Ο Ευάγγελος Δουδέσης στο τιμόνι της εθνικής Ολλανδίας

Σαν τώρα, που λέει ο λόγος, πριν 8 χρόνια, ο Ευάγγελος Δουδέσης έφτανε στο Άμστερνταμ. Ήταν 1 Σεπτεμβρίου 2013 και πήγαινε στην Ολλανδία για να κάνει σπουδές στο sports management. Μια τεχνοκρατική (πριν ποινικοποιηθεί η έννοια της λέξης) ιδιότητα.

Τώρα, κυριολεκτικά τώρα, μία ώρα πριν τη δημοσίευση αυτής της συνέντευξης, η ιστοσελίδα της ολλανδικής ομοσπονδίας, ΚΝΖΒ, ανακοίνωσε τη νέα εποχή για την εθνική ομάδα πόλο Γυναικών της χώρας. Ο συνεργάτης προπονητής του Άρνο Χαβένγκα στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα από το 2017, θα γίνει ο πρώτος Έλληνας τεχνικός που θα ηγηθεί ομάδας η οποία έχει κατακτήσει χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Η Ολλανδία, η πρώτη ευρωπαϊκή δύναμη στο πόλο Γυναικών, είχε πάρει το χρυσό στο Πεκίνο, το 2008, και όλοι στη χώρα, όχι απλώς θυμούνται αλλά, περιμένουν να επαναληφθεί το ασύλληπτο κρεσέντο της Ντανιέλε ντε Μπρούιν στον τελικό, εκείνα τα 7 γκολ, μαζί με το νικητήριο, στο 9-8 επί των ΗΠΑ.

Ο Δουδέσης δεν είχε ιδέα πριν 8 χρόνια. Δεν μπορούσε να το φανταστεί. Αν και πολίστας στα εγχώρια ύδατα, πήγε στην Ολλανδία για να δει τι θα γίνει με το μέλλον του. Όσοι τον ξέρουν καλά, μπορούν να συνομολογήσουν ότι για το αθλητικό μάνατζμεντ θα ήταν τέλειος. Και ο… χαζός, πήγε και έγινε ομοσπονδιακός προπονητής στην πρωταθλήτρια Ευρώπης του 2018!

Ένα… κουφό ταξίδι

Έπαιξε πόλο στους Πόλαρ Μπέαρς για να μειώσει τα έξοδα

Ο Δουδέσης θα αποκαλούσε μόνος του τον εαυτό του γυρολόγο στις ομάδες της Α1 στην Ελλάδα. Ο τελευταίος σταθμός του ήταν το Αργοστόλι, με το οποίο, μάλιστα, έφτασε στο Final 4 του Κυπέλλου στη Λαμία, το 2013. Τότε, περίπου, «τελείωσα τις σπουδές μου στο Πάντειο και έκανα τα χαρτιά μου για μάστερ στο Άμστερνταμ, στην ειδικότητα του sports management. Εγώ ήρθα εδώ για άλλο λόγο». Πλάκα πλάκα, ο τύπος ήταν 28 χρόνων και, προφανώς, έμπαινε στα καλύτερα χρόνια της καριέρας του ως πολίστας. Μόνο που το σπορ το έβλεπε ως μέσο. «Ήθελα να παίξω στην Ολλανδία για να μειώσω τα έξοδά μου. Ήρθα σε επαφή με τη Γιάσμιν Σμιτ (σ.σ. ξένη της ομάδας πόλο Γυναικών του Ολυμπιακού) και τον Βίγκο ντε Βρις, που είχε παίξει στη Γλυφάδα με προπονητή τον Γιαννόπουλο. Τώρα έχω την κόρη του στην εθνική ομάδα U17».

Οι Ολλανδοί «σού καλύπτουν το σπίτι και σου δίνουν ένα χαρτζιλίκι». Ιδανικό για να κάνει άνετα τις σπουδές του. Σχεδόν την ίδια περίοδο, άρχιζε η εποχή του Άρνο Χάβενγκα στην εθνική ομάδα. Ο Ιταλός Μάουρο Μαουτζέρι έφυγε, αν και η Ίφκε φαν Μπέλκουμ, ηγέτιδα των «οράνιε» στον ολυμπιακό κύκλο που κατέληγε στο Λονδίνο, το 2012, τον εκτιμούσε ιδιαιτέρως. Τα… πέναλτι πρόδωσαν τον Ιταλό, που την βρήκε από τους συμπατριώτες του: ο αποχαιρετισμός ήταν πικρό σε δύο προημιτελικούς, εκείνον του Ευρωπαϊκού του Αϊντχόφεν και, κυρίως, αυτόν του προολυμπιακού της Τεργέστης, που έδινε το εισιτήριο για τους πέντε κύκλους.

