατόν περισσότερα. «Νόμιζα ότι θα με έπαιρναν χαμπάρι γρήγορα. Πίστευα ότι οι Τζαζ θα καταλάβαιναν ότι έκαναν λάθος κι έτσι μάζευα κάθε σεντ που μπορούσα. Ήμουν σίγουρος ότι ήμουν παίκτη της μίας χρονιάς στο NBA». Νοίκιασε διαμέρισμα με ένα δωμάτιο (!), αγόρασε σε εκπτώσεις κονσέρβες με τσίλι και μαγείρευε τα λαζάνια της μητέρας του, βάζοντας τα υπολείμματα στο ψυγείο για την επόμενη μέρα.

Έτσι κύλησαν οι πρώτοι τέσσερις μήνες, μέχρι που έκανε την οικονομική υπέρβαση αγοράζοντας μια… μικρή τηλεόραση για να παρακολουθήσει το SuperBowl! Αλλά ακόμα και όταν η ελλειματική του αυτοεκτίμηση σπορπίστηκε από τον ίδιο στους τέσσερις ανέμους είχε ανάλογα εγκρατή και ξεχωριστή οικονομική συμπεριφορά. Απέφευγε να διαφημίζει προϊόντα, έμεινε πιστός στη Γιούτα, παρότι αρκετές φορές άλλες ομάδες του πρόσφεραν πολύ περισσότερα χρήματα και το 1996 δέχτηκε προσφορά από τους ανθρώπους της η οποία θα τους εξοικονομούσε χρήματα στο σάλαρι καπ και ζήτησε ένα απίθανο αντάλλαγμα. Να έχει εγγυημένο χρόνο προπόνησης στο γήπεδο πάγου του Delta Center η ομάδα χόκεϊ του γιου του. Ταπεινός, ήρεμος, ήσυχος και χαμηλών τόνων, μάτωνε καθημερινά στο γήπεδο, από την πρώτη προπόνηση ως τον τελευταίο αγώνα.Και πάνω απ’ όλα πιστός στην ομάδα που του έδωσε την ευκαιρία να δοξαχτεί. Ολάκερη η καριέρα του κύλησε στους Τζαζ. Δεκαεννιά συναπτά έτη. Που συνοδεύτηκαν από ισάριθμες παρουσίες της ομάδας της Γιούτα στα play – off. Στατιστικό που μας φέρνει ενώπιον της στη μοναδικής σκιάς της λαμπρής του πορείας.

Ο Τζόρνταν του «έκλεψε» δις το δακτυλίδι του πρωταθλητή

Πέντε παρουσίες στα τελικά και το… δαχτυλίδι του πρωταθλητή δεν ήρθε ποτέ! Η πρώτη εξ αυτών μάλιστα είχε προηγούμενα τη δική του σφραγίδα. με buzzer beater! Στους τελικούς της Δύσης το 1997 η ομάδα των Τζαζ αντιμετώπιζε τους Χιούστον Ρόκετς των Χακίμ Ολάζουον, Κλάιντ Ντρέξλερ και Τσαρλς Μπάρκλεϊ η οποία είχε πανηγυρίσει την κατάκτηση του τίτλου το 1994 και το 1995. Από την πλευρά της η ομάδα των Τζαζ μετρούσα τρεις χαμένες απόπειρες την προηγούμενη πενταετία.Το 1992 είχαν ηττηθεί στους Δυτικούς τελικούς από τους Μπλέιζερς με 2-4, το 1994 από τους Ρόκετς (1-4) και το 1996 από τους Σόνικς κι έτσι πόνταραν στην… τέταρτη και φαρμακερή απόπειρα το έτος 1997. Οι Τζαζ είχαν το πλεονέκτημα έδρας και στα πέντε πρώτα ματς της σειράς το είχαν εκμεταλλευτεί, όπως και οι Ρόκετς στο Χιούστον αντίστοιχα κι έτσι το σκορ ήταν 3-2 πριν το Game 6 στην έδρα των «ρουκετών» στις 29 Μαΐου. Το ματς πήγαινε πόντο-πόντο με το φινάλε να έχει την… υπογραφή του τεράστιου γκαρντ των φιλοξενούμενων ο οποίος πέραν του σταθερού του ρόλου ως κύριος δημιουργός με 13 ασίστ εκείνο το ιστορικό για την ομάδα του και τον ίδιο βράδυ ήταν και σκόρερ! Ολοκλήρωσε την αναμέτρηση με 25 πόντους και σκόραρε όχι μόνον τους 11 εκ των τελευταίων 14 της ομάδας του αλλά το αποκορύφωμα ήταν το buzzer beater τρίποντο στην εκπνοή, με τον Μπάρκλεϊ να μην προλαβαίνει να τον κόψει. Έτσι διαμορφώθηκε το τελικό και ιστορικό 100-103 υπέρ της ομάδας της Γιούτα που πήγε στον τελικό εκεί όμως περίμενε ο Air Τζόρνταν, που πήρε τον back to back τίτλο με 4-2, ενώ το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και το 1998 κόντρα στον ίδιο αντίπαλο…

