Τζορτζ Άιζερ: Ο γυμναστής με το ξύλινο πόδι που κέρδισε έξι ολυμπιακά μετάλλια σε μία ημέρα!

Μπορείτε να διανοηθείτε ότι ο πρώτος ανάπηρος αθλητής που κέρδισε μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες (και μάλιστα όχι μόνο ένα), εμφανίστηκε λίγα μόνο χρόνια μετά την αναβίωσή τους στη σύγχρονη εποχή;

Κι όμως συνέβη και πρόκειται για μία από τις πιο αξιοθαύμαστες περιπτώσεις στην ιστορία του αθλητισμού. Το ανεπανάληπτο αυτό κατόρθωμα ανήκει στον Αμερικανό, Τζορτζ Άιζερ, ο οποίος κέρδισε  έξι μετάλλια στην ενόργανη γυμναστική στις 28 Οκτωβρίου 1904 στο Σεντ Λούις παρά το γεγονός ότι αγωνίστηκε με ξύλινο πρόσθετο μέλος στο ακρωτηριασμένο αριστερό του πόδι.

Τα τρία από τα έξι μετάλλια που κέρδισε, μάλιστα, ήταν χρυσά: στο άλμα, στο δίζυγο και στην αναρρίχηση επί κάλω (δηλαδή την αναρρίχηση με σχοινί που ήταν δεμένο σε έναν ιστό ύψους επτάμισι μέτρων). Άλλα δύο ήταν ασημένια, στον πλάγιο ίππο και το σύνθετο τεσσάρων οργάνων (δίζυγο, μονόζυγο, άλμα, πλάγιος ίππος) και το άλλο χάλκινο, στο μονόζυγο.

Πρόκειται για ένα ρεκόρ που ισοφάρισε μόλις το 1980 στη Μόσχα ένας άλλος αθλητής της ενόργανης γυμναστικής, ο Αλεξάντρ Ντιτιάτιν. Ο Σοβιετικός ανέβηκε στο βάθρο και των έξι τελικών των οργάνων που διεξήχθησαν στις 25 Ιουλίου, κέρδισε όμως μόνο ένα χρυσό μετάλλιο (στους κρίκους), επομένως χάνει στη σύγκριση με τον Άιζερ. Χωρίς να λαμβάνουμε καν υπόψη την αναπηρία που είχε ο τελευταίος – έστω κι αν ευνοήθηκε από το γεγονός ότι το ένα του μετάλλιο ήταν στο σύνθετο, όπου υπολογίστηκαν οι βαθμολογίες του σε τέσσερις τελικούς.

Ένας άλλος Αμερικανός αθλητής της ενόργανης γυμναστικής, ο Άντον Χέιντα, κατέκτησε έξι μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1904, από τα οποία τα πέντε ήταν χρυσά και ένα ασημένιο – είχε δηλαδή καλύτερη συγκομιδή απ’ του Άιζερ. Ωστόσο, το ένα από αυτά ήταν το χρυσό στο σύνθετο ομαδικό που είχε διεξαχθεί το πρώτο διήμερο του Ιουλίου.

Μετανάστης από το Κίελο

Ο Τζορτζ Άιζερ γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου 1870 στο Κίελο του τότε Βασιλείου της Πρωσίας – ήταν δηλαδή 34 ετών όταν κέρδισε τα μετάλλια στο Σεντ Λούις. Η οικογένειά του είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ όταν εκείνος ήταν 14 χρόνων και επέλεξε να εγκατασταθεί στο Σεντ Λούις ύστερα από περιπλάνηση πολλών μηνών σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Αδιευκρίνιστο παραμένει πότε και πώς ο μετέπειτα ολυμπιονίκης έχασε το αριστερό του πόδι. Παλιότερες πηγές αναφέρουν ότι πέρασε από πάνω του τρένο όταν βρισκόταν σε εφηβική ηλικία. Με αυτήν την εκδοχή δεν συμφωνεί το «livingwithamplitude.com», το οποίο αναφέρει ότι ο Άιζερ ήταν ακόμα αρτιμελής στους πρώτους αγώνες γυμναστικής στους οποίους έλαβε μέρος το 1890, όπου κατέλαβε την ένατη θέση επί 30 συμμετεχόντων.

