Μάικ Σιζέφσκι: Το ονειρώδες τέλος

Ο Μάικ Σιζέφσκι θα προσπεράσει το προσεχές Σάββατο τον Τζον Γούντεν σε παρουσίες σε Final 4 σε ό,τι μπορεί να είναι μόλις το… προτελευταίο παιχνίδι του στο μπάσκετ, στα 75 του.

Ο Μπιλ Σιζέφσκι έφτασε στο Σικάγο στις αρχές της δεκαετίας του ’20. Ήταν από τους τελευταίους Πολωνούς του πρώτου και πιο μεγάλου κύματος, δηλαδή από το 1870 έως το 1914. Το 1947, που ο γιος του, Μάικ, γεννήθηκε, ενώ ο ίδιος έβγαζε τα προς το ζην για εκείνον, τη σύζυγό του και τον πρωτότοκο γιο του, Μπιλ, ένα συνταξιούχο πυροσβέστη, κατέφθαναν ξανά κατά εκατοντάδες οι συμπατριώτες τους. Η Πολωνία έμελλε να υπαχθεί στο κομουνιστικό καθεστώς και η ιστορία επιτυχίας των προγόνων τους οιστρηλάτησε τους φυγάδες. Με πυρήνα την πόλη των Ανέμων, οι Πολωνοί είναι περίπου 10.000.000 στις ΗΠΑ. Ουδείς είναι πιο διάσημος από τον προπονητή του Ντιουκ, που ετοιμάζεται να κοουτσάρει τους «Διαβόλους» από τη Βόρεια Καρολίνα για τελευταία φορά. Ο χρονικός προσδιορισμός, βεβαίως, χρησιμοποιείται ποιητική αδεία: μπορεί να είναι μία, μπορεί να είναι δύο.

Στη Νέα Ορλεάνη είναι τυχεροί -και όχι μόνο για τη μυθική μουσική που παράγουν τα νιαουρίσματα του σαξοφώνου. Το Ντιουκ βρίσκεται εκεί. Πρόκειται για το πιο μισητό πανεπιστήμιο στην ιστορία του μπάσκετ. Στη Βόρεια Καρολίνα, αυτό το κολέγιο αποδομεί ό,τι λέγεται «ακαδημαϊκή ευκαιρία». Δεν δίνει υποτροφίες, αν και τώρα έχει απολαύσει την… ηθική κατάπτωσή του ως εκείνο που ενέδωσε στον πειρασμό του one and done, δηλαδή να στρατολογήσει αθλητές και όχι μαθητές, που θα έμεναν μία χρονιά (δηλαδή το έλασσον του κανονισμού που τους θέλει, στην περίπτωση που δεν φύγουν σε… άλλη ήπειρο, να κάθονται στο κολέγιο) και θα γίνονταν ντραφτ στο NBA. Ακόμα και ο πολύς Σιζέφσκι, ένας σκληρός άνθρωπος, όπως κατά κανόνα είναι οι Πολωνοί, έκανε τα στραβά μάτια σε περιπτώσεις όπως εκείνη του Άντριου Γουίγκινς ή τον Τζαχίλ Όκαφορ. Το Ντιουκ ολίσθησε στα ανθρώπινα και το μίσος των άλλων προς το πρόσωπο ενός προπονητή που γίνεται να αποτελέσει καρικατούρα εξατμίστηκε.

Πλέον, στο «Caesars Superdome», το Ντιουκ πρόκειται να αποθεωθεί από εχθρούς και φίλους.

Η σημασία ενός «αντίο»

Ο Εβραίος στο παζάρι, μέρα Σάββατο

Η αίσθηση ότι όποτε γίνεται χαμός στη March Madness βρίσκεται το Ντιουκ από κάποια μεριά, περνάει αθόρυβα γύρους, φτάνει στο Final 4 και έπειτα εμφανίζεται με το τρόπαιο ανά χείρας, είναι εφικτή. Έγινε το 2010, όταν το Μπάτλερ του Μπραντ Στίβενς, με τον Γκόρντον Χέιγουορντ και τον Ματ Χάουαρντ, που έπαιξε για λίγο στον Ολυμπιακό, έφτασε στον τελικό του NCAA. Έγινε το 2015, όταν όλοι συζητούσαν για το σπουδαίο αήττητο του Κεντάκι, των αδελφών Χάρισον, του Καρλ-Άντονι Τάουνς και του Γουίλι Κόλεϊ-Στάιν, τους απέκλεισε το Γουισκόνσιν του Φρανκ Καμίνσκι στον ημιτελικό και, μέχρι να συνειδητοποιήσουν όλες οι ΗΠΑ αυτήν την κατάσταση, ο Σιζέφσκι κρατούσε το πέμπτο τρόπαιό του, μπαίνοντας στη συζήτηση με το μακαρίτη Τζον Γούντεν για τον κορυφαίο προπονητή όλων των εποχών στο κολεγιακό μπάσκετ. Άλλωστε, στη Νέα Ορλεάνη αναμένεται να τον προσπεράσει σε παρουσίες σε Final 4. Ο «μάγος του Γουέστγουντ» είχε 12 με το UCLA, από το 1962 έως το 1975 δεν βρέθηκε σε αυτό μόνο το 1963 και το 1966. Ο «Κόουτς Κ» θα έχει 13: το 1986, από το 1988 έως το 1992, το 1994, το 1999, το 2001, όπου κατέκτησε το τρίτο πρωτάθλημά του με τους Τζέισον Γουίλιαμς, Μάικ Ντανλίβι τζούνιορ και Σέιν Μπάτιερ στο παρκέ, απέναντι στην Αριζόνα του Λουτ Όλσον με τους Γκίλμπερτ Αρίνας και Ρίτσαρντ Τζέφερσον- το 2004, το 2010, το 2015.

