Κύπελλο Ελλάδας: Όταν Παναθηναϊκοί και Ολυμπιακοί έκαψαν μαζί το γήπεδο της Λεωφόρου

Ο ημιτελικός Κυπέλλου της 17ης Ιουνίου 1964 ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό είναι ιστορικός, διότι ένωσε όσο ποτέ άλλοτε τους οπαδούς των δύο «αιωνίων» αντιπάλων. Η αιτία της οργής που έβαλε κυριολεκτικά φωτιά το γήπεδο της Λεωφόρου.

Πολλά μπορεί να προσάψει κανείς στη μάζα του κόσμου, υπάρχει όμως και μια μεγάλη αλήθεια. Δεν γίνεται να τον πιάσεις κορόιδο. Τουλάχιστον όχι συστηματικά!

Αυτό που συνέβη στις 17 Ιουνίου 1964 στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, κατά τη διάρκεια του ημιτελικού ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι οπαδοί των δύο «αιώνιων» αντιπάλων ένιωσαν ότι εμπαίζονταν από τους ποδοσφαιριστές, ένωσαν τις δυνάμεις τους και έκαψαν κυριολεκτικά το γήπεδο, προκαλώντας τη διακοπή του αγώνα!

Μια κλασική ευκαιρία που έχασε ο Μίμης Δομάζος στο 115’, ενώ το σκορ ήταν 1-1 από το πρώτο ημίχρονο (36’ Δομάζος/16’ Νεοφώτιστος), ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής, αφού λίγα λεπτά νωρίτερα είχε σημειωθεί αντίστοιχη φάση μπροστά από την εστία του Παναθηναϊκού, με τον Αριστείδη Παπάζογλου να αστοχεί.

Οι φίλαθλοι, λοιπόν, κατηγορούσαν τους ποδοσφαιριστές ότι ήθελαν να λήξει ο αγώνας ισόπαλος. Σ’ αυτήν την περίπτωση ο κανονισμός όριζε να διεξαχθεί επαναληπτικός στην έδρα του Ολυμπιακού, προοπτική απ’ την οποία θα έβγαιναν κερδισμένοι όλοι. Οι δύο σύλλογοι επειδή θα καρπώνονταν επιπλέον έσοδα και φυσικά η ΕΠΟ, η οποία δικαιούταν μερίδιο απ’ τις εισπράξεις.

Δύο χρόνια νωρίτερα, ο κόσμος είχε υποψιαστεί ότι συνέβαινε κάτι αντίστοιχο στον τελικό του Κυπέλλου ανάμεσα στον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό στη Νέα Φιλαδέλφεια. Τα επεισόδια καθυστέρησαν τη λήξη του, με συνέπεια ο αγώνας να διακοπεί λόγω σκότους και να μην επαναληφθεί ποτέ. Το κλίμα ήταν τεταμένο, η ομοσπονδία δεν τόλμησε να τον ορίσει υπό τον φόβο χειρότερων επεισοδίων κι έτσι το τρόπαιο δεν απονεμήθηκε εκείνη τη χρονιά.

Υποψίες για χειραγώγηση υπήρχαν και το 1960, πάλι με τους δύο «αιώνιους» αντιπάλους στον τελικό. Τότε ο αγώνας έληξε πράγματι ισόπαλος (1-1), το σούσουρο που ακολούθησε ήταν μεγάλο και ο επαναληπτικός ορίστηκε… τον Σεπτέμβριο, για να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Για την Ιστορία, ο Ολυμπιακός νίκησε 3-0.

Το 1964, λοιπόν, ήταν λογικό να υπάρχει προκατάληψη. Γι’ αυτό από το 60ό λεπτό περίπου, οι φίλαθλοι και των δύο ομάδων άρχισαν τις αποδοκιμασίες. Πέρα από το κλασικό «αίσχος», φώναζαν και «θα γίνει Περού», αναφερόμενοι στα τρομακτικά επεισόδια που είχαν σημειωθεί στις 24 Μαΐου 1964 στον αγώνα Περού-Αργεντινή στη Λίμα, με απολογισμό 328 νεκρούς!

Οι οπαδοί και των δύο ομάδων ήταν πράγματι τόσο αφηνιασμένοι εκείνο το απόγευμα, που είναι ευτύχημα ότι δεν θρηνήσαμε νεκρούς. Πέντε λεπτά πριν τη λήξη της παράτασης, λοιπόν, εισέβαλαν με αγριότητα στον αγωνιστικό χώρο, έχοντας στόχο να καταστρέψουν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους.

