Τόνια Χάρντινγκ: Το σκάνδαλο που σόκαρε τον κόσμο του καλλιτεχνικού πατινάζ
Η Τόνια Χάρντινγκ κατηγορήθηκε ως ηθικός αυτουργός στην επίθεση με λοστό που δέχθηκε η πρωταθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ, Νάνσι Κέριγκαν, στις 6 Ιανουαρίου 1994 κι έφτασε να γίνει μέχρι και ταινία με πρωταγωνίστρια τη Μάργκο Ρόμπι.
Ποτέ άλλοτε το καλλιτεχνικό πατινάζ δεν βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όσο στις 6 Ιανουαρίου 1994, όταν μια είδηση-σοκ από Ντιτρόιτ έκανε τον γύρο του κόσμου.
Η Αμερικανίδα αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ, Νάνσι Κέριγκαν, είχε δεχθεί επίθεση από άγνωστο που τη χτύπησε με λοστό στο δεξί πόδι, την παραμονή της έναρξης του εθνικού πρωταθλήματος των ΗΠΑ, που λειτουργούσε και ως προκριματικός για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες που άρχιζαν στις 12 Φεβρουαρίου στο Λιλεχάμερ της Νορβηγίας.
Η Κέριγκαν συγκαταλεγόταν ανάμεσα στα φαβορί για τον τίτλο και την πρόκριση. Το 1991 και το 1992 είχε κερδίσει το χάλκινο και το ασημένιο μετάλλιο στα αντίστοιχα Παγκόσμια Πρωταθλήματα και φιλοδοξούσε να ανέβει και στο ολυμπιακό βάθρο. Ωστόσο, ο τραυματισμός, αν και δεν ήταν πολύ σοβαρός, δεν της επέτρεψε να αγωνιστεί στον τελικό του εθνικού πρωταθλήματος.
Κανείς δεν μπορούσε να σκεφτεί ποιος μπορεί να κρυβόταν πίσω απ’ τη σοκαριστική επίθεση. Μέχρι που η Τόνια Χάρντινγκ, η οποία κέρδισε την πρωτιά στον τελικό της 8ης Ιανουαρίου, έκανε αινιγματικές δηλώσεις για την επίθεση που είχε δεχθεί η συναθλήτριά της στρέφοντας τις υποψίες των αστυνομικών αρχών προς το μέρος της.
Ύστερα από ενδελεχείς έρευνες του FBI αποκαλύφθηκε ότι την επίθεση έκανε ένας πληρωμένος εγκληματίας, ονόματι Σέιν Σταντ και την είχαν σχεδιάσει ο πρώην σύζυγος της Χάρντινγκ, Τζεφ Γκιλούλι και ο σωματοφύλακάς της, Σον Έκαρντ, οι οποίοι συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν. Η ίδια η πρωταθλήτρια ομολόγησε ότι μετά την επίθεση είχε μάθει ότι ο Γκιλούλι ήταν ο ηθικός αυτουργός, αλλά αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι τον είχε βοηθήσει με οποιονδήποτε τρόπο.
Το σκάνδαλο πήρε διεθνείς διαστάσεις. Όμως η ολυμπιακή επιτροπή των ΗΠΑ δεν απέκλεισε τη Χάρντινγκ από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, απ’ τη στιγμή που δεν είχε αποδειχθεί η εμπλοκή της στη συνωμοσία και την επίθεση. Συμπεριέλαβε, μάλιστα, τιμής ένεκεν στην ομάδα και την Κέριγκαν, η οποία στο μεταξύ είχε ξεπεράσει τον τραυματισμό της και μπορούσε να αγωνιστεί.
Όλα αυτά συνέβησαν λίγες μέρες πριν την έναρξη των αγώνων και όπως ήταν λογικό, η συνύπαρξη των δύο Αμερικανίδων αθλητριών στο Λιλεχάμερ είχε μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των διεθνών αθλητικών δικτύων. Ιδίως όταν έκαναν προπόνηση στην ίδια πίστα, στις 17 Φεβρουαρίου 1994. Η Κέριγκαν επέλεξε να εξασκηθεί με την ίδια στολή που φορούσε και την ημέρα που είχε δεχθεί την επίθεση και, όπως παραδέχθηκε αργότερα στους δημοσιογράφους, δεν το είχε κάνει τυχαία. «Το χιούμορ μου κάνει καλό και μου δίνει δύναμη», είχε πει.
