Συνέντευξη Δημήτρης Παναγιωτάκης: «Ο Μιγιάτοβιτς και το όχι του Όσιμ στον Βαρδινογιάννη που έφερε ένα κύπελλο»

Είναι ο άνθρωπος που αποτέλεσε το δεξί χέρι του Ίβιτσα Όσιμ στη θητεία του στον πάγκο του Παναθηναϊκού, όπου κάθισε από τον Iούλιο του 1992 έως τον Μάρτιο του 1994. Από το πόστο του διερμηνέα, έμπιστου συνεργάτη και βοηθού του, έζησε από πολύ κοντά κάθε στιγμή εκείνης της εποχής, δίπλα στον σπουδαίο Βόσνιο προπονητή, που «έφυγε» από τη ζωή την 1η Μαΐου 2022, σε ηλικία 80 ετών.

Αυτό που λέμε «γράφω βιβλίο από αυτή την εμπειρία», ο Δημήτρης Παναγιωτάκης θα το κάνει στην κυριολεξία, όπου μέσω αυτού, που θα κυκλοφορήσει σε λίγους μήνες, θα μοιραστεί με το κοινό πληθώρα ανέκδοτων ιστοριών. Μερικές από αυτές, θα τις διηγηθεί μέσω του sportday.gr.

Η προσωπικότητα του Όσιμ, το Κύπελλο με αντίπαλο τον Ολυμπιακό, ο Μπορέλι, ο Γκουαρδιόλα, η μεταγραφή του Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς που δεν έγινε ποτέ και η πρόταση από άλλη ελληνική ομάδα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ίβιτσα Όσιμ: Όσα έζησα κι όσα διάβασα – Οι καταραμένοι Μάηδες της ζωής του

Από μία τυπική χειραψία, στην πρώτη προπόνηση με… πολιτικά

Η πρώτη τους γνωριμία έγινε στο Βελιγράδι, όταν ο Δημήτρης Παναγιωτάκης εργαζόταν στο γραφείο Τύπου της ελληνικής πρεσβείας, τη δεκαετία του 1980. Ο μετέπειτα διερμηνέας του Ίβιτσα Όσιμ, ήταν ο πρώτος Έλληνας φοιτητής, στην Γιουγκοσλαβία του Τίτο, όπου και γνώρισε τη σύζυγό του. Η εθνική ομάδα της Ελλάδας είχε επισκεφτεί τη βαλκανική χώρα, στο πλαίσιο ενός φιλικού αγώνα με την τότε Γιουγκοσλαβία, στον πάγκο της οποίας ήταν ο Ίβιτσα Όσιμ, με βοηθό τον Ντούσαν Μπάγεβιτς. Η συνάντησή τους έγινε στα αποδυτήρια, όπου αντάλλαξαν μία χειραψία. Μετά από χρόνια και όταν ανέλαβε ο Βόσνιος τεχνικός τον Παναθηναϊκό, ο Παναγιωτάκης έστειλε το βιογραφικό του και προσλήφθηκε ως διερμηνέας του, μιας και είχε όλο το πακέτο που αναζητούσαν τότε. Ήταν καθηγητής φυσικής αγωγής, επαγγελματίας διερμηνέας και παλαίμαχος ποδοσφαιριστής, αφού είχε αγωνιστεί για δύο σεζόν στον ΟΦΗ στη θέση του επιθετικού, όταν ήταν 18 ετών, τις σεζόν 1973-1975. Οι Κρητικοί τότε ήταν σε αναζήτηση ταλέντων και τον ξεχώρισε ο αείμνηστος Κώστας Καραπατής, σε ένα τελικό τοπικού κυπέλλου, όπου πέτυχε δύο γκολ, στέλνοντάς τον στον ΟΦΗ. Στη συνέχεια επέλεξε τις σπουδές του και άφησε το ποδόσφαιρο.

Η διοίκηση τότε του Παναθηναϊκού, μέσω του Μάνου Μαυροκουκουλάκη, όρισε το ραντεβού του Όσιμ και του Παναγιωτάκη με τους παίκτες στην Παιανία, ένα μεσημέρι στις 15:00. Αμέσως έγινε και η πρώτη προπόνηση με πολιτική περιβολή όμως! Ο νέος προπονητής ήθελε να περάσει κατευθείαν στην πράξη, παρακάμπτοντας τη θεωρία. Έτσι ξεκίνησε η συνύπαρξή τους στους «πράσινους».

Ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία και ο λόγος του, χάρισαν τον Όσιμ στο ελληνικό ποδόσφαιρο

Η εθνική Γιουγκοσλαβίας με τον Όσιμ στον πάγκο της, είχε προκριθεί στην τελική φάση του EURO το 1992, αλλά λόγω του πολέμου, ακολούθησαν κυρώσεις και αποκλείστηκε από τη διοργάνωση. Ήταν η εποχή που… μάζεψαν τους Δανούς από τις παραλίες για να πάρουν τη θέση της και μάλιστα κατέκτησαν και το τρόπαιο στη Σουηδία. Δύο χρόνια πριν, στα γήπεδα της Ιταλίας, η Γιουγκοσλαβία υπό τις οδηγίες του είχε φτάσει ως τα ημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου, όπου αποκλείστηκε από την Αργεντινή του Ντιέγκο Μαραντόνα, στη διαδικασία των πέναλτι.

Ο Ίβιτσα Όσιμ, τότε είχε ήδη παραιτηθεί, διαμαρτυρόμενος για την κατάσταση στο Σαράγεβο και συμφώνησε με τον τότε πρόεδρο του Παναθηναϊκού, Γιώργο Βαρδινογιάννη να αναλάβει την τεχνική ηγεσία της ελληνικής ομάδας. Παρά το γεγονός ότι εκείνες τις ημέρες δέχτηκε προτάσεις από ομάδες μεγάλων ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων όπως το ισπανικό και το γαλλικό, τήρησε το λόγο που είχε δώσει και τελικά ανακοινώθηκε το επόμενο διάστημα η επισημοποίηση της συνεργασίας του με το «τριφύλλι». Την ίδια ώρα στο Σαράγεβο, είχαν εγκλωβιστεί η σύζυγος και η κόρη του Όσιμ, μέσα στο σπίτι τους, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος ήταν ερείπια μετά από τους βομβαρδισμούς.

«Ο Όσιμ και ο Μπάγεβιτς πλήρωναν ξενοδοχεία για να μείνουν όσοι ερχόταν από τον πόλεμο στο Σαράγεβο»

Ο Δημήτρης Παναγιωτάκης περιγράφει τη σχέση τους και το μεγαλείο της προσωπικότητας του Βόσνιου προπονητή.

«Καθόμασταν έως τις 4 το πρωί και καταστρώναμε τα σχέδια για τον επόμενο αντίπαλο. Είχαμε δεθεί πολύ και αναπτύχθηκε γρήγορα μία πολύ ωραία σχέση μεταξύ μας. Είχα τεράστιο σεβασμό και εκτίμηση στο πρόσωπό του. Ήταν ένας από τους πιο ακριβοδίκαιους ανθρώπους που έχω γνωρίσει στη ζωή μου. Σπάνιος άνθρωπος, με όλη τη σημασία της λέξης άνθρωπος. Φανταστείτε ερχόταν στην Ελλάδα από το Σαράγεβο, είτε Σέρβοι, είτε Μουσουλμάνοι, είτε Κροάτες, προκειμένου να διαφύγουν από τον πόλεμο και τους βρίσκαμε διάφορα καταλύματα στην Αθήνα. Ο Όσιμ κάλυπτε οικονομικά τη διαμονή τους. Το ίδιο έκανε και ο Ντούσαν Μπάγεβιτς. Ήξερε να τιμά με τη φιλία του και ήταν ένας καταδεχτικός άνθρωπος».

