ΗΠΑ - Αγγλία: Οι «New York Times» δεν πίστεψαν το γκολ του Τζο Γκάτγενς

ΗΠΑ – Αγγλία: Οι «New York Times» δεν πίστεψαν το γκολ του Τζο Γκάτγενς | Αφιέρωμα | Ήρωες του αθλητισμού | Παγκόσμιο Κύπελλο 1950 | Ποδόσφαιρο

Οι δύο θρύλοι που συνοδεύουν τη νίκη των Ηνωμένων Πολιτειών επί της Αγγλίας στις 29 Ιουνίου του 1950, εκείνο το 1-0 στο Μπέλο Οριζόντε για τη δεύτερη αγωνιστική των ομίλων, δεν αφορούν μόνο στο μέγεθος της έκπληξης που «η μπάντα από τους απελπισμένους», κατά την «Daily Mail», κατάφερε απέναντι σε ένα αλαζονικό συγκρότημα, αλλά σε δύο τηλεγραφήματα σε αντίστοιχες πλευρές του Ατλαντικού.

Ό,τι συνέβη το 1950 είναι αρχαία ποδοσφαιρική ιστορία. Μοιάζει, δε, να ανάγεται στους παλαιολιθικούς χρόνους και σε ό,τι αφορά το δημοσιογραφικό κομμάτι. Οι αποστολές σήμαιναν ότι οι δημοσιογράφοι έπρεπε να στέλνουν τηλεγραφήματα στα γραφεία με τα αποτέλεσμα του παιχνιδιού, προκειμένου να δημοσιεύονται την επόμενη μέρα. Ο μύθος της νίκης των Ηνωμένων Πολιτειών, που στα αγγλικά γραφεία στοιχημάτων παιζόταν 500 προς 1, επί της ομάδας του Γουόλτερ Γουίντερμπότομ, που παιζόταν 3 προς 1, στην πρώτη εμφάνισή της σε Παγκόσμιο Κύπελλο, έχει την ιστορία του και την ατασθαλία του.

Η πρώτη έχει ρεαλιστικό υπόβαθρο, η δεύτερη όχι. Σύμφωνα με ένα θρύλο, που γιγαντώθηκε ανά τα χρόνια πριν διαψευστεί οριστικά, το τηλεγράφημα στα γραφεία των «Times» του Λονδίνου ήταν λακωνικό -όπως έπρεπε για την περίσταση: Αγγλία-Ηνωμένες Πολιτείες 0-1. Η ιστορία που παγιώθηκε αναφέρει ότι στην εφημερίδα ουδείς πίστεψε αυτό το σκορ και, όπως πέρασε από γενιά σε γενιά μέχρι να αποδειχθεί ψευδής, βγήκε με τίτλο «Αγγλία-Ηνωμένες Πολιτείες 10-1». Το BBC μετέδωσε το… αληθινό σκορ, αλλά οι ακροατές του δεν το πίστεψαν. Από άκρου εις άκρον της Αγγλίας ένα πέπλο δυσπιστίας απλώθηκε για την ήττα μίας ομάδας που είχε 24 νίκες σε 31 παιχνίδια μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και που, με τη συμμετοχή της στη διοργάνωση της Βραζιλίας, ήταν, όπως άφηναν αποτυπωμένο στο χαρτί οι Άγγλοι συντάκτες, θέμα χρόνου να γυρίσει στο σπίτι με το τρόπαιο «Ζιλ Ριμέ». Η «Daily Express» έγραψε, πριν το παιχνίδι με τους Αμερικανούς, ότι για να έχει η ομάδα του Μπιλ Τζέφρι τύχη απλώς και μόνο να κοντράρει τους Άγγλους, θα έπρεπε «να σημειώσει τρία γκολ». Ο Αμερικανός προπονητής δεν είχε διαφορετική προσέγγιση: μετά την ήττα από την Ισπανία, 3-1, στην πρεμιέρα, είπε χαριτολογώντας ότι «είμαστε πρόβατα έτοιμα για σφάξιμο».

