Παναθηναϊκός: Η μέρα που ο Στόγιαν Βράνκοβιτς άγγιξε τον Θεό

Το κόψιμο του Στόγιαν Βράνκοβιτς στον Χοσέ Αντόνιο Μοντέρο, που χάρισε στον Παναθηναϊκό το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών, δεν είναι απλώς μια μνημειώδης στιγμή του ελληνικού μπάσκετ, αλλά μια ασύλληπτη πράξη αυταπάρνησης. 

Το χέρι πάει στο μέτωπο: Αυτή είναι η ακαριαία αντίδραση αν δεις ένα παιχνίδι Ευρωλίγκας ανάμεσα σε δύο ομάδες που θέλουν να νικήσουν στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Με εξαίρεση το θαύμα της Ζάλγκιρις Κάουνας το 1999 στο Μόναχο, το μπάσκετ μεταξύ των ομάδων είναι απελπιστικά αργό. Ό,τι γίνεται σε ένα παρελθόν που η απόστασή του από τον παροντικό χρόνο έχει διαβεί τον αισθησιακό Ρουβίκωνα του ενός τετάρτου του αιώνα αποκτά μια πάγια θέση σε ό,τι αφορά τα γεγονότα, γίνεται πάγιο.

Από το πρώτο ελληνικό Κύπελλο Πρωταθλητριών, του Παναθηναϊκού στο Παρίσι με την Μπαρτσελόνα, έχουν περάσει πια 26 χρόνια. Για όσους το θυμούνται και δεν βρίσκουν σε πρώτο χρόνο, τη σημασία της χρονικής απόστασης, αν κάποιος γεννήθηκε την επόμενη μέρα, δηλαδή στις 12 Απριλίου του 1996, σε ένα κράτος πρόνοιας έχει τελειώσει το σχολείο, το πανεπιστήμιο και, για τα αγόρια, το στρατιωτικό του και βρίσκεται εδώ και τρία χρόνια στην παραγωγική διαδικασία.

Ουδείς εκ των ιδιοκτητών της ΚΑΕ Παναθηναϊκός ζει πια, ο αρχηγός της ομάδας, Παναγιώτης Γιαννάκης, είναι 63 ετών, ενώ, σε ό,τι αφορά το NBA, που φέτος έγινε η βράβευση των 75 κορυφαίων παικτών της Ιστορίας του, δεν είχε αποφασιστεί καν το Τοπ-50. Ο Ανδρέας και η Αλίκη ζούσαν ακόμη.

Αυτό το πλαίσιο θα γινόταν να συνεχιστεί, αν και δεν θα έδειχνε ότι η εποχή όντως άλλαξε. Θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για τα τηλέφωνα-κουμπότρυπες, που έβαζες το δάχτυλο και έκανες κάνα τεταρτάκι για να καλέσεις το μηδέν ή για τους γονείς που έβγαιναν στα μπαλκόνια για να φωνάξουν τα παιδιά τους, που γρατζουνούσαν γόνατα και μύτες στην πλησιέστερη πλατεία. Αυτό που σίγουρα δεν μεταβλήθηκε, είναι η υπερβατική προσπάθεια. Σε κάθε εποχή, ό,τι έκανε ο Στόγιαν Βράνκοβιτς στα τελευταία δευτερόλεπτα εκείνου του 67-66 στο «Παλέ ντε Μπερσί», είναι ένα μνημείο στην ανθρώπινη θέληση και αυταπάρνηση και συμβολίζει την ελεύθερη βούληση -αν και ο χαρακτήρας της πράξης ήταν καθαρά επιβιωματικός.

