Παγκόσμιο Κύπελλο 2022: Ο Λιονέλ Μέσι και τα γκολ της επιβίωσης

Δεν γίνεται να παραγνωριστεί η πιθανότητα το παιχνίδι της Αργεντινής απέναντι στην Πολωνία, την Τετάρτη, 30 Νοεμβρίου, στις 21:00, να είναι το τελευταίο του Λιονέλ Μέσι με αυτήν τη φανέλα. Από το βράδυ του Σαββάτου και ύστερα, μετά το γκολ του με το Μεξικό, οι υπόλοιπες ιστορίες που συμβαίνουν στο Κατάρ έχουν χάσει τη δυναμική τους.

Είτε πρόκειται για τον Κριστιάνο Ρονάλντο είτε για τα ρεκόρ του Κιλιάν Εμπαπέ και του Ολιβιέ Ζιρού, τη Βραζιλία που αναλαμβάνει η… Ρεάλ Μαδρίτης -απέναντι στην Ελβετία ο Βινίσιους έπαιξε εκπληκτικά σε όλο το ματς, ο Ροντρίγκο άλλαξε το ρυθμό και δεν ξαναβγαίνει και ο Κασεμίρο, τέως των «μερένχες» σκόραρε το γκολ- την Ισπανία των πιτσιρικάδων και τις αμφιβολίες για τη Γερμανία, η ιστορία του Μέσι στο Κατάρ χρειαζόταν κάτι για να τις σβήσει όλες.

Αυτό το κάτι ήταν το γκολ με το Μεξικό, που, όταν συνέβη, έμοιαζε με μία από τις πιο γνήσια σημαντικές ποδοσφαιρικές στιγμές στην Ιστορία. Οι Αργεντινοί έφτασαν σε μια νίκη που ήταν λυτρωτική, αλλά η πραγματικότητα, ακόμα κι αν μοιάζει να ασθενεί, δεν παραγράφεται: η «αλμπισελέστε» δεν προκρίθηκε καν στη φάση των «16».

Για την ακρίβεια, και παρά το γεγονός ότι θα ήταν εφικτό, δεν της κάνει στα σίγουρα ούτε η ισοπαλία στο παιχνίδι με την Πολωνία. Γι’ αυτό, μέσα σε όλη την παράνοια και τον παγκόσμιο θαυμασμό για έναν ποδοσφαιριστή που έκανε βιβλική εμφάνιση απέναντι στους Κεντροαμερικανούς, ο δρόμος δεν έχει ανοίξει καν για τα νοκ άουτ, που αρχίζουν την Παρασκευή, 2 Δεκεμβρίου.

Η λόγική πάντα εξέλιπε, ούτως ή άλλως, από την Αργεντινή. Αν ο Μέσι υπήρξε κάτι θεμελιώδες για άνθρωπο που πρέπει να αντεπεξέλθει σε άφατη πίεση, ήταν σώφρων. Είχε πάντα οξυμένη την κριτική σκέψη, στο σημείο που να μην αφήνει τα συναισθήματά του να τον καταλαμβάνουν.

Δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν -και, βέβαια, πως δεν υφίστανται- παρ’ όλα αυτά θα ένιωθε υπερβολικά έκθετος στην περίπτωση που άφηνε τον εαυτό του ελεύθερο.

Οι ατασθαλίες, βεβαίως, δεν έλειψαν. «Χτύπησε» τα τατουάζ του σε μεγάλη ηλικία και λένε ότι δεν ήταν ιδιαιτέρως δημοκρατικός στις ομάδες του. Χαρακτηριστικό είναι το μήνυμα που είχε στείλει στον προπονητή του, Πεπ Γουαρδιόλα, νωρίς τη σεζόν 2009-10, όταν η Μπαρτσελόνα είχε αποκτήσει τον Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, με το οποίο τού έδειχνε ότι αμφέβαλε για την παρουσία του μέσα στην ομάδα.