Έγινε το 1991, όταν ο κόσμος λυπόταν το Ντιουκ του Κρίστιαν Λέτνερ, που έφτασε στον ημιτελικό του NCAA απέναντι στους Rebels του UNLV, τη… συμμορία του Τζέρι Ταρκάνιαν με τον Λάρι Τζόνσον, τον Στέισι Όγκμον και τον Γκρεγκ Άντονι, μέχρι που πέτυχε στον ημιτελικό μία από τις πιο εκκωφαντικές, με το 79-77, νίκες στην Ιστορία, που λογίστηκε και ως μία από τις εκπλήξεις, για να πάρει το πρώτο τρόπαιό του και να σβήσει το 100-70 του τελικού της προηγούμενης χρονιάς.

Τι στο καλό; Έγινε και την επόμενη χρονιά, παρά το θρυλικό καλάθι του Λέτνερ επί του Κεντάκι του Ρικ Πιτίνο στον προημιτελικό, αφού διασημότητες ήταν οι Fabulous Five του Μίσιγκαν, με τους Κρις Γουέμπερ, Τζουάν Χάουαρντ και Τζέιλεν Ρόουζ σε πρώτο πλάνο. Ο τελευταίος έχει ομολογήσει ότι δεν έχει μισήσει κάποιον (χωρίς να το ξέρει) περισσότερο από τον Γκραντ Χιλ, όταν έπαιζε στο Ντιουκ. Έμοιαζε να έχει γεννηθεί πιο προνομιούχος από εκείνον, να έχει περισσότερες ευκαιρίες από εκείνον, όλα έδειχναν καλύτερα στη ζωή. Ο Χιλ, βεβαίως, ήταν γόνος μίας οικογένειας με μεσαίο εισόδημα -και παρά την πραγματικότητα, το αφήγημα δεν άλλαζε.

«Αυτός είναι ο GOAT»

Απέναντι στο μισητό αντίπαλο

Ο Σιζέφσκι έπαιξε το τελευταίο παιχνίδι του στο «Cameron» την Κυριακή 6 Μαρτίου, με αντίπαλο το Νορθ Καρολάινα. Η ήττα, με σκορ 91-73, ήταν για τους «Ταρ Χιλς» μία εντυπωσιακή στιγμή: οι οπαδοί τους μισούν τον Πολωνό από τη στιγμή που κάθισε στον πάγκο του Ντιουκ πριν 42 χρόνια, δηλαδή ύστερα από τέσσερα χρόνια ως παίκτης στην ομάδα του Στρατού, από το 1966 έως το 1969, έξι ως προπονητής της, από το 1975, και, ενδιαμέσως, έναν ως ασίσταντ του Μπόμπι Νάιτ στην Ιντιάνα, το 1974-75. Ο «Κόουτς Κ» έφτασε στη Βόρεια Καρολίνα το μακρινό 1980. Η έχθρα των δύο, βεβαίως, είναι γνωστή ακόμα και σε όσους δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση με το κολεγιακό μπάσκετ. Το στυλ του Σιζέφσκι και το σμιχτό πρόσωπο όταν νιώθει θυμό ερχόταν σε αντίθεση με το μειλίχιο ύφος του Ντιν Σμιθ, που δύο χρόνια μετά το ντεμπούτο του… ισόβιου προπονητή του Ντιουκ θα κατακτούσε το πρωτάθλημα στον τελικό με το Τζόρτζταουν του Πάτρικ Γιούιν, με το περίφημο σουτ του Μάικλ Τζόρνταν.

Δεν ξέρει κάποιος αν ο απόγονός του, Χιούμπερτ Ντέιβις, που διαδέχθηκε τον εξίσου θρυλικό Ρόι Γουίλιαμς στον πάγκο του Νορθ Καρολάινα, μετά τη νίκη στο «Cameron» περίμενε ότι θα βρει ξανά τον Σιζέφσκι. Όμως, έπειτα από την επικράτηση του UNC επί του Σεντ Πίτερς, με σκορ 69-49, για την ανατολική περιφέρεια, το ραντεβού διευθετήθηκε. Είχε ήδη, βεβαίως, προκριθεί το Ντιουκ, με τη νίκη 78-69 επί του Αρκάνσας. Μάλιστα, μια υπέροχη στιγμή έλαβε χώρα στη συνέντευξη Τύπου του Σιζέφσκι, μετά το 13ο τίτλο του στη δυτική περιφέρεια. Ο πιο γνωστός παίκτης του Ντιουκ, Πάολο Μπαντσέρο, τον αγκάλιασε και δήλωσε, κοιτάζοντας την κάμερα, «αυτός εδώ είναι ο GOAT», δηλαδή ο κορυφαίος όλων των εποχών. Ο Σιζέφσκι ανταπέδωσε με ένα μεγαλοπρεπές «σκάσε», αλλά ό,τι και να λέει η αλήθεια δεν αλλάζει.