Όπως και να έχει, έπαιξε στους Πόλαρ Μπέαρς. Τη δεύτερη χρονιά του βρέθηκε ένα άνοιγμα και ανέλαβε προπονητής στην ομάδα πόλο Γυναικών, ενώ έπαιζε με τους Άντρες. Από το 2015 έως το 2016 έκανε το κέφι του, αλλά εκείνο το καλοκαίρι δεν πρόσεξε την… παγίδα στην πρόταση του Χαβένγκα: «Στο τέλος της δεύτερης σεζόν, μου ζήτησε ο Άρνο να πάω να κάνω πάσες και σουτ με τα κορίτσια της Εθνικής Γυναικών, ενώ μου είπε ότι “ψάχνουμε έναν συνεργάτη προπονητή για τις U17”. Μετά, δημιουργήθηκε μια θέση εργασίας, για την U20, για συνεργάτη προπονητή». Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης.

Ο μέντορας στη Βουλιαγμένη και το πόλο των καφέ

Οι ελληνικές επιρροές

Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε επισήμως ως συνεργάτης προπονητής σχεδόν όλων των εθνικών τον Ιανουάριο του 2017. Μέχρι τον Σεπτέμβριο, ήταν ο πρώτος στην U20, που πήρε το χάλκινο μετάλλιο στον Βόλο. Ήδη, όμως, δύο χρόνια πριν είχε ταξιδέψει, ενώ ακόμα έπαιζε, ως μέλος του τεχνικού επιτελείου της U17 στους Ευρωπαϊκούς Αγώνες του Μπακού. Τον Ιανουάριο του… σωτήριου έτους, πάντως, διαπίστωσε ότι «ήμουν ένα χρόνο μικρότερος από την αρχηγό της ομάδας». Η Γιάσμιν Σμιτ, εκούσα ακούσα, μοιάζει με γκεστ σταρ στην καριέρα του.

Ο Δουδέσης, βέβαια, είχε τις δικές του επιρροές στην Ελλάδα. Μπορεί να ήταν πιτσιρικάς την εποχή των «μπέμπηδων» του Γιάννη Γιαννουρή», αλλά στα μικράτα του η Βουλιαγμένη ήταν το σπίτι του. Οι επιρροές του είναι ο Σάντρο Καμπάνια, ομοσπονδιακός προπονητής της Εθνικής από το 2001 έως το 2008 και, κυρίως, ο Δημήτρης Μαυρωτάς. «Ήταν ο προπονητής μου και ο μέντοράς μου. Μιλάω με τον Δημήτρη, τον ρωτάω, προς τιμή του με ρωτάει και εκείνος. Για ατομική τεχνική έχω μιλήσει με τον Βαγγέλη Ρούπακα. Στις αρχές είχα πιει ένα καφέ με τον Χάρη Παυλίδη, τον είχα ρωτήσει πώς το κάνει αυτό που κάνει, μιλήσαμε φιλοσοφικά για το άθλημα».

Έχει βρεθεί, δε, και σε συζήτηση με τον Γιώργο Κατσούλη, καθώς στο Μικρολίμανο υπάρχει καφετέρια που εντός της κρύβει μυθικές συζητήσεις για το άθλημα, καθώς πολλές σημαίνουσες φυσιογνωμίες έχουν κάνει στάση εκεί. Αν ήμαστε στη Βιέννη, θα μπορούσαμε να μιλάμε άνετα για το πόλο των καφέ -και παρά την καρκινογόνο τάση να παραποιούνται οι λέξεις και η σημασία τους, ο λόγος θα γινόταν για τον εκλεπτυσμό, την κομψότητα και το δυναμισμό, που κάνουν αυτές τις συζητήσεις σπουδαίες και δίνουν τροφή για σκέψη. Πέραν, βεβαίως, της ανεκδοτολογίας.

Πώς ταίριαξε στην Ολλανδία

Τα κενά, η τακτική και το πείραγμα του μυαλού

Δίχως την παραμικρή οίηση και με έναν τρόπο έκφρασης που θα γινόταν να χαρακτηριστεί υποτονικός, αλλά όχι μονοτονικός, με έναν ενθουσιασμό για τις προκλήσεις που κρύβεται ανάμεσα στα κενά, στις ανάσες που παίρνει, σαν να παίζει σε σουηδική ταινία, ο νέος προπονητής της εθνικής Ολλανδίας βρίσκει τον τρόπο να ενσαρκώνει αυτόν τον περίφημο στίχο του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ με την ισορροπία ανάμεσα στη νίκη και την ήττα, που κάποτε η συνδρομητική τηλεόραση είχε χρησιμοποιήσει σε τρέιλερ για τη Super League με την εικόνα του Ντούσαν Μπάγεβιτς.