Δεν δίστασαν να πάρουν στο κυνήγι ακόμα και τους ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων, οι οποίοι πρόλαβαν ευτυχώς να κλειδωθούν στα αποδυτήρια, μαζί με προπονητές, συνοδούς και διαιτητές. Ξέσπασαν, έτσι, στα άψυχα αντικείμενα. Άναψαν φωτιά στις κερκίδες με λαδωμένα στουπιά, ξήλωσαν τα δοκάρια, ενώ δεν λυπήθηκαν ούτε το μπαρ, αλλά ούτε και το ιατρείο.

Αυτήν την εικόνα παρουσίαζε το γήπεδο του Παναθηναϊκού το πρωί της 18ης Ιουνίου 1964, λίγες ώρες μετά τα επεισόδια.

Το γήπεδο του Παναθηναϊκού, το οποίο με πολλές οικονομικές θυσίες είχε φτάσει να θεωρείται εξίσου σύγχρονο με πολλά ευρωπαϊκά στάδια, θύμιζε πια κρανίου τόπο. Οι ζημιές εκτιμήθηκε ότι ξεπέρασαν το 1.200.000 δρχ. (χονδρικά, το ίδιο ποσό σε ευρώ σήμερα).

Το τρόπαιο στην ΑΕΚ

Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, ο Τύπος της εποχής δεν καταδίκασε τα πρωτοφανή σε έκταση επεισόδια. Συντάχθηκε με τη ΓΓΑ και την Κυβέρνηση, οι οποίες κατηγορούσαν την ΕΠΟ για τη διεφθαρμένη κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει το ποδόσφαιρο!

Μάλιστα, οι περισσότερες εφημερίδες έγραψαν ευθέως ότι ο ημιτελικός είχε προσυμφωνηθεί να λήξει ισόπαλος ώστε να υπάρξει επαναληπτικός. Και οι ανακοινώσεις που εξέδωσαν την επομένη ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός, αρνούμενοι την κατηγορία, έστρεψαν την κοινή γνώμη ακόμα περισσότερο εναντίον τους.

Η ΕΠΟ δίστασε να τιμωρήσει τους δύο συλλόγους και τελικά τον «γόρδιο δεσμό» έλυσε η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Στις 21 Ιουνίου 1964, ο Υφυπουργός Προεδρίας, Γεώργιος Μυλωνάς, ανακοίνωσε μεταξύ άλλων:

1) Τη διακοπή της διοργάνωσης του Κυπέλλου εκείνης της σεζόν.

2) Την απαγόρευση των αγώνων Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός για τους επόμενους έξι μήνες.

3) Τη διερεύνηση των καταγγελιών περί στημένου αγώνα στην Επιτροπή Φιλάθλου Ιδιότητας.

Με βάση τις δύο πρώτες αποφάσεις, Κυπελλούχος για το 1964 ανακηρύχθηκε η ΑΕΚ, η οποία την ίδια ώρα που στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας γινόταν ο κακός χαμός, νικούσε στην Κατερίνη τον Πιερικό με 3-1 στον άλλο ημιτελικό (4’ Παπαϊωάννου, 43’, 76’ Νεστορίδης/85’ Αμανατίδης). Απονομή δεν πραγματοποιήθηκε, όμως η ΕΠΟ δήλωσε την Ένωση στο Κύπελλο Κυπελλούχων της επόμενης περιόδου και το τρόπαιο υπάρχει στις προθήκες της.

Η τρίτη απόφαση δεν οδήγησε – ως συνήθως – πουθενά. Ωστόσο, η ατυχής κατάληξη του ημιτελικού έδωσε την αφορμή στους ιθύνοντες της ομοσπονδίας να αλλάξουν τον κανονισμό που προέβλεπε επανάληψη αν ένας αγώνας Κυπέλλου έληγε ισόπαλος μετά την παράταση.

Από την επόμενη περίοδο, θα πραγματοποιούνταν κλήρωση που θα αναδείκνυε επί τόπου τον νικητή. Η διαδικασία των πέναλτι δεν είχε επινοηθεί ακόμα διεθνώς και οι διαιτητές κατέφευγαν στην κλήρωση όταν έληγε ισόπαλος και ο επαναληπτικός.

Εξέγερση στην Αθήνα

Τα επεισόδια της 17ης Ιουνίου 1964 δεν περιορίστηκαν εντός του γηπέδου του Παναθηναϊκού. Όταν καταστράφηκε ό,τι ήταν δυνατόν να καταστραφεί, εκατοντάδες εξαγριωμένοι οπαδοί συνέχισαν την εξέγερση στους δρόμους της Αθήνας!

