Ολυμπιακός: Τα γενέθλια του Θρύλου των γηπέδων

Να αρχίσουμε να απαριθμούμε τίτλους σε όλα τα σπορ ή να αναφέρουμε ονόματα που όλοι γνωρίζουν, για να πιστοποιήσουμε το μεγαλείο του Ολυμπιακού; Προφανώς δεν έχει νόημα. Όχι μόνο επειδή κυκλοφορούν πολυσέλιδες εκδόσεις, αλλά κυρίως επειδή στην εποχή των διαδικτυακών εγκυκλοπαιδειών ο καθένας μπορεί να βρει εύκολα τέτοιες πληροφορίες.

Επιλέξαμε, λοιπόν, ως φόρο τιμής για τη συμπλήρωση 99 χρόνων ζωής του ενδοξότερου αθλητικού συλλόγου της χώρας, να βάλουμε σε μια σειρά τα γεγονότα που προηγήθηκαν. Και να ανιχνεύσουμε τα κίνητρα των θρυλικών αδελφών Ανδριανόπουλων, χάρη στο όραμα των οποίων ιδρύθηκε στις 10 Μαρτίου 1925 ο Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς. Ο σύλλογος που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων και ο οποίος συνεχίζει καθημερινά να γράφει Ιστορία, εντός και εκτός συνόρων.

Τα ουκ ολίγα βιβλία που έχουν γραφτεί για τον Ολυμπιακό μάς βοηθούν να συναρμολογήσουμε τα κομμάτια του παζλ. Πιο πολύτιμη, ωστόσο, είναι η μαρτυρία ενός εκ των ιδρυτών, του Γιώργου Ανδριανόπουλου, στο βιβλίο του «Η ιστορία του Ολυμπιακού και του πειραϊκού ποδοσφαίρου» (εκδ. 1976). Η εξιστόρηση σημαντικών γεγονότων που έλαβαν χώρα στο ελληνικό ποδόσφαιρο στις αρχές της δεκαετίας του 1920, μπορούν να εξηγήσουν και τα κίνητρα των μελών της εξέχουσας πειραϊκής οικογένειας, αλλά και γιατί το εγχείρημά τους στέφθηκε με επιτυχία.

Από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920

Το 1920 θεωρείται από πολλούς το «έτος μηδέν» για το ελληνικό ποδόσφαιρο, λόγω της συμμετοχής της Εθνικής Ελλάδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας. Μέχρι τότε, το άθλημα που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται στον υπόλοιπο κόσμο, παρέμενε… υπό διωγμόν στην ελληνική επικράτεια. Θυμίζουμε τα προβλήματα που είχε αντιμετωπίσει ο Γιώργος Καλαφάτης και τον οδήγησαν να ιδρύσει τον ΠΟΑ (μετέπειτα Παναθηναϊκό).

Σε εκείνη την πρώτη εθνική ομάδα, λοιπόν, μετείχαν και οι δύο μεγαλύτεροι σε ηλικία αδελφοί Ανδριανόπουλοι. Ο 20χρονος Γιάννης, ο οποίος λέγεται ότι ήταν και ο πιο ταλαντούχος απ’ όλους και είχε επιλεγεί για τη βασική εντεκάδα. Και ο 17χρονος Γιώργος, ο οποίος ταξίδεψε στο Βέλγιο ως αναπληρωματικός και δεν αγωνίστηκε στον μοναδικό αγώνα του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος, την ήττα με 9-0 από τη Σουηδία.

Το επίπεδο του ποδοσφαίρου μας ήταν ακόμα χαμηλό, όμως οι Ανδριανοπουλαίοι ξεχώριζαν. Ο Γιάννης ήταν το αστέρι της ισχυρής Πειραϊκής Ένωσης και σύντομα τον ακολούθησε στην ίδια ομάδα ο τρίτος αδελφός, ο Ντίνος. Ο Γιώργος αγωνιζόταν στον Πειραϊκό Σύνδεσμο, μαζί με τους αδελφούς του Βασίλη και Αριστείδη (ο τελευταίος πέθανε πρόωρα το 1922). Άπαντες ήταν καλοί και στα αγωνίσματα του στίβου, τα οποία καλλιεργούσαν όλα τα σωματεία της εποχής με μεγαλύτερο ζήλο απ’ ό,τι το ποδόσφαιρο.