«Ήταν 50 χρόνια μπροστά, ο Γκουαρδιόλα στην Μπαρτσελόνα, αναφερόταν συχνά στον Όσιμ»

«Ως προπονητής ήταν τουλάχιστον 50 χρόνια μπροστά από την εποχή του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πεπ Γκουαρδιόλα όταν ήταν προπονητής στην Μπαρτσελόνα, είχε αναφερθεί στον Όσιμ. Αυτό το περιβόητο τίκι τάκα, ήταν δημιούργημα του Όσιμ. Αυτό το σύστημα επέβαλλε στην εθνική Γιουγκοσλαβίας και προσπάθησε να εφαρμόσει στον Παναθηναϊκό. Στόχευε να έχουν οι ομάδες του απόλυτη κατοχή της μπάλας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στην Παιανία, κάθε Τετάρτη παίζαμε φιλικά παιχνίδια με τις τοπικές ομάδες και π.χ έβαζε τον Γιάννη Καλιτζάκη να παίζει στα χαφ. Η φιλοσοφία του ήταν ότι το ποδόσφαιρο ξεκινάει από τα μετόπισθεν και οι στόπερ δεν έπρεπε να είναι κόφτες αλλά να ξέρουν και μπάλα. Πολλοί προπονητές τώρα λένε ότι τις τακτικές του σύγχρονου ποδοσφαίρου, ο Όσιμ τις εφάρμοζε στον Παναθηναϊκό πριν 30 χρόνια. Τους επέτρεπε να έρχονται στην Παιανία και να παρακολουθούν τις προπονήσεις του. Ένας από αυτούς ήταν και ο Χουάν Ραμόν Ρότσα. Ο διάδοχός του, που παρέλαβε μια ομάδα που οι παίκτες βρισκόταν με κλειστά τα μάτια, φτάνοντας τότε στους «4» της Ευρώπης».

«Ο Όσιμ είχε πείσει τον Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς να έρθει με 500.000 δολάρια»

Τι πραγματικά είχε συμβεί με την περίπτωση του Πέτζα Μιγιάτοβιτς, πρωταθλητή τότε με την Παρτίζαν, που οι φήμες τον ήθελαν να βρίσκεται μια ανάσα από τον Παναθηναϊκό; Ένας εκ των κορυφαίων Γιουγκοσλάβων ποδοσφαιριστών, που καταξιώθηκε στη Ρεάλ Μαδρίτης, όπου κατέκτησε το Champions League και το πρωτάθλημα Ισπανίας.

«Ο Πέτζα ήταν τότε το πρώτο βιολί της εθνικής Γιουγκοσλαβίας, δικό του παιδί, αφού ο Όσιμ τον είχε αναδείξει στην Παρτίζαν. Την άνοιξη του 1993, η Παρτίζαν ήθελε να τον πουλήσει. Ήταν διατεθειμένος να έρθει με μισό εκατομμύριο δολάρια αλλά η διοίκηση δεν το αξιολόγησε σωστά και δεν προχώρησε για διάφορους λόγους. Τελικά σε λίγο καιρό αποκτήθηκε με 3 εκατομμύρια δολάρια από τη Βαλένθια και μετά πήγε στη Ρεάλ Μαδρίτης με 10 εκατομμύρια. Είχε απεριόριστη εκτίμηση στον Όσιμ και ένας παίκτης τέτοιας αξίας, που θα έπαιζε για τον προπονητή του, θα άλλαζε τον ρου της ιστορίας του Παναθηναϊκού. Θα μπορούσε να φτάσει ξανά στον τελικό του Champions League».

«Αγνόησε τον Βαρδινογιάννη, άφησε στον πάγκο τον Μπορέλι, έβαλε τον Ουζουνίδη στα χαφ και πήραμε το Κύπελλο»

Ο Ίβιτσα Όσιμ, έμεινε στην ιστορία ως ένας ασυμβίβαστος προπονητής, που δεν δεχόταν παρεμβάσεις στη δουλειά του από τις διοικήσεις. Τι είχε συμβεί με τον Χουάν Χοσέ Μπορέλι, ένα κεφάλαιο που αποσχολούσε συχνά εκείνη την εποχή τα Μέσα;