Αρχικά κατευθύνθηκαν στο κέντρο, όπου στεγάζονταν τα γραφεία της ΕΠΟ (στην οδό Φυλής) καθώς και τα καταστήματα αρκετών ποδοσφαιριστών των δύο «αιωνίων» αντιπάλων με σκοπό να τα κάψουν, όμως η παρέμβαση της Αστυνομίας απέτρεψε τα χειρότερα.

Μόνο στο μπαρ του Τάκη Λουκανίδη, το οποίο μάλιστα ήταν προγραμματισμένο να εγκαινιαστεί εκείνο το βράδυ, προκλήθηκαν κάποιες υλικές ζημιές, ενώ πιο φτηνά τη γλίτωσε το κατάστημα του Μίμη Δομάζου. Στις 9:30 το βράδυ, οι οπαδοί συνέχισαν την πορεία τους φτάνοντας έξω από τη Βουλή και μόνο ύστερα από δύο ώρες περίπου τα πνεύματα ηρέμησαν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνο το βράδυ δεν συνελήφθη κανένας ταραξίας, παρότι υπήρχαν πέντε αστυνομικοί που είχαν τραυματιστεί. Συλλήψεις έγιναν τις επόμενες ημέρες, μέσω αναγνώρισης προσώπων από φωτογραφίες, όμως κι αυτοί οι φίλαθλοι αθωώθηκαν στο δικαστήριο.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 17 Ιουνίου

2018: Ο Παναθηναϊκός κατακτά το πρωτάθλημα μπάσκετ, αφού νικά με 84-70 τον Ολυμπιακό στο κλειστό του ΟΑΚΑ στον πέμπτο και τελευταίο τελικό και κάνει το 3-2 στις νίκες.

2012: Η Ολλανδία ολοκληρώνει την παρουσία της στο Euro χωρίς να πάρει βαθμό, αφού στο τελευταίο παιχνίδι της γνωρίζει την ήττα με 2-1 από την Πορτογαλία (28′, 74′ Ρονάλντο/11′ Φαν Ντερ Φάαρτ), η οποία κερδίζει την πρόκριση. Οι «οράνιε» είχαν ηττηθεί στις δύο πρώτες αγωνιστικές από τη Γερμανία (2-1) και τη Δανία (1-0).

2010: Η Εθνική Ελλάδας πετυχαίνει την παρθενική της νίκη σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου, όπου μέχρι εκείνη τη μέρα δεν έχει σημειώσει ούτε ένα γκολ σε τέσσερις αγώνες. Επικρατεί με 2-1 της Νιγηρίας με γκολ των Δημήτρη Σαλπιγγίδη (44′) και Βασίλη Τοροσίδη (71′) παρότι είχε βρεθεί να χάνει από το 16′ με φάουλ του Καλού Ούτσε. Η ομάδα του Ότο Ρεχάγκελ αποκτά και ελπίδες πρόκρισης στους «16», χρειάζεται όμως θετικό αποτέλεσμα στο τελευταίο ματς με την Αργεντινή.

2008: Η Ιταλία νικά με 2-0 τη Γαλλία (25′ πέν. Πίρλο, 62′ Ντε Ρόσι) και προκρίνεται στους «8» του Euro της Ελβετίας και της Αυστρίας, πίσω από την Ολλανδία.

2002: Η Βραζιλία νικά με 2-0 το Βέλγιο (67′ Ριβάλντο, 87′ Ρονάλντο) και προκρίνεται στα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Άπω Ανατολής. Οι Βέλγοι, ωστόσο, διαμαρτύρονται για το καθαρό γκολ του Βίλμοτς στο 37′ που ακυρώνει άδικα ως επιθετικό φάουλ ο Τζαμαϊκανός διαιτητής Πρέντεργκαστ.

2000: Η Αγγλία νικά με 1-0 τη Γερμανία με γκολ του Άλαν Σίρερ στο 53′ και αναπτερώνει τις ελπίδες της για πρόκριση στους «8» του Euro που φιλοξενείται στις Κάτω Χώρες (Ολλανδία και Βέλγιο), μετά την ήττα με 3-2 από την Πορτογαλία στο πρώτο ματς. Η κάτοχος του τίτλου Γερμανία χρειάζεται νίκη επί των Πορτογάλων στην τελευταία αγωνιστική για να ελπίζει.