 

Ο Στάνλεϊ Μάθιους, ο Φρανκ Μπόργκι και το «Θαύμα στο γρασίδι»

Από όπου και να πιαστεί ο μίτος, το σενάριο του παιχνιδιού που σηματοδότησε τη σπουδαιότερη νίκη των Αμερικανών σε Παγκόσμιο Κύπελλο (ενδεχομένως μαζί με εκείνη επί του Μεξικού, το 2-0 το 2002 για τη φάση των «16» της διοργάνωσης σε Ιαπωνία και Νότιο Κορέα) είναι ανεπανάληπτο. Ο σκόρερ Τζο Γκάτγενς, ένας Αϊτινός που είχε παίξει ένα ματς για προκριματικούς με την εθνική ομάδα της πατρίδας του απέναντι στο Μεξικό, έφτασε στη Νέα Υόρκη και έπαιξε ποδόσφαιρο στην Μπρουκχάταν. Ο πατέρας του είχε δηλώσει τη γέννησή του, στις 19 Μαρτίου του 1924, στη γερμανική πρεσβεία του Πορτ Ο Πρενς, σκεπτόμενος ότι ο γιος του ίσως ήθελε, κάποια στιγμή μέσα στη ζωή του, να πάρει τη γερμανική υπηκοότητα. Ο Γκάτγενς είχε σπουδαία απόδοση στα παιχνίδια της Μπρουκχάταν και το ενδιαφέρον της Ομοσπονδίας ποδοσφαίρου των ΗΠΑ ώστε να παίξει με την εθνική ομάδα της χώρας έγινε έντονο. Ο Αϊτινός, τότε στα 25 του, είπε ότι δεν είχε αμερικανική υπηκοότητα, αλλά πολύ θα ήθελε να την έχει αποκτήσει. Οι ΗΠΑ θεώρησαν ότι η επιθυμία του ήταν ειλικρινής και πως είχε το δικαίωμα να παίξει στην Εθνική.

Γίνεται κατανοητό ότι αν το παιχνίδι γινόταν το 1980, ο Αϊτινός επιθετικός δεν θα είχε δικαίωμα συμμετοχής. Τον ομοσπονδιακό της Αγγλίας, Γουόλτερ Γουιντερμπότομ, και τους παίκτες του τίποτα από αυτά ενδιέφερε. Η νίκη επί της Χιλής στην πρεμιέρα, 2-0, ήρθε χωρίς τον Στάνλεϊ Μάθιους, που πιθανώς ορθά ο εκλέκτορας του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος είχε σκεφτεί να μην τον κουράσει πριν το ματς με τους Ισπανούς, που θα έκρινε την πρωτιά στον όμιλο και την πρόκριση στον τελικό γύρο. Στον πάγκο, μαζί με τον Μάθιους, βρίσκονται οι Μπιλ Νίκολσον και Τζάκι Μίλμπερν, βασικά μέλη της ομάδας. Άπαξ και ήσουν αναπληρωματικός εκείνη την εποχή, σήμαινε ότι δεν θα έπαιζες καθόλου. Οι Άγγλοι αναμενόταν να κάνουν παρέλαση απέναντι σε ένα συγκρότημα, οι παίκτες του οποίου είχαν άλλη βασική δουλειά.

Οι Άγγλοι είχαν έξι τελικές προσπάθειες τα πρώτα 12 λεπτά, αλλά έπεσαν πάνω στον Ιταλοαμερικανό τερματοφύλακα Φρανκ Μπόργκι. Στο 37’, ο Γουόλτερ Μπαρ, ο οποίος ήταν ο τελευταίος επιζών των Ηνωμένων Πολιτειών μέχρι να αφήσει την τελευταία πνοή του στις 18 Ιουνίου 2018, στην ηλικία των 91’, έκανε μια σέντρα-σουτ η οποία βρήκε πάνω στον Γκάτγενς και ξεγέλασε τον Μπερτ Γουίλιαμς. Το γκολ αυτό ήταν ένα σοκ, αλλά όχι κάτι μη αντιμετωπίσιμο. Ούτε ένας Αμερικανός, στην ανάπαυλα, άφησε να εννοηθεί ότι είχε ελπίδα να νικήσει σε αυτό το ματς.

Οι παίκτες των «τριών λιονταριών» πίεσαν και ξαναπίεσαν, αλλά ο Μπόργκι ήταν άτρωτος. Σε μία περίπτωση, δε, ο Σταν Μόρτενσεν ήταν έτοιμος να βγει απέναντί του όταν ο αμυντικός των ΗΠΑ, με το καταπληκτικό ονοματεπώνυμο Τσάρλι Κολόμπο, οριζοντιώθηκε και του αγκάλιασε με τα χέρια τα πόδια, προκειμένου να αποτρέψει την ισοφάριση. Το τελικό 1-0 έμεινε ως τη λήξη. Το παιχνίδι αυτό αποκλήθηκε «Το Θαύμα στο γρασίδι». Η Αγγλία αποκλείστηκε, αφού, πλήρης, ηττήθηκε 1-0 από την Ισπανία την τελευταία αγωνιστική. Και στις Ηνωμένες Πολιτείες επρόκειτο να βρουν νέο μπελά για να ασχολούνται. Εκτός κι αν… υποκρίνονταν ότι αυτό το παιχνίδι ουδέποτε συνέβη.