«Ο Όσιμ είχε τεράστια εμπιστοσύνη στον τρόπο σκέψης του. Δεν επηρεαζόταν εύκολα. Μπορούσε να ανταλλάξει απόψεις με όλο τον κόσμο, αλλά ήταν εκείνος που λάμβανε τις τελικές αποφάσεις. Το ίδιο συνέβαινε και με τη διοίκηση του Παναθηναϊκού. Δεν επέτρεπε τις παρεμβάσεις στη δουλειά του. Αν δούλευες στην προπόνηση μαζί του, είχες και θέση στην ενδεκάδα. Αν όχι, άφηνε τους παίκτες στον πάγκο, ανεξαρτήτως προσωπικότητας και αξίας. Ήταν τότε ο τελικός Κυπέλλου με τον Ολυμπιακό το 1993. Ο Μπορέλι έλειπε στην Αργεντινή για δικούς του λόγους και δεν ακολούθησε στην προετοιμασία στην αρχή της σεζόν. Τότε υπήρχε ο περιορισμός των τριών ξένων. Στην ουσία, απουσία του Μπορέλι, ο Όσιμ έπαιζε με έναν, τον Βαζέχα, γιατί ο Βάντσικ ήταν τερματοφύλακας. Πριν, είχε φέρει ο Κόκκαλης στον Ολυμπιακό, την γνωστή τριάδα των Σοβιετικών, Προτασόφ, Λιτόφτσενκο και Σάβιτσεφ. Ο Μπορέλι, επέστρεψε στην Ελλάδα στα τέλη Σεπτέμβρη και είχε κάνει μία μίνι προετοιμασία για να καλύψει το χαμένο χρόνο. Παθαίνει θλάση σε ένα άθλιο γήπεδο στον αγώνα με την Δόξα Δράμας κι έμεινε πάλι εκτός ομάδας. Άρχισε προς το τέλος της σεζόν πριν τον τελικό του Κυπέλλου να επανέρχεται σιγά σιγά. Τότε του λέει ο «Καπετάνιος» εμμέσως πλην σαφώς ότι θα πρέπει να τον ξεκινήσει στο παιχνίδι. Ο Όσιμ του απάντησε ότι «θα δούμε για τον Μπορέλι, αλλά το Κύπελλο μπορούμε να το πάρουμε». Προπονητής του Ολυμπιακού τότε, ήταν ο Λιόυπκο Πέτροβιτς, τον οποίο γνώριζε πολύ καλά από όταν ήταν στον Ερυθρό Αστέρα κι εκείνος στην Παρτίζαν. Μάλιστα ο Όσιμ του πήρε το Κύπελλο και δεν έκανε νταμπλ ο Αστέρας.

Το βράδυ λοιπόν που συζητούσαμε, με ρώτησε τη γνώμη μου γιατί σκεφτόταν να βάλει τον Ουζουνίδη ως δεύτερο αμυντικό χαφ, με τη λογική ότι ο Πέτροβιτς θα έκανε τα πλάνα του έτσι ώστε να περιορίσει τον Μπορέλι, που θα πίστευε ότι θα παίξει ως το βασικό μας δεκάρι, με στόχο να μας πάρει το κέντρο. Από τη στιγμή που ήταν πιο επιθετικογενής ο Μπορέλι, ο Λιούπκο θα έβγαζε αυτό που λέμε, παίκτη παραπάνω στα χαφ. Εγώ του είπα ότι αν και στόπερ, ο Μαρίνος στην Ξάνθη έπαιζε πολλές φορές ως αμυντικό χαφ σε ειδικές περιπτώσεις. Ήξερε και να παίζει με τη μπάλα στα πόδια, δεν ήταν απλά ένας σκληροτράχηλος αμυντικός. Επιπλέον δεν μπορούσε να σπάσει το αμυντικό μας δίδυμο. Έτσι θα τους αιφνιδιάζαμε και δύσκολα θα αντιδρούσαν αν βάζαμε πρώτοι γκολ. Όπως κι έγινε. Ο Βαζέχα έβαλε το γκολ και πήραμε το Κύπελλο. Χάρη στην οξυδέρκεια του Όσιμ, πήραμε το κέντρο και το τρόπαιο», θυμάται ο Δημήτρης Παναγιωτάκης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παναθηναϊκός: Ποια πόρνη μπάλα; Αυτή είναι η αλήθεια για την ιστορική ατάκα του Όσιμ

«Το μεγαλείο με την που@@@ μπάλα, ήταν ότι ειπώθηκε μετά από νίκη του Παναθηναϊκού»

Η διαβόητη ατάκα «η μπάλα είναι πόρνη», που ειπώθηκε από τον Ίβιτσα Όσιμ και μνημονεύεται συνέχεια στο χώρο του ποδοσφαίρου, έχει τη δική της ιστορία. Αυτό που την κάνει ωστόσο να είναι παροιμιώδη είναι το χρονικό σημείο στο οποίο ειπώθηκε.