Η συμβολή του πατέρα

Για να φτάσουμε στην ίδρυση του Ολυμπιακού έβαλε το χεράκι του, πιθανότατα χωρίς να το θέλει, και ο πατέρας της οικογένειας, Ανδρέας Ανδριανόπουλος. Θα εξηγήσουμε αμέσως το πώς.

Εκείνα τα χρόνια οι ποδοσφαιρικοί αγώνες διεξάγονταν κυρίως στο Ποδηλατοδρόμιο του Νέου Φαλήρου, το οποίο είχε ανεγερθεί το 1896 στον χώρο όπου βρίσκεται σήμερα το στάδιο «Γεώργιος Καραϊσκάκης». Εκεί φιλοξενήθηκαν τα αγωνίσματα της ποδηλασίας στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά αργότερα ο χώρος περιέπεσε σε αχρησία. Οι Έλληνες δεν αγάπησαν το άθλημα των δύο τροχών.

Οι ποδοσφαιρικές ομάδες που ιδρύθηκαν στο μεταξύ, άρχισαν να χρησιμοποιούν ως γήπεδο τον κενό χώρο στο εσωτερικό της πίστας του Ποδηλατοδρομίου. Μόνο που αυτό ήταν υπερβολικά μικρό σε διαστάσεις. Ο μόνος τρόπος για να μεγαλώσει, ήταν να γκρεμιστεί η επικλινής ποδηλατική πίστα. Κάτι που έκαναν οι αθλητές του Πειραϊκού μια μέρα του 1922, με τους αδελφούς Ανδριανόπουλους να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

Οι Αρχές, βέβαια, υποψιάστηκαν γρήγορα ποιοι ήταν οι βασικοί ύποπτοι για τη φθορά της περιουσίας της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων. Η καριέρα των φιλόδοξων αδελφών κινδύνευε, μέχρι που ανέλαβε δράση ο πατέρας τους. Ένθερμος φίλαθλος ο ίδιος, αλλά και στενός φίλος του Μιχαήλ Ρινόπουλου, στελέχους του ΣΕΓΑΣ και της ΕΟΑ, ανέλαβε δράση. Και κατάφερε να πείσει τους επιτελείς του αθλητισμού όχι μόνο να μην προχωρήσουν σε κυρώσεις εναντίον των παιδιών του, αλλά και να μετατρέψουν το Ποδηλατοδρόμιο σε γήπεδο ποδοσφαίρου.

Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος δεν ήθελε επίσης να βλέπει τους γιους του να αγωνίζονται σε διαφορετικούς συλλόγους και να διχάζουν τα αισθήματα των υπόλοιπων μελών της οικογένειας. Έτσι, έπεισε τον Γιάννη και τον Ντίνο να εγκαταλείψουν την Πειραϊκή Ένωση και να κάνουν… reunion με τα αδέλφια τους στον Πειραϊκό Σύνδεσμο.

Αυτή η αθλητική συνύπαρξη όλων των αδελφών, γέννησε την ιδέα της δημιουργίας ενός νέου, αυτόνομου σωματείου, στο οποίο θα είχαν εκείνοι τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Όπως σημειώνει στο βιβλίο του ο Γιώργος Ανδριανόπουλος, «ο θαυμάσιος και γνωστότατος Πειραϊκός Σύνδεσμος, με την σοβαρότηταν αλλά και την γραφειοκρατίαν, εδυσκολεύετο πολλές φορές να λάβη ειδικάς αποφάσεις διά το ποδοσφαιρικόν τμήμα. Αυτό παρεμπόδιζε τας κινήσεις μας και ενεργείας μας, δεδομένου ότι την γραμμήν του ποδοσφαιρικού τμήματος την εχαράσσαμεν εμείς και ο Έφορος την εισηγείτο εις το Συμβούλιον».

Η ματαίωση του πρωταθλήματος του 1924

Η ενωμένη πλέον πεντάδα των Ανδριανόπουλων οδήγησε τον Πειραϊκό Σύνδεσμο στην κατάκτηση του πρώτου Πρωταθλήματος της ΕΠΣ Ελλάδος, που διεξήχθη το 1923. Η ΕΠΣΕ αποτέλεσε ουσιαστικά την πρώτη απόπειρα ίδρυσης ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας με πανελλήνια εμβέλεια και μάλιστα το 1924 έλαβε και τη σχετική αναγνώριση από τον ΣΕΓΑΣ.