 

Το… τέλος του ποδοσφαίρου στις ΗΠΑ                                       

Στις ΗΠΑ υπήρξαν έτι περαιτέρω δύσπιστοι για το αποτέλεσμα της αναμέτρησης. Οι «New York Times», που έλαβαν το τηλεγράφημα με το αποτέλεσμα, πιθανότατα λόγω αυτού δεν τιτλοφόρησαν με αυτήν την απίστευτη νίκη, η οποία, κιόλας, ήρθε σε ομόγλωσσους, που διατηρούσαν το άρωμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, παρά την ανεξαρτησία της Ινδίας δύο χρόνια πριν. Οι Αμερικανοί επρόκειτο να γίνουν παγκόσμια υπερδύναμη, όμως ήταν η εποχή του χαλασμένου τηλεφώνου: ο πολιτικός Τζόσεφ ΜακΚάρθι, τον Φεβρουάριο εκείνου του έτους, έκανε την περίφημη ομιλία του, κατά την οποία τόνισε ότι έχει ονόματα Αμερικανών που ανήκουν στο… κομουνιστικό κίνημα. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, πάθαινε αλλεργία με τη λέξη, πολλώ δε μάλλον με τον ίδιο τον Ιωσήφ Στάλιν, οπότε το να εκκολάπτει το αυγό του φιδιού μέσα στο ίδιο το σπίτι του, πέντε χρόνια μετά τις ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία, ήταν μάλλον αποτρόπαιο.

Οι Αμερικανοί έπρεπε να ζυγίζουν και να ξαναζυγίζουν τα γεγονότα -και το τηλεγράφημα από το «Independiencia» του Μπέλο Οριζόντε δεν ήταν πειστικό. Οι «Times» αρκέστηκαν σε δύο παραγράφους μέσα στην εφημερίδα, στην περίπτωση που δεν γινόταν κάποια παρεξήγηση. Ο Γουόλτερ Μπαρ, όμως, είπε ότι δεν τους ενδιέφερε καν: είκοσι χρόνια μετά την απίθανη, σε όλες τις βαθμίδες που γίνεται να εμπεριέχονται στον προσδιορισμό, νίκη, του είχαν κάνει μόνο… δύο συνεντεύξεις.

Μέσω εκείνης της ομάδας, οι ΗΠΑ είχαν την ευκαιρία να μάθουν τι σημαίνει ποδόσφαιρο και να ασχοληθούν ενεργώς με αυτό. Αλλά όποιος κι αν είναι ο λόγος που η νίκη εκείνη δεν έπεισε, στους Αμερικανούς δεν άρεσε, δεν αρέσει ούτε πρόκειται να αγαπήσουν το ποδόσφαιρο, όπως δεν μπορούν να αγαπήσουν οποιαδήποτε αθλητική ψυχαγωγία κρατά 45 λεπτά χωρίς διακοπή.

Το 1-0 των Ηνωμένων Πολιτειών επί της Αγγλίας έγινε βιβλίο, με τίτλο «The Game of their lives», γραμμένο από το συγγραφέα Τζέφρι Ντάγκλας. Όταν μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη, το 2005, τα έκαναν… θάλασσα: έβαλαν ένα σκουρόχρωμο Αϊτινό ηθοποιό, τον Τζίμι Τζιν-Λιούις, να ενσαρκώσει τον… ανοιχτόχρωμο Γκάτγενς, και τον περιέγραψε ως έναν τύπο που έκανε… βουντού! Οι απόγονοι του Αϊτινού, που έφυγε μυστηριωδώς και νωρίς από τη ζωή, μόλις στα 40 το 1964, έγιναν έξαλλοι, αφού από πουθενά προέκυπτε ότι οι Αϊτινοί όντως κάνουν βουντού και πως στην οικογένειά τους υπήρχε τέτοια παράδοση. Τρέχα γύρευε, όμως, με το Χόλιγουντ, στο οποίο οι μαύροι δεν μπορούν να κολυμπήσουν και όλοι οι κάτοικοι της Καραϊβικής είναι περίπου κανίβαλοι.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News