Ο προκριματικός της 23ης Φεβρουαρίου έσπασε τα κοντέρ της τηλεθέασης στις ΗΠΑ, οπου η υπόθεση είχε φτάσει να γίνει πρώτο θέμα στα πολιτικά δελτία ειδήσεων. Και στον τελικό, δύο ημέρες αργότερα, μίλησε η «θεία δίκη».
Στο ξεκίνημα του ελεύθερου προγράμματός της, η Χάρντινγκ είδε ένα κορδόνι απ’ τα παγοπέδιλα της Χάρντινγκ να σκίζεται και υποχρεώθηκε να επανεκκινήσει την προσπάθειά της εν μέσω χλευαστικών σχολίων απ’ τους θεατές. Οι κριτές της έδωσαν χαμηλή βαθμολογία που την άφησε στην όγδοη θέση, ενώ η Κέρκιγκαν τα πήγε εξαιρετικά και κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο πίσω απ’ τη νικήτρια, την Ουκρανή Οκσάνα Μπαγιούλ.
Στις 16 Μαρτίου 1994 η Χάρντινγκ ομολόγησε ότι γνώριζε για τη συνωμοσία και κατηγορήθηκε για το αδίκημα της παρακώλυσης του έργου της δικαιοσύνης. Ύστερα από συμφωνία που πέτυχε μέσω του δικηγόρου της, δεν οδηγήθηκε σε δίκη και της επιβλήθηκε τριετής επιτήρηση, πρόστιμο 100.000 δολαριών και 500 ώρες κοινωνικής εργασίας.
Πέντε ημέρες αργότερα, ωστόσο, η Χάρντινγκ κατηγορήθηκε από τον εισαγγελέα του Πόρτλαντ ότι όχι μόνο ήταν ενήμερη για την επίθεση που σχεδίαζαν ο Γκιλούλι κι ο Έκαρντ, αλλά κι ότι χρησιμοποίησε γι’ αυτόν τον σκοπό χρήματα που είχε λάβει από την ομοσπονδία καλλιτεχνικού πατινάζ των ΗΠΑ (USFSA). Ο εισαγγελέας τόνισε ακόμα ότι υπήρχαν ενδείξεις για συμφωνία της Χάρντινγκ με τους δράστες να μην προξενήσουν σοβαρό τραυματισμό στην Κέριγκαν.
Η Χάρντινγκ γλίτωσε τη δίωξη λόγω της συμφωνίας που είχε κάνει με τις αρχές, όμως τα νέα στοιχεία που προέκυψαν οδήγησαν στην τιμωρία της από τη USFSA τον Ιούνιο του 1994. Όχι μόνο της αφαιρέθηκε ο τίτλος της πρωταθλήτριας ΗΠΑ που είχε κερδίσει τον Ιανουάριο, αλλά και το δικαίωμα να συμμετάσχει σε αγώνες της USFSA – άρα και στα Παγκόσμια Πρωταθλήματα και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η καριέρα της είχε τελειώσει, μόλις στα 23 της χρόνια.
Η ταινία με τη Μάργκο Ρόμπι
Αρκετά χρόνια μετά τα συνταρακτικά εκείνα γεγονότα, η Χάρντινγκ προσπάθησε να αποκαταστήσει τη φήμη της. Στη βιογραφία της που κυκλοφόρησε το 2008, ισχυρίστηκε ότι ήταν έτοιμη να ομολογήσει τα πάντα στο FBI, όμως άλλαξε γνώμη φοβούμενη τις απειλές του Γκιλούλι για ομαδικό βιασμό απ’ τον ίδιο και δύο αγνώστους – κάτι που η πρώην σύζυγός της αρνήθηκε κατηγορηματικά σε συνεντεύξεις του.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η ταινία «Ι, Tonya» («Εγώ, η Τόνια»), η οποία κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2017, με τη Μάργκο Ρόμπι να υποδέχεται τη Χάρντινγκ. Όπως μαρτυρά κι ο τίτλος, η ταινία παρουσιάζει την οπτική γωνία της Χάρντινγκ για τα γεγονότα, ενώ στο πρώτο μέρος της δίνει έμφαση και στα δύσκολα παιδικά χρόνια που έζησε, σε μια εμφανή προσπάθεια να δημιουργήσει στο κοινό αισθήματα συμπάθειας για το πρόσωπό της.