Δεν ήταν, με βάση τα ρεπορτάζ, η μόνη περίπτωση. Είτε επρόκειτο για το ένδων χώρο στη Βαρκελώνη είτε για την εθνική Αργεντινής και τους φίλους του, ο Μέσι υπήρξε πάντα ένας άνθρωπος με συναισθήματα, που έδειχνε τις αδυναμίες του.

Αυτό ασφαλώς δεν συνάδει, τουλάχιστον όχι απαραιτήτως, με αλαζονεία. Δεν έχει ανιχνευθεί ιδιαιτέρως μέσα στα χρόνια και δεν γίνεται να χρησιμοποιείται ως επιχείρημα στη δίκαιη διαμάχη του με τη διοίκηση των «μπλαουγκράνα» στις αρχές του κορονοϊού, ακόμα κι αν «δεν έχει ανάγκη τα χρήματα».

Το πρόβλημα μερικές φορές, όμως, είναι πως η αλαζονεία χορεύει τάνγκο με την ανακούφιση. Υπάρχει ένα είδος παραλογισμού στους πανηγυρισμούς των παικτών της εθνικής Αργεντινής μέσα στα αποδυτήρια μετά το 2-0 επί του Μεξικού, υπό την έννοια ότι δεν μπήκαν καν στη φάση των «16».

Ναι, προφανώς και η εσώτερη πίεση έμοιαζε με δύο πελώριες πλάκες που σφίγγουν ατσάλι προκειμένου να το λιώσουν, όμως η κινησιολογία αναδεικνύει κάτι λυτρωτικό, που ακόμα κι αν έχει επιβιωτικό χαρακτήρα, υφίσταται ως εξωτερίκευση ενέργειας και απωθημένων.

Οι συγκεκριμένες στιγμές, με όλη την ενσυναίσθηση του θεατή υπέρ του ανακουφισμένου, συνοδεύονται συνήθως από μια χαλάρωση που μπορεί να είναι θανάσιμη και, εν πάση περιπτώσει, είναι λίγες οι φορές στην Ιστορία που όταν η επιβεβαίωση της αυτοσυντήρησης συνοδεύεται από πρελούδιο χαράς βγαίνει σε καλό.

Ως αντεπιχείρημα, πάντως, το εξής ενδεχομένως και να ευσταθεί: ο Μέσι ξέρει.

Ο αρτίστας της αντοχής

Στα τελευταία τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα, η Αργεντινή έχει φτάσει με τη σειρά σε προημιτελικά δις, τελικό και φάση των «16». Το αντίστοιχο καλό σερί της είναι δύο ημιτελικές φάσεις το 1974 και το 1982, όταν τερμάτισε τελευταία στους ομίλους, οι δύο κατακτήσεις το 1978 και το 1986, ο τελικός το 1990 και η φάση των «16» το 1994.

Πριν δεν είχε πάει στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970, αποκλείστηκε δις σε ομίλους, το 1958 με το περίφημο 6-1 της Τσεχοσλοβακίας και το 1962, το 1966 έχασε στα προημιτελικά από την Αγγλία. Το 1950 και το 1954 δεν πήγε στο Παγκόσμιο Κύπελλο και το ίδιο έγινε το 1934 και το 1938, ενώ έφτασε στον τελικό της πρώτης διοργάνωσης, το 1930.

Το 1998 έφτασε στα προημιτελικά του θεσμού και το 2002 αποκλείστηκε στους ομίλους.

Χωρίζοντας πρόχειρα τις εποχές, του Μέσι σίγουρα δεν είναι η πλέον αξιοσημείωτη. Τα χρόνια του, όμως, οι συμπατριώτες του θα έχουν να λένε ότι επέστρεψαν στους τίτλους, ενώ, σε αντίθεση με την επαύριον του Ντιέγκο Μαραντόνα στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα, πρέπει να τους πιάνει απελπισία με το υλικό που υπάρχει.