1994: Στην πρεμιέρα του 15ου Παγκοσμίου Κυπέλλου που διεξάγεται για πρώτη φορά στις ΗΠΑ, η κάτοχος του τίτλου Γερμανία επικρατεί με 1-0 της Βολιβίας, με γκολ που πετυχαίνει ο Γιούργκεν Κλίνσμαν στο 61′. Αίσθηση προκαλεί η αποβολή του Βολιβιανού Μάρκο Ετσεβέρι στο 82′, τρία λεπτά μετά την είσοδό του στο παιχνίδι, για εκτός φάσης χτύπημα στον Γιούργκεν Κόλερ.

1992: Η Δανία, η οποία έχει μπει  απ’ το παράθυρο στο Euro στη θέση της Γιουγκοσλαβίας, που έχει αποβληθεί λόγω του εμφυλίου πολέμου, νικά με 2-1 τη Γαλλία και προκρίνεται στους «4» μαζί με τη Σουηδία (2-1 την Αγγλία). Οι Δανοί ανοίγουν το σκορ με τον Χένρικ Λάρσεν στο 8′, ο Ζαν-Πιερ Παπέν ισοφαρίζει στο 60′, όμως ο Λαρς Έλστρουπ σημειώνει στο 78′ το τελικό 2-1.

1990: Ο μετέπειτα προπονητής του Ολυμπιακού, Μίτσελ Γκονθάλεθ, σημειώνει χατ τρικ στον αγώνα της Ισπανίας κόντρα στη Νότιο Κορέα για την τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ιταλίας. Πρόκειται για τη δεύτερη καλύτερη ατομική επίδοση για Ισπανό ποδοσφαιριστή σε αγώνα Μουντιάλ μετά τα τέσσερα γκολ του Εμίλιο Μπουτραγκένιο στο 5-1 επί της Δανίας, το 1986.

1988: Η Δυτική Γερμανία νικά με 2-0 την Ισπανία με δύο γκολ του Ρούντι Φέλερ και προκρίνεται ως πρώτη από τον όμιλό της στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα που διοργανώνεται στην έδρα της. Την ακολουθεί η Ιταλία, η οποία νικά με το ίδιο σκορ τη Δανία (67′ Αλτομπέλι, 87′ Ντε Αγκοστίνι).

1986: Η Γαλλία νικά εύκολα με 2-0 την παγκόσμια πρωταθλήτρια Ιταλία και προκρίνεται στους «8» του Μουντιάλ του Μεξικού, όπου την περιμένει η Βραζιλία. Τα γκολ πετυχαίνουν οι Πλατινί (15′) και Στοπιρά (57′).

1982: Ο Νόρμαν Γουαϊτσάιντ αγωνίζεται ως βασικός με τη Βόρειο Ιρλανδία κόντρα στη Γιουγκοσλαβία (0-0) σε ηλικία 17 ετών και 40 ημερών και παίρνει το ρεκόρ του νεότερου παίκτη που έχει συμμετάσχει σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου από τον Πελέ (ήταν 17 ετών και 234 ημερών στο ντεμπούτο του με τη Βραζιλία στις 15 Ιουνίου 1958).

1980: Η Εθνική Ελλάδας ολοκληρώνει την πρώτη παρουσία της σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος με ένα θετικό αποτέλεσμα, αφού κρατά στο 0-0 τη μετέπειτα νικήτρια της διοργάνωσης Δυτική Γερμανία. Μάλιστα, ο Χρήστος Αρδίζογλου έχει δοκάρι στο 69′.

1976: Η Δυτική Γερμανία προκρίνεται στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, νικώντας 4-2 τη γηπεδούχο Γιουγκοσλαβία με εντυπωσιακή ανατροπή. Αν και βρίσκεται νωρίς πίσω στο σκορ με 2-0 (19′ Ποπίβοντα, 30′ Τζάιτς), μειώνει στο 64′ με τον Φλόε και ισοφαρίζει στο 82′ με τον Μίλερ. Στην παράταση, ο Μίλερ πετυχαίνει άλλα δύο γκολ (115′, 119′) και της χαρίζει την πρόκριση στον τελικό, όπου την περιμένει η Τσεχοσλοβακία.

1973: Με γκολ του Θανάση Αγγελή στο 46′ ο Ολυμπιακός νικά με 1-0 τον ΠΑΟΚ στον τελικό του «Γ. Καραϊσκάκης» και κατακτά το Κύπελλο Ελλάδας. Παράλληλα κάνει και το νταμπλ, αφού λίγες μέρες νωρίτερα είχε στεφθεί πρωταθλητής αφήνοντας δεύτερο τον ΠΑΟΚ.