Η Ρόμπι κέρδισε υποψηφιότητα για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία της στο «I, Tonya» (το οποίο είναι διαθέσιμο αυτόν τον καιρό στο ERTflix), η Χάρντινγκ όμως δεν έχει καταφέρει να κερδίσει την πλήρη αποδοχή του αμερικάνικου κοινού παρά τη μεταμέλειά της. Για μικρό χρονικό διάστημα ασχολήθηκε με την πυγμαχία, αλλά υποχρεώθηκε να σταματήσει λόγω του χρόνιου άσθματος που την ταλαιπωρεί. Εργάστηκε ακόμα ως σχολιάστρια στην τηλεόραση, αλλά και σε χειρωνακτικές εργασίες για να βγάζει τα προς το ζην.
Αν και είχε φτάσει – για τους λάθος λόγους – να γίνει το δεύτερο πιο πολυσυζητημένο πρόσωπο στις ΗΠΑ μετά τον πρόεδρο, Μπιλ Κλίντον, η εμπλοκή της στην επίθεση της 6ης Ιανουαρίου 1994 θα την κυνηγά για πάντα.
Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 6 Ιανουαρίου
2024: Φεύγει απ’ τη ζωή σε ηλικία 92 ετών ο θρύλος του ποδοσφαίρου της Βραζιλίας, Μάριο Ζαγκάλο. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο και ως ποδοσφαιριστής (1958, 1962) και ως προπονητής (1970).
2023: Πεθαίνει στα 58 του ύστερα από πολυετή μάχη με τον καρκίνο ο Τζανλούκα Βιάλι, ένας από τους κορυφαίους Ιταλούς επιθετικούς των δεκαετιών του ’80 και του ’90.
2016: Πεθαίνει σε ηλικία 60 ετών ύστερα από έμφραγμα του μυοκαρδίου ο επιχειρηματίας και ποδοσφαιρικός παράγοντας της ΑΕΚ και άλλων συλλόγων, Μάκης Ψωμιάδης.
2010: Με μεγάλο πρωταγωνιστή τον Νάτσο Σκόκο, ο οποίος πετυχαίνει δύο γκολ (34′, 40′), η ΑΕΚ νικά 2-1 τον Ολυμπιακό στο «Γ. Καραϊσκάκης» στο μεγάλο ντέρμπι πρωταθλήματος. Οι «ερυθρόλευκοι» είχαν προηγηθεί στο 26′ με τον Αβραάμ Παπαδόπουλο. Με την ήττα αυτή αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την απομάκρυνση του Ζίκο από την τεχνική ηγεσία του Ολυμπιακού.
2002: Διακόπτεται εις βάρος του Ολυμπιακού το ντέρμπι της Α1 μπάσκετ με τον Παναθηναϊκό, στο κλειστό της Γλυφάδας, λόγω ρίψης αντικειμένων από τους «ερυθρόλευκους» οπαδούς που τραυματίζουν παίκτες του «τριφυλλιού», τον προπονητή, Ζέλικο Ομπράντοβιτς και τον διαιτητή Λάζαρο Βορεάδη.
1999: Ο Ουρουγουανός αμυντικός της Γιουβέντους, Πάολο Μοντέρο, αποβάλλεται για δωδέκατη φορά στο πλαίσιο της Serie A, στον αγώνα με τη Μίλαν στο Σαν Σίρο (1-1). Καταρρίπτει έτσι το αρνητικό ρεκόρ του Τζουζέπε Μπέργκομι, ο οποίος είχε αντικρίσει την κόκκινη κάρτα σε έντεκα αγώνες πρωταθλήματος.