Οι Ολλανδοί δεν θα μπορούσαν να μην εκτιμήσουν αυτήν την υπόκωφη ένταση, η οποία είναι σχεδόν αφατή, αλλά υπάρχει. Ως γκασταρμπάιτερ, ο Ευάγγελος Δουδέσης τιμά το ελληνικό πόλο με αυτήν τη δουλειά με έναν πλάγιο τρόπο, καθώς στην ερώτηση για το ταίριασμα απαντά με κάτι που μοιάζει με αυταρέσκεια, αλλά αντανακλά τη δουλειά των προπονητών του πάνω του: «Ουσιαστικά, ήμουν αυτό που τους έλειπε. Κάλυψα τα τεχνικά και τακτικά κενά που τους λείπουν. Συνδύασα την εμπειρία μου από την Ελλάδα, αυτά που έμαθα στην Ελλάδα, και τα προσθέσαμε στη νοοτροπία του Ολλανδού».

Μια νοοτροπία που θέλει πάρα πολλή δουλειά.

Το έτοιμο πρόγραμμα και το πείραγμα του μυαλού

Ο τρόπος σκέψης στα «do or die» παιχνίδια

Ο Δουδέσης συνεργάστηκε με τον Άρνο Χαβένγκα τα προηγούμενα έξι, ουσιαστικά, χρόνια. Μαζί του έζησε στιγμές που δεν μπορούσε να τις φανταστεί όταν έφευγε από την Αθήνα. Μέχρι και χρυσό από Ευρωπαϊκό έχει, στη Βαρκελώνη το 2018, με αντίπαλο την Ελλάδα. Αντιθέτως, έχει δει την Εθνική και εκ του μακρόθεν και εκ του σύνεγγυς να καταρρέει. Στους τελικούς του 2014 και του 2016 έπεσε θύμα από την Ισπανία, η οποία συνήθως την πιάνει κότσο όπου την βρίσκει, και την Ουγγαρία αντιστοίχως. Με τη «Ρόχα», ειδικά, το στραπάτσο ήρθε το 2016 στον προημιτελικό του προολυμπιακού τουρνουά στη Χάουντα. Στην Αθήνα βρισκόσουν και άκουγες τα ολλανδικά σώματα να ριγούν από το κρύο, άκουγες τις πολίστριες, χαμένες, να καταπίνουν. Εκείνο το 10-7, για μία ομάδα που όταν είναι αουτσάιντερ είναι πολύ πιο ανταγωνιστική, όπως στην ήττα 5-4 από τις Αμερικανίδες στον τελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος του 2017, είναι ακόμη μια πληγή.

Στο Τόκιο οι Ολλανδές έφτασαν μετά τη νίκη 7-4 επί της Ελλάδας στον ημιτελικό του προολυμπιακού της Τεργέστης. Όμως και εκεί, παρά τη σπουδαία νίκη επί της Ισπανίας, με την Ουγγαρία στον προημιτελικό λύγισαν. Κατόπιν, οι Ίβηρες έφτασαν στον τελικό και την κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου, ηττώμενες από τις ΗΠΑ.

Μαθήματα.

Δεν θα μπορούσε, βεβαίως, να είναι ευγνώμων στον Χαβένγκα ο Έλληνας προπονητής: «Ο Άρνο δημιούργησε ένα πολύ σταθερό πρόγραμμα, με 10 άτομα προσωπικό, όλες οι κοπέλες έχουν μισθούς, όλο το χρόνο, υπάρχει πισίνα, αυτό είναι το κληροδότημα του Άρνο. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν πράγματα που πρέπει να βελτιωθούν στον τρόπο σκέψης μας, στον τρόπο σκέψης της ομάδας, στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε do or die παιχνίδια. Είναι τρόπος ζωής, είναι νοοτροπία γενικώς, όχι μόνο στα σπορ. Το βλέπεις σε ολλανδικές ομάδες. Στο χόκεϊ Γυναικών αποκλείστηκαν στον προημιτελικό των Ολυμπιακών Αγώνων».