Η… μητρική μάχη

Τέτοιες στιγμές, όπως το κόψιμο του Βράνκοβιτς στον Χοσέ Αντόνιο Μοντέρο, έχουν αποκτήσει πια το δικαίωμα του αυτόφωτου. Υπήρξαν οι συνθήκες που οδήγησαν τον Στόικο να κάνει κάτι το οποίο ήταν επικίνδυνο και για τη σωματική υγεία του, οι αντιπαραθέσεις σχετικά με το τι είναι νόμιμο, αν έγινε φάουλ στον Γιαννάκη, ποιον βοήθησε το γεγονός ότι το χρονόμετρο σταμάτησε για αρκετά δευτερόλεπτα και έπειτα συνεχίστηκε, αν η διαιτησία ήταν εχθρική κατά του Παναθηναϊκού. Το πεδίο ακόμη είναι ευρύ και έως και τώρα οι αντιδράσεις έχουν κάτι από αυθόρμητο, λες και το παιχνίδι έγινε προ μηνός. Μακριά, όμως, από όλα αυτά, ο Κροάτης σέντερ έκανε κάτι που πρέπει να μπαίνει στην κατηγορία της υπεράσπισης του πιο πολύτιμου κεκτημένου: της ίδιας της ζωής.

Υπάγεται, ούτως ειπείν, στην ίδια κατηγορία με το κολύμπι του Τζέισον Λίζακ στα 4Χ100μ. ελεύθερο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, το 2008, όταν προσπέρασε τον μόλις απερχόμενο παγκόσμιο ρέκορντμαν Αλέν Μπερνάρ για να χαρίσει στον Μάικλ Φελπς το πρώτο από τα οκτώ χρυσά μετάλλιά του, διότι έχει κάτι από τη μάνα που προστατεύει τα παιδιά της από τους αληθινούς κινδύνους, έναν εχθρό, έναν επίδοξο λεηλάτη. Πρέπει να έπαιξε, για να προβεί σε αυτήν την κίνηση αυτοθυσίας, που σε όμοιά της σπανίως θα γίνει αποδέκτης ο θεατής, ρόλο και το συνολικό στάτους κβο του Στόγιαν: δηλαδή το κάπως αγαθό του χαρακτήρα του, που είχε, κιόλας, διευθετήσει τη συναισθηματική θέση του κυρίως ανάμεσα στους Γιουγκοσλάβους συμπατριώτες του. Ο Βράνκοβιτς ήταν φίλος με το συγχωρεμένο τον Ντράζεν Πέτροβιτς, που με σιγουριά θα αναφερόταν ότι περιέφερε την ηγετική φυσιογνωμία του εντός παρκέ και εκτός αυτού. Σε μια νέα υπόθεση εργασίας, ο Στόγιαν δεν έμαθε μόνο να γίνεται αποδέκτης των πιθανών ξεσπασμάτων του, αλλά, τις ώρες που ο «Μότσαρτ» τον λόγιζε ως τον καλύτερο φίλο του, που εκτιμούσε την αγνότητά του και τα δυσεύρετα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του σε έναν κόσμο που οι διαπραγματεύσεις χρειάζονται συγκεκριμένες τάσεις, όπως η πονηριά και η καχυποψία, για να γίνουν, την αίσθηση ότι θα πέθαινε για εκείνον.

Ιστορικά, οι πιο γνωστοί κατακτητές δεν έγιναν τέτοιοι επειδή είχαν οι ίδιοι σπουδαίες στρατηγικές ικανότητες, αλλά επειδή είχαν ανθρώπους δίπλα τους, άσημους και αγνώστους, που θα τους τις υλοποιούσαν. Για μία φορά, μέσα στο «Παλέ ντε Μπερσί», ένας γιγάντιος σκαπανέας του μπάσκετ έδειξε ότι το «ζήσε την κάθε στιγμή» είναι συνώνυμο με το «ζειν επικινδύνως». Όταν, πια, φεύγεις από το σώμα σου και η αυτοσυντήρησή σου γίνεται δευτερεύουσα, τότε μπορείς να έχεις πιθανότητες να σε γράψουν τα βιβλία της Ιστορίας. Ο αγαθός Στόγιαν το κατάφερε.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News