Σκληρό καρύδι

Το 1997 το περιοδικό «Sports Illustrated» ζήτησε από το κοινό του να ψηφίσει τον «πιο βρώμικο παίκτη» στο ΝΒΑ μόνον ο περιβόητος Ντένις Ρόντμαν πήρε περισσότερους ψήφους. Τη 2^η θέση κατέλαβε και σε ανάλογη διαδικασία με ψηφοφόρους αυτή τη φορά τους συναδέλφους του στο πρωτάθλημα. Εκεί τον είχε νικήσει ο… Καρλ Μαλόουν. Εκτός από παμπόνηρος και ομαδικός ήταν και τεράστιος μαχητής. Δεν δίσταζε να κάνει σκριν σε ογκόλιθους . Τους φόργουορντ και σέντερ των αντιπάλων για να ενισχύσει το έργο των συμπαικτών του. Και σχεδόν άπαντες έχουν να θυμούνται τις αναμνηστικές μελανιές που τους «χάριζε». Φυσικά και ο ίδιος «μάζεψε» πολλές δεκάδες με τη σειρά του. Κάθε μάχη έχει κέρδη και απώλειες.

Όταν ο Στόκτον ρωτήθηκε για το πώς νιώθει που αποχώρησε χωρίς δαχτυλίδι πρωταθλητή είπε: «Το σημαντικότερο είναι το ταξίδι. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν άνθρωποι που κέρδισαν πρωταθλήματα και δεν δούλεψαν σκληρά γι’ αυτό. Εμείς δουλέψαμε σκληρά και δεν τα καταφέραμε, όμως νιώθω μεγάλη ανταμοιβή από την προσπάθεια που κατέβαλα για να μπορέσω να είμαι ανταγωνιστικός».

Ο «οδηγός» και μέντορας Τζέρι Σλόαν

Καταλύτης στην εκτόξευση του Στόκτον στην αιωνιότητα ήταν ο Τζέρι Σλόαν που ερχόμενος την επόμενη χρονιά παράλληλα με τον Μαλόουν έβαλε και εκείνος με τη σειρά του το λιθαράκι του στην δόξα των Τζαζ. «Δεν ανεχόταν τις βλακείες και ήταν πολύ ανταγωνιστικός. Ήταν πάρα πολύ λογικός άνθρωπος. Πολύ έξυπνος. Όταν κερδίζαμε, πίστωνε τη νίκη στους παίκτες. Όταν χάναμε, έπαιρνε πάνω του την ήττα. Λάτρευα να παίζω γι αυτόν. Ήταν τιμή μου» αναφέρει σχετικά στην αυτοβιογραφία του με τον εύστοχο τίτλο «Assisted» που κυκλοφόρησε το 2013. Και προσθέτει: «Ο Τζέρι μας απογείωσε. Μας έκανε να πιστέψουμε πως μπορούμε να γίνουμε πρωταθλητές. Ήταν από αυτούς που δεν δέχονται τις δικαιολογίες. Μας έδινε την ευκαιρία να παίζουμε χωρίς να χρειάζεται να είμαστε κάτι περισσότερο από μπασκετμπολίστες. Μας έλεγε ‘αν θέλετε να λάμψετε, παίξτε καλύτερα. Δείξτε ποιοι είστε με το παιχνίδι σας’. Δεν ήταν από αυτούς που κολλάνε πομπώδεις φράσεις, στους τοίχους των αποδυτηρίων. Μια στο τόσο μας τσιγκλούσε για να ‘χουμε κίνητρο. Όταν δίνεις 100 ματς κάθε χρόνο δεν είναι εύκολο να είσαι πάντα στο πικ. Έλεγε πάντα τη γνώμη του, ήξερε πάντα σε τι φάση ήταν ο καθένας μας και τι περίμενε από εμάς.Τα περισσότερα plays ήταν δικές του αποφάσεις. Έβλεπε τα πράγματα από διαφορετική οπτική και πάντα ήταν διαθέσιμος, για να του πούμε την άποψη μας -αυτά που θέλαμε εμείς. Δεν ήμασταν ρομπότ, που απλά εκτελούσαμε εντολές». Έτσι γεννήθηκε αυτό που οι Αμερικάνοι λένε«the dream coach and the coach’s dream». Τα συνολικά στατιστικά της καριέρας του είναι 13.1 πόντοι, 10.5 ασίστ, 2.2 κλεψίματα και 2.7 ριμπάουντ ενώ είναι 3ος όλων των εποχών σε σύνολο αγώνων με 1.504 (κανονικής περιόδου), πίσω από τον Ρόμπερτ Πάρις (1.611) και τον Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ (1.560).