Ο ίδιος, όμως, ο ποδοσφαιριστής της Παρί Σεν Ζερμέν, παρ’ ότι έχει προσπαθήσει τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα για να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής, είναι εκείνος που δεν έχει αφήσει τους Αργεντινούς να πέσουν σε αγιάτρευτη κατάθλιψη, ενδεχομένως με την κλινική σημασία της λέξης.

Τον έχουν αναθεματίσει ιδιαζόντως ύστερα από κάθε αποτυχία: το 2010 τον φώναζαν Ισπανό, το 2014, το 2015 και το 2016, ύστερα, δηλαδή, και από τους δύο χαμένους τελικούς του Copa America που τόνωσαν το εθνικό φρόνημα της Χιλής για… τελευταία φορά, τουλάχιστον σε ποδοσφαιρικό επίπεδο, τον παρότρυναν να σταματήσει, το 2018, μετά το 4-3 της Γαλλίας στη φάση των «16», τα έκαναν όλα αυτά μαζί και εκείνος επέμεινε.

Ταυτοχρόνως, επέμεινε η Ομοσπονδία, που ο σχεδιασμός της για κόουτς αφορά στον Μέσι τουλάχιστον από το 2008, όταν προσέλαβε τον Ντιέγκο Μαραντόνα, και ύστερα: ο Σέρχιο Μπατίστα, ο Αλεχάντρο Σαμπέγια, ο Χεράρδο Μαρτίνο, ο Εδγάρδο Μπάουζα (ποιος;), ο Χόρχε Σαμπάολι και ο Λιονέλ Σκαλόνι προσλήφθηκαν με γνώμονα τον Μέσι: άλλοι για να του δώσουν κίνητρο, άλλοι για να τον διαχειριστούν και άλλοι, οι περισσότεροι, απλώς για να τον πείσουν να παραμείνει στην εθνική ομάδα.

Δεν έχει περάσει και λίγα και έχει κριθεί πιο άδικα από οποιονδήποτε άλλο ποδοσφαιριστή στην Ιστορία του παιχνιδιού από τους ίδιους τους συμπατριώτες του.

Κρίθηκε κυρίως επειδή ήταν ο εαυτός του, όποιος κι αν είναι αυτός. Κι όμως, η προσφορά του Μέσι στην εθνική ομάδα υπήρξε αλησμόνητη, με τρόπο που δεν είναι εύκολο να διαγνωστεί. Το παιχνίδι με την Πολωνία το βράδυ της Τετάρτης θα είναι το 168ο με τη γαλανόλευκη φανέλα και θα προσπαθήσει να προσπεράσει τα 93 γκολ, που είχε σημειώσει πριν από αυτό.

Ο Μέσι έσωσε τους Αργεντινούς από πολλούς μπελάδες, που θα εκτείνονταν στην καθημερινότητά τους. Ο θυμός από μια ήττα σε έναν προημιτελικό ή έναν τελικό Παγκόσμιου Κυπέλλου δεν έχει την ίδια δυναμική με τη βαθιά στενοχώρια ενός αποκλεισμού από τους ομίλους ή ακόμα και την απουσία από μια σημαντική διοργάνωση.

Πώς να αντέξεις τη μιζέρια του να μην είσαι εκεί που οι άλλοι διεκδικούν, να έχεις φύγει πρόωρα, σε σχέση με το να βρίσκεσαι και να θέλεις, να ψάχνεις και ας μην τα καταφέρνεις; Σε δεύτερο βαθμό, η στενοχώρια αφορά στην απώλεια κάθε είδους, αλλά η σήψη παραπέμπεται στο τίποτα, σε μια αδράνεια, σε κάτι που δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να εξελιχθεί.

Το βάθος της κατάθλιψης προσδιορίζεται από την παραίτηση.

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 έβαλε το γκολ στις καθυστερήσεις με το Ιράν και δύο στο παιχνίδι με τη Νιγηρία, το 3-2 που της χάρισε την πρώτη θέση στον όμιλο. Έπειτα, στο ματς της φάσης των «16», με την Ελβετία, έδωσε την ασίστ στην παράταση για το γκολ του Άνχελ ντι Μαρία.

