Ντέιλι Τόμσον: Ο άνθρωπος που έκανε τον κόσμο να αγαπήσει το δέκαθλο

Αν και είναι κοινώς αποδεκτό ότι το δέκαθλο είναι το πιο απαιτητικό αγώνισμα του στίβου, σπάνια κερδίζει τη δημοσιότητα που αναλογεί. Η υπερπροσπάθεια των δεκαθλητών επισκιάζεται από τα υπόλοιπα αγωνίσματα, που είναι πιο εύκολο να παρακολουθήσουν οι φίλαθλοι.

Έχουν υπάρξει, ωστόσο, και εξαιρέσεις. Ο Ντέιλι Τόμσον δεν ήταν μόνο ο κορυφαίος δεκαθλητής του κόσμου τη δεκαετία του ’80. Διέθετε και πληθωρική προσωπικότητα, με την οποία τραβούσε πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας. Στις 9 Αυγούστου 1984, λοιπόν, όλος ο κόσμος παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα την προσπάθεια του για το δεύτερο διαδοχικό χρυσό μετάλλιο στο Λος Άντζελες, ύστερα από εκείνο στη Μόσχα, τέσσερα χρόνια νωρίτερα.

Ήταν ένα ακόμα «επεισόδιο» της κόντρας του Τόμσον με τον μεγάλο αντίπαλό του εκείνη την εποχή, τον Γιούργκεν Χίνγκσεν. Ο Δυτικογερμανός αθλητής ήταν ο μοναδικός που είχε καταφέρει να κοντράρει τον Βρετανό σταρ τόσο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1982 στην Αθήνα όσο και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1983 στο Ελσίνκι. Και τις δύο φορές είχε περιοριστεί στη δεύτερη θέση, είχε πάει όμως στο Λος Άντζελες ως κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ (8.798 βαθμοί).

Γι’ αυτόν τον λόγο το δέκαθλο είχε μαγνητίσει το ενδιαφέρον των φίλων του στίβου σε εκείνους τους Ολυμπιακούς Αγώνες περισσότερο από άλλες φορές. Ο Τόμσον παρέμενε το φαβορί, αφού κατάφερνε να βγάζει τον καλύτερό του εαυτό στους μεγάλους αγώνες. Ο Χίνγκσεν, όμως, εμφανιζόταν πιο δυνατός από ποτέ και αποφασισμένος για το πρώτο του χρυσό μετάλλιο.

Ήταν μία σύγκρουση δύο μεγάλων δεκαθλητών, αλλά και δύο εντελώς διαφορετικών προσωπικοτήτων. Ο Τόμσον ήταν εξωστρεφής και μονίμως ευδιάθετος την ώρα του αγώνα, ενώ επιδίωκε την επικοινωνία με το κοινό. Ένας αληθινός σόουμαν. Ο Χίνγκσεν, πάλι, διέθετε επιβλητική κορμοστασιά (2.00 μ. ύψος) και πρόσεχε περισσότερο την εξωτερική του εμφάνιση, κάνοντας τον Βρετανό αντίζηλό του να τον αποκαλεί «Χόλιγουντ».

«Ο Τόμσον είναι ένας τύπος με πολύ μεγάλη αυτοπεποίθηση. Του αρέσει να κάνει πλάκα, να χορεύει μες στο στάδιο. Ξέρετε, περίπου όπως ο Μοχάμεντ Αλί. Ομολογώ ότι τα καμώματά του με επηρέαζαν, αλλά όχι πλέον», είχε δηλώσει ο Δυτικογερμανός αθλητής λίγο καιρό πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Πού κρίθηκε η μεγάλη μάχη

Ο Τόμσον επιβεβαίωσε τα λεγόμενα του αντιπάλου του, με την ιντριγκαδόρικη δήλωση που έκανε μία εβδομάδα πριν τη μεγάλη μάχη στο Λος Άντζελες. «Έμαθα ότι ο Χίνγκσεν υποσχέθηκε στους Δυτικογερμανούς ότι θα επιστρέψει στην πατρίδα του με το χρυσό μετάλλιο. Ο μόνος τρόπος να το κάνει είναι αν κλέψει το δικό μου, εκτός κι αν κατέβει σε άλλο αγώνισμα», είχε πει.

Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, για ποιον λόγο το δέκαθλο ήταν ένα από τα πιο hot αγωνίσματα εκείνων των Ολυμπιακών Αγώνων. Από το πρώτο κιόλας αγώνισμα, το πρωί της 8ης Αυγούστου 1984, οι φίλοι του αθλητισμού παρακολουθούσαν με αγωνία τη μεγάλη μάχη.

Ο Τόμσον είχε καλύτερες επιδόσεις στα αγωνίσματα της πρώτης ημέρας και γνώριζε ότι έπρεπε να εξασφαλίσει μια καλή διαφορά. Με το εκπληκτικό 10.44 στα 100 μ. ξέφυγε με το «καλημέρα» στο +122 από τον Χίνγκσεν, που έτρεξε στην ίδια σειρά, αλλά αρκέστηκε σε χρόνο 10.91. Η διαφορά αυξήθηκε στους 164 βαθμούς με το μήκος, όπου πάλι σημείωσε καλύτερη επίδοση απ’ τον βασικό του αντίπαλο (8.01 μ. έναντι 7.80 μ.), αλλά και από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες.

Ο Δυτικογερμανός περιόρισε κάπως τη ζημιά στη σφαιροβολία (15.87 μ. έναντι 15.72 μ.) και πολύ περισσότερο στο ύψος. Πέρασε τα 2.12 μ. έναντι μόλις 2.03 μ. του Τόμσον και μείωσε τη διαφορά στους 77 βαθμούς πριν από το πέμπτο και τελευταίο αγώνισμα της ημέρας. Παράλληλα, όμως, υπέστη κι έναν τραυματισμό στο γόνατο, που δεν του επέτρεψε να πάει ψηλότερα.

Οι γιατροί της εθνικής ομάδας της Δυτικής Γερμανίας έκαναν πολλές ενέσεις στον Χίνγκσεν μέχρι να του περιορίσουν τους πόνους. Στο τετρακοσάρι, όμως, ο Τόμσον τον άφησε επτά μέτρα πίσω του και με χρόνο 46.97 (έναντι 47.69) αύξησε τη διαφορά στους 114 βαθμούς. Οι 4.633 που είχε συγκεντρώσει ο Βρετανός, ήταν και οι περισσότεροι στην ιστορία του αγωνίσματος με το πέρας της πρώτης ημέρας. Όλα έδειχναν ότι θα πετύχαινε τον στόχο του.

Η μεγάλη στιγμή στη δισκοβολία

Το πρωί της 9ης Αυγούστου 1984, ο Χίνγκσεν τα πήγε ελαφρώς καλύτερα από τον Τόμσον στα 110 μ. εμπόδια (14.29 έναντι 14.34). Εκεί όμως που πήγε να κάνει τη μεγάλη ανατροπή ήταν αμέσως μετά, στη δισκοβολία. Στη δεύτερη προσπάθειά του έριξε τον δίσκο στα 50.82 μ. και η απάντηση του Βρετανού ήταν μια βολή που μετά βίας είχε ξεπεράσει τα 41 μ.

Αν δεν άλλαζε κάτι στην τρίτη βολή, ο Δυτικογερμανός αθλητής δεν θα κάλυπτε απλώς την εις βάρος του διαφορά, αλλά θα αποκτούσε κι ένα σημαντικότατο προβάδισμα 68 βαθμών. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι είχε καλύτερες επιδόσεις από τον Τόμσον στα δύο από τα τρία εναπομείναντα αγωνίσματα, μόνο με ένα θαύμα θα έχανε το χρυσό μετάλλιο.

Τότε, όμως, μίλησε η καρδιά του πρωταθλητή. Γνωρίζοντας ότι δεν είχε άλλα περιθώρια, ο Τόμσον μπήκε στη βαλβίδα για να τα παίξει όλα για όλα – κι ας μην το έδειχνε, αφού η κάμερα τον έπιασε να κάνει μία μάλλον χαριτωμένη γκριμάτσα. Και τα κατάφερε. Έριξε τον δίσκο στα 46.56 μ., πέντε και πλέον μέτρα πιο μακριά από την προηγούμενη καλύτερη βολή του. Κράτησε έτσι το προβάδισμα, έστω κι αν ο Χίνγκσεν είχε μειώσει τη διαφορά από τους 108 στους 32 βαθμούς.