Το ίδιο αφιέρωμα αναφέρει ότι ο αθλητής έχασε το πόδι του (ακριβώς κάτω απ’ το γόνατο) λίγο καιρό αργότερα, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Επέστρεψε στη δράση με το ξύλινο πρόσθετο μέλος το αργότερο το 1893, οπότε έχει καταγραφεί το εγκώμιο που του έπλεξε το «Western Athletics», ένα αθλητικό περιοδικό της εποχής. «Πρόκειται για ένα υπέροχο παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει κάποιος με τη σωματική άσκηση κάτω από αντίξοες συνθήκες».

Το 1894 ο Άιζερ, ο οποίος στο μεταξύ είχε πάρει την αμερικάνικη υπηκοότητα και εργαζόταν ως βιβλιοθηκάριος, κέρδισε αγώνες στο Γουάιομινγκ και άρχισε ένα σερί επιτυχιών κόντρα στους κορυφαίους Αμερικανούς αθλητές της εποχής. Δεν πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 και του 1900, μια και προφανώς του ήταν αδύνατο να ταξιδέψει στην Ευρώπη για οικονομικούς λόγους. Το έκανε, όμως, το 1904 και έγραψε το όνομά του στην Ιστορία.

Πέθανε νέος κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόσθετο μέλος του Άιζερ δεν ήταν πρωτόγονη κατασκευή, όπως θα περίμενε κανείς να συμβαίνει στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά από σκαλισμένο ξύλο που έμοιαζε με πραγματικό πόδι. Η συγκεκριμένη τέχνη είχε εξελιχθεί εξαιτίας του Αμερικάνικου Εμφύλιου Πολέμου, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1865 έχοντας αφήσει πίσω του χιλιάδες ακρωτηριασμένους επιζήσαντες.

Ο Άιζερ συνέχισε να μετέχει σε αγώνες ενόργανης γυμναστικής και μετά τους Ολυμπιακούς του 1904, παρά την αναπηρία και την προχωρημένη του ηλικία. Το 1908 επέστρεψε στη γενέτειρά του και κέρδισε αγώνες στη Φρανκφούρτη, ενώ ανάλογη επιτυχία σημείωσε και το 1909 στο Σινσινάτι. Επιτυχίες που σίγουρα δίνουν απάντηση σε όσους προσπαθούν να μειώσουν το κατόρθωμα της κατάκτησης έξι μεταλλίων το 1904, με το πρόσχημα ότι στους τελικούς των οργάνων μετείχαν ως επί το πλείστον Αμερικανοί αθλητές.

Η αλήθεια είναι ότι το κυρίως μενού της ενόργανης στους αγώνες του Σεντ Λούις είχε λάβει χώρα το πρώτο διήμερο του Ιουλίου του 1904, με το σύνθετο ατομικό, το σύνθετο ομαδικό και το τρίαθλο (το οποίο δεν είχε σχέση με το σημερινό, καθώς περιλάμβανε το μονόζυγο, τον πλάγιο ίππο και το δίζυγο).  Εκεί οι συμμετέχοντες από τα ευρωπαϊκά κράτη ήταν πολύ περισσότεροι και η καλύτερη θέση που κατέλαβε ο Άιζερ ήταν η 10η στο τρίαθλο.

Στο σύνθετο ατομικό κατετάγη μόλις 71ος, ενώ στο σύνθετο ομαδικό, η ομάδα του (Concordia Turnverein Saint Louis) κατέλαβε την τέταρτη θέση. Πήρε μέρος και στο αθλητικό τρίαθλο, το οποίο περιλάμβανε συνδυασμό βαθμολογιών στο μήκος, τη σφαιροβολία και τον δρόμο 100 μέτρων. Όμως, δεν μπόρεσε να συναγωνιστεί τους αρτιμελείς αθλητές και κατέλαβε την 118η και τελευταία θέση.

Ο Άιζερ έφυγε από τη ζωή στις 6 Μαρτίου 1919, σε ηλικία 48 ετών. Μετά το τέλος της αθλητικής του καριέρας λίγα πράγματα έγιναν γνωστά για τη ζωή του, ενώ κάποιες πηγές αναφέρουν ως αιτία θανάτου του την αυτοκτονία. Τίποτα, όμως, δεν είναι επιβεβαιωμένο.