«Όντως ο Όσιμ είχε πει ότι η μπάλα ήταν που@@ ολκής. Ξέραμε ότι είναι ένας πνευματώδης άνθρωπος, που είχε την ατάκα στο τσεπάκι και τότε έκρινα ότι ήταν ένας τρόπος να τον προστατέψω, δίχως όμως να αλλοιώσω το νόημα των λεγόμενών του. Γι’ αυτό το μετάφρασα ότι «η μπάλα είναι πόρνη». Ωστόσο, αυτό που έχει το μεγαλύτερο νόημα από εκείνο το περιστατικό, είναι ότι ειπώθηκε μετά από μία νίκη του Παναθηναϊκού. Εκεί φαίνεται και το μεγαλείο του Ίβιτσα Όσιμ. Μάλιστα, μου έλεγε τότε, ότι νιώθει τυχερός που είμαι εγώ διερμηνέας, γιατί αλλιώς θα ήταν κάθε φορά στις εφημερίδες. Θυμάμαι, ότι στο ημίχρονο και ενώ βρισκόταν πίσω στο σκορ ο Παναθηναϊκός με 2-0, με χαρακτηριστική ηρεμία, χωρίς φωνές, μόλις μπήκαμε στα αποδυτήρια είπε στους παίκτες: «Δεν παίζετε σαν Παναθηναϊκός. Δεν κάνετε τίποτα από όσα είχαμε προετοιμάσει. Είσαστε εκτός τόπου και χρόνου. Αναλογιστείτε τη φανέλα που φοράτε. Ποιος ο λόγος να το κάνετε αυτό, αν έχετε φιλότιμο, βγείτε και αποδείξτε ποιοι είστε. Αν ξυπνήσουμε μπορούμε να ανατρέψουμε το αποτέλεσμα». Οι παίκτες ήταν με σκυμμένα τα κεφάλια και του είπαν: Μίστερ θα βγούμε και θα τα δώσουμε όλα. Έκανε κι εκείνος την εύστοχη αλλαγή με τον Κώστα Φραντζέσκο στο ματς κι έβαλε το φάουλ, μειώνοντας σε 2-1. Ο Σαραβάκος ισοφαρίζει και ακολουθεί η τεράστια φάση στο 90′. Τότε ακόμα στην Ελλάδα, δεν έβγαιναν μπροστά τα στόπερ στις στημένες μπάλες. Ο Όσιμ το ξεκίνησε αυτό. Ο Κώστας Μαυρίδης ξεκίνησε την καριέρα του ως επιθετικός. Ο Όσιμ τον βρήκε στον Παναθηναϊκό ως αμυντικό και τον εξέλιξε σε ένα σύγχρονο στόπερ από αυτούς που ξέρουν μπάλα. Κι έβαλε το γκολ τότε, μετά από μία φάση μετά την εκτέλεση.

«Είχε δεχτεί πρόταση από άλλη ελληνική ομάδα, με πολλά περισσότερα χρήματα»

Ο Δημήτρης Παναγιωτάκης αποκαλύπτει ότι μεγάλη ελληνική ομάδα, αντίπαλος του Παναθηναϊκού, είχε προσεγγίσει τον Ίβιτσα Όσιμ και έγινε μία πρόταση με τεράστιο χρηματικό ποσό. Ωστόσο, οι αξίες του δεν του επέτρεπαν να το σκεφτεί καν.

«Ο Όσιμ είχε δεχτεί πρόταση από άλλη μεγάλη ελληνική ομάδα, η οποία υπερέβαινε κατά πολύ τις αποδοχές του στον Παναθηναϊκό. Από αυτές τις προτάσεις που δύσκολα τις απορρίπτεις. Παρ’ όλ΄αυτά, επειδή ακριβώς ήταν τίμιος, με όλη τη σημασία της λέξης, είχε πει: «Όταν εγώ δουλεύω σε μία ομάδα, ποτέ μα ποτέ δεν πρόκειται να την παρατήσω».