Κάποιος μπορεί να θυμάται ότι η Αργεντινή έπαιξε μέσα στον Ισημερινό, στο υψόμετρο, την πρόκρισή της στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 και ο Μέσι έκανε χατ τρικ για να της την δώσει, με το 3-1. Ή πως σε εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο, με την ομάδα του να αντιμετωπίζει το φάσμα του αποκλεισμού, σκόραρε το πρώτο γκολ στη νίκη επί της Νιγηρίας με σκορ 2-1.

Το γκολ στην ισοπαλία με την Παραγουάη, στο Copa America του 2019, κράτησε την Αργεντινή ζωντανή για την πρόκριση στα προημιτελικά, ενώ το Σάββατο, έθεσε άλλον έναν λίθο στο παιχνίδι με το Μεξικό.

Η καταγραφή αφορά φυσικά μόνο σε όσα βλέπει η πεθερά και προφανώς δεν πρόκειται για όλα τα σημαντικά γκολ που έχει βάλει με αυτήν τη φανέλα.

Μοιάζουν, όμως, με ανεμομαζώματα. Η σκηνή έχει παιχτεί και πριν: ο παγκόσμιος θαυμασμός για το κατόρθωμα εξατμίζεται με την πρώτη ήττα. Η κατάρα του Μέσι με την εθνική ομάδα της χώρας του ήταν ότι αυτό με το οποίο έπρεπε και πρέπει να συγκριθεί ήταν και είναι εκείνο που έφερε το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Υπήρξε ο πλέον πιστός υπηρέτης του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος, όπως και ο μέγας ανταγωνιστής του, o οποίος έχει κάνει το απολύτως εξωφρενικό νούμερο των 193 συμμετοχών με την εθνική Πορτογαλίας, εκείνος με τα περισσότερα γκολ και αυτός που δεν πήρε καν διάλειμμα. Ο Μαραντόνα, επί παραδείγματι, έκανε 90 συμμετοχές -ο διάδοχός του έχει σκοράρει περισσότερα γκολ από τα παιχνίδια που έπαιξε.

Πιστός δεν ήταν: μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982, έπαιξε στα προκριματικά του 1985, ενώ η τιμωρία με τα ναρκωτικά τον έθεσε εκτός ύστερα από τη διοργάνωση του 1990, για να παίξει μόλις δύο ματς στις ΗΠΑ, το 1994, πριν τον πιάσουν ξανά για ναρκωτικά.

Ο Μέσι υπήρξε υπόδειγμα διεθνούς ποδοσφαιριστή και αγαπάει την ομάδα σε τέτοιο βάθος, που δεν προβαίνει σε λαϊκιστικά κόλπα για να πείσει. Ποτέ δεν το έκανε και δεν πρόκειται να το κάνει ούτε στις τελευταίες στιγμές του. Αυτός είναι ο τύπος του.

Οι αριθμοί του και η ίδια η παρουσία του, η αδρεναλίνη που υποφώσκει, είναι συστατικά που θα έπρεπε να συνοδεύονται από τις δέουσες υποκλίσεις. Αλλά τουλάχιστον καλή είναι η υπενθύμιση ότι αυτές είναι οι τελευταίες στιγμές του με τη φανέλα με το εθνόσημο, άλλες δεν έχει: κριτικάρεις κάποιον, με όποιον τρόπο κι αν γίνεται, όχι για το παρελθόν, αλλά για το μέλλον.

Μόνο που για τον Μέσι, ο οποίος μπορεί να παίζει και το βράδυ της Τετάρτης το τελευταίο παιχνίδι του με τη φανέλα της εθνικής Αργεντινής, το μέλλον μπορεί να είναι άδηλο -αλλά το πρόδηλο είναι ότι αυτήν την εμφάνιση, που τίμησε όσο κανένας, δεν θα την φορέσει ξανά.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News