Αυτό που δεν αμφισβητεί κανείς είναι ότι υπήρξε πρωτοπόρος αθλητής με αναπηρία, τουλάχιστον στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1928, ο Ούγγρος κολυμβητής και πολίστας Όλιβερ Χάλασι, ο οποίος είχε επίσης ακρωτηριασμένο το ένα του πόδι, κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο με την εθνική ομάδα της χώρας του στην υδατοσφαίριση (αργότερα φόρεσε στο στήθος του και δύο χρυσά, το 1932 και το 1936).

Kι άλλοι αθλητές με αναπηρία ακολούθησαν το παράδειγμα τα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως η Νοτιοαφρικανή παραολυμπιονίκη της κολύμβησης Ναταλί Ντι Τουά, η οποία το 2008 πήρε μέρος και στους αγώνες των αρτιμελών στο Πεκίνο, ενώ ήταν και σημαιοφόρος της αποστολής της πατρίδας της. Το 2012 την ακολούθησε ο συμπατριώτης της, Όσκαρ Πιστόριους, ο οποίος δυστυχώς αμαύρωσε τα επιτεύγματά του στον στίβο με τη δολοφονία της συζύγου του, Ρίβα Στίνκαμπ, το 2013.

Πηγές: 108 Χρόνια Ολυμπιακοί Αγώνες (Συλλογικό έργο, Πήγασος Εκδοτική 2004), paralympic.gr («Δαφνοστεφανωμένοι με αναπηρίες»), olympics.com («George Eyser: Medals, mystery and the Games’ first amputee»), livingwithamplitude.com («This Amputee Won 6 Olympic [not Paralympic] Medals»), Wikipedia («George Eyser», «Gymnastics at the 1904 Summer Olympics»), olympedia.org («George Eyser»).

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 28 Οκτωβρίου

2024: Ο μέσος της Μάντσεστερ Σίτι και της Εθνικής Ισπανίας, Ρόδρι, κερδίζει τη «Χρυσή Μπάλα», το έπαθλο για τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή της χρονιάς στον κόσμο.

2018: Ο Βρετανός πιλότος της Formula 1, Λιούις Χάμιλτον, στέφεται παγκόσμιος πρωταθλητής για πέμπτη φορά στη καριέρα του, με την τέταρτη θέση που καταλαμβάνει στο γκραν πρι του Μεξικού.

2006: Πεθαίνει σε ηλικία 89 ετών ο Ρεντ Άουερμπαχ, ένας από τους σημαντικότερους προπονητές στην ιστορία του ΝΒΑ. Υπό την καθοδήγησή του οι Μπόστον Σέλτικς κατέκτησαν εννέα πρωταθλήματα (1957 και από το 1959 έως και το 1966).

2000: Ο κολυμβητής Κώστας Φίκας κατακτά το χρυσό μετάλλιο στα 50 μέτρα ελεύθερο της κατηγορίας S8 στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ, με παγκόσμιο ρεκόρ (27.93). Την ίδια ημέρα ο Παράσχος Στογιαννίδης κερδίζει το χάλκινο μετάλλιο στον ακοντισμό της κατηγορίας F20 με 47.75μ.

1995: Πεθαίνει σε ηλικία 71 ετών ο Βύρων Καραγιάννης, Α’ Αντιπρόεδος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Πάλης (FILA) και πρόεδρος της ΕΟΦΠ επί δεκατέσσερα συνολικά χρόνια (1969-73, 1975-85). Ήταν το τέταρτο από τα επτά παιδιά της ηρωίδας Λέλας Καραγιάννη, που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στις 8 Σεπτεμβρίου 1944.

1990: Με γκολ του Τονίνιο Σερέζο στο 69′, η Σαμπντόρια νικά με 1-0 την πρωταθλήτρια Ευρώπης Μίλαν στο Σαν Σίρο και περνά στην κορυφή της Serie A με την ολοκλήρωση της 7ης αγωνιστικής.

1989: Η ΑΕΚ συντρίβει με 7-1 τον πρωτοπόρο Πανιώνιο στη Νέα Φιλαδέλφεια, με τέσσερα γκολ του Ντανιέλ Μπατίστα. Το γκολ των ηττημένων πετυχαίνει ο Θωμάς Μαύρος, ισοφαρίζοντας προσωρινά, και δέχεται το θερμό χειροκρότημα από τους φίλους της Ένωσης.