Αφ’ ης στιγμής έγινε γνωστή η αναμέτρηση, είναι σαν να έχει μπει μια κατσαρόλα με νερό πάνω στο μάτι της κουζίνας και να σιγοβράζει. Στο NCAA ποντάρουν σε αυτήν την αναμέτρηση περισσότερο από εκείνη του Κάνσας με το Βιλανόβα, αν και οι δύο τελευταίοι αντίπαλοι ήταν από τα φαβορί στις περιφέρειές τους, το πρώτο νούμερο 1 στη νότια και το δεύτερο νούμερο 2 στη μεσοδυτική.

Ο Σιζέφσκι θα παίξει, δηλαδή, ένα από τα πλέον σπουδαία ματς στην καριέρα του, απέναντι σε έναν οργανισμό για τον οποίο είναι σεσημασμένος, σχεδόν… ποινικά, από την αρχή ως το τέλος. Το Νορθ Καρολάινα δεν λατρεύει να μισεί μόνο τον τρεις φορές «χρυσό» ολυμπιονίκη (2008, 2012, 2016) και δις παγκόσμιο πρωταθλητή (2010, 2014) με τις ΗΠΑ, τις οποίες είχε αναλάβει και από το 1988 έως το 1992 -και φυσικά στην ανθολογία του ελληνικού μπάσκετ βρίσκεται για εκείνη την πρεμιέρα στο Παγκόσμιο του Μπουένος Άιρες το 1990 και το καλάθι του Νάσου Γαλακτερού που δεν μέτρησε, πριν η ομάδα των κολεγιόπαιδων με επικεφαλής το μετέπειτα σταρ του ΝΒΑ, Αλόνζο Μόρνινγκ, νικήσει 103-95 στην παράταση- αλλά και όλους όσοι ήταν η… ενσάρκωσή του στο παρκέ: ο Λέτνερ, ο Μπάτιερ, ο Τζέι Τζέι Ρέντικ, ο Γκρέισον Άλεν, ο Μπόμπι Χέρλι, ο Γκραντ Χιλ, ο Ντάνι Φέρι, ο Κάιλ Σίνγκλερ, ο Τζέισον Τέιτουμ (παιδί του one and done), ο Κάρλος Μπούζερ, ο Τζον Σέιερ, επόμενος προπονητής του Ντιουκ.

Η βόλτα στην οδό Φράνκλιν

Ο κήπος των θαυμάτων

Ο Μάικ Σιζέφσκι έχει πλησιάσει δύο παιχνίδια από το αντίο του και οι πιθανότητες να το κάνει ως πρωταθλητής, έπειτα από μισό αιώνα παρά οκτώ χρόνια, είναι υπαρκτές. Ποιος να το περίμενε, έπειτα από τέτοια διάρκεια σε έναν πάγκο και με τον αποχαιρετισμό του ανακοινωμένο από την αρχή της σεζόν, ότι δεν θα χανόταν στο ηλιοβασίλεμα έπειτα από μια μέτρια χρονιά, όπως οι περισσότεροι προπονητές; Στο σπίτι στη Βόρεια Καρολίνα, η Μίκι Σιζέφσκι, με την οποία παντρεύτηκε στα 22 του, θα τον παρακολουθεί από το παράθυρο να φροντίζει τον κήπο του, τον οποίο τόσο αγαπάει, να παίρνει αυτό το ύφος του… αρουραίου, για το οποίο οι αντίπαλοί του τον φώναζαν «rat», να κυλιέται στη λάσπη και να αποφεύγει να παίξει γκολφ, γιατί αυτό το παιχνίδι χρειάζεται ησυχία και ο ίδιος έχει ξεσπάσματα.

Ταυτοχρόνως, μπορεί να κάνει και ό,τι έχει αποφύγει αυτό το μισό αιώνα, επειδή, όπως είπε, «θα δημιουργούσε μόνο προβλήματα»: τη βόλτα στην οδό Φράνκλιν, στο Τσάπελ Χιλ, ένα δρόμο αποκλειστικά για τους ρέκτες του Νορθ Καρολάινα. Απόμαχος πια -και με το τσεκούρι του πολέμου θαμμένο- ίσως επιδιώξει να χαιρετίσει το μεγάλο αντίπαλό του, αλλά και να χαιρετιστεί ως αυτό που είναι: μία εμβληματική φυσιογνωμία των σπορ και της αμερικανικής κοινωνίας.