Ωστόσο, λίγες αγωνιστικές μετά την έναρξη του δεύτερου πρωταθλήματος, ο Παναθηναϊκός κι ο Απόλλων αποχώρησαν απ’ τους κόλπους της, προφασιζόμενοι την ανεπάρκεια των διαιτητών, αλλά και την κακή συμπεριφορά ορισμένων ποδοσφαιριστών. Ουσιαστικά υπέβοσκε μια κόντρα μεταξύ των αθηναϊκών και των πειραϊκών σωματείων, η οποία οδήγησε στη ματαίωση του πρωταθλήματος, τη διάλυση της ΕΠΣΕ και την ίδρυση ξεχωριστών ενώσεων στην Αθήνα (ΕΠΣΑ) και τον Πειραιά (ΕΠΣΠ).

Οι εξελίξεις αυτές ώθησαν τους Ανδριανόπουλους στην απόφαση να υλοποιήσουν τη σκέψη για την ίδρυση ενός νέου, δικού τους συλλόγου. Την ίδια εποχή που αποφασίζουν να αποχωρήσουν απ’ τον Πειραϊκό Σύνδεσμο, σημειώνονται ζυμώσεις και σε άλλα σωματεία της πόλης που φαίνεται να ευνοούν το τολμηρό βήμα. Η Πειραϊκή Ένωση αλλάζει την ονομασία της σε ΑΠΣ Πειραιώς και η Φαληρική Ένωση σε Μέγας Αλέξανδρος.

Επίσης, γνωστοί ποδοσφαιριστές της Πειραϊκής Ένωσης που στο μεταξύ έχουν εγκαταλείψει τη δράση (Ντούφας, Πρωτοψάλτης, Ν. Ανδρόνικος) αναγνωρίζουν τη δυναμική του εγχειρήματος των Ανδριανοπουλαίων και τους στηρίζουν έμπρακτα.

Η γέννηση και η βάπτιση του Ολυμπιακού

Ο Ολυμπιακός γεννιέται ουσιαστικά την άνοιξη του 1924, αν και παραμένει ακόμα… αβάπτιστος. Η στήριξη επιφανών Πειραιωτών, όπως του αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού, Νότη Καμπέρου, ο οποίος αναλαμβάνει όλα τα λογιστικά και γραφειοκρατικά ζητήματα, προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια στους Ανδριανόπουλους.

Ο Καμπέρος θα γίνει και ο… νονός του νεοσύστατου συλλόγου. Αναζητώντας ένα ξεχωριστό όνομα, με εμβέλεια που θα υπερβαίνει τα όρια του Πειραιά, καταλήγει στο «Ολυμπιακός», το οποίο συμβολίζει την αθλητική ισχύ, αλλά και την ευγενή άμιλλα που πηγάζει από το ιδεώδες των Ολυμπιακών Αγώνων. Η πρόταση γίνεται ασμένως αποδεκτή από τους αδελφούς Ανδριανόπουλους και ιδίως τον Γιώργο, ο οποίος υπηρετεί ως γραφέας στην ίδια υπηρεσία του Ναυτοδικείου Πειραιά όπου εργάζεται ο Καμπέρος.

Η ονοματοδοσία επισφραγίζεται με φαγοπότι στην ταβέρνα «Τσίου Τσίου» του Νέου Φαλήρου και στις 16 Μαΐου 1924 κατατίθεται στο Πρωτοδικείο Πειραιά αίτηση αναγνώρισης του νεοσύστατου σωματείου. Ωστόσο, η υπόθεση δεν εκδικάζεται αφού στο μεταξύ ο Ολυμπιακός έχει αρχίσει συζητήσεις για την απορρόφηση του Ποδοσφαιρικού Ομίλου Φιλάθλων Πειραιώς, μιας αξιόλογης ομάδας που είχε ιδρυθεί το 1922.

Σε εκείνη τη γενική συνέλευση της 16ης Μαΐου 1924 εκλέγεται ως πρώτος πρόεδρος του Ολυμπιακού ο βιομήχανος Μιχάλης Μανούσκος, ο οποίος είχε στηρίξει τις προσπάθειες των Ανδριανόπουλων από τις πρώτες ημέρες μετά την αποχώρησή τους απ’ τον Πειραϊκό.