«Ήταν μία από εκείνες τις στιγμές που επιζητούσα πάντοτε. Όλα, στην τελική, είναι μια δοκιμασία. Κι εκείνη η στιγμή ήταν η απόλυτη δοκιμασία για μένα. Έπρεπε να πάω στην άκρη του γκρεμού και να κοιτάξω τι βρίσκεται εκεί κάτω», δήλωσε πολλά χρόνια αργότερα ο Τόμσον, για να προσθέσει: «Ήταν η κορυφαία στιγμή της καριέρας μου».

Με ανεβασμένη ψυχολογία πλέον, ο Τόμσον πέρασε τα 5.00 μ. στο επί κοντώ, αφού νωρίτερα ο Χίνγκσεν είχε υπερβεί τα 4.50 μ. με την τρίτη προσπάθεια. Η ζέστη είχε επιδράσει αρνητικά στον Δυτικογερμανό, ο οποίος έκανε δύο φορές εμετό κατά τη διάρκεια του αγωνίσματος. Ο Βρετανός αντίζηλός του δεν έχασε την ευκαιρία και αύξησε τη διαφορά στους 120 βαθμούς.

Πήρε και το παγκόσμιο ρεκόρ

Χρόνια αργότερα, ο Χίνγκσεν παραδέχθηκε ότι μετά το επί κοντώ είχε αποδεχθεί την ήττα του. «Δεν μπορούσα να τον φτάσω και όφειλα πλέον να ολοκληρώσω τον αγώνα όπως ένας πραγματικός αγωνιστής. Έπρεπε δηλαδή να δώσω τον καλύτερό μου εαυτό στον ακοντισμό και στα 1.500 μ.».

Ένας πόνος στον ώμο που ταλαιπωρούσε τον Δυτικογερμανό αθλητή σε όλη τη διάρκεια της σεζόν, δεν του επέτρεψε να βγάλει μεγάλη βολή στο ακόντιο. Ο Τόμσον κυριάρχησε και σε αυτό το αγώνισμα (65.24 μ. έναντι 60.44 μ.) και αύξησε τη διαφορά στους 211 βαθμούς. Το χιλιοπεντακοσάρι ήταν πλέον τυπική διαδικασία, αλλά ο Βρετανός δεν νοιαζόταν μόνο για το χρυσό μετάλλιο. Ήθελε να πάρει πίσω και το παγκόσμιο ρεκόρ!

Για να το καταφέρει, αρκούσε να τρέξει τα 1.500 μ. σε 4:34.80, δώδεκα ολόκληρα δευτερόλεπτα πιο αργά από το ατομικό του ρεκόρ. Με την ψυχολογία στα ύψη και το κοινό στο στάδιο να τον παροτρύνει, φαινόταν ότι θα ήταν απλό. Ο Τόμσον, όμως, δεν μπόρεσε να μην πανηγυρίσει τη νίκη του όταν έφτασε στον τερματισμό κι αυτό ίσως να του στοίχισε κάποια δέκατα του δευτερολέπτου. Τερμάτισε τελικά σε 4:35.00 και έχασε το παγκόσμιο ρεκόρ για έναν βαθμό (8.797)!

Το 1986, βέβαια, η IAAF επανεξέτασε την κούρσα του Βρετανού στα 110 μ. εμπ. και διόρθωσε τον χρόνο του κατά ένα εκατοστό (14.33 αντί για 14.34), γεγονός που πρόσθετε έναν βαθμό στη συγκομιδή του, με τον οποίο ισοφάριζε το παγκόσμιο ρεκόρ. Στα επίσημα αποτελέσματα του αγώνα του Λος Άντζελες, αναφέρεται ότι είχε συγκεντρώσει 8.798 βαθμούς.