Από τον Γιόχαν Κρόιφ ως τον Άριεν Ρόμπεν και από τον Πέτερ Μπλανζέ, παρά το χρυσό στην Ατλάντα το 1996, ως την Ίφκε φαν Μπέλκουμ, θα μπορούσαν όλοι να έχουν συμφωνήσει μαζί του. Η ψυχολογία θα μπορούσε να έχει αποφανθεί ότι οι Ολλανδοί δεν ξεπέρασαν το μετατραυματικό σοκ από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η ήττα στον τελικό του Παγκόσμιου Κυπέλλου το 1974, από τη Δυτική Γερμανία, το επανέφερε, με αποτέλεσμα να παγιωθεί. Θα μπορούσε, πάντως, να ζητήσει συνεργασία με τον… Πιέτερ φαν ντερ Χούγκεμπαντ, τον κολυμβητή που στα 200μ. ελεύθερο στο Σίδνεϊ, το 2000, έκανε την… κηδεία στον Ίαν Θορπ. Στα ατομικά αγωνίσματα, παραδόξως, οι καλοί Ολλανδοί κυριαρχούν.

Το επιμύθιο

Η αλλαγή, οι ερωτήσεις, οι απαντήσεις και το «γιατί»

Στην ούγια, για εκείνον είναι μια ανέλπιστη, εν τω συνόλω, ευκαιρία ζωής, που δούλεψε επιμελώς για να την κατακτήσει και πάντα βρισκόταν εκεί όταν υπήρξε η ευκαιρία, κάτι που είναι ικανότητα. Ως νέος ομοσπονδιακός, είναι απολύτως ειλικρινής: «Είμαι πάρα πάρα πάρα πολύ περήφανος και πάρα πολύ ήρεμος. Δεν πετάω στα σύννεφα, είμαι περήφανος και ρεαλιστής. Θέλει πολλή δουλειά. Δεν ήταν όνειρό μου, ποτέ, αλλά κάποια στιγμή το σκέφτηκα, λες να γίνει αυτό; Φαντάστηκα το πώς μπορεί να γίνει, ποια θα είναι η διαδικασία, το έργο το έχω παίξει στο μυαλό μου για τα επόμενα χρόνια, μέχρι το Παρίσι. Το έχω φανταστεί, οι αρχές που θα διέπουν την ομάδα είναι εκεί, το θέμα είναι πώς θα αντιδράσω σε καταστάσεις. Χρειάζεται να προβλέπεις και να προλαμβανεις, αλλά από τη στιγμή που κάτι έξω από αυτό θα γίνει, θα πρέπει να αντιδράσεις».

Πήρε, πάντως, και ο ίδιος τις κρυάδες του: «Από την αρχή μέχρι τώρα έχω αλλαξει πολύ. Όταν ξεκίνησα στην Πόλαρ Μπέαρς ως προπονητής, νόμιζα ότι θα ήμουν δικτάτορας, ότι θα ήμουν λίγο πάνω από τον Στάμενιτς. Άμεσα προσγειώθηκα. Όταν ξεκίνησα, νομίζα ότι ήμουν έτοιμος, ότι ήμουν πάρα πολύ καλός. Νομίζω ότι δεν ήμουν καλός. Όταν σκέφτομαι τον εαυτό μου πώς συμπεριφερόμουν όταν ξεκίνησα, ντρέπομαι. Αυτά είναι πολύ σημαντικά μαθήματα».

Σε ό,τι αφορά αν έχει περισσότερες απαντήσεις από ερωτήσεις πια, σχολίασε: «Ερωτήσεις έχω συνεχώς, αλλά είναι αλήθεια ότι έχω απαντήσεις. Στην αρχή, όταν ξεκινάς, το πρώτο πράγμα που κάνεις είναι να αντιγράφεις κάποιον, συνεχίζεις και το βελτιώνεις, το φτιάχνεις και αυτό το κάνεις δικό σου. Και μετά, αφού αντιγράψεις, φτάνει ένα σημείο που ξεκινάς και αναρωτιέσαι, “γιατί;”, “γιατί το κάνω έτσι;”, από εμένα ξεκίνησε».

Στο σχόλιο ότι αυτό το «γιατί;» ήταν η ερώτηση που έκανε συνεχώς στον εαυτό του ο νυν τεχνικός του Απόλλωνα Σμύρνης, Νικόλας Δεληγιάννης, ο Δουδέσης υπερθεματίζει: «Σε άσπρο πίνακα στην πισίνα στο Ζάιστ έχω γράψει “warum?”. Ρωτάω όλες τις παίκτριες της U20 “γιατί; Γιατί είσαι εδώ”».

Πάντως, απάντηση στο «γιατί έγινε ομοσπονδιακός προπονητής της εθνικής Ολλανδίας;», υπάρχει.

Γιατί μπορεί.