Γι’ αυτό επικράτησε το 1925

Ο Γιώργος Ανδριανόπουλος εμφανιζόταν βέβαιος ότι ο Ολυμπιακός είχε δώσει αγώνες με αυτό το όνομα κατά τη διάρκεια του 1924. Ωστόσο, η ιστορία του νέου συλλόγου αρχίζει επίσημα όταν οριστικοποιείται η απορρόφηση του Ποδοσφαιρικού Ομίλου Φιλάθλων Πειραιώς και εκδίδεται η υπ’ αριθμόν 1247 δικαστική απόφαση του 1925 που τον αναγνωρίζει επίσημα.

Η 10η Μαρτίου γιορτάζεται ως γενέθλιος ημερομηνία επειδή τότε λέγεται ότι επήλθε η οριστική συμφωνία για τη συγχώνευση/απορρόφηση μεταξύ του Νότη Καμπέρου εκ μέρους του Ολυμπιακού και του Σταύρου Μαραγκουδάκη απ’ την πλευρά του ΠΟΠΦ, στο Παντοπωλείο του Μοίρα. Κατόπιν αυτής, ο Μανούσκος πρότεινε να προστεθεί στην ονομασία «Ολυμπιακός» και το συμπληρωματικό «Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς».

Ως έμβλημα επιλέγεται ο δαφνοστεφανωμένος αθλητής, που παραπέμπει στους νικητές των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας. Τα χρώματα της φανέλας τα εμπνεύστηκε ο Γιάννης Ανδριανόπουλος είτε από την ομάδα του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, όπου σπούδαζε, είτε (κατά την επικρατέστερη εκδοχή) επειδή συμβολίζουν το πάθος για τη νίκη (κόκκινο) και την ευγενή άμιλλα (λευκό).

Τιμής ένεκεν, ας αναφέρουμε τα ονόματα των 33 ιδρυτικών μελών του Ολυμπιακού, πολλά απ’ τα οποία έζησαν μέχρι τα βαθιά γεράματα και πρόλαβαν να τον δουν να γιγαντώνεται. Αυτοί ήταν οι Γιάννης Ανδριανόπουλος, Γιώργος Ανδριανόπουλος, Ντίνος Ανδριανόπουλος, Βασίλης Ανδριανόπουλος, Μιχάλης Μανούσκος, Νότης Καμπέρος, Κώστας Κλειδουχάκης, Δημήτρης Ανδρόνικος, Νίκος Ανδρόνικος, Δημήτρης Αυδής, Νίκος Βλάσσης, Στέφανος Εμμανουήλ, Νίκος Ζαχαρίας, Θανάσης Καλλίτσης, Νίκος Καλούδης, Ντίνος Καλούδης, Όθων Κόκκινος, Τριαντάφυλλος Κρέμος, Παναγιώτης Κωστάλας, Παναγιώτης Λαγουμιτζής, Ανδρέας Λουκάκης, Σπύρος Λουκάκης, Γιάννης Λουλουδάκης, Βαγγέλης Μαγκόπουλος, Σταύρος Μαραγκουδάκης, Γρηγόρης Ντούφας, Θόδωρος Ορλώφ, Φώτης Πρωτοψάλτης, Γιάννης Συμιγδαλάς, Νίκος Συμιγδαλάς, Χρήστος Τζουμερικιώτης, Βρασίδας Τρυποσκιάδης και Σπύρος Ψαλλιδάς.

Οι πρώτες δράσεις και διακρίσεις

Αν και βασικό κίνητρο των Ανδριανόπουλων για την ίδρυση του νέου συλλόγου ήταν να αφοσιωθούν στην καλλιέργεια του ποδοσφαίρου, ο Ολυμπιακός επεκτάθηκε αμέσως και στα παραδοσιακά αθλήματα του στίβου και της κολύμβησης. Σύμφωνα, άλλωστε, με το καταστατικό του, είχε ως σκοπό «την ανάπτυξιν της σωματικής αγωγής παρά τη νεολαία».