1995: Ο Λένι Γουίλκενς γίνεται ο προπονητής με τις περισσότερες νίκες στην κανονική διάρκεια του ΝΒΑ, αφού φτάνει τις 939 στον αγώνα Ατλάντα Χοκς-Γουόσινγκτον Μπούλετς 112-90 και προσπερνά τον Ρεντ Άουερμπαχ. Ο Γουίλκενς θα τερματίσει την καριέρα του το 2005 με 1.332 νίκες, αλλά πλέον φιγουράρει στην τρίτη θέση της κατάταξης πίσω από τους Ντον Νέλσον (1.335) και Γκρεγκ Πόποβιτς (1.371-συνεχίζει).
1980: Ο Τόμας Άλστρομ σημειώνει τρία γκολ στην παρθενική του εμφάνιση με τον Ολυμπιακό και τον οδηγεί στον θρίαμβο επί της Ρόδου με 5-0. Ο Σουηδός μεσοεπιθετικός, ο οποίος είχε αποκτηθεί από την Έλσφσμποργκ, παραμένει ο μοναδικός παίκτης που πέτυχε χατ τρικ στο ντεμπούτο του με τους «ερυθρόλευκους» στην Α’ Εθνική (νυν Super League).
1951: Διεξάγεται ο μεγαλύτερος σε διάρκεια αγώνας στο ΝΒΑ, με τους Ιντιανάπολις Ολύμπιανς να νικούν τους Ρότσεστερ Ρόγιαλς με 75-73 στην έκτη παράταση! Ο κανονικός αγώνας λήγει 65-65 και στη συνέχεια οι δύο ομάδες παίζουν πολύ συντηρητικά, αφού δεν έχει εισαχθεί ακόμα περιοριστικό όριο για την εκδήλωση επίθεσης. Σε δύο από τα έξι έξτρα πεντάλεπτα δεν σημειώνεται ούτε ένας πόντος, ενώ το νικητήριο καλάθι που αποτρέπει την έβδομη παράταση πετυχαίνει ο Ραλφ Μπιρντ.
1934: Πεθαίνει από πνευμονία σε ηλικία 55 ετών ο Χέρμπερτ Τσάπμαν, ένας από τους κορυφαίους Άγγλους προπονητές των αρχών του 20ού αιώνα. Θεωρείται από τους πρωτοπόρους στην εξέλιξη της ποδοσφαιρικής τακτικής, αφού την εποχή που ήταν προπονητής της Άρσεναλ (από το 1925 έως τον ξαφνικό θάνατό του) εμπνεύστηκε τη μετατροπή του παραδοσιακού συστήματος 2-3-5 σε 3-4-3, με την οπισθοχώρηση του σέντερ χαφ σε ρόλο σέντερ μπακ και τη μετατόπιση των δύο οπισθοφυλάκων στα άκρα, ώστε να μαρκάρουν τους αντίπαλους εξτρέμ. Το 2013, το περιοδικό World Soccer τον κατέταξε ένατο ανάμεσα στους κορυφαίους προπονητές όλων των εποχών.
1928: Πεθαίνει στα 51 του χρόνια ο Αμερικανός Άλβιν Κρέντσλαϊν, ο μοναδικός αθλητής στίβου που κατέκτησε τέσσερα χρυσά μετάλλια σε ατομικά αγωνίσματα μίας διοργάνωσης Ολυμπιακών Αγώνων. Το κατάφερε το 1900 στο Παρίσι, όπου πρώτευσε στα 60 μέτρα, στα 110 μέτρα με εμπόδια, στα 200 μέτρα με εμπόδια και στο άλμα εις μήκος.
1681: Διεξάγεται ο πρώτος καταγεγραμμένος πυγμαχικός αγώνας της σύγχρονης εποχής στην Αγγλία, ανάμεσα στον αρχιυπηρέτη και τον κρεοπώλη του Δούκα του Άλμπεμαρλ.