Μια ζωή Τζάζ

Ακόμη, έχει το ρεκόρ για περισσότερες χρονιές με την ίδια ομάδα, 19 με τη Γιούτα, από την οποία ουδέποτε σκέφτηκε να φύγει αν και παραδέχθηκε «στην αρχή, όταν δεν ήξερα τη μοίρα μου στην ομάδα και αν με θέλουν ή όχι, σκέφτηκα τις άλλες ομάδες». Και δικαιολόγησε την εν λόγω θέση του με την παρακάτω ξεκάθαρη σχέψη: « Ήμουν από αυτούς που χρειάζονταν σταθερότητα, ένα πλαίσιο στο οποίο να μπορώ να δουλέψω για να γίνω καλύτερος και να προσπαθώ να νικώ. Άλλοι λειτουργούν αλλιώς».

Είναι από τους λιγότερο από 20 παίκτες στην ιστορία του θεσμού που έπαιξαν και μετά τα 40 τους χρόνια καθώς όταν αποχώρησε ήταν πλέον 41. Στην τελευταία του σεζόν το 2002-03, έπαιξε βασικός και στα 82 παιχνίδια της χρονιάς και είχε 10.8 πόντους, 7.7 ασίστ, 1.7 κλεψίματα και 2.5 ριμπάουντ σε 28 λεπτά συμμετοχής, δείχνοντας ακόμη και τότε το μεγαλείο του απέναντι σε αντιπάλους που θα μπορούσαν να είναι ακόμα και… παιδιά του. Ολοκλήρωσε την καριέρα του με 82,6% στις βολές, μετρώντας 4.788/5.796, ενώ μόλις τρεις σεζόν είχε κάτω από 80%. Ανακοίνωσε πως δεν θα επιστρέψει στα παρκέ ως παίκτης, στις 2/5 /2003 και οι Τζαζ ανέβασαν το Νο12 στην οροφή του γηπέδου τους, στις 22/11 /2014, ενώ άγαλμα του θρύλου (πολύ κοντά και εκείνο του Μαλόουν) τοποθετήθηκε μπροστά στη Vivid Smart Home Arena (το Delta Center, ντε). Ποτέ δεν μετάνισα. Είχε έλθει η ώρα. Είχα περάσει εξαιρετικά. Ακόμα απολάμβανα το παιχνίδι, αλλά τα παιδιά μου μεγάλωναν και ήθελα να τα ζήσω».

Οι δύο τίτλοι που πανηγύρισε ήταν τα ισάριθμα χρυσά μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες (1992, 1996). Ήταν μέλος της Dream Team που κατέκτησε με περίπατο το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο το 1992 στη Βαρκελώνη, αν και λόγω κατάγματος στο πόδι δεν μπορούσε να παίξει στο 100% των δυνατοτήτων του και αγωνιζόταν ελάχιστα (έπαιξε σε 4 ματς και είχε 2.8 πόντους και 2.0 ασίστ μέσο όρο). Τέσσερα χρόνια αργότερα ανέβηκε εκ νέου στο πιο ψηλό σκαλί του βάθρου στην Ατλάντα.Είχε 10 συμμετοχές σε all-star game (και 1 MVP το 1992-93), ήταν 2 φορές στην καλύτερη πεντάδα του NBA, 6 φορές στη 2η καλύτερη πεντάδα και 3 στην 3η καλύτερη, ενώ 5 φορές ήταν στη δεύτερη καλύτερη αμυντική πεντάδα.