Σύντομα θα ιδρυθούν τμήματα πετοσφαίρισης, κωπηλασίας και υδατοσφαίρισης, με το τελευταίο να χαρίζει στον Ολυμπιακό τον πρώτο πανελλήνιο τίτλο του, το 1927. Ακολουθεί το μπάσκετ, το 1931, όμως «ναυαρχίδα» του συλλόγου παραμένει η ποδοσφαιρική ομάδα. Κι ας μη μετέχει στα Πανελλήνια Πρωταθλήματα, αφού πρωτοστατεί το 1927 στη διένεξη με την ΕΠΟ, που σχετιζόταν με την εκμετάλλευση των εσόδων των αγώνων.

 

Η ρήξη με την ομοσπονδία προκαλεί τη δημιουργία του «τραστ» του ΠΟΚ. Ήταν μια σύμπραξη οικονομικών συμφερόντων ανάμεσα στον Ολυμπιακό, τον Παναθηναϊκό και την ΑΕΚ, η οποία αποδείχθηκε ότι συνέβαλε στη γιγάντωση της οπαδικής βάσης των τριών συλλόγων του Κέντρου, μέσω της διεξαγωγής φιλικών αγώνων με δημοφιλείς ομάδες του εξωτερικού.

Με την επιστροφή του στους κόλπους της ΕΠΟ, ο Ολυμπιακός κατακτά το δεύτερο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα στο οποίο συμμετέχει, την περίοδο 1930-31. Στη σύνθεσή του έχει ακόμα τους τρεις ιδρυτές Γιώργο, Ντίνο και Βασίλη Ανδριανόπουλο, δίπλα στους οποίους βρίσκεται πλέον και ο γεννημένος το 1911 αδελφός τους, Λεωνίδας. Αργότερα θα φορέσει τα ερυθρόλευκα και έκτος αδελφός, ο Στέλιος Ανδριανόπουλος.

Οι Πειραιώτες αναδεικνύονται πρωταθλητές Ελλάδας άλλες πέντε φορές μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1930 και καθιερώνονται ως η πρώτη ποδοσφαιρική δύναμη της χώρας. Θα συνεχίσουν να παίρνουν τη μερίδα του λέοντος στους τίτλους και μετά τον πόλεμο.

Μεγάλος και τρανός μέχρι τις μέρες μας

Έτσι γεννήθηκε κι έκανε τα πρώτα του βήματα ο ενδοξότερος σύλλογος του ελληνικού αθλητισμού. Το όραμα κάποιων φιλόδοξων νέων, η άδολη αγάπη τους για τον αθλητισμό και η ανιδιοτελής στήριξή τους από ισχυρούς παράγοντες του Πειραιά, κατάφερε να ενώσει όλους τους φιλάθλους της πόλης.

Παρά τον ισχυρό ανταγωνισμό από τον Εθνικό, ο οποίος είχε ιδρυθεί από το 1923, ο Ολυμπιακός έκανε πράξη το νόημα της λέξης «Σύνδεσμος», που περιέχεται στην πλήρη ονομασία του. Με τα χρόνια, μάλιστα, υπερέβη τα στενά όρια του μεγάλου λιμανιού, συνδέοντας φιλάθλους που ζουν σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Εδώ και πολλές δεκαετίες, οι οπαδοί του Ολυμπιακού πιστοποιούν με τη δυναμική παρουσία τους στα γήπεδα ότι είναι πολύ περισσότεροι απ’ τους αντίστοιχους κάθε άλλου ελληνικού συλλόγου.

Μετρώντας αντίστροφα για τη συμπλήρωση ενός αιώνα ζωής, ο Ολυμπιακός μοιάζει πιο δυνατός από ποτέ με την παρουσία του Βαγγέλη Μαρινάκη στην ΠΑΕ και τις ισχυρές διοικήσεις του στα υπόλοιπα επαγγελματικά τμήματα. Το ίδιο ισχύει και για τον Ερασιτέχνη, ο οποίος αριθμεί χιλιάδες μέλη σε όλη την Ελλάδα, απασχολεί 1.567 αθλητές όλων των ηλικιών σε 16 διαφορετικά αθλήματα (σύμφωνα με την περσινή καταγραφή της γενικής γραμματείας Αθλητισμού) και κατακτά τίτλους στα περισσότερα από αυτά.

Είναι λογικό, λοιπόν, να υπάρχει η αίσθηση ότι τα καλύτερα δεν έχουν έρθει ακόμη.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News