Από την 1η Απριλίου 1985, όμως, καθιερώθηκε το νέο σύστημα βαθμολόγησης των επιδόσεων, το οποίο είχε αναδρομική ισχύ για τον υπολογισμό των ρεκόρ. Έτσι, με τις επιδόσεις που είχε σημειώσει ο Τόμσον στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984, θεωρήθηκε εκ των υστέρων και ως ο νέος κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ με 8.847 βαθμούς.

Η πριγκίπισσα και… το μπλουζάκι

Ο Τόμσον ξεσάλωσε μετά την κατάκτηση του δεύτερου ολυμπιακού χρυσού μεταλλίου. Δεν δίστασε να πλήξει με τις δηλώσεις του τον Χίνγκσεν, αφού σε ερώτηση αν θα πετύχαινε ακόμα καλύτερες επιδόσεις αν ήταν τόσο ψηλός όσο ο Δυτικογερμανός, απάντησε: «Αν ονομαζόμουν Ντέιλι Τόμσον, θα έβγαινα πάλι πρώτος. Αν ονομαζόμουν Γιούργκεν Χίνγκσεν, θα έβγαινα δεύτερος»!

Εκεί, όμως, που υπερέβη τα εσκαμμένα ήταν όταν ο δημοσιογράφος σκανδαλοθηρικού εντύπου εκμεταλλεύθηκε την περίσταση και τον ρώτησε τι είχε κουβεντιάσει με την Πριγκίπισσα Άννα (την κόρη της Βασίλισσας Ελισάβετ) όταν εκείνη τον συνεχάρη για τη νίκη του και ποια θα ήθελε να είναι η μητέρα των παιδιών του. «Για να απαντήσω στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, το όνομα της κυρίας το αναφέρατε μόλις και το μόνο που ελπίζω είναι τα παιδιά να βγουν λευκά!», απάντησε.

Είναι φυσικά περιττό να πούμε ότι προκλήθηκε σάλος και χρειάστηκαν διευκρινιστικές ανακοινώσεις από τη Βασιλική Οικογένεια για να μπει ένα τέλος. Ο Τόμσον, όμως, δεν έβαλε μυαλό. Προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερο ντόρο διεθνώς όταν εμφανίστηκε στο στάδιο φορώντας ένα μπλουζάκι που έγραφε: «Είναι γκέι ο δεύτερος καλύτερος αθλητής στον κόσμο;».

Πολλοί θεώρησαν ότι ήταν μια μπηχτή προς τον Καρλ Λιούις, ο οποίος ήταν ο έτερος πρωταγωνιστής εκείνων των αγώνων. Ο Τόμσον, φυσικά, δεν το παραδέχθηκε ποτέ. Μίλησε γι’ αυτό μόνο το 2008, όταν ρωτήθηκε αν ήταν περήφανος για εκείνη την κίνησή του. «Ναι», απάντησε. «Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσοι με ρώτησαν τι εννοούσα με εκείνο το μπλουζάκι. Πρέπει να βρίσκεις τρόπους να ξεχωρίζεις, να δείχνεις ότι διαθέτεις προσωπικότητα».

Ο Βρετανός υπεραθλητής ισοφάρισε στις 9 Αυγούστου 1984 το ρεκόρ του Αμερικανού, Μπομπ Ματάιας, του μοναδικού δεκαθλητή με δύο διαδοχικά ολυμπιακά χρυσά μετάλλια, το 1948 και το 1952. Μετά τη νίκη του το 1980 στη Μόσχα, ο Τόμσον είχε στείλει μια καρτ ποστάλ στον Ματάιας, στην οποία έγραφε: «Θα πάω για τρία χρυσά». Δεν ήταν, όμως, γραφτό να τα καταφέρει.

Αν και ξεπέρασε έναν σοβαρό τραυματισμό που τον είχε ταλαιπωρήσει το 1987, ο Τόμσον περιορίστηκε στην τέταρτη θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988, στη Σεούλ. Πολλοί περίμεναν επανάληψη της μάχης με τον Χίνγκσεν, τον οποίο στο μεταξύ είχε νικήσει και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1986 στη Στουτγάρδη. Όμως, ο Δυτικογερμανός βγήκε με το «καλημέρα» εκτός αγώνα, αφού έκανε τρεις άκυρες εκκινήσεις στα 100 μ.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 9 Αυγούστου

2018: O Κριστιάν Γκολομέεβ κατακτά το ασημένιο μετάλλιο στα 50 μέτρα ελεύθερο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Γλασκώβης.