«Ο Μαλόουν ήταν ο καλύτερός μας παίκτης για 18 χρόνια»

Μέχρι το τέλος μετριόφρων, ο απόλυτος πλέι μέικερ, δεν θεώρησε ποτέ τον εαυτό του ως τη βεντέτα της ομάδας: «Ο Μαλόουν ήταν ο καλύτερός μας παίκτης για 18 χρόνια. Τραβούσε μεγάλο μέρος της προσοχής από πάνω μου ευτυχώς. Στις ομάδες που έπαιξα, στα 30 χρόνια που ασχολήθηκα με το μπάσκετ, ποτέ δεν ήμουν ο καλύτερος παίκτης. Μια χρονιά μόνο έφτασα κοντά, όταν οι δύο καλύτεροι παίκτες μας τραυματίστηκαν κι έχασαν όλο το υπόλοιπο της σεζόν». Αναφερόμενος στο πολύκροτο ζήτημα ότι δεν μιλούσαν εκτός γηπέδων με τον κορυφαίο του συνεργάτη εντός γηπέδου Μαλόουν ο οποίος προλογίζει την αυτοβιογραφία υπογράμμισε: «Μολονότι δεν συμφωνούσαμε ποτέ σε τίποτα -γιατί προερχόμασταν από διαφορετικές κουλτούρες- σεβόμασταν πάντα ο ένας τον άλλον».

Αστειευόμενος στις 11 Σεπτεμβρίου του 2009 την ώρα που έβγαζε λόγο για την εισαγωγή του στο Hall of Fame,ότι ο πατέρας του και οι συγγενείς του ήταν εκεί περισσότερο για να δουν από κοντά τον… Τζόρνταν, είναι ότι ένας από τους μεγαλύτερους θρύλους στην ιστορία του μπάσκετ και τους καλύτερους πλέι-μέικερ στο NBA. Ουκ ολίγοι τον χαρακτηρίζουν «καλύτερο κλασικό πλέι μέικερ όλων των εποχών» εξαιρώντας από τη σύγκριση τους Μάτζικ Τζόνσον και Όσκαρ Ρόμπερτσον. «Δεν άλλαξα τίποτα. Δεν άλλαξα καν το μήκος του σορτς στην εμφάνιση» σχολιάζει τόσο ένα ακόμα από τα αγωνιστικά του χαρακτηριστικά αλλά και τα περιβόητα κοντά σορτς που ήταν το σήμα κατατεθέν του Στόκτον, ακόμη και όταν τα φαρδιά ήρθαν στη μόδα τη δεκαετία του ’90.

«Δεν θα υπάρξει άλλος Τζον Στόκτον»

Φυσικά άπασα η οικογένεια του ΝΒΑ δεν κρύβει τον θαυμασμό της για τον σπουδαιότατο γκαρντ.«Είμαι απολύτως σίγουρος ότι ποτέ στο μέλλον δε θα υπάρξει άλλος Τζον Στόκτον» έχει πει το… έτερον ήμισυ Κάρλ Μαλόουν ο οποίος επίσης έκλεισε την καριέρα του χωρίς τίτλο πρωταθλητή, αλλά ακόμη και σήμερα θεωρούνται το απόλυτο δίδυμο. Τα pick ‘n’ roll τους χαρακτηρίζονται σεμιναριακού επιπέδου, ενώ η φράση «Stockton, to Malone» ακούστηκε αναρίθμητες φορές στις μεταδόσεις αγώνων στις αμέρτητες συνεργασίες Στόκτον και «ταχυδρόμου» με το δίδυμο να έχει έχουν και το ρεκόρ, με 1.412 παιχνίδια ως συμπαίκτες! Σύμφωνα με τον φημισμένο προπονητή του UCLA Τζον Γούντεν: «Ο Στόκτον είναι ο παίκτης του NBA που μου αρέσει περισσότερο να βλέπω και ο μόνος για τον οποίο θα πλήρωνα εισιτήριο για να τον δω».

Αρνητής του εμβολίου

Το τελευταίο διάστημα πάντως ο Στόκτον μπήκε στο στόχαστρο επικρίσεων. Αφετηρία η συμμετοχή του σε ντοκιμαντέρ που προωθεί την ιδέα της άρνησης στο εμβόλιο κατά του κορονοϊού και μάλιστα κάνει λόγο για… δική του έρευνα!