1984: Η Νορβηγίδα Γκρέτε Βάιτζ κερδίζει τον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης για πέμπτη φορά στην καριέρα της με χρόνο 2 ώρες 29:30. Στους άνδρες, τη νίκη παίρνει ο Ιταλός Ορλάντο Πιτσολάτο με 2 ώρες 14:53. Ο αγώνας στιγματίζεται από τον θάνατο του 48χρονου Γάλλου δρομέα, Ζακ Μπουσρό, ο οποίος παθαίνει καρδιακή προσβολή λίγο πριν τα μισά της διαδρομής.

1979: Σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα στη Γιουγκοσλαβία ο βουλευτής Β’ Πειραιά του ΠΑΣΟΚ και πρώην πρωταθλητής του επί κοντώ με τα χρώματα του Ολυμπιακού, Παντελής Νικολαΐδης.

1978: Η Ελλάδα νικά με 4-1 την Ουγγαρία στο Καυτανζόγλειο και κάνει ένα ακόμα βήμα για την πρόκριση στην τελική φάση του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης του 1980. Δύο γκολ πετυχαίνει ο Μάικ Γαλάκος (58′, 67′) κι από ένα οι Χρήστος Αρδίζογλου (71′) και Θωμάς Μαύρος (89′).

1975: Με γκολ του Ούγκο Σοτίλ στο 25′ το Περού νικά με 1-0 την Κολομβία στον επαναληπτικό τελικό του Κόπα Αμέρικα που φιλοξενείται στη Βενεζουέλα και κατακτά το τρόπαιο για δεύτερη φορά στην ιστορία του (η πρώτη το 1939 με πρωταγωνιστή τον Λόλο Φερνάντες). Τον τίτλο του MVP της διοργάνωσης κερδίζει ο Τεοφίλο Κουμπίγιας, ενώ πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν και οι Χουάν Κάρλος Όμπλιτας, Σέζαρ Κουέτο, Έκτορ Τσούμπιτας κ. ά.

1962: Ο Γιώργος Μπαμπανιώτης γίνεται ο πρώτος Έλληνας αθλητής που σπάει το φράγμα των 60 μέτρων στη σφυροβολία, με βολή στα 60.20 μ. στην Αθήνα.

1951: Ο Αργεντινός Χουάν Μανουέλ Φάντζιο κερδίζει τον πρώτο από τους πέντε τίτλους παγκόσμιου πρωταθλητή στη Formula 1, χάρη στη νίκη του στο τελευταίο γκραν πρι της σεζόν στην Ισπανία. Ο βασικός αντίπαλός του, ο Ιταλός Αλμπέρτο Ασκάρι, τερματίζει στην τέταρτη θέση και μένει έξι βαθμούς πίσω του στη γενική κατάταξη.

1943: Πεθαίνει σε ηλικία 43 ετών ο γλύπτης, Κώστας Δημητριάδης. Είχε συμμετάσχει στους καλλιτεχνικούς αγώνες που είχαν εισαχθεί στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1924 στο Παρίσι, κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο με το γλυπτό «Ο Δισκοβόλος».

1926: Με πέντε γκολ του Έκτορ Σκαρόνε, η Ουρουγουάη συντρίβει με 6-0 τη Βολιβία και κάνει το πιο καθοριστικό βήμα για την κατάκτηση του 10ου Κόπα Αμέρικα που φιλοξενείται στη Χιλή.

1900: Ολοκληρώνονται στο Παρίσι οι 2οι Ολυμπιακοί Αγώνες της σύγχρονης εποχής, με τον τελικό του ράγκμπι που βρίσκει τη Γαλλία νικήτρια της Βρετανίας με 27-8. Οι αγώνες είχαν αρχίσει στις 14 Μαΐου χωρίς να πραγματοποιηθεί Τελετή Έναρξης, το πρόγραμμά τους ήταν χαοτικό και οι εγκαταστάσεις δεν θύμιζαν αθλητική διοργάνωση, με συνέπεια κι ο ίδιος ο Πιερ ντε Κουμπερτέν να παραδεχθεί την οργανωτική αποτυχία των συμπατριωτών του.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News