1970: Η Ιταλία προκρίνεται στον τελικό του Μουντιάλ του Μεξικού νικώντας με 4-3 τη Δυτική Γερμανία στην παράταση, στον αγώνα που θεωρείται ως ένας από τους πιο συναρπαστικούς στην ιστορία της διοργάνωσης. Πέντε από τα επτά γκολ σημειώνονται στην παράταση (ο κανονικός αγώνας λήγει 1-1 με τον Καρλ-Χάιντς Σνέλινγκερ να ισοφαρίζει στο 90′ για τα «πάντσερ») και το τελικό σκορ διαμορφώνει στο 111′ ο Τζάνι Ριβέρα.

Αντίπαλος στον τελικό θα είναι η Βραζιλία, η οποία νικά με 3-1 την Ουρουγουάη (45′ Κλοντοάλντο, 76′ Ζαϊρζίνιο, 90′ Ριβελίνο/19′ Κουμπίλια). H πιο αξιομνημόνευτη φάση του αγώνα είναι μια μαγική ενέργεια του Πελέ, ο οποίος αποφεύγει με προσποίηση τον τερματοφύλακα Μαζούρκιεβιτς, αλλά αποτυγχάνει στη συνέχεια να στείλει την μπάλα στα δίχτυα. Έχει χαρακτηριστεί ως το καλύτερο γκολ που δεν επιτεύχθηκε ποτέ.

1964: Η γηπεδούχος Ισπανία (2-1 την Ουγγαρία στην παράταση) και η κάτοχος του τίτλου Σοβιετική Ένωση (3-0 τη Δανία) προκρίνονται στον τελικό του 2ου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.

1962: Η Βραζιλία κατακτά το Παγκόσμιο Κύπελλο για δεύτερη σερί φορά, αφού επικρατεί στον τελικό της Τσεχοσλοβακίας με 3-1. Ο Μάσοπουστ δίνει προβάδισμα στους Τσεχοσλοβάκους στο 15′, όμως δύο λεπτά αργότερα ο (αντικαταστάτης του τραυματία Πελέ) Αμαρίλντο ισοφαρίζει με σέντρα-σουτ από πλάγια θέση, που ξεγελά τον τερματοφύλακα Σρόιφ. Η «Σελεσάο» υπερέχει στο δεύτερο ημίχρονο και φτάνει στη νίκη με τέρματα των Ζίτο (68′) και Βαβά (77′).

1954: Η Ουγγαρία του Φέρεντς Πούσκας συντρίβει με 9-0 τη Νότιο Κορέα στον πρώτο αγώνα της για το Παγκόσμιο Κύπελλο που φιλοξενείται στην Ελβετία. Τρία γκολ πετυχαίνει ο Κότσις, από δύο οι Πούσκας και Πάλοτας κι από ένα οι Λάντος και Τσίμπορ. Πρόκειται για ρεκόρ ευρύτερης νίκης σε τελική φάση Μουντιάλ, το οποίο θα καταρριφθεί 38 χρόνια αργότερα πάλι από την Ουγγαρία, με το 10-1 επί του Σαλβαδόρ στην Ισπανία.

1934: Ο Ολυμπιακός στέφεται πρωταθλητής Ελλάδας για τρίτη φορά στην ιστορία του, αφού νικά με 2-1 τον Ηρακλή στον δεύτερο τελικό της διοργάνωσης, στο Ποδηλατοδρόμιο του Νέου Φαλήρου (είχε νικήσει με 3-2 και στον πρώτο, στη Θεσσαλονίκη). Προπονητής των «ερυθρόλευκων» είναι ο Τσεχοσλοβάκος Γιαν Κοπσίβα και βασικά στελέχη οι Αχιλλέας Γραμματικόπουλος, Φίλιππος Κουράντης, Γιάννης Βάζος, Χριστόφορος Ράγγος, Θεολόγος Συμεωνίδης, Λεωνίδας Ανδριανόπουλος κ. ά.

1928: Ο Άρης κάνει το μεγάλο βήμα για την κατάκτηση του πρώτου Πανελληνίου Πρωταθλήματος, μια και νικά με 3-1 τον Ατρόμητο στη Θεσσαλονίκη. Ένα γκολ πετυχαίνει ο Αγγελάκης και δύο ο Λεονταρίδης.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News