«Δεν είναι ο ιός που μας κλέβει την ευκαιρία, αλλά οι άνθρωποι που παίρνουν τις αποφάσεις και λένε “όχι, όχι, φοβόμαστε πολύ και θα κατεβάσουμε ρολά. Μείνετε στο σπίτι και να είστε προσεκτικοί”. Τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου ακούνε αυτά τα πράγματα και τα δέχονται ως αλήθεια, όταν εγώ ξέρω έπειτα από έρευνα που έκανα ότι αυτό δεν ισχύει» τόνισε χαρακτηριστικά για να προσθέσει «Θα ήταν έγκλημα για το μπάσκετ αν δεν βλέπαμε τον επόμενο Στεφ Κάρι λόγω των περιορισμών που μας έχουν επιβληθεί για τον κορονοϊό». Και πιο πρόσφατα, είδε το Πανεπιστήμιο Gonzaga να ακυρώνει το εισιτήριο διαρκείας του, καθώς δεν φορούσε μάσκα κατά την διάρκεια των εντός έδρας αγώνων της ομάδας μπάσκετ. «Επειδή είμαι γνωστός, φάνηκα λίγο παραπάνω, ξεχώρισα στο πλήθος. Γι’ αυτό παραπονέθηκαν πολλοί. Έπρεπε, δηλαδή, είτε να μου ζητήσουν να βάλω μάσκα είτε να μου ακυρώσουν το εισιτήριο.Η σχέση μας περνάει κρίση, αλλά δεν χάλασε. Είμαι σίγουρος ότι θα βρούμε λύση, έστω και μέσω αυτής της σύγκρουσης. Έπρεπε ή να μου ζητήσουν να φοράω μάσκα ή να ακυρώσουν το εισιτήριό μου. Όταν αλλάξει ο κανονισμός, τότε θα το πάρω πίσω» τόνισε σχετικά ο Στόκτον του οποίου το #12 της φανέλας της ομάδας του Πανεπιστημίου να έχει αποσυρθεί προς τιμήν του.

Τέσσερα παιδιά μπασκετικοί μετανάστες στη Γερμανία

Ως επίλογος η οικογενειακή ζωή του που περιλαμβάνει επίσης μεγάλη δόση από το προαναφερθέν Πανεπιστήμιο αλλά και … Γερμανία. Προϊόντα του έρωτα με τη γυναίκα του, Nέιντα Στέποβιτς (κόρη πρώην κυβερνήτη της Αλάσκα Μάικ Στέποβιτς) είναι τα έξι παιδιά τους. Δύο κορίτσια (Λίντσι, Λόρα) και τέσσερα αγόρια ( Χιούστον, Μάικλ, Ντέιβιντ και Σάμιουελ). Το 2015, όταν η κόρη του Λίντσι έπαιζε μπάσκετ στις Montana State Lady Bobcats εκείνος κάθισε στον πάγκο, ως assistant. Η Λόρα πήγε από το Gonzaga Prep στο Gonzaga University και με αυτό στο 2019 NCAA Tournament. To 2016, όταν κάλεσαν οι Μπακς τον Στόκτον να διδάξει την τέχνη του στο training camp τους, δοκίμαζε την τύχη του στο ΝΒΑ ο γιος του, Ντέιβιντ -επίσης απόφοιτος του Gonzaga. Πέρασε από τη G League και τους Τζαζ, ώσπου έφυγε για τη Γερμανία, για να τον ακολουθήσει εκεί ο Μάικλ. Ο Σάμιουελ ασχολήθηκε με το football στο Gonzaga Prep.

Ο Χιούστον έκανε καριέρα στο αμερικανικό ποδόσφαιρο αλλά όλα τα άλλα αδέλφια ακολούθησαν τα χνάρια του πατέρα. Με πλησιέστερο τον Ντέιβιντ που μετά το πέρασμα του από το Πανεπιστήμιο Gonzaga είχε και σύντομη παρουσία και στο ΝΒΑ και τους Τζαζ (και προηγούμενα τους Σακραμέντο Κινγκς) πριν μεταναστεύσει αγωνιστικά στην προαναφερθείσα χώρα της Ευρώπης. Νωρίτερα εκεί είχε βρεθεί και ο Μάικλ ενώ κάτι ανάλογο έχει συμβεί και με τα δύο κορίτσια της οικογένειας Στόκτον.