2016: Η 20χρονη Άννα Κορακάκη κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο σπόρ πιστόλι από 25 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο, δύο ημέρες μετά το ασημένιο στο αεροβόλο πιστόλι από 10 μ. Είναι η πρώτη φορά που κάποιος αθλητής ή αθλήτρια από την Ελλάδα κερδίζει δύο μετάλλια στην ίδια διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων, μετά τον Κώστα Τσικλητήρα το 1912.

2012: Ο Γιουσέιν Μπολτ κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 200 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου με χρόνο 19.32. Ο Τζαμαϊκανός σπρίντερ γίνεται έτσι ο πρώτος αθλητής στην ολυμπιακή ιστορία που υπερασπίζεται τον τίτλο του στο συγκεκριμένο αγώνισμα.

2002: Ο Κώστας Κεντέρης επιβεβαιώνει την κυριαρχία του στα 200 μέτρα, αφού κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Μονάχου βελτιώνοντας κι άλλο το πανελλήνιο ρεκόρ (19.85). Είναι το τρίτο διαδοχικό χρυσό μετάλλιο του Μυτιληνιού αθλητή, ύστερα από εκείνα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ (2000) και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Έντμοντον (2001).

1993: Ο ιδιοκτήτης της πρωταθλήτριας Ευρώπης Μαρσέιγ, Μπερνάρ Ταπί, παραπέμπεται στην πειθαρχική επιτροπή της γαλλικής λίγκας με την κατηγορία της απόπειρας δωροδοκίας του προπονητή της Βαλανσιέν, Μπόρα Πρίμορατς, πριν από το παιχνίδι των ομάδων τους στις 12 Μαΐου 1993. Θα προκύψουν και ποινικές ευθύνες για τον Ταπί, ο οποίος θα οδηγηθεί στη φυλακή, ενώ η Μαρσέιγ θα τιμωρηθεί το 1994 με υποβιβασμό στη δεύτερη κατηγορία.

1969: Ο προπονητής του Ολυμπιακού, Στέπαν Μπόμπεκ, προωθεί στην πρώτη ομάδα τον 18χρονο μεσοεπιθετικό, Γιώργο Δεληκάρη, ο οποίος είχε αποκτηθεί από τον Ατρόμητο Πειραιά.

1967: Ο Παναθηναϊκός ανακοινώνει την πρόσληψη του Ούγγρου προπονητή, Μπέλα Γκούτμαν, ο οποίος είχε οδηγήσει την Μπενφίκα στην κατάκτηση δύο διαδοχικών Κυπέλλων Πρωταθλητριών (1961, 1962).

1942: Στον επονομαζόμενο «Αγώνα του Θανάτου», η ουκρανική ποδοσφαιρική ομάδα Σταρτ νικά με 5-3 τη Φλάκερφ, αποτελούμενη από Γερμανούς αεροπόρους, παρά την απειλή του θανάτου από τους Ναζί. Για πολλά χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε επικρατήσει η προπαγανδιστική άποψη ότι οι έντεκα ποδοσφαιριστές της Σταρτ εκτελέστηκαν αμέσως μετά τον αγώνα. Στην πραγματικότητα όμως μόνο τέσσερις είχαν οδηγηθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου βρήκαν τραγικό θάνατο.

1936: Ο Τζέσε Όουενς ολοκληρώνει τα κατορθώματά του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου κατακτώντας το τέταρτο χρυσό μετάλλιο, με την ομάδα σκυταλοδρομίας 4×100 των ΗΠΑ. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη συγκομιδή χρυσών μεταλλίων από αθλητή στίβου σε μία διοργάνωση, μετά τα πέντε του Φινλανδού, Πάαβο Νούρμι, το 1924.